پرورش برگ بو
نام انگلیسی : LAURUS NOBILIS
خانواده : LAURACEAE – برگ بو
بومی : مدیترانه،اروپای جنوبی
- برگ بو به صورت درختچه و درخت یافت می شود. معمولاً در تمام فصول سال سبز است و طول درخت های آن به ده متر هم می رسد. در بسیاری جاها برای تزیین باغ ها استفاده می شود، فصل شکوفایی این گیاه اواخر بهار و اوایل تابستان میباشد ،اما استفاده ی اصلی آن در آشپزی و به عنوان داروی گیاهی است و درتمام مدیترانه به عنوان عطر غذا از آن استفاده می شود.
- ساقهٔ آن به صورت راست و مستقیم رشد می کند و از دور به شکل جام وارونه یا سرو است. برگ های آن ساده و همیشه سبز تیره است و بین سه تا نه سانتیمتر رشد می کند. میوه (دانه های) این درخت طی ماه های فروردین و اردیبهشت به بار می نشیند و به رنگ سبز مایل به زرد است که طی ماههای تابستان به سیاهی می گراید.
- این درخت از مقاومت خوبی برخوردار است و در مزارع و زمین های زیادی با تنوع آب و هوایی مختلف رشد می کند، لیکن در مقابل سرمای زیاد حساس است.
- اواخر زمستان زمان مناسبی برای جابه جا نمودن و کاشتن درختان و درختچه های زینتی است. ارتفاع این گیاه به طور متوسط دو تا سه متر است. البته در شرایط مطلوب خیلی بیشتر از اینها رشد نموده و ممکن است به شکل درخت بزرگی با ارتفاع بیش از ده متر تربیت شود.
- برگ بوی گلدانی تا ۲۰ سال عمر میکند اما در صورتی که برگ بو در فضای باز کاشته شده باشد، به راحتی تا ۵۰ سال عمر خواهد کرد، بنابراین این گیاه ارزش کاشت و مراقبت را دارد.
- قسمت های مورد استفاده این درخت برگ و میوه آن است. برگ این درخت داری تانن، یک ماده تلخ، مواد رزینی، پکتیکی، اسانس و ترکیبات پلی فنلی و آنتوسیانین می باشد. از برگ این گیاه سابقا در طب، عوام به عنوان معرق و رفع نزله استفاده به عمل می آمده است.
- ولی امروزه به عنوان چاشنی اغذیه و به منظور معطر ساختن برخی کنسرو ها به کار می رود. برای برگ های آن اثر قی آور، مدر، ضد تشنج، قاعده آور نیز قائل اند. اسانس برگ و میوه در پیچ خوردگی مفاصل، بواسیر، رفع درد های رماتیسمی و نیز به عنوان مسکن و ضد التهاب مصرف دارد. در ضمن این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدان و ضد قارچی می باشد.
ترکیبات شیمیایی برگ بو :
میوه برگ بو دارای اسانس روغنی فراری است که دارای مقدار زیادی اسید یوریک است. اسید لوریک از اسیدهای چرب است که به شکل متبلور سفید در می آید.در برگهای خشک برگ بو نیز از ۳-۱ درصد اسانس روغنی فرار بسیار معطر وجود دارد که از طریق تقطیر می توان استخراج نمود.در برگهای گیاه نیز اسانس روغنی فرار وجود دارد.
نحوه پرورش و نگهداری گیاه شیشه شورشرایط نگهداری و پرورش برگ بو :
آبیاری برگ بو :
آبیاری بیش از اندازه بخصوص برای نمونه هایی که در گلدان پرورش می یابند می تواند موجب پوسیدگی و آسیب به ریشه های گیاه شود بنابراین این گیاه و بخصوص انواع گلدانی آن را زمانی آبیاری کنید که سطح خاک تا حدودی خشک شده باشد. خشکی دیدن گیاه بخصوص زمانی که جوان است یکی از دلایل زرد شدن برگها و ریزش آنان می باشد.
دمای مناسب برگ بو :
این گیاه در طی زمستان به راحتی دمای ۵- درجه سانتیگراد را تحمل می کند و مشکلی برای آن بوجود نمی آید. دمای کمتر از این حد را نیز به شرط کاشته شدن در مکانی که از کوران های بادهای سرد در امان باشد تحمل کرده و از بین نمی رود اما ممکن است که ساقه های جوان به خصوص نوک ساقه ها آسیب دیده و خشک شوند که می توان نسبت به کوتاه کردن ساقه های آسیب دیده در اوایل بهار اقدام کرد. همچنین ریشه های نمونه هایی که در گلدان کاشته شده اند به سرما حساس هستند و بنابراین بهتر است که قبل از سرد شدن هوا ، با پیچاندن لایه هایی محافظتی به دور بدنه گلدان، ریشه های گیاه را از یخ زدگی محافظت کرد و به طور کل انتقال انواع گلدانی به محیطی محافظت شده، زمانی که هوا به زیر ۵- می رسد توصیه شده است.
نور مورد نیاز برگ بو :
درخت برگ بو در آفتاب کامل تا نیمه سایه رشد میکند. اما در صورتی که برگ بو را به صورت گلدانی نگهداری میکنید، در طول ماههای سرد زمستانی میتوانید آن را چندین ماه در داخل خانه نگهداری کنید. در این صورت گلدان برگ بو را در مکانی قرار دهید که پنجره بزرگ و آفتاب گیر داشتـه باشد. در این صورت برگ بو به رشد خود ادامه میدهد و زیبایی و جذابیت خود را در تمام طول سال حفظ میکند.
در هر صورت درخت برگ بو بهترین رشد را زمانی دارد که حداقل بخشی از طول سال را در آفتاب کامل قرار داشته باشد.
خاک مورد نیاز برگ بو :
برگ بو طیف گسترده ای از خاکها را میتواند تحمل کند به شرطی که قابلیت زهکشی آن مناسب باشد و خاک گلی نماند. برگ بو بهترین رشد را در خاک ماسه ای یا صخره ای دارد. این گیاه در محیط بومی خود در نهایت به درختی بسیار بزرگ تبدیل میشود.
برگ بو به سادگی در گلدان قابل پرورش است به همین علت بسیاری از افراد آن را در گلدان نگهداری میکنند. در صورتی که برگ بو در گلدان پرورش داده میشود خاک آن باید ترکیبی از خاک گلدانی و خاک کاکتوس (به صورت نصف نصف) باشد.
هرس برگ بو :
- این گیاه هرس پذیری نسبتاً خوبی دارد و حتی در هنر توپیاری Topiary یا شکل دهی به درختان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. اگر چه این گیاه می تواند به شکل درختی هر چند کوتاه قامت رشد کند اما می توان با انجام هرس سالیانه و منظم رشد و ارتفاع این گیاه را محدودتر کرد به نحوی که به شکل یک درختچه رشد کند و تاج این گیاه را نیز میتوان به شکلهای مختلفی از جمله کروی و یا هرمی تربیت کرد.
- البته توجه داشته باشید که بهتر است درختی که سالها است هرس نشده است را به یکباره هرس شدید نکرد و در صورتی که قصد ایجاد تغییر در شکل و ظاهر چنین گیاهی را داریم به شکل تدریجی و در طی چند سال این کار را انجام دهیم.
- در دو مقطع زمانی می توان نسبت به هرس این گیاه اقدام کرد یکی اوایل بهار و دیگری اواسط تابستان است .در اوایل بهار معمولا هرس سنگین تر (در صورت لزوم) و در اواسط تابستان هرس تکمیلی انجام می شود. تربیت این گیاه به شکل داشتن یک تنه و تاجی کروی شکل در قسمت بالای این تاج می تواند حدود ۴ سال طول بکشد.
تکثیر برگ بو :
این درخت از طریق کاشت بذر و قلمه قابل تکثیر می باشد .
۱ – کاشت از طریق بذر
کاشت بذرها را در فصل پاییز انجام دهید ، چرا که در فصل زمستان دانه ها رطوبت خود را حفظ کرده و در فصل بهار ، جوانه خواهند زد . برای کاشت دانه های می توانید از ترکیبات کوکوپیت + ماسه + خاک برگ استفاده نمایید .
۲ – تکثیر از طریق قلمه
قلمه هایی به طول ۱۰ سانتی متر از درخت جدا کنید ، قلمه ها بهتر است نیمه چوبی باشد ( یعنی قلمه هایی که سبز نیستند و خیلی هم چوبی نشده اند ) ، این قلمه ها را می توانید در فصل بهار تا پاییز تهیه نمایید . قلمه هایی به اصطلاح پاشنه دار ( در قسمت پایین قلمه ، تکه ای از چوب های قدیمی تر باشد ) را برای تکثیر انتخاب کنید .
برگ های اضافی را تا جایی که در خاک قرار می گیرد ، جدا کنید . چند برگ در قسمت بالای قلمه بگذارید ، چرا که این کار به ریشه زایی قلمه ها کمک خواهد کرد .
البته برای ریشه زایی زودتر و سریعتر می توانید از هورمون های ریشه زایی هم برای قلمه ها استفاده نمایید. قبل از کاشت ، خاک را به خوبی آبیاری نمایید و فضای مرطوبی برای قلمه ها به وجود آورید . برای حفظ رطوبت خاک می توان ، با یک عدد نایلون ، این کار را انجام داد ، به شرطی که تهویه مناسب داشته باشد . برای جلوگیری از قارچی شدن قلمه ها می توانید ، در طول روز ، نایلون ها را از سطح قلمه ها بردارید .
برای ریشه دار شدن کمی صبور باشید . بعد از ۷ الی ۸ ماه ریشه زایی خواهند کرد . البته از روش خوابانیدن هم برای تکثیر این گیاه استفاده می شود که این روش در مطلب گیاه پیچ امین الدوله کامل شرح داده شده است .
آفات و بیماری برگ بو :
برگ بو به طور کل در برابر بیماری و آفات مقاوم است. ممکن است بخصوص در زمانی که گیاه به دلیل نامناسب بودن شرایط محیطی و یا کمبود مواد غذایی ضعیف شده باشد برخی از آفات همانند شته ها، کنه های تار عنکبوتی و شپشکهای گیاهی مشکلاتی را ایجاد کنند.
نحوه پرورش و نگهداری بالنگ
