ناگفته‌هایی از اعدام و دفن هویدا در بهشت زهرا / غفاری: خلخالی می داند که هویدا را چه کسی کشت

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از رکنا، به نقل از شرق، با وجود آنکه روزنامه های دوران انقلاب همگی از تیرباران هویدا در برابر «جوخه اعدام» سخن گفته بودند؛ اما بعد از گذشت چند سال روایت های دیگری از چگونگی مرگ نخست وزیر دوران پهلوی مطرح شد. از آن جمله ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه دولت موقت بود که روایتی دیگر ارائه داد. یزدی در خلال بیان خاطراتش درباره اعدام هویدا گفت: «وقتی هویدا را از پادگان جمشیدیه به مدرسه رفاه آوردند، به من گفت که فلانی من حرف های زیادی دارم که باید بزنم. این خیلی طبیعی بود. فردی که ۱۴ سال نخست وزیری یک نظام را برعهده داشته است، اطلاعات بسیار گسترده ای از درون نظام داشته باشد. پیش فرض من این است که می خواست راجع به نظام گذشته حرف بزند. من با توجه به اینکه اطرافیان شاه یک عداوت خاصی با هویدا پیدا کرده بودند و به همین دلیل او را به زندان انداخته بودند، نگران بودم که در آن اتاقی که همه فرماندهان نظام قبل در آن بودند، او را در آن اتاق خفه بکنند؛ بنابراین من در مدرسه رفاه یک اتاق دیگری را ترتیب دادم که هویدا را آنجا تنها نگهداری کنند. من به آقای خمینی گفتم که هویدا اسرار زیادی دارد. زمانی می شود که ما می گفتیم خاندان پهلوی فاسد بودند و روابط کثیفی داشتند. خب ما مخالف بودیم و می توانستیم هر حرفی را بزنیم؛ اما نخست وزیری که ۱۴ سال مسئول بوده است، می خواهد حرف بزند. باید بگذاریم حرفش را بزند. آقای خمینی پیشنهاد من را پذیرفت. به خلخالی گفت همان جور که فلانی می گوید، عمل کنید».

روایت ابراهیم یزدی

دکتر یزدی در پاسخ به پرسشی درباره نحوه اعدام هویدا گفته بود: «هنگامی که هویدا شروع کرد که بگوید در دوران ۱۴ساله زمامداری او به عنوان نخست وزیر شاه چه اتفاقاتی افتاده است و خاطراتش را بیان بکند، رئیس جلسه به دادگاه تنفسی کوتاه می دهد. موقعی که هویدا به راهروی دادگاه می آید، یکی از آقایان روحانی که آنجا بوده و من مایل نیستم الان اسم او را ببرم، در راهرو با هفت تیر کمری خودش او را می کشد. به این ترتیب آقای هویدا را می برند روی صندلی اش می نشانند و عکس برمی دارند و حکم اعدامش را برایش قرائت می کنند و بعد می برند. اصلا چنین چیزی نبود که اعدامش بکنند».

روایت عباس میلانی

عباس میلانی هم در کتاب «معمای هویدا» روایتی مشابه روایت یزدی را مطرح کرده است. میلانی در این کتاب روایت مرگ هویدا را این گونه بیان می کند: «به محض آنکه پای هویدا به حیاط رسید، یکی از کسانی که در پشت سرش می آمد، هفت تیری به دست گرفت و گلوی هویدا را نشانه رفت و دو تیر خالی کرد. هویدا به زمین افتاد و خون از رگ گردنش فواره می زد... . هویدا که می دانست زخمی مهلک برداشته، به شخصی به نام کریمی که در صف همراهان خلخالی بود، رو کرد و به تمنا خواست که جانش را بستاند. کریمی هم ظاهرا از سر لطف، هفت تیر را به دست گرفت و تیر خلاصی بر جمجمه هویدا زد... . به اعتبار عکس هایی که از جسد هویدا منتشر شد و همچنین به استناد گزارش رسمی پزشکی قانونی و مشاهدات دکتر فرشته انشاء می توان گفت که بی شک هویدا را نه یک جوخه اعدام، بلکه سه گلوله هفت تیر کشت».

او همچنین می نویسد: «در جلسه دوم محاکمه هویدا، بعد از خواندن رأی هیئت منصفه از سوی خلخالی، هنگامی که هویدا و مأموران در حال خروج به سمت حیاط بودند، یکی از همراهان هویدا با استفاده از کلت، دو گلوله به او شلیک کرد. مرگ هویدا می توانست دردناک و کند باشد؛ ازاین رو هویدا از یکی از مأموران خواست تا کارش را یکسره کند و آن مرد هم پذیرفت و سومین گلوله را در سر هویدا شلیک کرد».

میلانی همچنین مدعی می شود: «برخی می گویند که خلخالی به هویدا تیراندازی کرد؛ درحالی که بقیه فردی به نام غفاری را پناهکار اعلام می کنند».

روایت رئیس وقت زندان قصر

اصغر رخ صفت، رئیس وقت زندان قصر، دراین باره می گوید: «در آن دوره آقای هادی غفاری بدون آنکه مسئولیتی داشته باشد، به زندان قصر رفت وآمد داشت، متهم می برد و می آورد. اسلحه می برد و می آورد. در روز دادگاه هویدا که او را به حیاط پشت زندان برده بودند و هادی غفاری با یک تیر هویدا را پیش از اعلان حکم کشته بود، یادم است وقتی صدای تیر در یک وقت غیرمتناسب آمد، بسیار ترسیدم. وقتی سمت صدای تیر رفتم، فهمیدم آقای غفاری هویدا را کشته است!».

روایت نماینده مردمی حاضر در دادگاه هویدا

ابوالفضل حکیمی، نماینده مردمی حاضر در دادگاه هویدا، هم دراین باره گفته است: «مدتی که گذشت، تنفس دادند و هویدا را از درِ پشتی دادگاه خارج کردند. من به دنبال ایشان رفتم. هویدا را از پله ها پایین برده بودند. آن بخش از ساختمان زندان قصر یک حیاط کوچک بود که در انتهایش دو اتاق شبیه سلول انفرادی وجود داشت. ناگهان از سمت سلول ها صدای گلوله آمد. لحظاتی بعد آقای خلخالی و آقای غفاری از آن اتاق خارج شدند. آقای غفاری یک کلت کمری در دست داشت و خلخالی با سرزنش به او می گفت: دستت چرا می لرزید؟ فهمیدم هویدا را کشته اند».

انکار ادعاها از سوی هادی غفاری

اما هادی غفاری این ادعاها را رد می کند و این گزاره را که او به هویدا تیراندازی کرده است، حاصل «داستان سرایی» میلانی می داند. او در سال۹۷ در گفت وگویی با خبرگزاری «ایرنا» در پاسخ به موضوعاتی که عباس میلانی مطرح می کند، گفته بود: «همه اش داستان سرایی است. میلانی کسی است که از بیرون می خواهد انقلاب را ترسیم کند. با خواندن نوشته های او می توان پی برد که حرف ها و مستندات او خیال پردازی و اتهام زنی صرف است. میلانی چیزی شنیده است و دارد تحلیلش می کند».

غفاری در این گفت وگو درباره نقش خود در دادگاه هویدا هم گفته است: «من هیچ نقشی در این پرونده نداشتم، هرکس این حرف را می گوید، او را به روز قیامت حواله می دهم. جرمم فقط این بود که در دادگاه علنی ۱۰ دقیقه به عنوان تماشاچی حضور داشتم. من اسمم از خودم بزرگ تر است. آنها منتظر هادی غفاری بودند. تا به دادگاه رسیدم، یکی از آقایان دادگاه بلند شد و من را در صف اول دادگاه جای داد و نزدیک هویدا نشاند. بعد که تقریبا دادگاه داشت تمام می شد و متهم را بیرون بردند، بلند شدم و رفتم. این همه ماجرا بود؛ اما اینکه قاتل هویدا کیست، قاتل کسی است که حکم را می دهد و حکم را جناب آقای خلخالی دادند. من نه می خواهم دفاع و نه خدشه ای وارد کنم». او در پاسخ به این پرسش که حدس می زنید چه کسی به هویدا شلیک کرد، می گوید: «هیچ کس جز آقای خلخالی و خدا نمی داند چه کسی هویدا را کشته است. هرکس [چیزی] بگوید دروغ گفته است».

غفاری همچنین در سال ۹۳ در مراسم روز دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان مبنی بر آنکه آیا شما هویدا را پیش از محاکمه زدید، گفت: «این دروغ است. این را عباس میلانی درآورده است؛ اما برای من سؤال است. ببینید جریان اصولگرایی به کجا رسیده است که شما به اعدام یک جنایت کار فاسد که ۱۳ سال خون مردم را در شیشه کرده بود، اعتراض می کنید».

روایاتی درباره محل دفن هویدا

درباره محل دفن امیرعباس هویدا هم روایت عباس میلانی متفاوت است. او در کتاب معمای هویدا می گوید: «دکتر گرمان (دکتر پزشکی قانونی) می گفت: دو راه حل پیشنهاد می کنم، می توانم جسد را بسوزانم... یا جسد را مدتی در سردخانه پزشکی قانونی، در جایی امن، حفظ کنم و وقتی آب ها از آسیاب افتاد، با شما (دکتر فرشته انشاء) تماس خواهم گرفت... . جسد هویدا به راستی سه ماه در سردخانه ماند... . بعد از این مدت دکتر گرمان با خانواده انشاء تماس گرفت و از آنها خواست که برای بردن جسد مراجعه کنند... . خانواده انشاء مراسم کفن ودفن را به سرعت انجام دادند... . چند ماه بعد بالاخره سنگی بر گور هویدا گذاشتند. تازه در آن زمان هم نام واقعی اش را بر سنگ ننوشتند و تنها به اشاره غیرمستقیم به هویت کسی که آنجا در خاک خفته، بسنده کرده اند».

ناگفته هایی از اعدام و دفن هویدا در بهشت زهرا

اما غفاری در گفت وگو با «ایرنا» روایتی دیگر را مطرح می کند: «قبر هویدا در شهر عکا در منطقه تحت سلطه اسرائیل قرار دارد. مطلع هستم که خانمی که گویا خواهر هویدا بود، به خلخالی زنگ زد و خواستار انتقال جنازه هویدا شد. در جلسه ای با خلخالی درباره محل دفن هویدا صحبت کردیم. چون مردم در اوج عصبانیت از رژیم شاه بودند و گاهی اوقات سنگ قبرهای (عوامل رژیم) را خُرد می کردند. بیم آن می رفت با دفن هویدا، مردم شبانه جنازه او را درآورده و آتش بزنند یا بی حرمتی کنند؛ به همین دلیل باید فکری برای محل دفن نخست وزیر رژیم شاه می کردیم. خانمی که ظاهرا خواهر هویدا بود، به خلخالی زنگ زد و گفت می خواهیم جنازه را ببریم. خلخالی با حاج احمد آقا دراین باره تماس گرفت و حاج احمد آقا هم از امام پرسیدند. ظاهرا امام فرموده بودند هر کجا خواستند ببرند. آن طور که شنیده ام، جنازه هویدا را به پزشکی قانونی بردند و بدنش را مومیایی و سپس به ترکیه منتقل کردند و از آنجا هم به محلی به نام حظیره القدس عکا که آرامگاه بهائیان است، بردند. چند روز پیش مصاحبه ای در تلویزیون پخش شد. فردی از همکاران هویدا می گفت که او به هیچ مذهبی معتقد نبود».