ساعدنیوز
ساعدنیوز

ناصرالدین شاه عاشق چه غذایی بود؟

  پنجشنبه، 16 فروردین 1403 ID  کد خبر 382599
ناصرالدین شاه عاشق چه غذایی بود؟
ساعدنیوز: چلوکباب بی‌شک خوشمزه‌ترین و پرطرفدارترین غذای ایرانی است. از هرکسی بپرسی غذای مورد علاقه‌ات چیست بدون معطلی می‌گوید چلوکباب و بعد غذاهای دیگر.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از همشهری آنلاین، در بیشتر محافل شادی، چلوکباب حرف اول را می‌زند و در آلبوم خانوادگی همه ایرانی‌ها عکسی از کباب‌خوری دسته‌جمعی و فامیلی به چشم می‌خورد. حالا اگر از محبوبیت چلوکباب بگذریم شاید برایتان مهم باشد بدانید این غذای محبوب چند سال است که توسط ایرانی‌ها طبخ می‌شود و راهش را در خانه‌های ایرانی باز کرده است.

رد پای صفوی‌ها

مورخانی که در دوره صفویه به ایران آمده‌اند، به طور واضح نامی از چلوکباب به عنوان یک غذای ملی نبرده‌اند. ولی یک سیاح اروپایی که در عصر شاه عباس مدتی در اصفهان بوده در سفرنامه‌اش نوشته: «غذای متداول ایرانیان که همیشه باید بر سر سفره‌شان باشد و قبل از هرچیز دیگری می‌خورند، برنج نپخته‌ای است که آن را پلو می‌نامند و معمولا با گوشت گوسفند سرو می‌شود... د. ایرانی‌ها با انگشتان خود گوشت را پاره می‌کنند و کمتر دیده می‌شود که از کارد استفاده کنند.» البته او هیچ وقت نگفته که آن گوشت گوسفند کباب بوده یا نه. اما سیاح دیگری در دوره آغامحمدخان هم از «کباب‌هایی که از گوشت بره و مرغ و گوسفند» درست می‌شده گفته ولی باز هم به طور مستقیم اشاره‌ای به چلوکباب نکرده است.

ناصرالدین شاه کباب‌خور

میرزا محمدرضا معتمدالکتاب تاریخ‌نویس در کتابش درباره کباب‌خوری ناصرالدین شاه نوشته: گویا ناصرالدین شاه از کباب قفقازی خوشش می‌آمده و در نتیجه از آشپزهایش می‌خواهد کبابی مثل کباب قفقازی برایش درست کنند و این کباب در ایران و در گذر زمان متحول می‌شود تا به این شکل در می‌آید. داستانی که توسط دوستعلی‌خان معیرالممالک از نوادگان ناصرالدین شاه نقل شده است، حکایت از آن دارد که ناصرالدین شاه 87 همسر داشته و روزهای جمعه که شاه به همراه همه همسرانش قصد زیارت از حضرت عبدالعظیم(ع) در شهرری داشته است، پیشخدمت‌های او مجبور بودند روز پنجشنبه به آن منطقه بروند و در حدود 1000 تا 2000 کباب را بر اساس دستور شاه برای خود او و 1000 همراه و خدمه و همسرانش آماده کنند و کباب‌ها نیز همیشه همراه با سبزی خوردن و پیاز سرو می‌شده است.

نایب؛ اولین چلوکباب در ایران

اعتمادالسلطنه وزیر انتشارات ناصرالدین شاه در نوشته‌هایش نقل می‌کند: «اولین چلوکبابی نامش نایب بوده که در بازار تهران قرار داشته و شبیه رستوران‌های اروپاییان غذا را روی میز سرو می‌کرده است. ولی اسناد دیگری هم وجود دارد که اولین چلوکبابی در تبریز نزدیک مرز با قفقاز تاسیس شده بوده است.

پیشخدمت‌های رستوران نایب در آن زمان برنج‌ها را به صورت هرم در بشقاب‌ها قرار می‌دادند و همراه آن تکه کره‌ای نیز سرو می‌شده است. پیشخدمت‌ها یکی یکی برنج‌ها را بر سر میزها می‌بردند و بلافاصله نفر بعدی کباب‌ها را با سیخ در بشقاب‌ها قرار می‌داده است.

در آن زمان هر نفر می‌توانسته هر چند تا مایل بوده است کباب بخورد و مبلغی که از مشتریان گرفته می‌شده یکسان بوده است و فرقی بین کسی که یک سیخ کباب خورده و چهار یا پنج سیخ، نبوده! جعفر شهری، تاریخ‌شناس و تهران‌شناس هم در کتابش از غلامحسین نایب به عنوان مبدع چلو کباب در ایران نام برده است. غلامحسین نایب از دوستان دوران نوجوانی ناصرالدین شاه بود که همراهش و در دوران ولایتعهدی‌اش در تبریز زندگی می‌کرد و در همان‌جا به اتفاق شش تن دیگر از رفقایش کباب پختن را در دربار قاجار شروع می‌کنند که ناصرالدین میرزای جوان همواره علاقه‌مند بوده نحوه طبخ کباب را توسط آنها ببیند.»

پس از به تخت نشستن ناصرالدین میرزا در تهران، او آن هفت نفرو رفیقش نایب را به دربار خود می‌برد و همچنان با آنها رفاقت می‌کند. البته همچنان کباب پختن به همان شیوه تبریز در دربار و توسط رفیقان شاه قاجار رواج داشته است تا اینکه امیرکبیر به خاطر حفظ پرستیژ دربار در نگاه مهمانان خارجی، ناصرالدین شاه را وا می‌دارد تا آن هفت نفر را از نزد خود براند. اما نایب برای اینکه از دوست قدیمی‌اش دور نشود در نزدیکی کاخ گلستان و داخل بازار، دکانی باز می‌کند و همان شغل کبابی‌اش را برای عوام ادامه می‌دهد و این برای اولین بار بوده است که کباب پزی و کباب خوری میان مردم رواج پیدا می‌کند.

چلوکباب به فی قدیم

اعتمادالسلطنه وزیر انتشارات ناصرالدین شاه و رئیس دفتر مترجمی در آن زمان، برای خرید بهترین چلوکباب که توسط چلوکبابی نایب ارائه می‌شد، بین 3 تا 5 قران آن زمان پرداخت کرده است.

در سال 1295 عبدالله بهرامی، معاون اداره امنیه تهران بیشترین مبلغی که برای هر وعده چلوکباب پرداخت می‌کرده 4 تا 5 قران بوده است. حدود 30 سال قبل در سال 1320 روزنامه اطلاعات نوشته است: برای یک پرس چلوکباب مبلغ 5 ریال دریافت می‌شده است که شامل کباب برگ بزرگ، کره 330 گرم، برنج، پیاز و نان ‌بوده است. در همان زمان چلوکباب کوبیده مبلغ 4 ریال قیمت داشته است.

در بین سال‌های 1330 ـ‌ 1335 یک کباب کوبیده 5/3 ریال در تهران قیمت داشته ولی در شهرهای دیگر دو عدد کباب همراه با نان و گوجه فرنگی کباب شده که شکل یک پرس کامل را دارد، 8 ریال قیمت داشته است. اگر نوشابه‌ای نیز همراه غذا صرف می‌شد، بین 2 تا 4 ریال نیز پرداخت می‌شده است.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (503 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (192 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (48 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (42 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
ویدیو/ شعر مفهومی و فی‌البداهۀ مهران مدیری برای سربازان/ تمجید و تحسین سروش صحت و نادر سلیمانی
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی در کودکان چه سنی است؟ / این یک هشدار است؛ قبل از 18 سالگی یک زبان جدید بیاموزید!
شوخی با تاریخ/ وقتی «خشایارشا» اینستاگرامی می‌شود؛ شاهنشاه هخامنشی در جستجوی فالوور + عکس
ویدیو| دکلمه‌ای که به عمق روح می‌نشیند؛ دکلمه شعر زیبا و حزن‌انگیز "خوار گشتم" از استاد شهریار / من از بازار دنیا زار گشتم ...
قبل از دیر شدن، این 5 ارز دیجیتال را به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنید
ویدئو| معماری شگفت‌انگیز هخامنشی‌ها؛ شیرهای خشمگین یا خندان؟ راز چهره‌های دوگانه مجسمه‌های سنگی تخت‌جمشید
قلعه قجرها چگونه روسپی‌خانه شد؟/ پایان سبز یک داستان سیاه و غم‌انگیز
منتخب روز   
هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌ قتل خانمی جوان به دست یک مرد 43 ساله در تبریز/ پول و جواهرات انگیزه متهم از قتل بود