به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، کلاچ نقش بسیار مهمی در خودروهای دستی دارد و به تعویض کردن دنده کمک می کند. درواقع کلاچ با قطع و وصل کردن اتصال موتور به گیربکس، امکان تعویض دنده را فراهم می کند. اما جالب است بدانید که می توان بدون استفاده از کلاچ نیز دنده ها را تعویض کرد. با ما همراه باشید تا با نحوه انجام آن آشنا شوید.
ممکن است گاهی اوقات در هنگام رانندگی سیستم کلاچ دچار مشکل شود و از کار بیفتد. در این صورت فشردن پدال کلاچ، آن را درگیر نخواهد کرد و نمی توان دنده را از این طریق تعویض کرد.در چنین حالتی باید بدون استفاده از کلاچ، دنده ها را تعویض کرد.
درواقع تا وقتی که خودرو توقف نکند، می توان دنده ها را بالا برد یا معکوس داد بدون این که کلاچ را درگیر کرد. اما رانندگی بدون کلاچ کاری با ریسک بالا محسوب می شود و نیاز به مهارت فراوان دارد. بهتر است که این کار را تنها در موارد اضطراری و برای مدت زمان کوتاهی انجام داد.
روش اول: همراه با هزینه اولیه، معقول ترین گزینه
یک روش برای تعویض دنده در گیربکس های دستی بدون استفاده از کلاچ، تعویض سیستم کلاچ مکانیکی خودرو با انواع موسوم به برقی است، با این کار گیربکس دستی خودرو تبدیل به یک نمونه نیمه اتوماتیک می شود که هنگام تعویض دنده اقدام به درگیری کلاچ می نماید. این مورد در اکثر خودروهای با گیربکس دستی قابل نصب است و حتی نمایندگان دو خودروساز (بخوانید مونتاژکار) کشور نیز اقدام به نصب این سیستم روی خودروهای خود می کنند. با این روش استهلاک صفحه کلاچ کاهش می یابد، درنتیجه هزینه تعویض این قطعه مصرفی نیز کاهش خواهد یافت. یکی از این خودروسازان سازنده پراید اتوماتیک است که از نمونه های کمی پیشرفته تر این فناوری استفاده می کند درواقع خودرویی نیمه اتوماتیک است. در این سیستم با استفاده از دکمه ای که عموماً روی دسته دنده نصب می شود اقدام کلاچ گیری می کنند. این گزینه برای افرادی که روزانه مدت زمان زیادی را در شهر رانندگی می کنند، همچون رانندگان تاکسی و یا کسانی که از مشکلات ستون فقرات یا پا رنج می برند توصیه می شود.
روش دوم: بدون هزینه اولیه، بعضاً با هزینه سنگین ثانویه
روش دوم تعویض دنده بدون کلاچ نیازی به نصب یا تعویض هیچ قطعه ای در خودرو ندارد. این روش برای افرادی که می خواهند آن را روی خودروهای صفر چند ده میلیونی خود امتحان کنند توصیه نمی گردد. برای انجام بی نقص این روش به تمرین نیاز است و تعویض های اشتباه مکرر در این روش منجر به مراجعه به تعمیرگاه و تعویض دنده برنجی گیربکس و بعضاً بلبرینگ ها خواهد شد. این روش نیز همچون روش قبل باعث کاهش استهلاک صفحه کلاچ می شود.
همه می دانیم که پس از انتخاب دنده سبکتر و تعویض دنده، دور موتور خودرو کاهش می یابد و برعکس پس از تعویض دنده به دنده سنگین تر، دور موتور خودرو افزایش خواهد یافت. برای تعویض دنده در این روش، ابتدا گیربکس را خلاص می کنیم، سپس منتظر می مانیم تا دور موتور کاهش یابد پس از آن با کمی فشار (با کمی فشار خیلی کم) دنده را سبک تر می کنیم، دنده باید بدون صدا تعویض شود.
تأکید می کنم دنده باید بدون صدا تعویض شود، شنیدن صدا از گیربکس هنگام تعویض دنده ناشی از سایش دنده ها به هم است و باعث خرابی گیربکس خواهد شد. این مراحل باید حدود یک تا دو ثانیه به طول بیانجامد (همچون مواقع عادی بدون فکر کردن)، در غیر این صورت امکان از دست رفتن کنترل خودرو وجود خواهد داشت. (برای تمرین این روش به هیچ عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.) برای روشن شدن موضوع با مثالی این روش را دوباره شرح می دهم.برای مثال شما در حال رانندگی با دنده دو هستید، دور موتور به ۳۰۰۰ رسیده و موقع تعویض دنده است، پا را از روی پدال گاز برداشته، دنده را خلاص می کنیم و بلافاصله به سمت دنده ۳ می بریم، پس از افت دور موتور به ۲۰۰۰ با فشاری کم، دنده به اصطلاح جا می رود. این عمل باید بدون صدا و تکان محسوس در خودرو انجام پذیرد. تأکید می کنم، بدون صدا.
برای سنگین تر کردن دنده ها نیز از همین روش استفاده می شود، با این تفاوت که بعد از خلاص کردن گیربکس باید همچون خودروهای قدیمی گاز بدهید تا دور موتور متناسب با دنده افزایش یابد. طبیعتاً در این حالت نمی توان زیاد روی ترمز موتور حساب کرد.
برای مثال برای تعویض دنده از ۴ به ۳ در دور موتور ۲۰۰۰، ابتدا پا را از روی گاز برداشته، گیربکس را خلاص می کنیم و بلافاصله دسته دنده را به سمت دنده ۳ می بریم پس از گاز دادن و رسیدن دور موتور به ۳۰۰۰ با فشار اندکی دنده تعویض می شود. این عمل باید بدون صدا و تکان محسوس در خودرو انجام پذیرد. برای تمرین این روش به هیچ عنوان از مسیرهای عمومی استفاده نکنید.
اجرای بی نقص این روش همچون رانندگی با خودرو به تمرین نیاز دارد. هماهنگی دور موتور با دنده مورد نظر در این روش اهمیت دارد، به همین دلیل سبک کردن دنده ها آسان تر از سنگین کردن دنده هاست. این کار ترجیحاً باید زیر ۲ ثانیه انجام گیرد تا باعث از دست رفتن کنترل خودرو، حواس پرتی و حادثه نگردد. همچنین این عمل باید بدون فکر کردن، همچون تعویض دنده به صورت معمول صورت گیرد، پس به تمرین زیادی نیاز دارد. انجام صحیح این روش باعث راحتی بیشتر و خستگی کمتر در رانندگی درون شهری می شود، اما انجام اشتباه آن باعث مراجعه مکرر به تعمیرگاه خواهد شد.
در آخر این روش را به افرادی که دوست دارند تکنیک های جدید رانندگی را بیاموزند توصیه می گردد، اما اگر می خواهید فقط آن را امتحان کنید، توصیه می کنم این کار را انجام ندهید. یادگیری این روش با خودرویی دست چندم و ارزان قیمت مقرون به صرفه خواهد بود اما تمرین این روش با خودروهای گران تر باعث تحمیل هزینه تعمیرات زیادی خواهد شد.
در آخر توصیه می کنم روش دوم را انجام ندهید مگر واقعاً عاشق رانندگی باشید. در روش اول با هزینه کمی وظیفه کلاچ گیری را به یک موتور واگذار می کنید درحالی که هنوز پدال کلاچ نیز زیر پایتان است، به نظر من معقول ترین گزینه، روش اول می باشد.
