موزه حیات وحش دارآباد از جامع ترین مراکز برای معرفی گونه های طبیعی و حیات وحش در ایران است. این موزه که در یک فضای تخصصی به مساحت 12000 مترمربع بنا شده، علاوه بر اینکه اطلاعات بسیار خوبی در رابطه طبیعت ایران به ما می دهد؛ اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با علوم تاکسیدرمی و نگهداری گیاهان ارائه می دهد.
موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد جزو موزه های علم و صنعت تهران محسوب می گردد و به لحاظ علم جانور شناسی و گیاه شناسی یکی از مهم ترین موزه های تهران می باشد. این موزه برای اولین بار توسط شهرداری تهران در سال 1372 برای آشنایی مردم ایران با میراث طبیعی و جانوری و یادگیری حفاظت از محیط زیست و حیات وحش تاسیس شد. در سال 1376 موزه طبیعت و حیات وحش به عنوان اولین موزه ایرانی در شبکه جهانی اینترنت ثبت شد و یک مجله اینترنتی با عنوان طبیعت و حیات وحش ایران نیز راه اندازی کرد، نکته قابل توجه این است که این موزه در سال 1376 در شورای بین المللی موزه ها عضو شده و در گردهمایی های بین المللی جهانی نیز شرکت نمود.
چرا موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد؟
- موزه ای متفاوت در شهر تهران است.
- فضایی بسیار مناسب برای آشنایی افراد به ویژه کودکان و نوجوانان با حیات وحش و جانداران مختلف است.
- فضای جالب توجه و زیبایی دارد که می توانید ساعاتی خوش را در آن بگذرانید.
- وجود کافه، رستوران و امکانات مناسب دیگر دلیلی است که شما را به دارآباد می کشاند.
- پارک موضوعی هیومن پارک نیز در این مجموعه قرار دارد که به عنوان بزرگترین و کاملترین پارک بدن انسان در آسیا از آن یاد می شود.
- پارک خطای دید رویا پارک هم در این مجموعه واقع شده است و فرصتی جذاب برای تفریح و ثبت عکس های متفاوت را در اختیارتان می گذارد.
- کارگاه های آموزشی متنوعی با موضوعات تاکسیدرمی حیوانات، لمس حیوانات، پیکرتراشی، زنبورداری و ... در این مجموعه برگزار می شود.
آشنایی با موزه طبیعت و حیات وحش ایران
با شنیدن نام موزه طبیعت و حیات وحش احتمالا سوالاتی در ذهن شما شکل می گیرد و ممکن است نتوانید تصویری از آن را در ذهن تان شکل دهید. موزه طبیعت و حیات وحش ایران چیزی شبیه به باغ وحش است با این تفاوت که در آنجا با حیوانات تاکسیدرمی شده سر و کار دارید و می توانید سیر تحول جانداران را نیز به نظاره بنشینید. در اینجا حیات وحش یعنی تمام موجودات زنده از گیاهان، جانوران، باکتری ها و حتا موجودات ذره بینی که در محیط طبیعی زندگی می کنند.
ساختمان این موزه که از موزه های معروف تهران نیز هست، 2500 مترمربع وسعت دارد و در زمینی به مساحت 12000 مترمربع ساخته شده است. در موزه طبیعت و حیات وحش ایران می توانید شاهد نمونه های زیستی متنوع ایران باشید و در سالن های آن حیوانات تاکسیدرمی شده کمیابی را ببینید. از نمونه های قابل توجه و کمیابی که در این موزه وجود دارد، پوست ببر منقرض شده ایران است. البته در فضای باز این موزه نیز می توانید تعدادی از جانداران زنده را هم مشاهده کنید.
در دارآباد با بیش از 26 گونه از موجودات مختلف از جمله خرگوش ها، جوندگان، گوشتخواران، گربه سانان، گوزن، خرس ها، ببرها، فک ها و ... آشنا می شوید. بیش از 165 گونه پرنده از مجموع حدود 517 گونه پرنده شناسایی شده در ایران نیز در سالن های مختلف این موزه به چشم می خورد. در بسیاری از منابع و در همین مطلب گاهی از عبارت موزه حیات وحش برای اشاره به این موزه استفاده می شود و چون تنها موزه محله دارآباد است از آن با عنوان موزه دارآباد هم یاد می کنند.
بخش های موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد
کشور ما ایران به علت وسعت زیاد، چین خوردگی ها و پستی و بلندی ها و شرایط اقلیمی خاصی که دارد از اهمیت بالایی برای گردشگران خارجی و داخلی بر خوردار است. ۱۶۵ گونه از ۵۱۷ گونه پرنده ایی که در ایران شناسایی شده اند، در این موزه به نمایش عموم درآمده اند و حتی پوست ببر منقرض شده ایران نیز به عنوان نمونه کمیاب ارائه شده است. بیش از هشت هزار گونه گیاهی از طبیعت ایران، در سالن های مختلف موزه، نگهداری و در معرض دید علاقه مندان قرار دارد. این موزه در بخش های متعدد نمایشگر نمونه های زیستی متنوع ایران است:
سالن آسیا، اروپا و آمریکای شمالی
اولین بخشی که به ما معرفی می کنیم سالن آسیا، اروپا و آمریکای شمالی است در بخش آسیای میانه و شرقی در کنار پیتون (درازترین مار دنیا از خانواده بوئیده)، طاووس نر و ماده هند و سریلانکا، ببر بنگال و نمونه های برگزیده دیگری از آسیا به نمایش در آمده اند. پستانداران حاضر در بخش اروپا و آمریکای شمالی در برگیرنده موس (بزرگترین گوزن دنیا)، شاموا، گوزن زرد اروپایی، خرس قهوه ای آمریکای شمالی و ببر سیبری است. پرندگان قاره های آسیا و اروپا مشترک هستند.
سالن شمال ایران
با حرکت در سمت چپ، گونه هایی نظیر قوچ ارمنی، آهو، قوچ البرزی، شوکا، شاه بوف، قرقاول، فلامینگو و... نمایشگر جانوری شمال غرب ایران است. در قسمت شمال ایران فیل ماهی خزر با طول بیش از چهار متر و گونه های جنگلی خزر به نمایش در آمده اند. در این سالن همچنین می توانید قوچ های اوریال را مشاهده کنید که از گونه های شمال شرق هستند. همچنین پرندگان تاکسیدرمی شده در سالن بومی و مهاجر ایران دیده می شوند.
سالن مرکز و جنوب ایران
در بدو ورود با دو نمونه از نادرترین و زیباترین پستانداران ایران و جهان، یعنی گور ایرانی و یوز پلنگ ایرانی مواجه می شود که در معرض خطر انقراض قرار دارند و حفاظت شده هستند. با نگاهی به بالا متوجه حضور «دال»، از انواع لاشخورها خواهید شد. نمونه های این سالن نشانگر پراکندگی گونه های جانوری در مرکز و جنوب ایران است. نمایش پستاندارانی چون کاراکال، شغال، روباه، کفتار و خزندگانی از انواع مارها و مارمولک ها مانند لوس مار نشان دهنده این امر است.
سالن آفریقا
به محض اینکه وارد موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد می شوید با جاندران تاکسیدرمی شده مواجه می گردید سالن آفریقا موجوداتی بزرگ جثه و حشی را در دل خود جای داده در این سالن برخی از پستانداران آفریقا و پرندگان مهاجر این قاره و ایران به نمایش گذاشته شده اند. در ورودی سالن شاخ و جمجمه گاو وحشی آفریقایی و عاج فیل آفریقایی، گرگدن سیاه، سگ وحشی و پلنگ آفریقایی در معرض نمایش قرار گرفته است.
سالن آبزیان و خزندگان
جانوران زنده این سالن شامل جانوران مربوط به دو رده خزندگان و ماهی ها است. در بخش آبزیان نمونه های گوناگونی از ماهیان آب شیرین شامل نمونه هایی از آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و ماهیان آب شور شامل نمونه هایی از خلیج فارس مشاهده می شود. تنوع رنگی این موجودات همراه با حرکات زیبای آن ها در آب چشم نواز است.
در بخش خزندگان انواع مارهای سمی و نیمه سمی نگهداری می شوند و در برگیرنده گونه هایی است که در ایران نیز پراکندگی دارند. در این سالن همچنین نمونه هایی از خزندگان و آبزیان تاکسیدرمی شده به نمایش در آمده اند.
سالن زمین شناسی
در این سالن دوران مختلف زمین شناسی به صورت شماتیک و به صورت دیوراما به نمایش درآمده اند. استناد به آیات قرآنی نشان دهنده اهمیت این بخش از دوران صدر اسلام از منظر الهی است. هر یک از دیوراماها، مختصات زیست جانوری و گیاهی و نمایی کلی از هر دوره از زیست زمین را در معرض دید قرار می دهد. در این بخش سنگوارهای متنوعی نیز به نمایش در آمده اند که قدمت برخی از آن ها به بیش از یک میلیارد سال می رسد.ر سالن زمین شناسی می توانید تعداد زیادی از کانی ها و سنگ هایی را مشاهده کنید که از لحاظ دارویی، صنعتی و ساختمانی کاربرد بسزایی دارند.
بخش حشرات
این سالن در شمال محوطه موزه قرار دارد و به منظور آشنایی با انواع بومی و غیربومی پروانه ها بر پا شده است. در این سالن علاوه بر نمایش پروانه ها، انواع مختلفی از قاب بالان، عقرب ها و رتیل ها نیز دیده می شوند. این بخش بر اساس جغرافیای جانوری به هشت منطقه اصلی برای پراکندگی گونه های جانوری تقسیم شده است.
- قاره کهن (Paleartic)
- قاره جدید (Nearctic)
- دنیای گرمسیری جدید (Neotropical)
- آفریقای گرمسیری (Aftropical)
- هند ومالزی (Indo – Malayan)
- استرالیا (Australian)
- جنوبگان (Antarctica)
- جزایراقیانوسی (Oceanic Island)
در حدود ۲۰ هزار گونه پروانه در سراسر جهان وجود دارد که در همه مناطق جغرافیای جانوری به جز منطقه جنوبگان پراکنش دارند. همچنین در این سالن هر منطقه جغرافیایی جانوری را با پروانه های خاص آن منطقه برای نشان دادن تنوع زیستی پروانه ها در مناطق مختلف عرضه کرده اند. این بخش بر اساس جغرافیای جانوری به هشت منطقه اصلی برای پراکنش گونه های جانوری تقسیم شده است.
سالن گیاه شناسی
وارد بخش دیگری از موزه حیات وحش دارآباد می شویم سالن گیاه شناسی موزه دارآباد دارای ۶۰۰ گونه گیاهی خودرو از مناطق مختلف کشور است. این سالن بر اساس نواحی فیتوجغرافیایی (جغرافیای گیاهی) تقسیم بندی شده است و شامل ناحیه هیرکانی، ناحیه ایران-تورانی و ناحیه خلیج فارس-عمانی می شود. در این مجموعه حداقل ۵۰ گونه اندمیک (بومی) را در بین گیاهان می توان مشاهده کرد.
کارگاه تاکسیدرمی
در کارگاه تاکسیدرمی با چگونگی فن حفظ و نگهداری موجودات به صورت غیرزنده آشنا می شویم. در این قسمت ساخت دیوراما نیز که شبیه سازی موجودات تاکسیدرمی شده در محیط زیست طبیعی آن ها است، انجام می شود. این کارگاه شامل قسمت های مختلف تاکسیدرمی پرندگان، پستانداران، خزندگان، آبزیان، و اتاله حشرات است. در کارگاه تاکسیدرمی نمونه ای از ماهی های تاکسیدرمی شده و تعدادی از سخت پوستان و حشرات اتاله شده نیز به نمایش در آمده اند.
کتابخانه تخصصی
موزه دارآباد به عنوان یک موزه تاریخ طبیعی قصد دارد، علاوه بر نمایش نمونه ها که بیشتر جنبه تفریحی و سرگرمی دارد، در زمینه حیات وحش به عنوان یک پایگاه و مرجع علمی-تحقیقاتی، بخش های آموزشی و تحقیقاتی خود را با تشکیل هیئت علمی در کلیه زمینه ها و تخصص های مرتبط با اهداف موزه گسترش دهد و تقویت کند. این موزه گامی فراتر نهاده و گنجینه تخصصی خود را در اختیار علاقه مندان قرار داده است که کتب و اسنادی را در موضوعات مختلف زیست محیطی شامل می شود:
- جانورشناسی
- گیاه شناسی
- زمین شناسی
- جغرافی
- کشاورزی و دامپروری
- محیط زیست و اکولوژی
آدرس، شماره تماس و قیمت بلیط موزه حیات وحش دارآباد
- آدرس موزه دارآباد: تهران، میدان نیاوران، خیابان دارآباد، بعد از آجودانیه، خیابان موزه
- تلفن موزه دارآباد: 02196027011
- فکس: 22288254
ساعت کاری موزه دارآباد در شش ماه اول و دوم سال متغییر است. اگر قصد بازدید از موزه را در شش ماه اول سال دارید، می توانید همه روزه به جز شنبه ها و ایام سوگواری از ساعت 8 الی 20 به این موزه بروید. در شش ماه دوم سال نیز موزه از ساعت 8 الی 18 پذیرای بازدیدکنندگان است. همچنین توجه داشته باشید که برای بازدید از موزه دارآباد، حداقل به دو یا سه ساعت زمان نیاز دارید تا بتوانید از تمامی بخش های آن دیدن داشته باشید.
اگر ساعات اولیه روز یا ظهر و عصر را برای بازدید از موزه انتخاب کنید، می توانید در روشنایی روز بهتر از دیدن حیوانات بیرون محوطه و خود موزه لذت ببرید. قیمت بلیط ورودی به موزه دارآباد برای هر نفر پنج هزار تومان است. با این حال توجه داشته باشید که این موزه بخش های دیگری مانند، هیومن پارک، رویا پارک، سینما شش بعدی، دکتر لند و ... را در خود جای داده است که برای بازدید و ورود به هر کدام از آن ها باید هزینه جداگانه ای پرداخت کنید.
آشنایی با موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران
