ساعدنیوز
ساعدنیوز

نان سنگک از کجا آمد و طراح تنور پخت آن که بود؟

  یکشنبه، 19 آذر 1402 ID  کد خبر 366052
نان سنگک از کجا آمد و طراح تنور پخت آن که بود؟
ساعدنیوز: سنگک نانی است که فقط در ایران رایج است بنابراین می‌توان آن را نان ملی ایران نامید. نان سنگک در قدیم نان طبقه اشراف یا نظامیان بوده و همچنین سنگکی‌ها نانوایی‌های فصلی بوده‌اند و بیشتر در زمستان و ماه رمضان پخت می‌کرده‌اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیور به نقل از همشهری، کهن‌ترین فرهنگی که در آن نام نان سنگک آمده برهان قاطع می‌باشد که در سال 1062 ه. ق نگارش شده است.

سنگک؛ نوعی نان است که روی سنگ‌ریزه‌های داغ در تنور می‌پزند.

سنگک نانی است که فقط در ایران رایج است بنابراین می‌توان آن را نان ملی ایران نامید. نان سنگک در قدیم نان طبقه اشراف یا نظامیان بوده و همچنین سنگکی‌ها نانوایی‌های فصلی بوده‌اند و بیشتر در زمستان و ماه رمضان پخت می‌کرده‌اند.

در سالنمای کمیته نانوایان تهران که در تاریخ 19 اردیبهشت سال 1326 در تهران منتشر شده درباره پیدایش نانوایی و نان سنگک این‌طور آمده است: «شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهیدست و لشکریان خود که غالبا در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می‌رسند نانوایی‌هایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد و حل این مشکل را از «شیخ بهایی» که از علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع کرد.»

نوعی از نان که روی سنگ‌ریزه‌های گرم بپزند

سنگک؛ نوعی نان است که روی سنگ‌ریزه‌های داغ در تنور می‌پزند. کهن‌ترین فرهنگی که در آن نام نان سنگک آمده برهان قاطع می‌باشد که در سال 1062 ه. ق نگارش شده است.

یکی از نخستین کتاب‌ها دربارهٔ نان سنگک، کتاب «مجموعه معارف و فرهنگ نانوایی سنگکی و نان سنگک» در سال 1356 نوشتهٔ «سید داوود روغنی» معروف به شاطر داوود یکی از شاطرهای معروف شهر ری است.

او معتقد است هیچ اطلاع دقیقی از محل و پیدایش نان سنگک وجود ندارد. اما به گفتهٔ وی قدیمی‌ترین نوشته‌ای که در آن از نان سنگک نام می‌برد «برهان قاطع» است که در سال 1062 ه. ق نوشته شده است.

در آن کتاب در بارهٔ معنی واژهٔ سنگک آمده است:«نوعی از نان هست که روی سنگ‌ریزه‌های گرم بپزند.» به نوشتهٔ شاطر داود در تعریف این نان، «نان سنگک که از نظر مزه، طعم و همچنین هضم آسان و سلامت، بهترین نان ایران و شاید هم دنیا باشد، از آرد مرغوب و سالم و آب خالص و نمک به‌دست می‌آید و خمیر ترش هم که در خمیر آن به‌عنوان مایه خمیر (مخمر) به‌کار می‌رود از همان آرد و آب و نمک درست می‌شود.

در پخت نان سنگک به غیر از مادهٔ فوق، جوش شیرین یا هر مادهٔ دیگری نمی‌توان به‌کار برد و جز آرد گندم مرغوب و سالم، هیچ آرد دیگری حتی آرد جو یا سایر حبوب را نمی‌توان برای پختن نان سنگک استفاده کرد.»

رسم تزئین نان سنگک با عسل و کنجد

می‌توان از دانه‌هایی مثل کنجد، سیاهدانه یا مخلوطی از هر دو برای خوش طعم کردن سنگک به روی آن پاشید. در گذشته برای این کار از خشخاش استفاده می‌شد که امروزه منع مصرف دارد. هم‌چنین از سنگک به‌عنوان نان سفره عقد نیز استفاده می‌شود که به‌صورت بزرگ پخته می‌شود و روی آن را با عسل و کنجد تزئین می‌کنند.

امروزه نان سنگک با دستگاه خمیر گرفته می‌شود. پیش‌تر تنور هیزمی بود و خمیر را در تشتک می‌گرفتند.

1 دیدگاه

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (535 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (258 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (234 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (107 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (99 نظر) عرض ارادت فریبا نادری به امام خمینی(ره): مرد بزرگ جایت خالی است در میان مردمان سرزمینِ نور؛ ممنون که این انقلاب رو برایمان رقم زدی+ عکس (66 نظر) تذکر جدی علی دایی به اعجوبه طنز ایران: دفعه آخرت باشد که ادای من را درآوردی! (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (62 نظر) علی دایی در واکنش به تقلید صدایش در مراسم استقلالی‌ها: در گذشته پادشاهان دلقک‌هایی داشتند که وظیفه‌شان تقلید صدا و خنداندن مردم بود+عکس (54 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (52 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (46 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (44 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر) هانده ارچل؟ مرسی ما خودمون نرگس محمدی داریم/ نگاهی به استایل پوشیده نرگس محمدی در پاییز و زمستان (38 نظر) شیلا خداداد: موهامو رنگ نمیکنم چون همینجوری و نچرال بودن رو دوست دارم؛ وقتی عروسی برم لاک میزنم و برمیگردم پاک میکنم+ ویدیو (36 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
مشاغل جذاب و پرطرفدار در بین زنان ایرانی؛ شما برای ما بنویسید خانه‌دار هستید یا شاغل؟
ادعای قابل توجه رئیس فدراسیون فوتبال؛ ایران رتبه اول را از ژاپن پس گرفت/آیا ایران در رتبه اول تیم های آسیایی قرار گرفت؟!
مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب: ایران در حال آماده‌سازی پاسخ به اسرائیل است
فال شمع روزانه امروز دوشنبه 5 آذر 1403
فال قهوه با نشان روز دوشنبه 5 آذر ماه 1403
استقلال با اسم رونالدو مهاجم می‌گیرد/النصر فرصتی استثنایی برای نیم فصل
فال روزانه امروز دوشنبه 5 آذر ماه 1403
فال ابجد روزانه دوشنبه 5 آذر 1403
به بهانه رشد انفجاری بیت کوین؛ آیا الان زمان سرمایه‌گذاری در ملکه ارزهای دیجیتال است؟
فال انبیاء روزانه دوشنبه 5 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز دوشنبه 5 آذر 1403 + فیلم
گوشت شترمرغ ارزانترین گوشت قرمز گرم در بازار: کیلویی 397 هزار تومان!
روش جدید کلاهبرداری با ترفند مهاجرت به کانادا
در گوشی غرق می‌شوید و کنترل زمان را از دست می‌دهید؟ اندروید به کمک شما می‌آید
آمار رسمی ضرر و زیان فیلترینگ به کسب و کارها بالاخره اعلام شد/ ضرر و زیان به 50 هزار میلیارد تومان رسید
منتخب روز   
حضور بی شرمانه احسان کرمی و برزو ارجمند در عروسی مختلط ساسی مانکن به بهانه پاشیدن نمک روی زخم آبادانی ها+عکس واضح وام 680 میلیارد تومانی آقای مدیرعامل از بانک خودش! نگاهی به چیدمان سنتی و شیک اتاق پذیرایی مسعود کیمیایی، کارگردان خائن‌کشی و برنده تندیس حافظ/ خودنمایی مبلمان چرمی و تابلوهای زیبای نقاشی ایده ست کردن ست چهارخانه‌ پاییزی با این بازیگران مشهور ایرانی / از الناز شاکردوست تا پریناز ایزدیار و سمیرا حسن پور + عکس (فیلم) توضیح قالیباف درباره توئیت عضو دفتر رهبر انقلاب / من از قبل در جریان بودم ... نگاهی به استایل پاییزی 4 زوج‌ جذاب سینمای ایران در جشن حافظ 1403/ از ست چرمی المیرا دهقانی و همسرش تا کت بته جقه‌ی سمانه پاکدل و استایل همیشه ترند سحر ولدبیگی اگر این کار را انجام دهید، 50 میلیون تومان پاداش نقدی از دولت می‌گیرید! جریمه سنگین قهرمان سرشناس به خاطر دست درازی به یک زن 5 منطقه گردشگری پاییزی اطراف تبریز/ جون میدن واسه گرفتن عکسهای جذاب پاییزی قتل در پارک قیطریه بخاطر متلک انداختن به نامزد مقتول مهران مدیری: بدترین 4 سال زندگیم حتی پول نان و پنیر نداشتم! پسرم فرهاد از گرسنگی بیهوش شد/عین جنازه شده بودم عوضش الان بادیگارد دارم+فیلم حضور پرانرژی قهرمانان جوکر، ناهید مسلمی و عمو رشید در وی‌آی‌پی کنسرت سهراب پاکزاد/ یویو گفتن ناهید مسلمی رو وسط کنسرت از دست ندید👌