مَکّه (به عربی: مدینة مَکّه)، نام شهری است در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان. مکه از شهرهای تاریخی عربستان سعودی است و به سبب قرار داشتن کعبه، قبلهگاه مسلمانان در آن مقدس ترین شهر اسلام به شمار می رود. مکه زادگاه محمد پیامبر اسلام است.این شهر در انحصار مسلمانان است و پیروان سایر ادیان حق ورود به آن را ندارند زیرا براساس احکام دین اسلام، و براساس آیه های قرآن، ممنوع شده است که پیروان دیگر ادیان، مانند مسیحی و یهودی و دیگر ادیان به این شهر و خانه کعبه وارد شوند.به مکانی به نام مکه در قرآن نیز اشاره شده است با اما یکسان بودن آن با منطقه و شهر فعلی مکه را نمی توان قطعی دانست.این شهر علاوه بر نام مکه دارای نام هایی همچون «بکّه»، «امّ القری» و «بلدالحرام» نیز بوده است که در قرآن به تمامی این نام ها اشاره شده است. در سوره فتح آیه ۲۴ مکه آمده و آل عمران آیه ۹۶ بکه آمده. در زبان عربی گاهی م به ب تبدیل می شود. مانند لازم و لازب.بنابر برخی روایات دینی، پس از تشنگی اسماعیل در ماجرای مهاجرت او و مادرش به سرزمین مکه، به اذن خداوند چشمه زمزم زیر پای اسماعیل جوشید و در آن منطقه آب یافت شد، مردم در آنجا ساکن شدند و شهر مکه به وجود آمد و نیز ابراهیم به فرمان خدایش کعبه را ساخت.
موقعیت جغرافیایی شهر مکه
شهر مکه در فاصله ۸۰ کیلومتری دریای سرخ واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا، ۳۳۰ متر است. به خاطر اتوبانی که اکنون ساخته شده، تا بندر جده تنها ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و از طریق بزرگراه هجرت، ۴۲۵ کیلومتر با مدینه فاصله دارد. مکه در میان کوه ها واقع شده، فاصله بین دو کوه را اعراب شعب می گویند. این شهر در میان کوه های کم ارتفاعی باسازند سنگی واقع شده است در حال حاضر، اطراف مسجدالحرام را خانه ها و هتل هایی فرا گرفته، که بر فراز این تپه های سنگی واقع شده اند. برای سهولت رفت وآمد، تونل های زیادی برای عبور ماشین ها در نظر گرفته اند، که مسافت ها را بسیار کاهش می دهد.آغاز بنای مکه معلوم نیست، اگر سکونت جرهمیان را در ناحیه مکه حدود دو هزار تا هزار و پانصد سال قبل از میلاد بدانیم، بنای مکه هم باید در همان قرن ها باشد.
اقلیم شهر مکه
آب و هوای مکه گرم و خشک و کمی مرطوب تر از مدینه است.
جاذبه های گردشگری شهر مکه
بسیاری از مسلمان جهان برای دیدن کعبه و دیگر اماکن مذهبی به دیار عربستان سعودی و شهر مکه می شتابند. به عبارتی دیگر مکه اولین مقصد زوارها در جهان است که جاذبه های گردشگری زیارتی فراوانی را در خود جای داده است. در این مطلب نگاهی به مهم ترین جاذبه های گردشگری مکه انداخته ایم.
غار حرا
غار حرامکانی است که به عقیده مسلمانان محل بعثت حضرت محمد (ص)، پیامبر اسلام است. در غار به سمت شمال است و فضای آن گنجایش تقریبی پنج نفر نشسته را دارد. ارتفاع غار نیز به اندازه قامت یک انسان است. غار حرا محل عبادت حضرت محمد (ص) بوده و او روزهایی از ایام سال، به ویژه در ماه رمضان را در آنجا به سر می برده است. به اعتقاد مسلمانان در همین غار بود که نخستین بار بر پیامبر اسلام (ص) وحی نازل گردید و آیات آغازین سوره علق برای وی خوانده شد.
خانه کعبه
خانه کعبه یا خانه ی خدا بنایی در میان مسجد الحرام در شهر مکه در کشور عربستان سعودی است. کعبه مقدس ترین مکان از نظر دین اسلام است. نام کعبه اشاره به چهارگوش بودن این سازه دارد. در قرآن، کتاب مذهبی مسلمانان آمده که بنای کعبه به دست ابراهیم نبی و پسرش اسماعیل بازسازی شده است. خانه خدا قبل از ابراهیم ساخته شده بود و نخستین سازنده آن آدم است.در طرف بنای کعبه مسجدی بنام مسجد الحرام ساخته شده است.
شعب ابی طالب
شعب ابی طالب، دره ای میان دو کوه ابوقبیس و خندمه در مکه است که پیامبر اسلام و پیروانش از اول محرم سال هفتم پیش از هجرت، به مدت سه سال در آن در محاصره اقتصادی مخالفان خود قرار گرفتند و شرایط بسیار سختی را پشت سر گذاشتند.
حجرالاسود
حجرالاسود، سنگی است سیاه رنگ که بر دیوار پایه کعبه از اماکن مقدس اسلامی در شهر مکه نصب شده است. حَجَرالاَسود سنگ شکسته ای است به قطر حدود ۵۰ سانتیمتر که امروزه تکه های آن با یک بَست نقره ای به هم نگه داشته شده است. همچنین طواف به دور کعبه از این سنگ آغاز می گردد.
مسجد الحرام
مسجدالحرام یا مسجد اعظم، بزرگ ترین مسجد جهان اسلام و قبله گاه مسلمانان است. مسجدالحرام در شهر مکه در کشور عربستان سعودی قرار دارد.
کوه صفا و مروه
کوه صفا و مروه دو کوه کم ارتفاع در ضلع شرقی مسجد الحرام است. فاصله بین این دو کوه مسعی نام دارد و محل انجام یکی از مناسک حج و عمره به نام سعی است. بنابر نقل های تاریخی، کوه صفا و مروه مکانی است که هاجر بین آن دو جهت یافتن آب برای اسماعیل(ع) جستجو می نمود.
ابراج البیت (Abraj Al-Bait Towers)
ابراج البیت (Abraj Al-Bait Towers) مجموعه ای از آسمان خراش ها است که از سال ۲۰۱۲ فعالیت خود را آغاز کرد و شامل برج زمزم، برج هاجر، برج مقام، برج قبله، برج مروه، برج صفا و هتل برج ساعت مکه می شود. یکی از بلندترین برج های دنیا با ۶۰۱ متر ارتفاع، در ابراج البیت جای گرفته است که ساعتی به قطر ۴۳ متر را می توان در نمای آن مشاهده کرد. علاوه بر هتل، این مجموعه میزبان مرکز خرید، موزه هنرهای اسلامی و فضاهای عبادت مانند اتاق نماز است. ابراج البیت در مجاورت مسجد الحرام قرار دارد.
جبل النور (کوه نور)
جبل النور (کوه نور) کوهی در ۳ کیلومتری مکه است، که غار حرا در آن واقع شده است. براساس ادعای محمد بن عبدالله، جبرئیل در شب ۲۷ رجب سال ۴۰ عام الفیل بر قله این کوه فرودآمد. کوه نور زیستگاه گروه بزرگی از میمون ها، از نژاد بابون مقدس است؛ که از حجاج دزدی و به خانه های اطراف این کوه و کودکان حمله می کنند.
زادگاه محمد رسول الله (ص)
زادگاه محمد رسول الله (ص) یکی از جاهای مقدس در مکه است که باید زیارت کرد که امروزه به کتابخونه عمومی شهر مکه تبدیل شده است.در اصول کافی آمده که رسول خدا (ص) در شعب ابی طالب در خانه محمد بن یوسف ثقفی در زاویه ای از جانب چپ کسی که به خانه وارد می شود، متولد شد. سپس خیزران مادر هارون آن خانه را مسجدی کرد که مردم در آن نماز می خواندند.
مقام ابراهیم
مقام ابراهیم محل ایستادن ابراهیم را می گویند و سنگی است به طول و عرض ۴۰ سانتی متر و بلندی تقریبی ۵۰ سانتی متر که جای پای ابراهیم روی آن است و مقابل درب کعبه قرار دارد. رنگ آن میان زرد و قرمز متمایل به سفید است. طبق اعتقادات مسلمانان این مکان مربوط به زمانی است که ابراهیم دیوارهای کعبه را بالا می برد؛ آنگاه که دیوار بالا رفت، به اندازه ای که دست بدان نمی رسید، سنگی آوردند و ابراهیم بر روی آن ایستاد و سنگ ها را از دست اسماعیل گرفت و دیوار کعبه را بالا برد.بر روی این سنگ، اثر پای ابراهیم مشخص است اما اثری از انگشتان او نیست. از زمان مهدی عباسی بدین سو، این سنگ با طلا پوشانده شد و در محفظه ای قرار گرفت تا آسیب نبیند.
مسجد خیف
مسجد خیف مسجدی است بزرگ به مساحت تقریبی بیست هزار متر مربع که در منی قرار دارد. این مسجد در طول سال بسته است و تنها در زمان وقوف حاجیان در منا باز می شود. مسجد خیف محل ایراد یکی از خطبه های حضرت محمد (ص) در حجةالوداع بوده است.
عرفات
عرفات دشتی درحدود ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی مکه مکرمه در عربستان سعودی است. این دشت در بیشتر سال غیرمسکونی است و در روز حج، نهم ماه ذی الحجه معروف به روز عرفه، زائران از منا به عرفات می روند تا مهم ترین بخش از آیین های حج را برگزار کنند. خطبه حج و لبیک و دعا و نمازهای ظهر و عصر در عرفات خوانده می شود. شامگاه، حج گذاران به مُزدَلِفه (گردآمدن گاه) بازمی گردند.
هتل های سوپرلوکس مکه برای زائران بسیار ثروتمند
هتل های لوکسی در مجاورت مسجدالحرام ساخته شده است که حاجی های بسیار ثروتمند می توانند ضمن عبادت از بالای این آسمان خراش ها، به تماشای مناظر ۳۶۰ درجه از کعبه بنشینند.یک اتاق مجلل با منظره ی کعبه، مقدس ترین مکان برای مسلمانان، می تواند شبی ۲۵ هزار دلار هزینه بردارد. هتل های پنج ستاره با چشم انداز کعبه و تورهای زیارتی لوکس باعث جذب مهمانان بسیار ثروتمند شده و جایگاه مکه به عنوان پایتخت برتر گردشگری مذهبی را تثبیت کرده است.بهترین هتل های مکه با سنگ های مرمر درخشان، پنل های چوبی زیبا و لوسترهای متعدد تزئین شده اند و خدمات خود را به زائران فوق ثروتمند دنیا ارائه می کنند. در یکی از این هتل های لوکس، سه نمازخانه ی مشرف به کعبه وجود دارد که عامل تمایز آن با سایر هتل ها است. کعبه، سازه ای مکعبی و نقطه ی کانونی اسلام است که پارچه ی سیاه طلادوزی شده ای روی آن قرار دارد و مسلمانان سراسر جهان به سمت کعبه نماز می خوانند. به گفته ی یکی از نماینده های این هتل، آرزوی مسلمانان این است که بتوانند ۲۴ ساعت هر روز، کعبه را تماشا کنند. در اتاقی در طبقه ی ۲۹، نمازگزاران مرد برای نماز و تماشای این محوطه ی مقدس دور هم جمع می شوند.
حدود ۲٫۵ میلیون مسلمان از سراسر جهان برای حضور در مراسم حج به مکه سفر می کنند که از امسال ۱۸ مرداد (۹ آگوست) شروع شد و در ۲۳ مرداد (۱۴ آگوست) به پایان رسید. در یکی دیگر از این هتل های مجلل، بخشی به عنوان «محوطه ی زیارت» در نظر گرفته شده است که با چشم اندازی از کعبه، زائران دیگر چیزی برای داشتن حس وحال روحانی در این سفر مذهبی کم ندارند.با گسترش هتل های آسمان خراش مدرن در مجاورت مسجدالحرام که اغلب چشم اندازی پانوراما را پیشکش مسافران می کنند، امکانات لوکس نیز طی چند سال اخیر در مکه افزایش یافته است. هتل های درجه یک نه تنها برای مراسم حج امسال و سال آینده، بلکه برای چندین روز قبل و بعد از این مراسم نیز به طور کامل رزرو شده اند. هزینه ی اتاق ها در فصل پرگردشگر، بیش از هزار دلار آمریکا برای یک شب است.
لوکس ترین هتل های مکه در ابراج البیت (Abraj al-Bait) واقع شده اند، مجموعه ای از آسمان خراش ها که از سال ۲۰۱۲ فعالیت خود را آغاز کرد. در این مجموعه، یکی از بلندترین برج های دنیا به چشم می خورد که ساعتی به قطر ۴۳ متر در نمای آن، این برج را کاملاً متمایز کرده و جالب است بدانید ۳۵ بار بزرگ تر از ساعت بیگ بین لندن است. برای اجرای این پروژه، قلعه ی تاریخی «عثمان اجیاد» را تخریب کردند و همین موضوع باعث بروز مشکلات دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ترکیه شد. کارشناسان تخمین می زنند که تقریباً ۹۵ درصد از ساختمان های تاریخی مکه برای ساخت وسازهای مدرن تخریب شده اند.بااینکه امکانات لوکس هتل ها در دسترس مسافران بسیار ثروتمند است، اما بسیاری از زائران در اقامتگاه های معمولی مجهز به امکانات ضروری، اسکان داده می شوند. در این میان تعدادی از اپراتورهای تور، بسته های خاص «زیارت استثنایی» برای اتاق های مشرف به کعبه با قیمت چند هزار دلاری ارائه می دهند. یک منبع آگاه در عربستان سعودی گفته است:قیمت این بسته های خاص می تواند به ۲۵ هزار دلار برای یک شب هم برسد.
لوک چانتر، نویسنده ی چندین کتاب درباره ی مکه ی معاصر می گوید که از دهه ی ۱۹۳۰، مراسم حج به میزان درخورتوجهی به یک پدیده ی گردشگری مذهبی تبدیل شده است. او ادامه می دهد:علاوه بر رشد زیرساخت های مکه، توسعه ی فعالیت های غیردینی مانند خرید، گردشگری فرهنگی و گشت وگذار در مناطق طبیعی نیز در دستور کار بوده است.کشور عربستان سعودی که پیش تر تا حد زیادی درهای خود را به روی گردشگران خارجی بسته بود، اکنون مقوله ی گردشگری را به عنوان هسته ی اصلی برنامه ی اصلاحات چشم انداز ۲۰۳۰ قرار داده است تا به این ترتیب وابستگی خود به نفت را کاهش دهد. طبق این برنامه، ۵۰ جزیره در دریای سرخ به اقامتگاه های لوکس تبدیل و یک پارک جذاب تفریحی نیز در ریاض افتتاح خواهد شد. با این حال، به دلیل وجود قوانین سختگیرانه ی اجتماعی سنتی، تبدیل این کشور به مقصدی گردشگری غیرممکن به نظر می رسد.گردشگری مذهبی به عنوان یک صنعت بالقوه ی گردشگری قلمداد می شود و عربستان انتظار دارد در فاصله ی سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۳۰، پذیرای بیش از ۳۰ میلیون گردشگر برای مراسم حج تمتع و تعداد کمتری در حج عمره باشد. عربستان سعودی سالانه میلیاردها دلار از این دو مراسم معنوی درآمد دارد.
و در پایان...
شهر مکه از مقدس ترین شهرهای اسلامی است این شهر که زادگاه بسیاری از بزرگان اسلام است در طول تاریخ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است این شهر در شبه جزیره عربستان واقع شده است و یکی از مهم ترین شهرهای اسلامی در طول تاریخ بوده است و ارزش تاریخی بسیار زیادی داشته است. این شهر یکی از امکان مذهبی مهم در دنیا است و دارای جاذبه های مذهبی بسیار زیادی است یکی از مهم ترین جاذبه های مذهبی و دیدنی های مکه خانه کعبه است که سالانه زائران و ارادتمندان زیادی را به سوی خود جذب می کند بخش مهمی از سرمایه های این شهر از طریق جذب زائران برای زیارت خانه خدا تامین می شود و ان را به یکی از قطب های توریستی ثروتمند در دنیا تبدیل کرده است. آشنایی با این شهر مهم و بزرگ می تواند اطلاعات مهمی را در اختیار علاقه مندان قرار دهید خیلی از افراد و گردشگرانی که هر ساله به این منطقه سفر می کنند به قصد زیارت خانه خدا راهی سفر می شوند و از دیگر زیارتگاه های این شهر نیز دیدن می کنند. با توجه به آمار بالای گردشگران رد سال های اخیر این منطقه امکانات به روزتری را برای گردشگران خود تدارک دیده است وجود جاذبه های مدرنی همچون رستوران ها و هتل های لوکس و لاکچری نیز موجب شده است تا این منطقه یکی از مقاصد گردشگری مذهبی مهم در دنیا محسوب شود.امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.