در حالی که طول عمر ماهی قرمز بین 25 تا 40 سال گزارش شده، به علت سهل انگاری و کم توجهی، ماهیان قرمز عید حتی چند ماه هم عمر نمی کنند. لازم است نسبت به نگهداری و مراقبت از جاندارانی بپردازیم که زندگی و جان آنان هم اکنون در اختیار ماست.
یکی از سنت های دیرینه ما ایرانیان به هنگام آغاز فصل بهار برگزاری جشن نوروز و پهن کردن سفره هفت سین است. اجزای اصلی این سفره؛ سبزه و سماق، سمنو، سیب، سرکه، سیر و سنجد هستند اما درکنار این سین های نامبرده، اجزای دیگری نیز قرار می دهند که هریک به نوبه خود بر زیبایی این خوان نوروزی می افزایند .
این حیوان کوچک خانگی بسیار مورد علاقه کودکان است، در صورت مراقبت مناسب می تواند تا چند سال در کنار ما در منزل زندگی کند اما متاسفانه به خاطر قیمت ارزان آن، توجه لازم به آن نمی شود و در شرایط نامناسب نگهداری می گردد، لذا عمر آن بیش از چند ماه عمر نمی باشد.
انتخاب ماهی قرمز سالم
برای انتخاب ماهی قرمز لازم است که یک ماهی قرمز دارای تحرک مناسب، پولک های سالم و فاقد هرگونه ضایعه از قبیل زخم و... انتخاب نماییم. همچنین باله های شنای ماهی نیز باید قائم و دم آن کشیده باشد و از تحرک لازم برخوردار باشد.بدن ماهی سالم بدون هیچ گونه برآمدگی است و چشم های ماهی بیرون زدگی و یا تورفتگی ندارد. هنگام خرید، یک ماهی قرمز چابک با رنگ روشن تر انتخاب مناسب تری خواهد بود.
نکات قابل توجه برای خرید یا تماس با ماهی قرمز
- افراد حساس ودارای سوابق آلرژی به هنگام تماس با ماهی از دستکش استفاده کنند.
- همه افرادی که با ماهی یا آب تنگ تماس دارند باید بلافاصله دست های خود را با آب و صابون به دقت بشویند.
- از دست زدن کودکان به ماهیان جلوگیری نموده و آموزش بهداشت فردی به آنها در خصوص عدم دستمالی چشم، صورت و دهان بعد از کار با آکواریم ارائه شود. درصورت بروز هرنوع علائم و ناراحتی های پوستی به پزشک مراجعه شود.
- از رها کردن ماهیان زینتی خود در رودخانه ها، تالاب ها و آب های آزاد جدا خودداری کنید.
- در صورت بروز هر گونه علایم بیماری یا ناراحتی در ماهی ها، ماهی بیمار بلافاصله برای جلوگیری از سرایت بیماری جدا از سایر ماهی ها نگهداری شود. نگه داشتن ماهی بیمار به مدت بیست دقیقه در یك لیتر آب كه یك قاشق نمك هم به آن اضافه شده است، برای برخی از بیماری ها می تواند مفید واقع شود.
- به جای نگهداری ماهی در تنگ های كوچك و نامناسب لازم است ماهی در ظروف شیشه ای بزرگ مثل آكواریوم یا تنگ های شیشه ای مناسبِ بزرگ نگهداری شود تا علاوه بر احساس آزادی و راحتی، از اكسیژن بیشتری در آب برخوردار باشد و شرایط مناسب برای زندگی ماهی ها فراهم شود.
- از قراردادن آكواریوم ها و تنگ های ماهی درجلوی نورمستقیم آفتاب، كنار شومینه ها و یا داخل آشپزخانه خودداری كنید.
- برای حمل و نقل ماهیان زینتی در بسته بندی های کوچک ( کیسه های پلاستیکی بدین منظور مناسبند) باید دو برابر میزان آب، فضای خالی از هوا وجو دداشته باشد. ماهی نباید بیشتر از 2 ساعت در این شرایط بماند.
نکات بهداشتی ماهی قرمز
- ماهی قرمز را از مراكز معتبرو تحت نظارت و كنترل دامپزشكی تهیه نمائید.
- از خرید ماهی از فروشندگانی كه آن ها را به صورت متراكم و درشرایط نامناسب بهداشتی و زیستی نگهداری می كنند خودداری گردد.
- ازخرید ماهیانی كه دارای علایمی مانند باله های تاخورده و جمع شده هستند، دراطراف دهان یا سطح بدن لكه های پنبه مانند دارند، روی سطح بدن آن ها زخم یا لكه های سفید متمایل به خاكستری یا قرمزمشاهده می شود، بدن رنگ پریده و لكه لكه شده دارند، لبه باله ها خورده و ساییده شده، ماهی حالت بی قراری دارد و بدون آن كه دریك جا قرارگیرد پیوسته بدن خود را به اطراف می مالد، چشم ها به صورت یكطرفه و یا دوطرفه بیرون زده اند و پولك های ماهی ریخته است، خودداری كنید.
چگونه از ماهی قرمز نگهداری کنیم؟
در نگهداری ماهی قرمز نکات زیر را رعایت نمایید تا ماهی قرمز شما چند سالی بتواند درون تنگ بلوری زندگی کند:
نقش آب در نگهداری ماهی قرمز
- دمای آب ماهی باید یکنواخت باشد واز تغییردمای آن باید خودداری شود.
- دمای نگهداری ماهی باید 20 درجه سانتی گراد باشد.
- آب ماهی باید بدون کلر باشد.
- آب ماهی را باید به موقع تعویض نمود.
- کلر موجود در آب لوله کشی شهری می تواند سبب کشته شدن ماهی قرمز شود پس حتما اجازه دهید تا یک شبانه روز آب در ظرفی بماند تا تمام کلر آن خارج شود.
- هنگام عوض کردن آب ماهی، مقداری از آب قبلی ماهی را به آب جدید اضافه کنید زیرا ماهی در آب باکتری های مورد نیاز برای زندگی خود را تولید می کند و با هربار عوض کردن، او مجبور به تولید باکتری های جدید می شود که این موضوع از طول عمر ماهی می کاهد.
- اجازه ندهید اب ماهی گرم و یا از اکسیژن خالی شود توجه کنید به سطح آب آمدن ماهی به دلیل کمبود اکسیژن است.
نقش تنگ ماهی در نگهداری ماهی قرمز
- بزرگترین تنگ ماهی و ظرف شیشه ای ممکن را برای نگهداری ماهی قرمز تهیه کنید. سایز مورد نیاز در کمترین حالت ممکن برای نگه داری تنها یک ماهی قرمز 20 لیتر است.
- برای بیشتر زنده ماندن ماهی دهانه تنگ نگهداری ماهی باید گشاد باشد. سطح آب بیشتر به تبادل هوا به درون آب کمک میکند. اهمیت سطح آب بیشتر از مقدار آب است زیرا کمبود اکسیژن منجر به مرگ ماهی قرمز خواهد شد.
- برای شستن تنگ از هیچگونه ماده شوینده استفاده نکنید.
- در صورت امکان ماهی قرمز را حتما در یک آکواریوم با تجهیزات مناسب نگه داری کنید زیرا نگهداری در تنگ میزان عمر ماهی را کاهش می دهد.
- آکواریوم ها و یا تنگ های ماهی در جلوی نور مستقیم آفتاب، کنار شومینه ها و یا داخل آشپزخانه نگهداری نکنید.
- کمی سنگریزه کف تنگ ماهی بریزید زیرا علاوه بر زیبایی به خنثی سازی آمونیاک در آب کمک می کند ، پیش از استفاده سنگریزه ها را زیر شیر آب بشووید.
- کمترین تعداد ماهی با کوچکترین سایز ممکن را انتخاب کنید.
- هر هفته یا حتی دو بار در هفته با توجه به تعداد ماهی ها و میزان کثیفی تنگ ماهی تمیز شود.
نقش غذای ماهی در نگهداری ماهی قرمز
- تنها برای یک بارو یک روز در میان به ماهی قرمز خود غذای مخصوص گیاهی و حیوانی دهید و اگر مواد غذایی در پنج دقیقه خورده نشد آن را از روی سطح ظرف خارج کنید.
- اگر برای یکی دو روز فراموش کردید که به انها غذا دهید، جای نگرانی نیست زیرا ماهی قرمز بدون غذا برای یک هفته به راحتی دوام می آورد.
- عدم ایجاد استرس، تغذیه مناسب از نکات بسیار مهم در نگهداری ماهی قرمز است.
- خوردن بیش از حد غذا می تواند برای ماهی های قرمز مشکلات شدید گوارشی به وجود آورد که این مشکلات ناشی از پر خوری می تواند باعث مرگ آن ها شود پس بیش از اندازه مجاز به آن ها غذا ندهید.