اسفناج گیاهی است یکساله و روز بلند که پس از سبز شدن تولید برگهای طوقه ای می کند به این ترتیب در یک سطح در اطراف ساقه کوتاهی به طول چند میلیمتر نزدیک به سطح خاک قرار می گیرند. در طی رشد بعدی این ساقه طویل شده واز آن شاخه های جانبی دیگری از محل برگهای طوقه ای به ساقه اصلی منشعب می شوند.برگها در ارقام مختلف دارای فرم و رنگ متفاوتی هستند و به شکلهای تخم مرغی ، بیضوی و یا نیزه ای وجود دارند کناره برگها می تواند کاملاً صاف و یا دندانه دار باشد. پهنک برگ نیز صاف و یا دارای چین و چروک است.
خواص و فواید اسفناج
- این گیاه سرشار از ویتامینB3 است که بهترین گیاه برای بیماران پلاگر است که علائم آن تشنج، ضعف، سو هاضمه و ایجاد لکه قرمز بر روی پوست است.
- اسفناج معروف است به سبزی غنی از آهن. بنابراین افراد دچار کم خونی حتما آن را مصرف نمایند.
- این سبزی فعالیت معده را بهبود بخشیده و به هضم بهتر غذا کمک میکند.
- به دلیل داشتن کلروفیل بالا ، باعث میشود فعالیت روده را بهبود بخشیده و در افرادی که با دفع مدفوع مشکل دارند، درمان کننده است.
- کلسترول خون را پایین می آورد و برای سلامتی قلب مفید است.
- سرشار از فیبر است و درنتیجه برای درمان یبوست توصیه میگردد و تمیز کننده روده هاست . از طرفی برای درمان ورم روده هم توصیه میگردد که بهتر است خام مصرف شود.
- مادران شیرده برای افزایش حجم شیر خود، اسفناج مصرف نمایند.
- در افرادی که دچار بند آمدن ادرار هستند، خوردن آب اسنفاج درمان کننده این مشکل است.
- یک گیاه مناسب برای پیشگیری از سرطان معده، روده بزرگ، رحم و حنجره است.
- اسفناج اسیدیته خون را کاهش میدهد و برای استخوانها و عضلات مقوی است.
- توصیه میشود در افراد به خصوص کودکان که اشتهای کمی دارند، این سبزی را مصرف نمایند.
- این سبزی کک و مک صورت را درمان میکند اما برای استفاده از آن باید طبق دستور آن را با روغن زیتون اعمال نمود.
- به دلیل داشتن منیزیم بالا، فشار خون را پایین آورده و درنتیجه خطر سکته قلبی را کاهش میدهد.
زمان کاشت اسفناج
همیشه باید دانه های تازه از این گیاه را بخرید زیرا انواع قدیمی آن گیاه خوبی را به شما تحویل نمی دهد و همچنین آن ها را باید مستقیماً در باغچه بکارید. زمین کاشت این گیاه نیز باید مرطوب و حاوی نیتروژن باشد. اسفناج خود را 6 هفته قبل از آخرین سرما بکارید. 142 گرم از کود را در هر متر مربع یک هفته قبل از کاشت اضافه کنید و بعد از این که زمین را به طور مناسب آماده کردید، می توانید دانه ها را همزمان با فرا رسیدن فصل بهار بکارید.
اگر در مناطقی زندگی می کنید که سرمای فصل بهار بیشتر از سه ماه طول می کشد، می توانید اسفناج خود را دقیقا در وسط بهار بکارید و اواسط اردیبهشت هم بسیار مناسب این کار می باشد اما برای مناطقی که گرم تر هستند، بهترین راه این است که اوایل بهار این کار را انجام دهند.
باید در هر 30 سانتی متر حدود 12 تا 15 اسفناج بکارید. و عمق زمین باید حدود یک و نیم تا دو نیم سانتی متر باشد. هر گیاه نیز با یکدیگر باید حدود 7 تا 13 سانتی متر فاصله داشته باشند و اگر دمای محل زندگی شما بیش از حد کم نمی شود و یا بالاتر از 70 درجه فارنهایت نمی رود، احتمالاً این دانه ها در 5 الی 10 روز جوانه می زند.
نور مناسب برای اسفناج
گیاهان برای رشد باید نور کافی داشته باشند اما معمولاً گیاهان تابستانی بیش از حد به نور نیاز دارند. اما از آن جایی که این گیاهان را در زمستان می کاریم، پس باید سعی کنیم که آن ها را در قسمت هایی بکاریم که بیشترین حد ممکن نور به آن ها برسد.
خاک مناسب اسفناج
هر چند می توان اسفناج را در انواع خاک ها کشت نمود ولی خاک های خیلی سبک و خیلی سنگین برای رشد گیاه مناسب نیستند. خاک مناسب برای کشت اسفناج، خاک عمیق دارای بافت متوسط، دارای ماده آلی و رطوبت کافی برای اسفناج است. خاک های سبک برای ارقام زودرس و کشت های زمستانه و به طور کلی برای تولید محصول نوبرانه مناسب است.
کوددهی اسفناج
استفاده از کود حیوانی در زمین هایی که از نظر مواد آلی ضعیف هستند، لازم است. باید کود حیوانی کاملا پوسیده استفاده نمود. معمولا برای انواع بهاره ، کود شیمیایی را به یک باره ، قبل از کاشت به زمین می دهند. ولی برای انواع زمستانه ۳/۱ ازت را توام با تمام کودهای فسفره و پتاسه در اوایل زمستان هنگام کاشت به زمین می دهند و ۳/۲ ازت باقی مانده را در دو مرحله دیگر به صورت کود سرک در اختیار گیاه قرار می دهند.
دمای مناسب برای پرورش اسفناج
از آنجایی که گیاهان سردسیری در هوای سرد رشد بهتری دارند و روز های کوتاه برای آن ها مناسب تر است، پس دمای آنها می تواند بین 35 تا 75 درجه فارنهایت باشد و بهتر است که این گیاهان را در پاییز بکارید.قبلا این گیاهان را در آب می کاشتند اما اکنون مطالعات نشان می دهد که کاشتن گیاهان در خاک مناسب تر است و به یاد داشته باشید که این سبزیجات تا حد زیادی بلند می شوند و بعد شروع به شکوفه زدن می کنند. اگر روز های مناطق زندگی شما بیشتر از 13 تا 14 ساعت طول می کشد، از کاشت این گیاهان صرف نظر کنید. اگر در نواحی شمالی زندگی می کنید، می توانید دو بار در سال اسفناج بکارید و یکی در اوایل بهار و دیگری در در اواخر تابستان. در نواحی جنوبی معمولاً این گیاهان باید در دما های 28 درجه فارنهایت کاشته شوند و حتماً باید این محصولات را در فصل زمستان برداشت کرد.
نحوه آب دادن به گیاه اسفناج
اسفناج گیاهی است که به آب زیادی نیاز دارد. بعد از کاشت دانه های آن باید 1.3 سانتی متر از خاک آن را با آب مرطوب کنید و تا زمانی که گیاهان شکوفه نزده اند به طور منظم به آن آب دهید. به یاد داشته باشید که اسفناج نیاز به رطوبت دارد اما نباید بیش از حد خیس بماند. زمانی که دما به بالای 80 درجه فارنهایت می رسد، باید پوششی را روی گیاهان قرار دهید تا رطوبت معمول خود را حفظ کنند.
روش کاشت اسفناج
اسفناج را می توان به دو صورت در باغچه و گلدان کاشت که در زیر هر یک را شرح می دهیم.
۱ – کاشت بذر سبزی در باغچه
ابتدا باید زمینی را که میخواهید بذر سبزی در آن بکارید را شخم بزنید و به خاک آن کود دامی اضافه کنید و خاک را خوب به هم بزنید تا کود با خاک ترکیب شود سپس خاک را خوب خورد کرده و سطح خاک را صاف کنید.
نکته : اضافه کردن کود دامی کهنه به خاک باعث رشد بهتر سبزی میشود.
بذرها را بر روی بستری که آماده کردین بپاشید ، توجه کنید که بذرها خیلی نزدیک هم و فشرده پاشیده نشوند زیرا بعداز اینکه بزرگ تر شدن توی هم رفته و رشد خوبی نخواهند داشت.حالا کافیست بر روی بذرها حدود نیم سانت کود دامی یا خاک بپاشید و به آرامی خوب آب بدید ، بهتر است ۱۰ روز اول با آبپاش آبیاری بکنید تا بذرها جابجا نشوند.حدود ۵ تا ۱۰ روز طول میکشد که بذرها سبز بشوند.
۲-کاشت بذر در بالکن و گلدان
- ابتدا گلدانی به اندازه دلخواه تهیه کنید. گلدان را با خاک مناسب پر کنید. خاک مناسب برای کاشت اسفناج در گلدان، مخلوطی از ۶۰ درصد خاک باغچه، ۲۰ درصد ماسه و ۲۰ درصد کود دامی است.
- گلدان را با خاک پر کنید و دو سانتیمتری بالای سطح گلدان را خالی بگذارید.
- بذرها را روی خاک بپاشید و روی آنها را با حدود نیم سانتیمتر کود دامی یا ورمی کمپوست بپوشانید. اگر کود در دسترستان نبود، می توانید سطح بذرها را با مقداری خاک حاصلخیز گلدان بپوشانید.
- گلدان را به طور کامل آبیاری کنید، به طوریکه آب از زهکش کف گلدان خارج شود.
- توصیه می شود برای جوانه زنی سریع تر بذر اسفناج، روی گلدان را پلاستیک شفاف بپوشانید و بر روی پلاستیک چند سوراخ بزنید تا تهویه انجام شود. دانه ها ۵ تا ۹ روز پس از کاشت، جوانه خواهند زد.
نکات تکمیلی
- گلدان را در محل مناسب مثلا کنار پنجره جنوبی یا بالکن آپارتمان خود قرار دهید. توجه داشته باشید که اسفناج به نور کافی نیاز داد، پس از آفتابگیر بودن محل اطمینان حاصل کنید.
- درصورت کمبود نور ساقه ها بلند شده و برگ ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.
- برای رشد سریعتر گیاه می توانید از کود ازته استفاده کنید.
- توجه داشته باشید اسفناج جزو سبزی های فصل خنک است و تحمل گرما را ندارد، پس گلدان خود را در دمای خنک تا معتدل نگهداری کنید.
- ۴۰ تا ۶۰ روز بعد از کاشت، اسفناج های شما قابل برداشت است.
- بهترین زمان برداشت اسفناج، زمانی است که گیاه ۵ تا ۷ برگه شده است. لازم است برداشت قبل از به گل نشستن بوته انجام شود.
- با کاشت اسفناج در گلدان، شما می توانید اسفناج های خود را به تدریج و در طول یک دوره دو هفته ای برداشت کنید و به این طریق، به برگ های پایینی فرصت رشد بدهید.
برداشت اسفناج
برداشت اسفناج موقعی انجام می شود که گیاه به مرحله ۵ تا ۶ برگی رسیده باشد. در این موقع مزرعه را آبیاری نموده و پس از آن که رطوبت مزرعه کم شد، بوته را ریشه کن کرده و به همین صورت به بازار عرضه می کنند.
آفات و بیماری های اسفناج
از بیماری های مهم اسفناج سفیدک دروغی است. استفاده از ارقامی که مقاوم به این بیماری اند لازم و ضروری است. مگس چغندر که لاروهای آن در داخل برگ های اسفناج مینوز ایجاد می کنند از آفات مهم اسفناج است. شته و پروانه سفید کلم نیز از دیگر آفات این گیاه است.
نحوه کاشتن ریحان در خانه
