پرورش پیاز زینتی
اطلاعات کلی :
نام فارسی : سیرک
نام رایج فارسی : پیاز زینتی
نوع: علفی
خانواده: amarylidaceae آلالگان
ارتفاع: ۱۵ سانتی متر تا یک متر
گسترش: سی سانتی متر
رنگ گل: آبی ،صورتی،سفید زرد
نور: نیمه آفتابی تا آفتابی
نیاز آبی: متوسط تا کم
نگهداری: راحت
گل: کلاهپرک
برگ: کشیده و باریک
میوه: کپسول
مقاومت : در برخی گونه ها بسیار به سرما مقاوم . مقاوم به خشکی
سیرک به طور عمده در باغ ها و حاشیه ها کشت می شود و کمتر به عنوان گیاه گلخانه ای به کار می رود. این گیاه دارای سوخ حقیقی پوشش دار است ولی به ندرت انواع ریزوم دار و فلس دار آن هم دیده می شود. در اغلب گونه ها یک سوخ منفرد، خوشه ای از سوخ های پاگیاهی تولید می کند. برخی از گونه ها سوخ های طویل شده ای را تولید می کنند که از یک ریزوم کوتاه و گوشتی منشأ می گیرند. سیرک فاقد ریشه های مویین بونده و به طور معمول ریشه های ضخیم دارد. تعداد برگ ها بسته به گونه متفاوت و از ۱ تا ۱۲ عدد متغیر است. ساقه گلدهنده و گاهی برگ ها توخالی، چهار گوش یا سه گوش هستند. گل آذین به صورت چتر و دارای گلچه های متعدد بوده که از چند عدد تا صدها عدد متغیر است. به طور معمول گلچه ها از یک اسپات یک تا سه برگی خارج می شوند. هر گلچه دارای سه گلبرگ، سه کاسبرگ ، ۶ پرچم و یک تخمدان سه خانه ای است.
تعداد برگ ها بسته به گونه متفاوت و از 1 تا 12 عدد متغیر است. ساقه گلدهنده و گاهی برگ ها توخالی، چهار گوش یا سه گوش هستند. گل آذین به صورت چتر و دارای گلچه های متعدد بوده که از چند عدد تا صدها عدد متغیر است.گل ها بخش زینتی گیاه را تشکیل می دهند .گل انگیزی در اواخر تابستان انجام شده و در اواخر اسفند یا اوایل بهار ساقه گلدهنده خارج می شود و بسته به گونه گلدهی ممکن است تا پاییز ادامه داشته باشد. مهمترین عامل گلدهی اندازه سوخ و دما است. مانند بیتر سوخ هایی که در پاییز کشت می شوند ، برگ ها پیش از گل ظاهر می شوند. برگ ها تا هنگام گلدهی باقی می ماند ولی در برخی گونه ها در زمان گلدهی تقریباً همه برگ ها پیر شده اند.
معرفی:
این گیاه دارای سوخ حقیقی پوشش دار است ولی به ندرت انواع ریزوم دار و فلس دار آن هم دیده می شود. در اغلب گونه ها یک سوخ منفرد، خوشه ای از سوخ های پاگیاهی تولید می کند. برخی از گونه ها سوخ های طویل شده ای را تولید می کنند که از یک ریزوم کوتاه و گوشتی منشأ می گیرند. سیرک فاقد ریشه های مویین بونده و به طور معمول ریشه های ضخیم دارد. ساقه گلدهنده و گاهی برگ ها توخالی، چهار گوش یا سه گوش هستند.
ویژگی های ظاهری:
برگ : تعداد برگ ها بسته به گونه متفاوت و از ۱ تا ۱۲ عدد متغیر است. ساقه گلدهنده و گاهی برگ ها توخالی، چهار گوش یا سه گوش هستند.
گل : گل آذین به صورت چتر و دارای گلچه های متعدد بوده که از چند عدد تا صدها عدد متغیر است. به طور معمول گلچه ها از یک اسپات یک تا سه برگی خارج می شوند. هر گلچه دارای سه گلبرگ، سه کاسبرگ ، ۶ پرچم و یک تخمدان سه خانه ای است.
گل انگیزی در اواخر تابستان انجام شده و در اواخر اسفند یا اوایل بهار ساقه گلدهنده خارج می شود و بسته به گونه گلدهی ممکن است تا پاییز ادامه داشته باشد. مهمترین عامل گلدهی اندازه سوخ و دما است. مانند بیتر سوخ هایی که در پاییز کشت می شوند ، برگ ها پیش از گل ظاهر می شوند. برگ ها تا هنگام گلدهی باقی می ماند ولی در برخی گونه ها در زمان گلدهی تقریباً همه برگ ها پیر شده اند.
نیازها:
نور:
گیاهی که به بلوغ رسیده به در مکان آفتابی تا نیمه آفتابی می کند. اما در نور آفتاب کامل رشد و گلدهی بهتری دارند. اما برای گیاهان جوان و نوپا روزانه ده ساعت دریافت نور نیاز است.در صورتی که این ساعت نور طبیعی به آن نمی رسد یا از سمت جنوب و جنوب غرب به آن نور نمی رسد،برای آن نور مصنوعی فراهم کنید.
گلدهی:
گل انگیزی در اواخر تابستان انجام شده و در اواخر اسفند یا اوایل بهار ساقه گلدهنده خارج می شود و بسته به گونه گلدهی ممکن است تا پاییز ادامه داشته باشد. مهمترین عامل گلدهی اندازه سوخ و دما است. مانند بیتر سوخ هایی که در پاییز کشت می شوند ، برگ ها پیش از گل ظاهر می شوند. برگ ها تا هنگام گلدهی باقی می ماند ولی در برخی گونه ها در زمان گلدهی تقریباً همه برگ ها پیر شده اند.
نیاز ها: مقاومت به سرمای آن متفاوت و از ارقام خیلی مقاوم تا حساس را دارد. بیشتر آنها به تناوب دمایی « گرم –سرد – گرم » نیاز دارند. برای تحریک تشکیل سوخ، به تیمار دماهای پایین به مدت طولانی پیش از برداشت نیاز دارد. هر چه دوره سرما بیشتر باشد نمو بعدی سریع تر است و هر چه دمای نگهداری بالاتر باشد نمو بعدی کند تر است. خاک مناسب برای آن خاکی سبک و شنی با زه کشی مطلوب است. PH مناسب آن ۵/۷ –۵/۶ است.
افزایش:
سیرک بیشتر به روش غیر جنسی یعنی با سوخ افزایش می یابد. برخی گونه ها را می توان با بذر افزایش داد. بذر سیرک در شهریور تا آبان در یک خاک سبک کشت شده و روی آن را با خاکپوش مناسب می پوشانند. یک ماه طول می کشد تا بذر بتندد. اواخر سال دوم سوخ های بدست آمده را خارج کرده و درجه بندی می کنند. اندازه محیط سوخ برای گلدهی بسته به گونه از ۳ تا ۲۰ سانتی نتر متغیر است. ۳-۲ سال لازم است تا سوخ به اندازه مطلوب برسد. سوخ این گیاه را در شهریور و مهر کشت می کنند. انواع غیر مقاوم آن باید در بهار کشت شود.
برداشت و نگهداری سوخ:
زمان برداشت وقتی است که پوشش های سوخ به طور کامل سفت شده اند. دمای انبار نگهداری برای اکثر آنها ۲۳-۲۰ درجه است.
آبیاری :
خاک گلدان باید زهکش مناسبی داشته باشد.اگر ۵ تا ۶ ساعت بعد از باران همچنان در اطراف آن ها گودارل های آب هست جای گل های سیرک را عوض کنید.اگر امکان جابه جایی وجود ندارد ،زهکش خاک گلدان را با افزودن مواد مناسب (پیت موس ،کومپوست و …) بهبود دهید.
پیاز زینتی خاک همواره خیس را نمی پسندد.هر وقت خاک آن خشک شد به آن آب بدهید.
اما در دوره رشد و مخصوصا در جوانی به آبیاری بیشتری نسبت به زمان بلوغ نیاز دارد.
خاک:
خاک مناسب برای آن خاکی سبک و شنی با زه کشی مطلوب است. PH مناسب آن ۵/۷ –۵/۶ است
کوددهی :
برای کوددهی توجه داشته باشید که ابتدا به میزان کافی نیتروژن برای تکمیل رشد برگ و گل داشته باشد.سپس به میزان فسفر برای رشد ریشه توجه کنید.
آفات و مشکلات :
این گیاه دور کننده بسیاری آفات مانند حلزون و شته است .پس می توانید آن را کنار سبزیجات خود بکارید تا آفات دور شوند.
تکثیر :
سیرک بیشتر به روش غیر جنسی یعنی با سوخ افزایش می یابد. برخی گونه ها را می توان با بذر افزایش داد. بذر سیرک در شهریور تا آبان در یک خاک سبک کشت شده و روی آن را با خاکپوش مناسب می پوشانند. یک ماه طول می کشد تا بذر بتندد. اواخر سال دوم سوخ های بدست آمده را خارج کرده و درجه بندی می کنند. اندازه محیط سوخ برای گلدهی بسته به گونه از۳ تا ۲۰ سانتی نتر متغیر است. ۳-۲ سال لازم است تا سوخ به اندازه مطلوب برسد. سوخ این گیاه را در شهریور و مهر کشت می کنند. انواع غیر مقاوم آن باید در بهار کشت شود.
برداشت گل:
وقتی ۵۰ درصد گلچه ها باز شدند برداشت می شود. گل ها در انبار با دمای ۰ تا ۲ درجه سانتی گراد به مدت یک هفته قابل نگهداری است.
کاربرد :
پباز زینتی به دلیل اینکه برگهاش از محل طوقه خارج کی شوند قابلیت پوشش زمین را دارد.و همچنین با کاشت آن ها در یک ردیف در حاشیه هدایت دید انجام می گیرد.
این گیاه را همچنین می توان در گلدان نگه داشت. گلدانی که برای آن مورد استفاده قرار می گیرد بهتر است عمق زیادی داشته باشد.
به عنوان شاخه گل بریدنی نیز کاربرد دارد.
موارد دیگر:
منبع: سایت باغ شیشه ای و نارگیل و پادینا