تاثیر نور خورشید بر روی فرش، اختصاص به نوع خاصی از فرش نداشته و تمام فرش ها اعم از فرش های دستباف، ماشینی، قالیچه ها و حتی تابلو فرش های گران قیمت عتیقه نیز می توانند تحت تاثیر نور خورشید، کیفیت و زیبایی خود را از دست بدهند. برخی افراد معتقدند که نور خورشید بر روی فرش های دست دوم و بی کیفیت تاثیر بیشتری دارد و در مورد فرش های نو و دارای بافت مستحکم نمی تواند اثرات منفی داشته باشد. این موضوع به هیچ عنوان صحت نداشته و در مورد هر فرشی تاثیر منفی نور خورشید یکسان است. از طرفی افرادی که از فرش های نو و با ارزش مادی بالا در دکوراسیون منزل خود استفاده می کنند بایستی بیشترین نگرانی را در مورد حفظ فرش خود از عوامل آسیب رسان داشته باشند نه اینکه این عوامل را بی تاثیر تصور کنند.
نور خورشید چه اثری بر روی فرش می گذارد؟
زمانی که شما قالی خود را در بخشی از خانه می اندارید که در معرض نور مستقیم خورشید است؛ به مرور زمان با دریافت نور خورشید در دفعات بالا کم کم رنگ های طبیعی فرش از بین می رود و دچار اصطلاحاً رنگ رفتگی و بور شدن فرش می شود.
یکی از خدماتی که بعضی از قالیشویی ها ارائه می دهند؛ رنگ برداری و یا اصلاح رنگ های فرش است. اما موضوع مهمی که در رنگ رفتگی بر اثر نور خورشید وجود دارد این است که هیچ قالیشویی امکان برگرداندن رنگ های رفته بر اثر نورخورشید را نخواهد داشت. پس بهتر است قبل از به وجود آمدن این اتفاق، فرش خود را از تماس مستقیم با نور خورشید دور نمایید.
تأثیر نور خورشید بر فرش ماشینی
فرش های ماشینی یکی از انواع فرش ها هستند که در طرح و جنس های مختلفی با استفاده دستگاه های مخصوصی تولید می شوند. تأثیر نور خورشید بر فرش های ماشینی نسبت به فرش های دستباف کمتر است. همچنین این فرش ها نسبت به فرش های دستباف از حساسیت کمتری برخوردار است. نور خورشید با تأثیر بر بافت و تاروپود فرش های ماشینی باعث سست شدن بافت و کم رنگ شدن آن نیز می شود. فرش هایی با رنگ های تیره بیشتر از فرش های دیگر در معرض رنگ پریدگی قرار دارند. امروزه بسیاری از فرش های ماشینی از نخ هایی تولید می شوند که در برابر نور خورشید مقاوم هستند و دچار تغییر رنگ یا پارگی نمی شوند. فرش هایی که از نخ اکریلیک تهیه می شوند در برابر نور خورشید مقاوم هستند. نخ های اکریلیک از جنس الیاف مصنوعی هستند که از مقاومت بالایی برخوردار هستند. در واقع میزان رنگ پذیری فرش های اکریلیک به قدری است که در برابر نور خورشید دچار رنگ پریدگی نمی شوند. با این وجود فرش هایی از جنس پلی استر، پلی پروپیلن و غیر اکریلیک در برابر نور خورشید مقاومت کمی دارند و به راحتی دچار تغییر رنگ و سوختگی می شوند.
تأثیر نور خورشید بر فرش های دستباف
فرش های دستباف مانند فرش های ماشینی در اثر تابش مستقیم و غیرمستقیم نور خورشید دچار آسیب در بافت و رنگ می شود. جنس الیاف و رنگ نخ در فرش های دستباف به گونه ای است که نسبت به فرش های ماشینی از حساسیت بیشتری برخوردار است و در اثر برخورد با نور خورشید بیشتر دچار آسیب می شوند. در واقع نخ هایی که برای ساخت فرش های دستباف استفاده می شوند از پشم، پنبه و ابریشم است که بعد از مدتی در اثر برخورد مستقیم نور خورشید پاره و سست می شوند. همچنین برای رنگ کردن نخ ها در فرش های دستباف از رنگ های طبیعی استفاده می کنند که در اثر برخورد با نور خورشید به راحتی دچار تغییر رنگ یا رنگ پریدگی می شوند. تابلو فرش ها، فرش های موزه ای و فرش هایی با قدمت بالا مانند فرش های دستباف در اثر برخورد با نور خورشید دچار آفتاب سوختگی و آسیب می شوند. بر همین اساس بهتر است از این فرش ها در محیط هایی که نور خورشید به صورت کم و ناچیز وجود دارد استفاده کرد تا دچار آسیب نشوند.
تفاوت های تاثیر نور خورشید بر روی فرش دستباف و ماشینی
فرش های ماشینی با توجه به قیمت مناسب تری که نسبت به سایر قالی ها دارند؛ مورد استفاده جمع کثیری از خانواده های ایرانی قرار گرفته است. موضوعی که باید در مورد فرش ماشینی بدانید این است که اثر نور خورشید بر اینگونه از فرش ها بسیار کمتر از فرش های دستباف است.
نکته ای که در مورد رنگ رفتگی فرش ها بر اثر تابش خورشید وجود دارد این است که قالی هایی با رنگ های تیره زودتر دچار آسیب می شوند و رنگ آنها نسبت به فرش های روشن زودتر از بین می رود.
از همین رو تولید کنندگان فرش های ماشینی با استفاده از الیاف منحصر به فرد، درصد ایجاد رنگ رفتگی در فرش های ماشینی را کم کردند. یکی از روش هایی که تولید کنندگان فرش های ماشینی در سال های اخیر پیش گرفته اند این است که از نخ اکریلیک برای فرش ها استفاده می کنند تا به کمک آن درصد از بین رفتن رنگ های فرش با تابش خورشید را به حداقل برسانند.
اما در مقابل فرش های دستباف به دلیل الیافی که در بافت آنها استفاده می شود حساسیت بیشتری نسبت به فرش ماشینی هستند. از همین رو دقت کنید که از فرش های دستباف در مکان هایی که در معرض نور خورشید نیستند؛ استفاده نمایید.
رنگ پریدگی فرش
از دلایل تغییر رنگ فرش می توان استفاده از شوینده های نامناسب و مهمتر از آن پاخوردگی و در معرض تابش مستقیم نور خورشید بودن فرش را نام برد. مسئله تابش نور خورشید به فرش، یک مسئله طبیعی بوده که ممکن است در هر خانه ای این اتفاق بیفتد اما یکی از ساده ترین راه حل هایی که می توانید برای این مشکل به کار ببرین این است که فرش را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید یعنی آن را در اتاقی که نور مستقیم است پهن نکنید.
اما زمانی که ناچار به پهن کردن فرش در اتاقی هستیم که آفتاب مستقیم وجود دارد، باید به روش های دیگر از این مسئله جلوگیری کنیم. راه حل های بسیار ساده ای وجود دارد که با انجام آن ها می توانید سال های عمر فرشتان را بیشتر کنید که به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
استفاده از روفرشی
استفاده از روفرشی هم به منظور حفظ فرش از ریختن انواع آشغال ها و کثیفی ها بر روی آن انجام می شود و هم می تواند به عنوان مانعی در برابر تابش نور خورشید روی فرش باشد. با گسترش استفاده از روفرشی، در سالهای اخیر روفرشی های دارای تنوع طرح و رنگ بالا تولید و به بازار عرضه شده اند که با استفاده از آنها نگران تاثیر منفی روفرشی بر دکوراسیون داخلی منزل نیز نخواهید بود.
در هر حال حفظ سلامت و زیبایی فرش که هنر دستان هنرمند بافنده خود را نشان می دهد، مهم است و این کالا را تنها نباید یکی از لوازم خانگی معمول منزل محسوب کرد.
استفاده از پرده های ضخیم
زمانی که مجبوریم فرشمان را در اتاقی نورگیر پهن کنیم، باید راه حلی برای از بین نرفتن آن و مستعمل نشدن تار و پود آن بیندیشیم که استفاده از پرده های ضخیم چاره این مشکل است. پس توصیه می شود که برای محافظت از فرش های خود از روفرشی استفاده کرده و یا در صورت نبود روفرشی، از پرده برای پنجره های اتاق خود استفاده کنید تا از تابش مستقیم نور آفتاب جلوگیری شود.
اما با توجه به نیاز بدن به آفتاب و نور خورشید، استفاده از پرده ضخیم باعث عدم دریافت نور طبیعی مورد نیاز بدن می شود. از همین رو بهتر است برای افزایش طول عمر فرش و جلوگیری از تابش مستقیم خورشید از سایر راه های پیشگیری استفاده نمایید.
اگر می خواهید از تابش نور خورشید بر فرش هایتان جلوگیری کنید؛ می توانید آنها را در قسمتی از منزل پهن نمایید که نور خورشید به صورت مستقیم بر روی آنها نتابد. همچنین راه حل دیگری که وجود دارد استفاده از رو فرشی است.
اکثر افراد برای جلوگیری از کثیف شدن فرش ها از روفرشی استفاده می کنند در حالی که می توان از آن برای عدم تابش مستقیم خورشید نیر بهره برد.
قالیشویی و خدمات رنگ
در نهایت اگر این مشکل برای فرشتان پیش آمد، خود را نگران نکنید چرا که در قالیشویی های حرفه ای این مشکل با خدمات رنگ پردازی به دست هنرمندان چیره دست قابل حل است.
ترمیم رنگ در قالیشویی ها
زمانی که اسم ترمیم فرش به گوش می رسد، همه یاد رفوگری و ترمیم فرش میفتیم. این مسئله جالب است که در بخش رفوگری های حرفه ای فرش، بخش ترمیم فرش و رنگ گذاری آن هم وجود دارد. اما بهتر است از ابتدا مراقب فرشمان باشیم تا کار به آنجا نرسد.