نماز شب قدر یا نماز هفت قل هو الله نمازی است مستحبی که خواندن آن در شب های قدر سفارش شده است.
نماز شب قدر چگونه خوانده می شود؟
شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک ساله انسان هاست. قرآن در سوره های قدر و دخان از این شب سخن گفته است. در قرآن و روایات ارزش شب قدر بیش از هزار ماه دانسته شده است.
این شب بافضیلت ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده و به احتمال زیاد یکی از شب های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تاکید بیشتری دارند.
شیعیان در این شب ها با الگوگیری از معصومان(ع)، به شب زنده داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین ها و اعمال این شب می پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب ها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین های شب قدر همراه شده است.
چگونگی خواندن نماز
این نماز دو رکعت است. در هر رکعت بعد از سوره حمد، نمازگزار باید هفت بار سوره توحید را بخواند و بعد از تمام شدن نماز هفتاد مرتبه ذکر «استغفر الله و اتوب الیه» را تکرار کند.به علت تکرار هفت باره سوره توحید در این نماز این نماز به نماز هفت قل هو الله مشهور شده است.
استناد نماز شب قدر
شیخ عباس قمی در مفاتیح این نماز را از علامه مجلسی نقل کرده است. علامه مجلسی نیز در کتاب زاد المعاد بدون ذکرِ سند، حدیثی از پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) نقل کرده است که بر اساس آن حدیث هر کس این نماز را بخواند و هفتاد مرتبه ذکر استغفار را بگوید، پیش از آنکه از جای خود برخیزد خداوند خود و والدینش را مورد مغفرت قرار می دهد و خداوند گروهی از ملائکه را مأمور می کند تا برای او حسنه بنویسند و نیز فرشته ای که برای او در بهشت درخت بکارد و قصر بنا کند و ...
نماز دو رکعتی شب قدر
نمازهای دو رکعتی شب های قدر عبارتند از:
- ۲ رکعت نماز برای سلامتی امام زمان (عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت
- ۲ رکعت نماز برای شادی روح همه درگذشتگان و اسیران خاک و ۲۵ بار گفتن ذکر «اللهم اغفرلی لجمیع المومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات»
- ۲ رکعت نماز تقدیم به اهل بیت پیامبر (ص) و خواندن دعای توسل
- ۲ رکعت نماز حضرت زهرا (س): در رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحید
نماز شب قدر (شب نوزدهم ماه رمضان)
نماز شب نوزدهم ماه رمضان به این شرح است:
- ۵۰ رکعت نماز با حمد و ۵۰ مرتبه سوره زلزال (گویا مراد آن باشد که در هر رکعت یک مرتبه سوره زلزال را بخواند زیرا که مشکل است در یک شب ۲۵۰۰ مرتبه سوره زلزله خواندن).
نماز شب قدر (شب بیست و یکم ماه رمضان)
- نماز شب بیست و یکم ماه رمضان هشت رکعت است که در آن سوره حمد را با هر سوره ای که میسر است باید خوانده شود.
در شب بیست و یکم ماه رمضان حمادبن عثمان بر حضرت صادق (ع) وارد شد. حضرت سوال کرد که غسل کرده اى. عرض کرد بلى. پس حضرت حصیرى طلبید و حماد را نزدیک خویش خواند و مشغول نماز گردید و پیوسته آن حضرت نماز خواند و حماد نیز خود را به آن حضرت چسبانیده بوده و نماز می خواند تا از نمازهاى خود فارغ شدند. پس آن حضرت دعا کرد و جماد آمین گفت تا صبح طلوع کرد. آن جناب اذان و اقامه گفت و بعض غلمان خود را طلبید و پیش ایستاد و نماز صبح خواند در رکعت اول حمد و انا انزلناه و در دوم حمد و توحید خواند و بعد از نماز مشغول به تسبیح و تقدیس و مسلمات شد. پس سر به سجده نهاد و به مقدار یک ساعت به جز چیزى از آن جناب شنیده نشد. پس از آن ، این دعا را خواند: «لا اله انت مقلب القلوب و الابصار»
نماز مشترک شب قدر
اصلی ترین نماز شب قدر یا نماز هفت قل هو الله، نماز مستحبی است که خواندن آن در شب های قدر سفارش شده است. این نماز دو رکعت است. در هر رکعت بعد از سوره حمد، هفت بار سوره توحید خوانده می شود و بعد از تمام شدن نماز ۷۰ مرتبه ذکر «استغفر الله و اتوب الیه» تکرار می شود.
دیگر نماز اصلی شب های قدر خواندن صد رکعت نماز در هر شب، یعنی ۵۰ نماز دو رکعتی به نیت نماز شب قدر است. مستحب است که در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید خوانده شود. افضل آن است که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه سوره توحید را بخواند و می تواند به جای این صد رکعت، شش روز از نمازهای قضای خود را بجا آورد؛ بدین ترتیب که از ظهر روز اول شروع نموده و در عشاء روز ششم ختم نماید (سه شب جمعاً سیصد رکعت می شود.
شیخ عباس قمی در مفاتیح این نماز را از علامه مجلسی نقل کرده است. علامه مجلسی نیز در کتاب زاد المعاد بدون ذکرِ سند، حدیثی از پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) نقل کرده است که بر اساس آن حدیث هر کس نماز شب قدر را بخواند و هفتاد مرتبه ذکر استغفار را بگوید، پیش از آنکه از جای خود برخیزد خداوند خود و والدینش را مورد مغفرت قرار می دهد و خداوند گروهی از ملائکه را مأمور می کند تا برای او حسنه بنویسند و نیز فرشته ای که برای او در بهشت درخت بکارد و قصر بنا کند.
اعمال شب قدر
اعمال شب های قدر بر دو نوع است:
اعمالی که در هر سه شب انجام می شود و به اعمال مشترک معروف است و اعمالی که مخصوص هر یک از شب های مبارک نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم است.
اعمال مشترک:
۱) غسل کردن که بهتر است مقارن غروب آفتاب غسل کرده و نماز عشا با غسل خوانده شود.
۲) خواندن ۲ رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید را خوانده و بعد از نماز هفتاد مرتبه گفته شود: اَستَغفُرِاللهَ وَ اَتوبُ اِلَیهِ.
۳) قرآن مجید را باز کرده و در مقابل خود گذاشته و دعای زیر را بخوانید و بعد از آن حاجت خود را از خدا بخواهید.
نحوه خواندن نماز حاجت و احکام آن
