توپ مویی( گلوله مویی – هیربال – Hairballs) پایه ی بسیاری از شوخی ها درباره ی گربه ها هستند. گربه ها نظافت کننده هایی سخت گیر هستند و این عادت آن ها باعث ایجاد توپ مویی (دسته ای از موهای خورده شده که هضم نشده اند) می شود. داشتن این مشکل صددرصد به معنی خطر برای گربه نیست اما در برخی موارد توپ مویی آنقدر بزرگ می شود که برای دستگاه گوارش گربه ایجاد مشکل و باعث انسداد می شود که تهدیدی جدی برای این حیوان است. کسانی که از این موجود دوست داشتنی نگهداری می کنند باید بدانند که چرا گلوله مویی ها شکل می گیرند؟ چرا این مشکل بسیار شایع است؟ و چرا گلوله مویی ها می توانند خطرناک باشند؟
چگونه یک گلوله مویی تشکیل می شود؟
زمانی که گربه ها خودشان را لیس می زنند تا خود را تمیز کنند به صورت مدام مقداری از موهای بدن خود را می بلعند. زبان گربه ها دارای خارهایی رو به عقب هستند. زبان موهای سست را جدا و موها در دهان جمع می شود و سپس گربه آنها می بلعد و موها به داخل معده می روند. صاحبین گربه های تر و تمیز و وسواسی می دانند که گربه ها ۳۰ درصد زمان بیداری خویش را به تمیز کردن خودشان اختصاص می دهد و گلوله های مویی به این دلیل بوجود می آیند که گربه ها خیلی به آرایش خودشان می رسند.همچنین دامپزشکان عقیده دارند که هر گربه ای از هر نژادی (گربه های مو بلند و مو کوتاه) می تواند به گلوله مویی مبتلا شود.
گلوله های مویی گربه ها چه شکلی هستند؟
شاید اگر در عمرتان یکی از این گلوله ها را ببینید می فهمید که چه شکلی هستند اما برای اینکه دقیق این گلوله ها را بشناسیم می توان گفت که این گلوله ها شامل توده ای از موهای لوله شده هستند (علیرغم اسم این گلوله ها، آنها به شکل دایره نیستند) و اطراف آنها نیز پوشیده از خلط آبکی و لزج است. شکل بیضی کشیده این گلوله ها به علت رد شدن آن از مری گربه ها است. این گلوله ها می توانند از یک تا چند اینچ طول داشته باشند.باید دانست تمام گربه ها می توانند دچار عارضه توپ مویی شوند، ولی این مشکل بیشتر بین آن دسته از گربه هایی که موی بلند دارند، مانند گربه های پرشین شایع تر است.
علت ایجاد توپ مویی یا گلوله مویی
گربه ها به شکل وسواس گونه زمان زیادی را به لیس زدن بدن خود می پردازند. این لیسیدن ها باعث میشود که مقادیر زیادی مو را حین لیس زدن و تمیز کردن خود ببلعند.معمولا این توپ های مو از طریق مدفوع گربه دفع می شوند، ولی در بعضی مواقع انباشتن و سفت شدن این توپ های مویی در معده و روده باریک، باعث استفراغ می شود.یکی از دلایل اصلی استفراغ گربه ها وجود همین توپ های مو در معده است.گربه ها موهای سر وارد شده به معده را از طریق مدفوع و در موارد بسیار جدی با استفراغ دفع می کنند. یک روش ایمن برای پاکسازی معده گربه از گلوله مو بدون خطرات، به دست آوردن گیاهی به نام کتنیپ است که به آن ها کمک می کند تا در صورت نیاز از گلوله های مو خلاص شوند.
علائم ایجاد هیربال یا توپ مویی در معده گربه
- گربه بی میلی و بی علاقگی دارد.
- گربه سکوت مکرر دارد.
- سرفه کردن گربه
- گربه هنگام دفعه مایعات و غذا، استفراق می کند.
- گربه یبوست دارد.
اگر این علائم بیش از دو روز ادامه یابد، گربه را برای بررسی و تشخیص، حتماً نزد دامپزشک ببرید
راه های جلوگیری از ایجاد گلوله مو در معده گربه
اگرچه نظافت، بخشی از رفتارهای طبیعی گربه ها است، نمی توان و نباید از آن جلوگیری کرد، بلکه صاحبان گربه برای جلوگیری از گلوله مو در معده گربه، باید به حیوان کمک کنند تا از ایجاد موخوره، به ویژه در فصول پوست اندازی، جلوگیری کنند. بنابراین، برس زدن روزانه گربه بسیار مهم است. وظیفه ای که به شما کمک می کند تا حد زیادی موهای ریزش یافته را از بین ببرید و این کار مانع بلعیدن موها توسط گربه می شود. به خصوص اگر از نژاد گربه های مو بلند باشند، زیرا این نوع گربه ها بیشتر مستعد به تشکیل گلوله مو می باشند. این کار را از دوران کودکی گربه شروع کنید.
اما اگر حیوان خانگی شما در بزرگسالی باشد، ممکن است کمی عادت کردن به برس، برای آن ها دشوار باشد. اما شما در نهایت این کار را انجام دهید. زیرا برس زدن، گربه را به همان اندازه آرام می کند که هنگام نوازش کردن به آن ها آرام می شوند. برای این کار شما باید یک شانه مخصوص مناسب نوع موی حیوان خانگی خود تهیه کنید که در هر فروشگاه پت شاپ موجود می باشد. برس زدن گربه ها در صورت بلند بودن موهای آن ها یا زمانیکه گربه ای پیر می باشد، ضروری است، زیرا در این صورت، حیوان انرژی کافی برای نظافت موثر خود را ندارد.
راه های درمان توپ مو در گربه
اگر گربه شما دچار عارضه توپ مویی شد و نتوانست آن را به هر طریقی دفع کند باید در این رابطه به او کمک کنید. مهمترین راه های کمک به حل این مشکل عبارتتند از:
- رژیم غذایی گربه خود را تغییر دهید و با راهنمایی دکتر دامپزشک به او غذاهای مخصوصی که برطرف کننده توپ مویی هستند بدهید. یعنی خوراکی های دارای پالپ چغندر، کربوهیدرات، میوه و سبزیجات به او بدهید.
- موادغذایی فیبردار به رژیم غذایی او اضافه کنید. علف جو دو سر، کدو حلوایی و مقایر کم مارچوبه بعد از هضم به توپ ها می چسبند و کمک می کنند تا راحت تر از دستگاه گوارش خارج شوند.
- کمی روغن به برنامه غذایی گربه بیفزایید. روغن زیتون و یا کره آب شده می توانند گزینه مناسبی باشند
- مقدار کمی موادغذایی ملین مانند پوره آلو به رژیم غذایی گربه اضافه کنید
- درمان گلوله های موئى گربه عبارتند از استفاده از هویج خرد شده، سبزیجات طبیعی، سبوس گندم، جوانه یونجه تازه به صورت روزانه و مخلوط با غذای گربه. اضافه نمودن مواد ملین مانند پوره آلو (یک قاشق مربا خوری) یا یک قاشق چایخوری عصاره ی نارون قرمز به جیره غذایی روزانه. در صورت وجود توده های بزرگ در معده می توان برای درمان گلوله های موئي گربه به غذا مقدار کمی کره گیاهی اضافه نمود و این کار را به مدت ۵ روز ادامه داد