نگاهی به فیلم عاشقانه و اجتماعی لیلا + سکانسی از فیلم

فیلم جذاب و عاشقانه لیلا

فیلم لیلا اثری بیاد ماندنی از داریوش مهرجویی است که در سال ۱۳۷۵ ساخته شده است و با بازی لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی و… در سال ۱۳۷۶ اکران شد. داستان فیلم لیلا از این قرار است که لیلا و رضا در یک مراسم شله زرد پزان با یکدیگر آشنا می شوند و ازدواج می کنند. پس از مدتی لیلا و رضا متوجه می شوند که بچه دار نمی شوند و بعد از انجام دادن آزمایش های متعدد در می یابند که لیلا نمی تواند فرزندی به دنیا بیاورد.

مشخصات فیلم سینمایی لیلا

• سال تولید: ۱۳۷۶
• مدت زمان: ۱۱۰ دقیقه
• امتیاز IMDb: امتیاز ۷٫۶ از ۱۰
• کارگردان: داریوش مهرجویی
• بازیگران اصلی: لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی، توران مهرزاد، امیر پایور، شقایق فراهانی، محمدرضا شریفی نیا

بازیگران و عوامل فیلم سینمایی لیلا

• کارگردان: داریوش مهرجویی
• فیلمنامه نویس: داریوش مهرجویی (بر اساس داستانی از مهناز انصاریان)
• تهیه کنندگان: فرامرز فرازمند، داریوش مهرجویی
• فیلمبردار: محمود کلاری
• موسیقی متن: کیوان جهانشاهی، فریدون شهبازیان
• تدوینگر: مصطفی خرقه پوش
• بازیگران: لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی، محمدرضا شریفی نیا، امیر پایور، توران مهرزاد، شقایق فراهانی، وحیده محمدی فر.

خلاصه و ماجرای فیلم سینمایی لیلا

در فیلم لیلا، لیلا روز شله پزان بیست وهشتم صفر با رضا، دوست برادرش حسین برخورد می کند و آشنایی شان به ازدواج می انجامد. مدتی بعد، لیلا روز تولدش می فهمد که بچه دار نخواهند شد و پزشک هم اشکال را از لیلا می داند. به اصرار مادر رضا، لیلا نه تنها به ازدواج رضا با زنی دیگر تن می دهد، بلکه با اصرار خود، رضا را به ازدواج مجدد ترغیب نیز می کند. دختران و زنانی به رضا معرفی می شوند و سرانجام در چهارمین مراسم خواستگاری، رضا با دختری ازدواج می کند. اما لیلا که خانواده اش در جریان ازدواج مجدد رضا نیستند، شب عروسی، گریان به خانه پدری برمی گردد. اصرار رضا برای برگرداندن لیلا به خانه اش به جایی نمی رسد، چرا که لیلا، رضا را در آزمایش خود شکست خورده می داند. همسر دوم رضا بچه دار می شود و دخترش با نام باران، به دنیا می آید. رضا همسر دومش را طلاق می دهد و او با پسرخاله اش که از قبل نیز به او علاقه مند بود، ازدواج می کند. چند سال بعد، رضا با بارانِ خردسال، روز شله زردپزان به خانه لیلا می آید و لیلا به روزی می اندیشد که ماجرای اصرار مادر رضا برای ازدواج مجدد او را برای باران تعریف خواهند کرد.

نقد و بررسی فیلم سینمایی لیلا

لیلا به کارگردانی و نویسندگی داریوش مهرجویی و دوازدهمین فیلم بلند اوست که در سال ۱۳۷۵ ساخته شد و در سالی که به نمایش درآمد، تمام جوایز اصلی جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرد. این فیلم همچنین به عنوان بهترین فیلم سال در دوره ۱۲ منتخب نویسندگان و منتقدان در سال ۱۳۷۶ قرار گرفت. این فیلم را می توان به نوعی تکمیل کننده سه گانه سارا و پری محسوب کرد که فیلم نامه آن هم چون دو اثر قبلی اقتباسی است و بر اساس داستانی نوشته مهناز انصاریان به نگارش درآمده است.

فیلم لیلا یک اثر در دفاع از حقوق زنان است. تقابل نسل امروز با باورهای قدیمی و سنتی که بر اساس باورهای مردسالارانه بنا شده کاراکتر لیلا را زنی تسلیم در مقابل باورهایی نشان می دهد که توان مقابله با جهل اطرافیان را ندارد.

زن نماد باروری بوده است و اگر باروری او دچار اختلال می شد اتفاقی ناگوار و نا میمون تلقی می شود. به نظر می رسد این الگوی کهن آنقدر ریشه دار است که همواره توانسته و می تواند تصور زنان از خود و تصور دیگران را از زنی که نمی تواند بارور شود تغییر دهد. با توجه به ریشه دار بودن مسئله ی عدم باروری به ویژه در کشورهایی همچون ایران، به نظر می رسد مهرجویی خواسته است که تعصبات و تفکرات سنتی آمیخته با الگوی زن بارور را نقد کند و عدم بارداری و مسائل در پی آن را در زندگی دختر ایرانی به نمایش بگذارد.

نکته ی جالب در فیلم لیلا این است که مهرجویی به سراغ خانواده ای متمول و به ظاهر متجدد رفته است و این مسئله را در بستر این خانواده مطرح می کند و مخاطب می بیند که این نگاه سنتی و متعصب به زندگی زناشویی مختص خانواده های کم درآمد و یا کم سواد نیست و عمیق تر از این است که به طبقه و قشر خاصی تعلق داشته باشد.

جالب است که در ابتدای فیلم می بینیم که همه لیلا را دوست دارند اما نه به خاطر لیلا بودن او، نه برای خوبی و پاکی او، بلکه به خاطر اینکه قرار است لیلا مادر فرزندی شود تا این فرزند نسل رضا را پابرجا نگه دارد. اما به محض شنیدن نتیجه ی آزمایش گوشه و کنایه ها شروع می شود.

گویی لیلا با اتفاقات پیش آمده وارد یک بازیِ بی رحم شده است و باید دست و پنجه نرم کند. این بازی از بیرون و از طرف اطرافیان (مادر رضا) آغاز می شود اما در درون لیلا شکل می گیرد و به اوج می رسد تا جایی که لیلا با پای خود برای شوهرش به خواستگاری زن دیگری می رود.

شاید بتوان به این اتفاق این گونه نیز نگاه کرد که “زن شرقی” چنان الگویی از باروری دارد که اگر به هر دلیلی نتواند بارور شود حتی اگر اطرافیان (حتی شوهرش) به این موضوع اعتراضی نداشته باشند، او خود، خود را به گونه ای مجازات می کند.

این سوال شاید برای مخاطب پیش بیاید که لیلا چرا برای شوهرش به خواستگاری می رود؟ چرا علی رغم اصرار شوهرش که می گوید نمی خواهد ازدواج مجددی داشته باشد و بچه دار شدن برایش مسئله ی مهمی نیست، همچنان می خواهد که با دست خود برای او (شوهرش) زن بگیرد!

در فیلم لیلا با ذهن بحران زده ای طرفیم که در لاک خود فرو رفته است. از همه جا بریده و متنفر از فضا و انسان هایی است که او را احاطه کرده اند. اغلب غرق در رویا و خیال است اما همچنان بر نابودی زندگی مشترک خود انگار اصرار زیادی دارد و این مجازات خویشتن تا جایی پیش می رود که رضا (علی مصفا) هم پا به این بازی می گذارد و با لیلا همراه می شود. با آمدن رضا به این بازی، داستان بازی اوج می گیرد و در نهایت این لیلا است که بازی را ترک می کند.

همچنین فیلم اشاره های مذهبی زیادی درون خودش دارد که از این منظر قابل ارجاع است. اشاره مستقیم فیلمساز به مراسم شله زردپزی ۲۸ صفر و مناجات های دم صبح لیلا پس از اذان صبح و استفاده از صدای مناجات در پس زمینه این تصاویر نشان می دهد علاقه مهرجویی به المان های مذهبی و دینی در فیلم هایش ریشه ای عمیق دارد که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.

شاید برایتان جالب باشد بدانید صدای مناجاتی که درون فیلم می شنوید، زمزمه های داریوش مهرجویی است که کیوان جهانشاهی به خوبی در فضای فیلم از آن بهره برده است. موسیقی متن فیلم نیز ترکیبی از حس های درون قصه است که همزمان حس ناامیدی و امیدواری به آینده را توامان درون مخاطب بر می انگیزاند.

فیلم لیلا از نظر ساختاری دارای نگرش و نگاه فلسفی فیلمساز به جامعه اش است، فلسفه ای که از ذهنیت مهرجویی نشات گرفته اما وقتی که به اجزای ساختاری فیلم نگاه می کنیم یک سادگی همراه با یک لطافت در محتوا موج می زند به همین دلیل با گذشت بیست سال هنوز لیلا فیلمی است که می تواند برای مخاطبش جذاب و تازه باشد.

جوایز و آمار فروش فیلم سینمایی لیلا

• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن (جمیله شیخی) در پانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر – ۱۳۷۵؛
• برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن (لیلا حاتمی) در پانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر – ۱۳۷۵؛
• برنده تندیس بهترین کارگردانی (داریوش مهرجویی) در اولین دوره جشنواره خانه سینما – ۱۳۷۶؛
• برنده تندیس بهترین فیلم نامه (داریوش مهرجویی) در اولین دوره جشنواره خانه سینما – ۱۳۷۶؛
• برنده تندیس بهترین صدای فیلم (جهانگیر میرشکاری و اصغر شاهوردی) در اولین دوره جشنواره خانه سینما – ۱۳۷۶.

لیلا از ۳۰ مهر ۱۳۷۶ روی پرده رفت و در اکران عمومی هم موفق نشان داد به طوری که با جذب بیش از ۱ میلیون و ۵۸ هزار مخاطب، رتبه پنجم پرمخاطب ترین فیلم های آن سال و با فروشی بالغ بر ۱۸۲ میلیون تومان (با میانگین قیمت بلیت ۱۷۲ تومان) رتبه سوم پرفروش ترین فیلم های سال ۷۶ را از آن خود کرد. بخش مهمی از موفقیت تجاری فیلم لیلا ناشی از استقبال مردم تهران از فیلم بود. بیش از نیمی از کل مخاطبان فیلم (۵۳۵ هزار نفر) از استان تهران بودند و لیلا در پایان سال ۱۳۷۶ بعد از آدم برفی (داود میرباقری) به دومین فیلم پرفروش سال در این استان تبدیل شد.

سکانسی از فیلم سینمایی لیلا

معرفی فیلم تگزاس2