پرورش پیاز نرگس
- گل نرگس از دسته گیاهان پیازی و جزو زیباترین و خوشبوترین گلهای موجود در طبیعت است که بویش از فاصله ها، انسان را سرمست می کند.
- این گل زیبا با عطر و بوی فریبنده گل خاطره ها و یادهاست. گلهای نرگس در انواع و رنگهای مختلفی وجود دارند که معمولا سفید و زرد و یا دو رنگ هستند.
- در کشور ما انواع نرگس را از جمله نرگس شهلا، نرگس شیراز، نرگس مسکین، نرگس پرپر و نرگس نروک یا پنجه گربه ای را می توان پرورش داد.
- در بین این ارقام نرگس شهلا و نرگس شیراز از طرفداران بیشتری برخوردارند و به صورت شاخه بریده در ماه های آخر پاییز و فصل زمستان به فروش می رسند.
- نرگس در ادبیات یونان باستان، علاوه بر زیبایی خودشیفتگی را هم به یاد می آورد.
- در اساطیر یونان، نارسیس که در واقع همان نرگس خودمان است، نام پسری خودشیفته بود که از عشق چیزی نمی فهمید.
- خدایان برای تنبیه او چاره ای اندیشیدند به این ترتیب که به طور اتفاقی باعث شدند او خود را در آب چشمه ای ببیند و یک دل نه صد دل عاشق تصویر خود شود.
- از آنجایی که امکان وصال نداشت، روز به روز ضعیف تر و نحیف تر شد تا سرانجام جان سپرد. گفته می شود که در حوالی همان چشمه اولین گل های نرگس سر برآورده اند.
گل نرگس در یونان باستان
- در اساطیر یونان، نارسیس که همان نرگس است، نام پسری خودشیفته بود که از عشق چیزی نمی فهمید که خدایان برای تنبیه او چاره اندیشیدند که او خود را در آب چشمه ای ببیند وعاشق
- تصویر خود شود و به این علت که در این عشق وصال امکان پذیر نبود او روز به روز ضعیف تر و نحیف تر شد تا سرانجام از دنیا رفت .
- می گویند اولین گل های نرگس در حوالی همان چشمه روییدند.
انواع گل نرگس
در کشور ما انواع مختلفی از گل نرگس میروید و امکان کاشت و پرورش آن وجود دارد، که از آن جمله نرگس شهلا، نرگس شیراز، نرگس مسکین، نرگس پرپر، هزار پر یا شست پر و نرگس نروک یا پنجه گربهای را میتوان نام برد.
دو نوع عمده گل نرگس در ایران نرگس شیراز و نرگس شهلا هستند و بقیه گل های نرگس در رنگ های سفید تا نارنجی دیده می شوند . شیپور وسط گل نرگس از گلبرگ های آن پر رنگ تر
است وقسمتی از پرچم تغییرشکل داده آن می باشد.
واریته papyracens با گل های کاملا سفید و واریته Geranium با گلبرگ های سفید و تاج نارنجی پر رنگ ،واریته Cheerfulness با گل های زرد مایل به کرم و گلبرگ های نارنجی در
بخش مرکزی و واریته Cragford با گلبرگ های سفید و تاج نارنجی در میان گل های نرگس بسیار شایع می باشند.
نرگس بسته به نوع آن در زمان های مختلفی گل می دهد مثلا نرگس شیراز که دارای عطر و بوی منحصر به فردی است در اواخر پاییز تا اواسط بهار گل می دهد ،نرگس شهلا که گلبرگ های
زردی دارد و دارای شیپور بزرگی دروسط گلبرگ هاست در اواخر زمستان تا اوایل بهار گل می دهد . نرگس حتی نسبت به زنبق هم به سرما مقاوم تر است.
شرایط نگهداری:
خاک مورد نیاز گل نرگس :
نرگس از جمله گل هاي پيازي است، گل ها و گياهان پيازي خاك هاي سنگين و رسي را دوست ندارند و بيشتر خاك سبك را مي پسندند. اگر خاك باغچه يا گلدانتان رسي است، كمي شن با آن مخلوط كنيد تا زهكشي خوبي پيدا كند. البته كودهاي حيواني هم براي باغچه مناسب است.
آبیاری نرگس :
گیاه نرگس برای کاشت نیاز به آب فروان دارد و در موقع کاشت گل نرگس لازم است خاک حتما مرطوب باشد. لازم به ذکر است برای گل به گل رفتن گیاه نرگس، لازم است پیازها علاوه بر یک دوره سرما، یک دوره خشکی هم طی کنند، در غیر این صورت گیاه دارای برگهای فروان شده ولی به گل نمی نشیند.
کوددهی نرگس :
در صورتیکه کاشت نرگس را در گلدان انجام داده اید، استفاده از کودهای آلی مانند ورمی کمپوست مفید میباشد. در باغچه نیز کودهای حیوانی مناسب خواهد بود.
مراحل کاشت پیاز گل نرگس
گام اول
- برای کاشت پیاز انتخاب یک گلدان مناسب است. خاک گلدان باید بتواند خشک شود، بنابراین حداقل یک سوراخ در کف گلدان برای تخلیه ی آب باشد تا آب اضافی از انتهایی گلدان خارج شود و ریشه ها و پیاز دچار پوسیدگی نشوند.
- برای کاشت یک پیاز،گلدان باید حداقل ۱۸ سانتی متر عمق داشته و عرض آن حداقل ۵ سانتی متر از پهن ترین قسمت پیاز بزرگ تر باشد.
گام دوم
- گلدان را تا نیمه از خاک مناسب پر کنید. پیاز را در گلدان قرار داده. جهت کاشت پیاز دقت نمایید؛محل خروج ریشه ها به سمت پایین باشد.گلدان را از خاک پر کرده و سپس
- پیاز را به خوبی آب دهید.گلدان را در جایی گرم در زیر نور مستقیم خورشید قرار دهید.
گام سوم
تا زمانی که ساقه شروع به رشد کند به آن آب ندهید.
گام چهارم
بعد از شروع رشد ساقه، هر زمان که حس کردید خاک خشک است به آن آب بدهید. هر ۱۵ روز یکبار با دادن محلول آب و کود به گیاه آن را تقویت کنید.گل نرگس در زمستان به خوبی سرما را تحمل میکند. عطر و زیبایی این گیاه بی نظیر است.
تکثیر گل نرگس :
- انواع نرگس را با بذر و جدا کردن پیازچه ها (سوخک ها) زیاد میکنند. روشهای فلس دوقلو (فلس جفتی) یا قاشق برداری نیز به کار گرفته شده است.
- سوخکها معمولاً در سال سوم عمرشان گل میدهند. پیازها را میتوان ۳ تا ۴ سال در زمین نگهداری کرد.
- برای کاشت در گلدان میتوان از خاک سبک استفاده کرد. پیازها را در گلدان طوری می کارند که نوک آن نزدیک به سطح باشد. چند روزی پس از کاشت در محل تاریک یا سایه سنگین قرار می دهند تا ریشه بدهند.
- سپس آنها را در شاسی گرم یا نیم گرم یا گلخانه معتدل گذاشته و تا موقع گلدهی که اوایل زمستان است از آنها مراقبت میکنند.
- ممکن است پیازها درشت نرگس را مانند سنبل در ظروف مملو از آب نیز کشت کرد و از آن گل خوبی به دست آورد.
- در روش فلس دوقلو، پیازهایی که در اندازه گلدهی هستند به صورت طولی به ۸ یا ۱۶ قسمت تقسیم میشوند به طوری که هر قسمت بخشی از صفحه پایه ای را داشته باشد.
- این قطعات را دوباره به بخشهایی که یک جفت فلس دارند تقسیم میشود به طوری که هر کدام دارای بخشی از صفحه پایه ای باشد.
- این قطعات را در کمپوست، خاک اره، سبوس و مواد مشابه به بتواند رطوبت و هوا را در خود نگه دارند، قرار می دهند که در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد پس از ۹۰ روز پیازچه ها ظاهر میشوند. سیستم قاشق برداری (چیپ سازی) سیستم ساده شده ای از روش فلس دوقلو است و در این روش پیازها به چند قطعه تقسیم میشوند و هر قطعه (Chip) دارای چندین فلس است.
برداشت و نگهداری پیازها:
پیازها را در پاییز از خاک خارج کرده و پس از تمییز کردن و درجه بندی انبار میکنند. پیازها نباید آفتاب بخورند و باید آنها را در انبار خشک و تهویه دار نگهداری کرد.
دمای انبار بسته به گونه، از ۱۷ تا ۳۰ درجه سانتی گراد متفاوت است. پیاز انواع Tazetta در دمای ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد و پیاز انواع دیگر نرگس در دمای ۱۷ درجه سانتی گراد انبار میشود.