نحوه پرورش و نگهداری تکوما

پرورش تکوما

نام انگلیسی : Tecoma spp

خانواده : Bignoniaceae

بومی : مناطق گرمسیری آفریقا و آمریکا

تکوما در گذشته به نام های Tecomaria و Bignonia خوانده می شد و با پیچ اناری هم خانواده است. گونه های آن به شکل درختچه یا بالارونده وجود دارند. گل های استکانی یا شیپوری شکل آن در خوشه های انتهایی ظاهر می شوند. syn. Tecomaria capensis) Tecoma capensis) بومی جنوب آفریقا بوده و گیاهی بالارونده یا نیمه افراشته است که طول آن به ۵-۴ متر می رسد. گل های لوله ای آن که شبیه گل های پیچ امین الدوله است به رنگ قرمز متمایل به نارنجی و به طول ۵ سانتی متر بوده و به صورت خوشه های انتهایی در اواخر تابستان ظاهر می شوند. برگ ها شانه ای و دارای ۵ تا ۹ برگچه دندانه دار است. T. capensis ‘Aurea’ دارای گل های زرد رنگ است.
syn. Pandorea jasminoides, Bignonia jasminoides) T. jasminoides) بومی استرالیا و گاهی بالارونده همیشه سبز با برگ های شانه ای با ۵ تا ۹ برگچه با نوک باریک است. گل های شیپوری شکل به طول ۵-۴ سانتی متر به رنگ سفید با ته رنگ قرمز یا صورتی در دهانه گل، به صورت خوشه ای در تابستان ظاهر می شوند.

گلدهی گیاه در فصل تابستان رخ می دهد و گل ها از پایین خوشه به بالا باز می شوند و تا گل های پیر نمیرند گل های جوان باز نخواهند شد. این ویژگی عاملی است که باعث می شود تا گیاه مدت زیادی گلدار بماند و به این دلیل به آن گل بادوام هم می گویند. اگر گلها روی درخت کامل برسند می توان بذرها را پس از خشک کردن جدا کرد و تا یکسال هم قابل نگهداری هستند. بذرها سبک و کاغذی هستند. به عنوان تک درخت و یا ردیفی در حاشیه ها کاربرد دارد. میوه دهی در اواخر تابستان صورت می گیرد و در طی این دوره نیازی به نطافت محوطه نمی باشد و حشرات جلب میوه نمی شوند. میوه دهی پاییزه نیز دارد.

گل تکوما که با نام گل شیپوری زرد و گل شیپوری طلایی نیز شناخته می شود، بومی قاره آفریقا، آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، مکزیک و آرژانتین است و به صورت درختچه ای بالارونده با ارتفاع ۴/۵ متر در طبیعت این مناطق دیده می شود.
برگ های تکوما، شانه ای شکل و دارای ۵ تا ۹ برگچه دندانه دار است و گل ها به رنگ زرد و گاهی قرمز متمایل به نارنجی، استکانی یا شیپوری شکل است و در خوشه های انتهایی شاخه ها ظاهر می شوند. گلدهی گیاه در فصل تابستان رخ می دهد و گل ها از پایین خوشه به بالا باز می شوند و تا گل های پیر نمیرند گل های جوان باز نخواهند شد. این ویژگی عاملی است که باعث می شود تا گیاه مدت زیادی گلدار بماند و به این دلیل به آن گل بادوام هم می گویند.
جالب است بدانید عصاره برگ و ریشه های گل تکوما خواص ضد سرطانی دارد و در طب سنتی استفاده زیادی از آن می شود.

نحوه پرورش و نگهداری هوستا

شرایط کاشت و پرورش گل تکوما :

کاشت گل تکوما :

نصف گلدان را شن و ماسه درشت و نصف دیگر را با خاک گلدان پر کنید و آن ها را به خوبی با هم مخلوط نمایید. سپس خاک را به طور کامل مرطوب کنید. بذر را به صورت تخت روی سطح خاک قرار دهید و با نوک انگشت فشار دهید و آن را با لایه نازکی خاک (۶ میلی متر) بپوشانید. گلدان را در یک مکان روشن (با نور غیر مستقیم خورشید) قرار دهید و دما را روی ۲۴ درجه سانتی گراد تنظیم کنید. تا زمان جوانه زنی خاک را مرطوب نگه دارید ولی آن را خیس نکنید. در شرایط مناسب، بذر گل شیپور طلایی ۳ روزه جوانه می زند اما ممکن است تا یک ماه هم طول بکشد.
زمانی که نهال مجموعه سوم برگ را تشکیل داد به تدریج درجه حرارت را کم کنید و هر زمان که خاک در حال خشک شدن بود به گیاه آب دهید و خاک را مرطوب کنید. زمانی که اندازه نهال به ۱۰ سانتی متر رسید می توان آن را به زمین یا گلدان بزرگ تر منتقل کرد. در بهار بعد از رفع سرما می توان نهال را به زمین منتقل نمود.

نور مورد نیاز گل تکوما :

تکوما برای رشد بهینه نیاز به دریافت نور کافی و مستقیم خورشید برای ۶ تا ۸ ساعت در روز دارد. گفتنی است در محیط سایه و نور غیر مستقیم خورشید هرچند گیاه و برگ های آن به خوبی رشد می کنند، ولی گیاه به گل نمی رود.

خاک مناسب گل تکوما :

گل تکوما بهترین رشد را در خاک لومی حاصلخیز با میزان ماده آلی زیاد و زهکش کافی و مناسب دارد. همچنین ترکیبی از خاک معمولی باغچه + خاک برگ به همراه مقداری خاک پرلیت و یا شن نیز برای نگهداری و تکثیر گل تکوما در گلدان مناسب است.

آبیاری گل تکوما :

گل تکوما در طبیعت و فضای باز نیاز آبی کمتری داشته و گیاهی مقاوم به خشکی است، ولی برای رشد مناسب در گلدان، نیاز به آبیاری منظم دارد. همچنین توجه داشته باشید، گیاه جوان تکوما نیاز به آبیاری بیشتر داشته و آبیاری روزانه برای گیاه مناسب است، ولی با افزایش سن گل از میزان آبیاری کاسته شده و می توان هر چند روز یک بار گیاه را آبیاری کرد. برای تشخیص زمان آبیاری گیاه هنگامی که ۱ تا ۲ سانتیمتری سطح خاک خشک شد، گیاه را آبیاری کنید به طوری که آب از زهکش کف گلدان خارج شود.

اجازه ندهید که آب در داخل زیر گلدانی باقی بماند، زیرا باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد. همچنین از وجود زهکش کافی در کف گلدان مطمئن باشید.

دمای مناسب تکوما :

دامنه تحمل تغییرات دمایی تکوما به هوای گرم زیاد است، ولی به سرمای هوا حساس بوده و تا سرمای ۵- درجه را تحمل می کند و در دما های کمتر گیاه از بین می رود. هر چند درجه حرارت زیاد در تابستان برای گیاه قابل تحمل است، ولی باعث کاهش گلدهی می شود که می توان با آبیاری منظم روزانه آن را تعدیل کرد.

کوددهی گل تکوما :

استفاده از کود کامل در زمان گلدهی به رشد بهتر و تولید گل های بیشتر کمک می کند. اگر گل تکوما را در گلدان نگهداری می کنید، در طول بهار و تابستان دو هفته یک بار به گیاه کود دهید و اگر آن را در زمین کاشته اید هر شش هفته تا هشت هفته یک بار در بهار و تابستان به گیاه کود دهید.

هرس گل تکوما :

با هرس کردن می توان اندازه درختچه تکوما را به راحتی تا ۱/۵ متر نگه داشت که این باعث می شود نگهداری و تکثیر گل تکوما به راحتی در گلدان و محیط آپارتمان قابل انجام باشد.

آفات و بیماری های گل تکوما :

گل تکوما در محیط بیرون و طبیعت نسبت به آفات و بیماری مقاوم است، ولی در محیط گلخانه در معرض هجوم آفاتی مانند کنه قرمز و مگس سفید قرار می گیرد. برای مبارزه با این آفات می توانید از سموم حشره کش و کنه کش استفاده کنید.

گلدهی:

زمان گلدهی بسته به گونه متفاوت است اما بیشتر آن ها در تابستان گل می دهند.

نیازها:

به سرما حساس و در دمای کمتر از ۵ درجه سانتی گراد آسیب می بیند. در فضای آزاد در خاک حاصلخیز مرطوب در محل با آفتاب کامل رشد می کند. خاک مناسب آن خاکی با بافت لومی و دارای مواد آلی کافی است. در ضای آزاد از نظر آفات و بیماری ها مشکل خاصی ندارد، اما در گلخانه مورد حمله کنه قرمز و مگس سفید قرار می گیرد.

افزایش:

تکوما از طریق کاشت بذر و قلمه ساقه نیمه رسیده قابل افزایش است.

نحوه تکثیر گل تکوما

گل تکوما از طریقه کاشت بذر و قلمه ساقه تکثیر می شود، نحوه تکثیر این گیاه به شرح زیر است:

۱. کاشت بذر

۱- گلدان مناسبی را انتخاب و آن را با مخلوطی از خاک گلدانی و شن و ماسه درشت پر کنید.
۲- بذر تکوما را در خاک رویی کاشته و روی آن را با لایه نازکی از خاک در حدود نیم سانتیمتر بپوشانید.
۳- بستر کاشت را به طور کامل آبیاری کنید به طوری که آب اضافی از زهکش کف گلدان خارج شود.
۴- گلدان را به یک مکان روشن (با نور غیر مستقیم خورشید) و دمای ۲۴ تا ۲۵ سانتیگراد منتقل کنید.
۵- تا زمان جوانه زنی خاک را همواره مرطوب و نه خیس و غرقاب حفظ کنید.
۶- در شرایط مناسب محیطی، بذر گل تکوما در مدت ۳ تا ۵ روز جوانه می زند، اما ممکن است تا یک ماه هم طول بکشد.
۷- زمانی که اندازه گیاه به ۱۰ سانتیمتر رسید و تعداد برگ ها از سه تا بیشتر شد، می توانید گیاه را به محیط بیرون یا گلدان اصلی منتقل کنید و در برابر نور مستقیم خورشید قرار دهید.

۲. قلمه زدن ساقه

برای قلمه زدن گل تکوما، در بهار از قلمه های چوب سبز و در تابستان از قلمه های نیمه چوبی این گیاه می توان استفاده کرد و برای کاشت قلمه ها می توانید از مخلوط پرلیت و پیت ماس و یا پیت خزه + شن استفاده کنید.
برای قلمه زدن، از انتهای ساقه حاصل از رشد سال جاری، ساقه ای به طول ۱۰-۷ سانتیمتر جدا کنید. برای جدا کردن قلمه از قیچی باغبانی یا چاقوی تیز که قبلا ضد عفونی کرده اید، استفاده کنید.
برگ ها را از یک سوم قسمت پایین قلمه جدا کنید و در بستر کاشت قرار دهید؛ طوری که برگ های موجود بر روی قلمه در قسمت بالای خاک باقی بمانند.
گلدان را آبیاری کنید و آن را در محلی دور از نور مستقیم خورشید در دمای ۲۱ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نگهداری کنید تا زمانی که قلمه ها ریشه دار شوند.

نحوه پرورش و نگهداری گل سراتواستیگما