پرورش قهوه
قهوه گیاهی است که در گروه سرده ها قرار می گیرد، قهوه معمولا ۳ یا ۴ سال بعد از کاشته شدن شروع به گل می کند که اولین برداشت مفید بعد از کاشت قهوه ۵ سال بعد است. برای کاشتن قهوه باید توجه کرد که دمای محیط در ۲۴ درجه سانتی گراد قرار گرفته باشد.
قهوه با نام علمی coffea در گروه سرده ها و گیاهان گلدار قرار دارد، در نواحی گرمسیر رشد می کند و بلندی درخت آن بین ۳ تا ۱۰ متر است. هر درخت قهوه چیزی حدود ۲۰۰ میوه می دهد که ۶ تا ۹ ماه رمان می برد تا میوه آن از رنگ سبز به قرمز و بعد به بنفش تغییر کند. میوه قهوه با دست چیده می شود و بعد از کاشت آن می توان از هر درخت قهوه چیزی حدود نیم کیلو قهوه برداشت کرد.
نحوه کاشت قهوه در گلدان
برای کاشت قهوه ابتدا باید بذر ها را به مدت یک شبانه روز در آب ولرم خیس کنید، بعد از گذشت ۲۴ ساعت بر روی بدنه آن برآمدگی سفید ایجاد می شود، حال باید ظرفی به عمق و قطر ۱۵ سانتی متر انتخاب کنید و داخل آن را با شن و ماسه یا ورمیکولیت پر کنید و هر بذر قهوه را در عمق های ۱۲ میلیمتری از سطح گلدان قرار دهید، روی بذر را با مقداری خاک بپوشانید و دیگر گلدان ها را نیز به همین ترتیب انجام دهید.
نکته
به دلیل آنکه احتمال خطا در کشت وجود دارد و باعث از بین رفتن نیمی از بذر ها می شود ترجیحا تعداد بذر ها را به ۲۰ عدد ارتقا دهید.
مکان گلدان و انتقال نور دهی
بعد از کاشتن بذر قهوه در خاک گلدان باید آن هارا در مکانی که در روز حداقل ۶ ساعت نور غیر مستقیم آفتاب وجود دارد قرار دهید و در صورت نداشتن نور کافی از چراغ رشد استفاده کنید و آن را ۱۲ ساعت در روز روشن بگذارید و آن را در فاصله ۳۰ سانتی متری از گیاه قرار دهید، دمای مناسب جوانه زنی بذر قهوه ۲۴ درجه سانتی گراد در طول شبانه روز است. هر روز خاک را مرطوب کنید و روی گلدان هارا با پلاستیکی شفاف بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود، فقط زمان آبدهی بذر ها پلاستیک هارا بردارید. بعد از جوانه زنی پلاستیک را حذف کنید و اجازه رشد عادی به گیاه بدهید.
نکته
جوانه زنی بذر ها به تازگی و کهنه بودن آن ها بستگی دارد در بذر های تازه چیزی حدود ۲ ماه و در بذر های کهنه چیزی حدود ۶ ماه زمان لازم است.
بعد از اینکه اندازه گیاه به ۱۵ سانتی متر رسید آن را در یک گلدان ۲۰ لیتری دارای خاک، یا در باغچه ای در مکان نیمه گرمسیری انتقال دهید. گیاه را در گودالی به عرض ۱۸ سانتی متری و عمق متناسب با ریشه گیاه بکارید و مواظب باشید که خاک تمام ریشه را در برگرفته باشد. هر روز به گیاه آب دهید و به طوری که ۱۵ سانتی متر از سطح خاک مرطوب باشد. گیاهان را با فاصله های ۲ متر و ردیف های ۴ متر بکارید تا در زمان برداشت محصولی خوب جمع آوری کنید.
کاشت قهوه بیشتر در میان مردم برزیل رواج دارد. محدوده زمانی پرورش جوانه قهوه تا کاشت و انتقال آن به محوطه گلخانه چیزی حدود ۶ تا ۱۲ ماه به طول می انجامد. قهوه معمولا ۳ تا ۴ سال بعد از کاشته شدن شروع به گل می کند که به اصطلاحی به آن ها گیلاس قهوه میگویند. این گیلاس ها ۸ ماه بعد از ظاهر شدن ، با تغییر رنگ از سبز به قرمز و بعد بنفش رسیده و قابل برداشت می شوند. اولین برداشت مفید از این گیاه بعد از کاشت ۵ سال است.
شرایط و نحوه مراقبت از گیاه قهوه
ریشه گیاه قهوه برای تنفس نیاز به مقداری هوا دارد. قرار گیری ریشه آن در آب باعث زرد و بی روح شدن برگ ها، پژمرده شدن شاخ و برگ و مرگ درخت می شود. گیاه قهوه با رطوبتی بالای ۹۰ درصد سازگاری دارد.
رطوبت هوا برای گیاه دو نقش ایفا می کند: ۱- حفظ تبخیر از گیاه. ۲- پخش و پراکندگی نور.
اگر نور خورشید بیش از حد به خاک بتابد باعث خشک شدن ریشه و مرگ گیاه می شود پس بهتر است که هنگام کاشت قهوه توجه کنید که خاک در سایه باشد.
قلمه زنی
در بعضی موارد شاخه های گیاه با میوه خودش به قدری سنگین می شود که منجر به شکستگی می شود، بنابراین در پرورش گیاه وجود شاخه های قوس و محکم اهمیت فراوانی دارد.
از این رو قلمه زنی یا پیوند صورت می گیرد که معمولا از دو شاخه پایینی استفاده می کنند.
آفات و حشرات موذی قهوه
بیشتر از ۹۰۰ گونه حشره و آفت برای گیاه قهوه شناسایی شده است که یک سوم آن هارا حشرات بالدار و یک چهارم آن هارا لارو بندپا تشکیل داده است. همچنین حدود ۲۰ گونه کرمک، ۹ نوع کرم ریز و تعدادی حلزون با صدف و بی صدف در این گروه قرار گرفته اند. گاهی نیز پرندگان و جوندگان دانه های را می خورند اما خسارات و صدمات وارده آنها نسبت به جانوران بی مهره کمتر است.
برداشت محصول قهوه
در این مرحله گیلاس های رسیده را جمع می کنند، این گیلاس ها به صورت جداگانه و با دست جمع آوری می شود. افراد جمع آور هر ۸ تا ۱۰ روز به دور درخت می چرخند و گیلاس های انتخابی را می چینند. این نوع برداشت کاری پر زحمت است که فقط در قهوه های مرغوب به کار می رود ولی در برداشت های دیگر از ماشین هایی با شانه های بسیار منعطف استفاده می کنند. در این روش درخت های قهوه را می تکانند و میوه های رسیده را جمع می کنند.