به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرنا، ۱۶ بهمن ماه سرهنگ سهراب حسین نژاد، رئیس پلیس آگاهی استان خوزستان از یک حادثه دلخراش در یکی از محله های شهر اهواز خبر داد.
مرد جوانی که با در دست داشتن سر بریده همسر خود در یکی از محله های این شهر به تصور خود، غیرت مردانه اش را در ملاء عام به نمایش گذاشته بود، توسط رئیس پلیس آگاهی استان خوزستان دستگیر شد.
این مرد جوان که به کمک برادر خود، همسرش را به دلیل فرار پنهانی به ترکیه در یکی از خیابان های اهواز با داس سر بریده بود، به باور تحلیلگران یکی از فجیع ترین جنایت ها در سال های اخیر است.
قتلی که قصاص عاملان این جنایت را این روزها به یکی از مطالبات عمومی در جامعه بدل کرده و واکنش های متعددی از جانب مسئولان کشور به همراه داشته است.
جامعه زنان؛ خواستار اقدام عاجل مجلس در ترمیم بخشی از خلأهای قانونی
انیسه خزعلی معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده روز دوشنبه، ۱۸ بهمن ماه در واکنش به این قتل در صفحه توئیتر خود نوشت: «یکی چون شهید حججی بابت حفاظت از ناموس سر می دهد و دیگری به نام ناموس داعش وار جنایت می کند.»
وی همچنین تصریح کرد: «با اینکه بسیاری از ناهنجاری های رفتاری مرتبط با زنان ریشه در کاستی های فرهنگی دارد اما نمی توان از نقش قوانین بازدارنده در کاهش این آسیب ها غفلت کرد.»
خزعلی می گوید: «جامعه زنان؛ خواستار اقدام عاجل مجلس در ترمیم بخشی از خلأهای قانونی به موازات تلاش متولیان فرهنگی برای ارتقای سطح فرهنگ عمومی است.»
«جامعه زنان؛ خواستار اقدام عاجل مجلس در ترمیم بخشی از خلأهای قانونی به موازات تلاش متولیان فرهنگی برای ارتقای سطح فرهنگ عمومی است.»
به اعتقاد شماری از حقوقدانان نیز برخی ضوابط قانونی در این زمینه می تواند برای جلوگیری از تکرار این وقایع بازنگری شود؛ برای نمونه، طبق ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی «هرگاه مرد همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، می تواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره (مجبور) باشد فقط می تواند مرد را به قتل برساند.»
عبدالصمد خرمشاهی، وکیل جنایی و حقوقدان در خصوص پرونده این عروس اهوازی می گوید: قتل های ناموسی از دیرباز تاکنون معمولا ۲۰ درصد از قتل های عمدی را به خود اختصاص داده است؛ قتل هایی که پدر، همسر یا برادر به خود اجازه می دهند به جای قاضی حکم قتل و تنبیه صادر کنند.
وی توضیح می دهد: این اقدام ناشی از تفکرات غلطی است که زن را متعلق به مرد می داند، استقلال و هویت زن را گرفته و زن توسط مرد تعرفه می شود و مرد می تواند حتی به صرف یک بدگمانی یا ظن ساده دختر، همسر یا خواهر خود را به قتل رسانده و بگوید «ننگ را با خون پاک کردم» و طایفه و قبیله هم از او حمایت کنند.
این وکیل جنایی درباره حادثه اهواز هم می گوید: اگر قرار باشد علاوه بر قتل، عنوان مجرمانه دیگری برای عامل این جنایت درنظر گرفته شود، "افساد فی الارض است" زیرا وی مرتکب بارزترین نوع فساد شده است.
خرمشاهی با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی در این زمینه اظهار می کند: از بین بردن علل و عوامل جرم باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد، مجازات جرایم را از بین نمی برد؛ مجازات می تواند تاثیرات مقطعی داشته باشد اما تحول فرهنگ و بهبود شرایط زمینه ای ارتکاب جرایم در این رابطه باید مورد توجه واقع شود.
نظر کارشناسان در این رابطه چیست؟
کارشناسان علوم اجتماعی و جامعه شناسان هم جنایت های ناموسی را نوعی خشونت علیه زنان قلمداد کرده و معتقدند: وابستگی به قبیله، پایگاه اجتماعی، خرده فرهنگ خشونت و نوع نگرش به زن از جمله علل اصلی این خشونت ها محسوب می شود.
یک جامعه شناس خانواده و استاد دانشگاه گفت: علل بروز هر یک از پدیده های اجتماعی در سه سطح خرد، میانه و کلان باید بررسی شود. از منظر نخست (کلان) باید گفت، در جامعه ایران یک برخورد بین سنت و مدرنیته شکل گرفته است.
امید علی احمدی توضیح داد: جامعه ایران بعضی از خصائص یک جامعه مدرن همچون عقلانیت، فردگرایی، پیدایش نهادهای نوین، آموزش و پرورش و برخی مظاهر مدرنیته نظیر افسون زدایی و تقدس زدایی از خانواده را گرفته و در مقابل، برخی خصائص جامعه سنتی مانند ناموس پرستی را حفظ کرده و این دو بعد، گاه در مقابل یکدیگر قرار می گیرند.
این استاد جامعه شناسی ادامه داد: در جامعه سنتی، مردان وظیفه حراست از خانواده را برعهده داشته و این امر جزو نظام ها، هنجارها و ارزش های اجتماعی محسوب می شود. در حقیقت، در بعد سنتی این الزامات به دلیل فرایندهای قومیت گرایانه، محلی گرایانه و هویت طلبانه محلی از بین نرفته و گاه تشدید نیز شده است.
علی احمدی با اشاره به ابعاد خرد و میانه علل بروز پدیده های اجتماعی افزود: در بعد میانه باید گفت، خشونت آموختنی است بنابراین مطابق با نظریه های اجتماعی، در ارکان مختلف ساختار اجتماعی، خانواده، والدین، طایفه و قوم این خشونت آموزش داده شده است. گاه قشری که باید کنترل خشم را آموزش دهد، خود دست به خشونت می زند و طبیعتا رفتار خشونت آمیز رواج می یابد.
این تحلیلگر اجتماعی تاکیدکرد: ضعف در مهارت های ارتباطی، فقدان گفت وگو، تفکر و اندیشه نیز از جمله علل ترویج خشونت است. مهارت گفت وگو، تفکر و دستیابی به تفاهم نیز باید توسط نهاد آموزش و پرورش تعلیم داده شود.
رسانه ها از نشر اخبار و تصاویر وقایع ناگوار خودداری کنند
وی یادآور شد: رسانه ها نیز باید از نشر اخبار و تصاویر وقایع ناگوار خودداری کنند زیرا بازنشر این اخبار سبب الگوبرداری جامعه از رفتارهای ناهنجار می شود بنابراین رسانه باید چگونگی رفتار در این شرایط، اکتفا به قانون و مراجعه به قشر عاقل و خردمند و بهره گیری از مشورت در این زمینه را نمایش دهد.
رسانه ها نیز باید از نشر اخبار و تصاویر وقایع ناگوار خودداری کنند زیرا بازنشر این اخبار سبب الگوبرداری جامعه از رفتارهای نابهنجار می شود بنابراین رسانه باید چگونگی رفتار در این شرایط، اکتفا به قانون و مراجعه به قشر عاقل و خردمند و بهره گیری از مشورت در این زمینه را نمایش دهد
روان درمانگران و کارشناسان روانشناسی نیز در این زمینه به برخی از اختلالات روانی، تربیت خانوادگی، رفتار و عملکرد والدین و مربیان اشاره می کنند.
مهدی عسکری پور، روانشناس و مدرس دانشگاه در این باره اظهارداشت: خشونت خانگی که با عنوان خشونت خانوادگی هم شناخته می شود، درگیری های فیزیکی، حبس، سوءاستفاده جنسی، روانی و ابزاری از زنان و کودکان و قتل را دربرگرفته و به عنوان یک چالش جهانی در سراسر دنیا شناخته می شود.
وی افزود: خشونت خانگی از عوامل متعددی برخوردار است؛ تنبیه والدین و مربیان در دوران کودکی یکی از علل اصلی بروز خشونت و پرخاشگری در دوران بزرگسالی است.
این روانشناس توضیح داد: خشونت از جمله رفتارهای اکتسابی است بنابراین خشونت از طرف والدین، خانواده، معلم و مدیر باعث می شود که رفتار خشونت آمیز در ذهن کودک حک شده و این مولفه را ابزاری برای رشد و تربیت تلقی کند. این افراد در دوران بزرگسالی در برخورد با همسر و فرزندان و شاگردان نیز این رفتار را بروز خواهند داد.
وی اضافه کرد: دخالت در زندگی زوجین توسط خانواده زن و مرد که به دلیل دلسوزی و با هدف راهنمایی انجام می گیرد نیز گاه موجب تحریک زوجین و اختلافات زناشویی می شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تبعیض جنسیتی یکی دیگر از مولفه های اساسی در تشدید و بروز خشونت خانگی است. در برخی کشورها، شهرها و خرده فرهنگ ها، خشونت ابزاری برای مهار رفتار جنس مونث درنظر گرفته می شود.
این مشاور با بیان اینکه مصرف مواد مخدر، الکل و برخی داروها هم می تواند از علل بروز خشونت خانگی باشد، افزود: بی توجهی به نظرات و خواسته های همسر نیز می تواند زمینه ساز کاهش عشق و علاقه در خانواده و طبیعتا بروز اختلاف و ناسازگاری و خشونت خانگی شود.
به گفته وی، انتشار تصاویر خشونت آمیز توسط رسانه ها، ترویج و آموزش این خشونت را به دنبال داشته و سلامت روان خانواده ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
عسکری پور گفت: برخی از مشکلات اقتصادی، معیشتی و عوامل فرهنگی و اجتماعی مانند طلاق، اعتیاد و بیماری نیز می تواند باعث بروز خشونت در خانواده شود.
ضرورت نهادینه سازی فرهنگ گفت وگو در ساختار خانواده
عسکری پور با تاکید بر ضرورت نهادینه سازی فرهنگ گفت و گو در ساختار خانواده افزود: خواسته ها و انتظارات زن و شوهر در قالب گفت وگو انتقال داده شده و آموزش در این رابطه می تواند تاثیرگذار باشد.
وی گفت: رسانه ها نیز در این زمینه باید نقش آموزشی و تربیت همگانی داشته باشند؛ در این رابطه، برنامه سازی کرده و با ساخت و تولید محتوا ارزش حقیقی، هویت و جایگاه واقعی زن و تقویت رفتارهای اجتماعی اعم از همکاری و مشارکت، همدردی و همدلی و عواقب احتمالی رفتارهای پرخاشگرانه را نمایش دهند.
عسکری پور اضافه کرد: برگزاری کلاس های آموزشی مهارت های زندگی قبل از ازدواج، سالم زیستن و همسرداری و ساخت کلیپ، پوستر و بنر در این زمینه می تواند آگاهی سازی کرده و در کاهش خشونت موثر باشد.
وی با بیان اینکه حمایت های اجتماعی جامعه از طریق قانون می تواند این خشونت را ریشه کن کند، افزود: ارائه راهکار برای تضمین برابری زن و مرد، استقلال حقوقی و مالی زنان، حمایت از طریق سازمان های مردم نهاد، دولت، عالمان مذهبی، دانشمندان و کارشناسان حقوقی و تدوین قوانین و مقررات سختگیرانه در این زمینه بی شک خشونت خانگی را کاهش می دهد.
(فیلم) شرع و قانون درباره قتل های ناموسی چه می گویند؟
