کد ارکید(orcid) چیست؟
ORCID iD به معنای شناسه ارکید، معرف هر محقق است که به تفسیر درباره آن سخن خواهیم گفت. فرض کنید شما قصد انتشار یک مقاله علمی و پژوهشی را دارید یا یک کتاب تالیف نموده اید و آن را با نام خود منتشر می نمایید. یکی از راه های دسترسی به شما و مقاله شما، اینترنت است. با تایپ کردن نام شما احتمالا مشخصات کتاب ها و مقالاتی که تالیف نموده اید نیز ظاهر خواهد شد.
حال شخصی را در نظر بگیرید که در کشور یا شهر دیگری ساکن است ولی نام و نام خانوادگی کاملا مشابه با شما دارد. در این بین تمایز دادن شما دو نفر توسط شخص سومی که هیچکدام از شما را نمی شناسد کار آسانی نیست. در بسیاری از موارد این امر ابهام آور شده و گاهی با دردسرهایی نیز همراه می باشد.
کد ارکید چه کاربردی دارد؟
کد ارکید کاربردهای بسیاری دارد و بسیار قابل اعتماد می باشد. زمانی که شما کلیه فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی خود را در قالب رزومه ارائه می کنید احتمال دارد شخصی هم نام با شما وجود داشته باشد و رزومه شما به علت تشابه اسمی با وی ممکن است دچار اشتباهاتی شود. کد ارکید با هدف یکپارچه سازی اطلاعات و جلوگیری از تشابهات به وجود آمده است. در زندگی شخصی و روزمره نیز ممکن است چندین نفر هم اسم و فامیل با شما وجود داشته باشد اما هیچگاه شناسه ملی یکسانی نخواهید داشت. همچنین در مواقعی ممکن است شرایط ارسال رزومه به دانشگاه ها دشوار باشد که دانشگاه مربوطه می تواند رزومه کامل شما را توسط این کد در سایت ارکید مشاهده کند. مشاهده کند.
تمام افراد از جمله محققان، دانشجویان و اساتید هیئت علمی می توانند در پرتال www.orcid.org، به صورت رایگان ثبت نام کرده و اطلاعات خود را در زمینه های تحصیلی، بیوگرافی، مقالات و کتاب ها، تکمیل نمایند. یکی از مهمترین ویژگی های کد ORCID، امکان اتصال به تمام پایگاه های معتبر، از جمله ISI، اسکوپوس، Researchgate و Linkedin می باشد. همچنین این کد می تواند ابهامات مربوط به نام های مختلف یک نویسنده را برطرف نماید.
نحوه ثبت نام برای دریافت شناسه ارکید
برای ثبت نام در سایت ارکید نخست وارد آدرس اینترنتی http://www.orcid.org/ شوید. همان طور که در شکل زیر مشاهده می کنید، دو آیکن برای شروع ثبت نام و Register وجود دارد. روی یکی از این آیکون ها کلیک کنید.
ثبت نام در سایت ارکید (ORCID)
- نام
- نام خانوادگی
- ایمیل اصلی (بهتر است از ایمیل آکادمیک و دانشگاهی خود استفاده کنید)
- ایمیل دیگر
- وارد کردن یک پسورد برای صفحه ارکید (پسورد شما باید شامل 8 کاراکتر بوده و بهتر است شامل عدد و حروف باشد)
- تایید پسورد
سپس در انتهای فرم شما می توانید مشخص کنید که چه کسانی به صفحه ارکید شما دسترسی داشته باشند. اگر می خواهید فقط خودتان دسترسی داشته باشید، گزینه only me را انتخاب کنید. اگر می خواهید همه دسترسی داشته باشند، گزینه every one و اگر می خواهید افراد مشخصی دسترسی داشته باشند، گزینه trusted parties را انتخاب کنید.
حالا شما یک شناسه ارکید ORCID به نام خود ایجاد کرده اید. شما می توانید از این شناسه در سابمیت مقاله خودتان استفاده کنید.
ساختار کد ارکید
کد شناسایی ارکید از دو بخش تشکیل می شود که بخش اول آن آدرس وبسایت ارکید و بخش دوم آن یک عدد ۱۶ رقمی است که کاربر را به صفحه شخصی شما هدایت می کند. این عدد ۱۶ رقمی ۴ تا ۴ تا با یک خط تیره از هم جدا می شوند و در واقع شناسانگر محقق هستند. این عدد ۱۶ رقمی مطابق با استاندارد ISO 27729 تهیه شده و بعنوان یک شناسه استاندارد بین المللی (International Standard Name Identifier (ISNI شناخته می شود.
دقت داشته باشید که این عدد ۱۶ رقمی بطور تصادفی توسط ارکید در اختیار کاربر قرار می گیرد و طبق ادعای مدیران این موسسه هیچگونه علائم رمزگذاری شده و سری در آن وجود ندارد. دلیل بیان شده توسط موسسه برای صحت و سقم این ادعا هم به این صورت است که با توجه به تغییرات احتمالی شغلی، درسی و پژوهشی و محل سکونتی که هر پژوهشگر می تواند داشته باشد و از آنجایی که کد شناسایی ارکید یکتا و مادام العمر است، قراردادن بخش رمزگذاری شده در آن بی جهت و بلا استفاده خواهد بود.
باز طبق اظهارات مدیران موسسه ارکید در وبسایت این موسسه عدد آخر کد شناسایی ارکید یک Checksum است.
Checksum به معنی نشانه ای است که از کلاهبرداری احتمالی جلوگیری نماید و مطابق استاندارد ISO/IEC 7064:2003, MOD 11-2 ارائه می شود.
Checksum عددی بین ۰ تا ۱۰ است که طبق الگوریتم خاصی ایجاد می شود. عدد ۱۰ در این بین با حرف انگلیسی X بزرگ (معادل عدد ۱۰ در زبان لاتین) نمایش داده می شود.
همچنین وبسایت ارکید متذکر می شود که کد شناسایی ارکید برای همه ۱۶ رقم است و اگر در آن چند صفر بینیم، امکان حذف و یا مختصر نمودن آن نیست. فقط می توان بخشی که مربوط به آدرس اینترنتی است را برای مختصر کردن بیان نکرد.
نمونه هایی از کد شناسایی ارکید:
- https://ORCID.org/0000-0001-2345-6789
- https://ORCID.org/0000-0002-1825-0097
- https://ORCID.org/0000-0001-5109-3700
- https://ORCID.org/0000-0002-1694-233X
نحوه دریافت کد شهاب بانکها
