ایجاد زخم یک امر شایع است و همه افراد در طول عمر خود ممکن است بارها آن را تجربه کنند. یک زخم را می توان برش یا باز شدن در پوست تعریف کرد. زخم می تواند فقط یک خراش یا برش حتی یک برش کوچک با کاغذ باشد. این موضوع حتی می تواند به خراش و برش بزرگ نیز اطلاق شود که به دلیل یک حادثه اتفاق بیفتد.بدن سیستم پیچیده برای بهبود زخم های پوستی دارد. هر مرحله این سیستم برای بهبود مناسب مورد نیاز است. بهبود زخم تشکیل شده از مراحلی است که ترمیم زخم را ممکن می سازد.
۴ مرحله ی بهبودی زخم
یک خراش بزرگ ، ساییدگی یا بریدگی ممکن است به دلیل سقوط کردن ، تصادف کردن و یا یک اتفاق ناگهانی ، ایجاد شود . برشی که در طی یک عمل جراحی توسط متخصص ایجاد می شود نیز نوعی زخم به حساب می آید .بدن شما سیستم پیچیده ای برای برطرف کردن زخم های پوستی دارد و برای بهبود زخم ، نیاز است تا هر مرحله ی آن به درستی انجام شود . روند ترمیم زخم از چند بخش و مرحله تشکیل شده است تا در کنار یکدیگر باعث بهبودی بدن شود .
فاز هموستاز
هموستاز مرحله ای از مراحل ترمیم زخم است که با قطع خونریزی شروع می شود. وقتی قسمتی از بدن، خونریزی می کند اولین مرحله شروع مرحله ی هموستاز و انقباض عروق خونی است که باعث کاهش خونریزی می شود.سپس پلاکت ها برای پوشاندن دیواره ی عروقی آسیب دیده به هم می چسبند و انعقاد رخ می دهد. تعداد زیادی پلاکت با چسب فیبرینی به هم می چسبند و مانند یک تور سلول های قرمز خون را به دام می اندازند و خونریزی را قطع می کنند. پروسه هموستاز خیلی سریع اتفاق می افتد. بعد از آن اولین داربست فیبرینی در زمان ۶۰ ثانیه با چسب فیبرین تشکیل می شود و چون از حالت مایع به حالت ژله ای برای تشکیل لخته خون درمی آید و پروترومبین را آزاد می کند. تشیکیل ترومبوز یا لخته، پلاکت ها یا سلول های خونی را در ناحیه زخم نگه می دارد.ترومبوز اگرچه در مرحله ی ترمیم زخم مهم است اما خود باعث بروز مشکلاتی می شود، به طور مثال اگر لخته از دیواره عروق جدا شود و وارد گردش خون سیستمیک شود، امکان ایجاد سکته و آمبولی ریه و یا حمله قلبی را ایجاد می کند.
فاز التهاب
التهاب فاز دوم در ترمیم زخم است و بلافاصله بعد از آسیب دیدن رگ های خونی و نشت مواد موجود در رگ های خونی ( که شامل آب، نمک و پروتئین است )، به بیرون رگ شروع می شود و علت ایجاد تورم موضعی نیز می باشد. التهاب هم سبب کنترل خونریزی می شود و هم از عفونت جلوگیری می کند. در طی مرحله ی التهاب، سلول های سفید خونی، فاکتورهای رشد، مواد مغذی و آنزیم ها به سمت منطقه ی آسیب دیده حرکت می کنند که خود این عمل منجر به تورم، قرمزی، درد و حالت های مختلف مرحله التهابی می شود.التهاب یک بخش طبیعی از پروسه ی ترمیم زخم است و فقط در مواردی که مشکل ایجاد شود، باعث طولانی شدن این مرحله از درمان زخم می شود.
فاز تکثیر
فاز تکثیر در ترمیم زخم، زمانیکه در زخم بازسازی و نوسازی بافت جدید شکل می گیرد، شروع می شود. بافت جدید با کلاژن و ماتریکس خارج سلولی ساخته می شود، علاوه بر آن یک شبکه جدید از رگ های خونی باید ساخته شود و یک بافت گرانوله ی سالم با اکسیژن رسانی کافی و تغذیه مناسب تولید می شود.مایوفیبروبلاست باعث می شود زخم منقبض شود. لبه های زخم با استفاده از سلول های ماهیچه ای دودی که به هم فشار می آورند موجب بسته شدن زخم می شوند. در فازهای ترمیم و درمان زخم، مرحله ی گرانولاسیون بافت قرمز یا صورتی است که بافت ناهموار و ناصاف دارد و بافت گرانوله ی سالم به راحتی خونریزی نمی کند. بافت گرانوله ی تیره می تواند نشانه ی کم آبی باشد.
فاز بلوغ
فاز بلوغ که به آن فاز ریمودلینگ نیز گفته می شود. فاز بلوغ زمانی است که کلاژن نوع III به نوع I تغییر و تبدیل می شود و زخم کاملا بسته می شود. سلول هایی که در این مرحله نیاز نیستند به سمت آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده، حرکت می کنند. در فاز بلوغ، کلاژن در طول خطوط فشاری دوباره جذب می شوند و بنابراین فیبرهای کلاژن می توانند به هم نزدیک و نزدیک ترو متراکم شوند.متراکم تر شدن فیبرهای کلاژن، اسکار ضخیم زخم را کاهش می دهد، در اصل ریمودله شدن از روز ۲۱ بعد از آسیب شروع می شود و تا یک سال بعد ادامه دارد. حتی زخمی که ترمیم شده و پوست آن بسته شده باشد، در زیر پوست ریمودله شدن همچنان در حال انجام است.
مراحل ترمیم زخم پیچیده است، نارسایی در پروسه ی ترمیم زخم می تواند منجر به ایجاد زخم مزمن شود. فاکتورهایی که به ایجاد زخم مزمن کمک می کنند شامل: بیماری های وریدی، عفونت، دیابت و اختلالات متابولیکی در بزرگسالی است. مراقبت دقیق از زخم می تواند روند ترمیم زخم را تسریع کند. به وسیله ی حفظ رطوبت و تمیزی و مراقبت از آسیب و پیشگیری از عفونت می تواند احتمال بروز دوباره زخم را کاهش دهد.
زخم در بارداری
زخم در بارداری به دلیل شرایطی که برای مادر ایجاد شده است امری طبیعی است. چرا که بدن به دلیل تغییرات توانایی های قبل را تا حدودی ندارد و همین علت موجب بروز مشکلاتی از قبیل بروز زخم و.. می شود. برای ترمیم زخم در دوران بارداری بهتر است برخی از ویتامین ها و مواد غذایی را وارد برنامه غذایی کنیم.اگر پوستتان زخم شده اند ازمنابع ویتامین C از جمله مرکبات، فلفل دلمه ای بیشتر در رژیم روزانه تان استفاده کنید .
مواد غذایی ترمیم کننده زخم در بارداری
- اسیدامینه ال آرژنین:اسید آمینه ها واحدهای تشکیل دهنده پروتئین ها هستند. اسیدآمینه آرژنین در سنتز بافت های پروتئینی نقش دارد و کمبود آن در بدن می تواند باعث کندی ترمیم زخم شود.مغزهایی مانند بادام و بادام زمینی منبع غنی ال آرژتین هستند اما اگر فردی نتواند این مواد را مصرف کند می تواند از قرص های 1000-500 میلی گرمی موجود در بازار در این زمینه استفاده کند که به بهبود سریع تر زخم می کند.
- ویتامین های گروه B از جمله 1 B، 2 B یا اسید پانتوتنیک و 6 B:ویتامین گروه B باعث سنتر کلاژن شده و در افزایش پیوندهای ارضی کلاژن و بهبود سریع زخم نقش دارند. منابع غذایی 1 B شامل سبوس غلات، نان سبوس دار و منابع ویتامین 2 B شامل منابع حیوانی مثل لبنیات و گوشت است.
- روی یا زینک:یکی از مهم ترین املاحی که در بهبود زخم نقش دارند، روی یا زینک است. روی نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی و عملکرد لنفوسیت ها و سنتز سلولی دارد.گوشت ها و مغزهایی مانند گردو، بادام، پسته و فندق منبع خوب روی و زنیک هستند. کمبود روی باعث تخریب سلول های اپیدرمی و بروز ضایعات پوستی و تاخیر در عملکرد سیستم ایمنی می شود.
- ویتامین C:کمبود این ویتامین باعث خشکی و شکنندگی پوست و دیر بهبود یافتن زخم ها می شود. اگر پوستتان زخم شده اند ازمنابع ویتامین C از جمله مرکبات، فلفل دلمه ای بیشتر در رژیم روزانه تان استفاده کنید و اگر نمی توانید این رژیم را داشته باشید یا به دلیل بیماری دریافت غذایی کمی دارید از قرص یا آمپول ویتامین C بهره ببرید.ویتامین C آنتی اکسیدان مفیدی است که در سنتز کلاژن پوستی، تقویت سیستم ایمنی و بهبود زخم نقش دارد.
- ویتامین A:این ویتامین از فزایندهای التهابی و بیماری های پوستی پیشگیری کرده و باعث افزایش سنتز کلاژن و رشد فیبروبلاست ها می شود و روند بهبود زخم را تسریع می کند. بعد از اعمال جراحی نیز برای بهبود زخم معمولا مکمل ویتامین A تجویز می شود.
- البته علاوه بر عوامل فوق، عوامل دیگری از جمله ویتامین E، کروم و مس هم در بهبود زخم نقش دارند.
خطرت و عوارض خوردن شیرینی زیاد در بارداری
