زمانی که درباره ی اجزای خودرو و فرایند حرکت خودرو صحبت می کنیم؛ گیربکس یکی از مهم ترین اجزای خودرو و سیستم انتقال قدرت خودرو است. گیربکس در لغت به معنی جعبه دنده پیشرانه گفته می شود.درواقع گیربکس در مسیر انتقال قدرت از موتور به چرخ های محرک، بعد از سیستم کلاچ، گیربکس یا جعبه دنده وجود دارد. همان طور ک می دانید، موتور خودرو وظیفه ی تولید قدرت را دارد؛ که این قدرت توسط گیربکس به چرخ ها خودرو انتقال می یابد.گیربکس (سیستم انتقال نیرو در خودرو)، وسیله ای است از دنده، کلاچ و قطعات محرک برای انتقال نیرو از موتور به چرخ ها استفاده می شود. درحرکت خودرو موتور، دور محدودی دارد. بافرمان راننده و تغییر دنده، دور موتور خودرو تغییر می کند و می توان با حرکت و سرعت بهتر رانندگی کرد.در تعویض دنده ی معکوس برای کاهش سرعت خودرو به عنوان مثال دنده ی سه را به دنده ی دو انتقال می دهیم در اصطلاح می گویند دنده را کم یا معکوس کردن است؛ و گیربکس درگیر می شود، سرعت ماشین را کاهش می دهد.به طور خلاصه گیربکس در جهت افزایش و کاهش سرعت خودرو، یکی از مهم ترین اجزای فنی خودرو است.
گیربکس های اتوماتیک در خودروهای امروزی به ما اجازه می دهند تا درگیر دنده عوض کردن زمان رانندگی نباشیم و بیشتر تمرکز خود را روی جاده و لذت رانندگی بگذاریم. مشکلی که در این میان گاهی برای دارندگان خودرو مجهز به گیربکس اتوماتیک بوجود می آید، خراب شدن گیربکس اتوماتیک است.بسیاری از مراکز تعمیر خودرو توانایی تعمیر گیربکس اتوماتیک را ندارند و به جای آن پیشنهاد تعویض گیربکس اتوماتیک را به شما می دهند. در ادامه این مطلب قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که: «گیربکس اتوماتیک را تعویض کنیم یا تعمیر؟» و همچنین توضیحات بیشتری را در این خصوص با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
قیمت نهایی تعمیر گیربکس اتوماتیک چقدر است؟
در شرایطی که شاهد خراب شدن گیربکس اتوماتیک هستیم دو راه معمول پیش روی ما قرار می گیرند که تعمیر یا تعویض این قسمت می باشند. قیمت تعمیر گیربکس اتوماتیک معمولاً بیشتر از گیربکس معمولی است و همین موضوع گاهی باعث شوکه شدن دارندگان خودروها خواهد شد.در شرایطی که به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک مراجعه می کنید بخش های مختلفی مانند نوارها، حلقه های آب بندی، شیر برقی گیربکس اتوماتیک، واشرها و مهر و موم های کلاچ باید تعویض شوند. هزینه تعمیر و بازسازی بخش های مختلف گیربکس اتوماتیک قطعاً از خرید گیربکس اتوماتیک کمتر است و از همین رو تعویض گیربکس اتوماتیک فقط در شرایطی صورت می پذیرد که امکان تعمیر آن برای ما وجود نداشته باشد.
قیمت تعویض گیربکس اتوماتیک چقدر است؟
در بسیاری از موارد هزینه خرید گیربکس اتوماتیک ممکن است حتی بیشتر از تعویض موتور خودرو شود. پیچیدگی ساختار این محصولات باعث شده تا قیمت آنها به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کند. از طرفی برای خودرو های خارجی که دسترسی به قطعات یدکی و جانبی آنها دشوار است، این مشکلات برای دارندگان خودرو پر رنگ تر خواهد بود. مراکز فروش گیربکس اتوماتیک معمولاً این محصولات را به دو صورت نو و استوک یا دست دوم در اختیار مشتریان قرار می دهند.
در این میان قیمت محصولات دست دوم و استوک پایین تر از نمونه های نو است. البته در زمان تعویض گیربکس اتوماتیک نباید صرفاً بر روی قیمت تمرکز داشته باشید. چرا که در بسیاری از موارد مشاهده شده گیربکس اتوماتیک استوک یا دست دوم مشکلات زیادی را در طولانی مدت می تواند برای شما به وجود آورد که هزینه نهایی برطرف سازی مشکلات مربوط به گیربکس را افزایش خواهد داد.
چطور زمان تعمیر یا تعویض گیربکس اتوماتیک را مشخص کنیم؟
زمانی سراغ تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک برای تعمیر یا تعویض این بخش از خودرو می رویم که شاهد بروز مشکلات مختلفی در این قسمت باشیم.مشکلات رایج گیربکس اتوماتیک معمولاً نشانه هایی دارند که شناخت و توجه به آنها باعث می شود تا بتوانید از افزایش هزینه تعمیر جلوگیری کنید و زودتر رسیدگی های لازم را انجام دهید. در ادامه این موارد را مورد بررسی قرار می دهیم:
- نامناسب بودن روند تعویض دنده خودرو در زمان حرکت
- تولید صدای غیر عادی از گیربکس در زمان حرکت یا خلاص بودن خودرو
- روشن شدن چراغ چک خودرو
- مشاهده روغن ریزی یا نشت مایع درون گیربکس
- به مشام رسیدن بوی سوختگی از سمت گیربکس
چطور هزینه تعمیر گیربکس اتوماتیک را کاهش دهیم؟
تا اینجای کار به این نتیجه رسیدیم که هزینه نهایی برای تعمیر گیربکس نسبت به خرید گیربکس اتوماتیک، بسیار پایین تر است. نشانه های خرابی گیربکس که در بخش قبل مورد بررسی قرار دادیم هرکدام خبر از خراب شدن قسمت خاصی از گیربکس می دهند. زمانی که به این موارد توجه ویژه داشته باشید، می توانید زودتر از این که مشکل ریشه دار شود نسبت به برطرف سازی آن اقدام کنید.از سوی دیگر نباید فراموش کرد که بی توجهی نسبت به این نشانه ها باعث می شود تا آسیب های بیشتری بگیر بحث و سایر قسمت های خودرو وارد شود. در بسیاری از موارد که بخشی از گیربکس دچار مشکل شده می بینیم که سایر قسمت های این سیستم هنوز سالم هستند و به عملکرد درست خود ادامه می دهند.از همین رو برای تعمیر نیاز به تعویض کلیه قسمت های گیربکس نداریم و صرفا قسمت های معیوب را تعویض خواهیم کرد. در نتیجه هزینه تعمیر گیربکس اتوماتیک در زمان مناسب پایین تر از خرید گیربکس اتوماتیک خواهد بود.
مشکلات تعویض گیربکس اتوماتیک
بسیاری از افرادی که سراغ خرید گیربکس اتوماتیک می روند، ممکن است بعد از مدتی دوباره شاهد بروز مشکلات گوناگون در این قسمت باشند. این در صورتی است که در تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک معتبر تمامی قسمت هایی که روی وضعیت گیربکس تاثیر می گذارند را بررسی کرده و مشکلات آنها را برطرف می کنند. همین کار باعث می شود تا در طولانی مدت شاهد بازگشت مشکلات تکراری نباشید.در بسیاری از موارد گیربکس اتوماتیک فابریک دارای قطعات اورجینال و اصل است که پیدا کردن آنها گاهی می تواند چالش برانگیز باشد. از همین رو ممکن است بعد از تعویض گیربکس اتوماتیک متوجه شوید که خودرو شما عملکرد قبلی را ندارد و به این صورت متحمل پرداخت هزینه اضافه شده اید.
نکاتی کاربردی برای نگهداری از گیربکس اتوماتیک
اگرچه که رانندگی با خودرو دنده اتوماتیک بسیار راحت و ایمن است ولی نیاز به نگهداری و توجه ویژه ای در مقایسه با گیربکس های دستی دارد، زیرا در صورت خراب شدن باید هزینه بیشتری برای تعمیر آن پرداخت کنید. برای جلوگیری از آسیب های احتمالی گیربکس های اتوماتیک، کارهایی وجود دارد که حین رانندگی هرگز نباید انجام دهید تا متحمل هزینه های سنگین برای تعمیر خودرو نشوید.
انجام سرویس های دوره ای
با توجه به هزینه های زیاد تعمیرات گیربکس اتوماتیک نسبت به گیربکس های معمولی بهتر است که سرویس های دوره ای این خودروها را به موقع انجام دهید. هر چند ماه یک بار خودرو را نزد کارشناس برده و چکاپ کنید، حتی اگر هیچ مشکلی نداشته باشد.
تعویض به موقع روغن گیربکس و فیلتر آن
روغن گیربکس و فیلتر آن باید در زمان های معین تعویض شوند. در سرویس گیربکس تنها تعویض روغن کافی نیست و باید کارتل گیربکس باز شده و فیلتر آن تعویض و یا شستشو شود.رسیدگی به فیلتر بسیار مهم است. چون فیلتر گرفته، باعث عبور کمتر جریان روغن، ایجاد آسیب شدید و نیز سوخته شدن گیربکس می شود. بعضی از مدل های بالا گیربکس های امروزی مثل پژو ۲۰۶ ، هیوندا، کیا، فیلتر در داخل گیربکس نصب شده و یا به عبارتی گیربکس های یک بارمصرف هستند، چون با کثیف شدن و گرفته شدن فیلتر عمر گیربکس نیز به پایان می رسد. بنابراین دقت در تعویض به موقع روغن در این گیربکس ها، عملاً می تواند افزایش عمر گیربکس را در برداشته باشد.
در کتابچه راهنما اتومبیل زمان تعویض روغن گیربکس مشخص شده و بسته به تولیدکننده آن، این زمان از ۲۰۰۰۰ کیلومتر تا ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر است. اما این را در نظر داشته باشید که عامل خرابی گیربکس اتوماتیک، گرمای بیش ازحد است و عامل اصلی گرما، ترافیک سنگین خصوصاً در شهرهای بزرگ و شرایط آب و هوایی کشورمان است. به همین دلیل ما توصیه می کنیم که هر ۴۰۰۰۰ کیلومتر روغن گیربکس را تعویض کنید. چراکه توصیه تولیدکنندگان اتومبیل ها را بیشتر با ذهنیت ترافیک و شرایط آب و هوایی کشورهای آمریکایی و اروپایی منطبق می دانیم.
تعویض کردن روغن صرفا نزد متخصص این کار
این را باید اضافه کنیم که با اینکه سرویس کردن گیربکس ظاهراً کار ساده ای به نظر می رسد، اما حتماً باید توسط متخصص گیربکس انجام شود. زیرا در صورت استفاده از روغن تقلبی یا فاسد، انتخاب نوع اشتباه روغن، درست نبودن سطح روغن خصوصاً کم بودن روغن، و یا استفاده از واشر های بی کیفیت (که باعث روغن ریزی و کم شدن روغن می شوند)، عواقب پرهزینه ای منظرتان خواهد بود.