از مهم ترین دلایل مراجعه به مراکز دندانپزشکی حیوانات خانگی می توان به درد و خون ریزی، بوی بد دهان، قرمز شدن لثه ها، زرد و قهوه ای شدن پلاک های دندانی، آبریزش مداوم از دهان سگ و گربه، دندان شکسته و لق شده و … اشاره کرد. توصیه می شود در صورت بروز و یا عدم بروز هر کدام از علائم و بیماری ها، معاینات 6 ماه یکبار دهان و دندان سگ و گربه تان را فراموش نکنید زیرا برخی از بیماری ها به آسانی قابل تشخیص نیست و در بازه زمانی خاصی، فرصت درمان دارد. البته در کنار همه این موارد، مراقبت و نگهداری روزانه مانند مسواک زدن را نباید نادیده گرفت. بیماری های رایج دهان و دندان در سگ و گربه ها به شرح زیر است:
بیماری های لثه در سگ و گربه
بیماری های لثه می تواند دلایل بسیاری داشته باشد و از علائم آن می توان به بوی بد دهان در حیوانات اشاره کرد. بیماری های لثه از مهمترین بیماری های حیوانات خانگی است که می تواند منجر به مشکلات زیادی از جمله افتادن دندان و حتی از کار افتادن سایر ارگان های بدن مانند کبد و کلیه ها شود به همین دلیل درمان به موقع آن، بسیار اهمیت دارد. بیماری پریودنتال بسیار دردناک میباشد و می تواند منجر به از دست دادن دندان ها و آسیب به استخوان های فک و ایجاد آبسه و عفونت شود.
بیماری پلاک دندانی در سگ و گربه
پلاک دندانی در اثر باقی ماندن غذا و باکتری ها بروی دندان ها و لثه تشکیل می شود و پس از یک بازه زمانی کوتاه، با مواد معدنی موجود در بزاق ترکیب شده و بصورت جسم سختی، روی دندان ها را می پوشاند و در نهایت منجر به پوسیدگی دندان ها می شود. البته می توانیم با مراقبت های معمول خانگی و انجام توصیه های پزشکان، این پلاک ها را از بین ببریم.
جرم دندانی در سگ و گربه
اگر پلاک دندانی با مسواک زدن منظم برداشته نشود با مواد معدنی در بزاق دهان ترکیب شده و به جرم دندانی تبدیل می شود که رنگ دندان ها را تغییر می دهد. جرم دندان باعث التهاب، تورم و درد در ناحیه لثه می شود که قرمز شدن لثه را نیز به همراه دارد. در این شرایط ضروری است که جرم ها توسط دامپزشک و با ابزار خاص برداشته شوند.
علائم بیماری دهان و دندان حیوانات خانگی
بیماری های دهان و دندان در سگ و گربه با علائم متعددی همراه است. در اینجا به برخی از این علائم اشاره می کنیم:
- خونریزی لثه ها
- قرمز و ملتهب شدن لثه ها
- بوی بد دهان
- مشکل در جویدن غذا
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
- رسوب دندانی زرد و قهوه ای
- کاهش وزن
- ترشح چشم
- تغییر در عادات غذایی مانند امتناع از خوردن غذاهای سفت و یا کم غذا شدن
- پنجه کشیدن به دهان و یا مالیدن صورت به زمین یا اشیای مختلف
برنامه مراقبت دندانی شامل چیست؟
- مراجعه مرتب به دامپزشک (شامل معاینه دهانی)
- تمیز کردن دندان ها توسط دامپزشک
- مراقبت های روزانه از دندان ها در خانه
معاینه دهانی توسط دامپزشک
یک معاینه کامل دهانی می تواند مشکلات بالقوه مانند پلاک، تجمع جرم و رسوب، التهاب لثه، بیماری های پریودنتال، دندان های شکسته و آبسه ها را تشخیص دهد.
اعمال معاینه دهانی
- بررسی سر و صورت حیوان برای عدم تقارن، تورم و ترشحات
- معاینه سطح بیرونی دندان ها و لثه ها و گزیدگی
- باز کردن دهان برای بررسی سطح داخلی دندان ها، لثه، زبان، کام، مخاط دهانی، لوزه ها و ناحیه زیر زبان
- لمس و ارزیابی اندازه، شکل و قوام غدد بزاقی و غدد لنفاوی در گردن
تمیز کردن دندان ها توسط دامپزشک
برای جلوگیری از بیماری های دندانی سگ شما نیاز به برنامه ای برای مراقبت دائمی دندان ها در خانه دارد. مسواک زدن باعث از بین بردن پلاک ها می شود در حالی که روی جرم ها اثری ندارد، بنابراین اگر دندان سگ شما دارای جرم (رسوب) است، لازم است که دامپزشک آنها را از بین ببرد و دندان ها را جرم گیری کند.
رویه جرم گیری دندان ها
- بی هوش کردن حیوان
- رادیوگرافی برای ارزیابی سلامت همه دندان ها و استخوان های اطراف دندان
- شست و شوی دهان با جریانی سریع از محلول ها برای از بین بردن باکتری ها
- تمیز کردن دندان با اسکالر های دستی و اولتراسونیک که همه جرم ها را از بالا تا زیر خط لثه از بین می برد (این کار بسیار مهم است و تنها زمانی امکان پذیر است که حیوان تحت بی هوشی باشد)
- بررسی مناطقی که جرم باقی مانده است به وسیله محلول افشا کننده
- جرم گیری دندان ها برای از بین بردن خراش های خیلی ریز و میکروسکوپی
- بازرسی هرکدام از دندان ها و لثه اطراف آن برای یافتن کوچک ترین نشانه ای از بیماری
- شست و شوی دوباره دهان با محلول ضدباکتریایی
- در صورت تمایل استفاده از یک عامل شیمیایی برای به تاخیر انداختن تشکیل پلاک ها
بایدها و نبایدهای مراقبت از دندان های سگ و گربه در خانه:
- برای بهداشت دهان و دندان سگ و گربه ، به هیچ عنوان از خمیر دندان های انسانی برای مسواک زدن حیوان استفاده نکنید چون خمیردندان های انسانی دارای مقدار زیادی نمک می باشد که در صورت بلعیدن توسط حیوان، مشکلات زیادی برای حیوان ایجاد می کند.
- از اسباب بازی های جویدنی و خوراکی های مناسب جویدنی مخصوص استفاده کنید فقط مراقب باشید که جویدنی ها بسیار سفت یا سخت نباشند که دندان حیوان را دچار شکستگی کنند.
- خمیر دندان های حیوانات غالباً طعم دار هستند، از خمیردندانی استفاده کنید که حیوان شما طعم آن را دوست داشته باشد.
- علاوه بر طعم خوب، باید توجه داشته باشید که خمیردندان دارای آنزیم هایی باشد که در شکستن پلاک های دندانی کمک کننده باشد.
- حتما پس از تجربه ی یک مسواک زدن خوب به حیوان خود، تشویقی یا جایزه بدهید تا برای مسواک زدن بعدی اشتیاق پیدا کند.
دندان ها و لثه های سالم چه ویژگی هایی دارند:
- دندان ها باید سفید یا شیری رنگ باشند و هیچگونه لکه زرد یا قهوه ای رنگی نداشته باشند.
- لثه ها صورتی و سیاه هستند و نباید لکه های قرمز، التهاب و یا خونریزی داشته باشند.
- دهان نباید بوی بدی داشته باشد. بوی بد نشانه عفونت های باکتریایی یا حتی آبسه های دندانی ا ست.
- حیوان در صورت سالم بودن لثه ها و دندان ها به راحتی غذا می خورد.