به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از اقتصاد نیوز، اگرچه تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ماهیت از پیش تعیین شده دارد ؛اما به دلیل بیماری کرونا، زمینه برای فعالیت زودهنگام کالج های انتخاباتی به وجود آمده است تا روز ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ در حدود ۴۳ میلیون از رای دهندگان آمریکایی، آرای انتخاباتی خود را از طریق پست ارسال داشته اند. تغییر در فضای اجتماعی و الگوی کنش انتخاباتی شهروندان آمریکایی تاثیر و بازتاب خود را در فضای رقابت انتخاباتی به جا می گذارد. دونالد ترامپ به این موضوع اشاره دارد که امکان تقلب انتخاباتی از طریق آرای پستی وجود دارد و تهدید کرده که در صورت تقلب انتخاباتی از واگذاری قدرت سیاسی خودداری خواهد کرد.
۱. قطبی شدن فضای انتخاباتی آمریکا
فضای رقابت های انتخاباتی ایالات متحده در مقایسه با هر دوران تاریخی دیگر به گونه مشهودی «قطبی و یونیزه» شده است. علت اصلی شکل گیری چنین شرایطی را می توان «ظهور ناسیونالیسم آمریکایی»، «پوپولیسم ضدساختاری» در ایالات متحده و «هیجان اجتماعی» مربوط به کنش و ادبیات کاندیدای ریاست جمهوری دانست. الگوی کنش متقابل ایران و آمریکا در محیط منطقه ای و سیاست بین الملل به گونه ای است که هرگونه فرآیند سیاسی نوظهور در این کشورها می تواند آثار و پیامد خود را به ویژه در حوزه انتظامی در ساختار داخلی و رفتار اجتماعی جامعه ایران به جا گذارد. قطبی شدن فضای رقابت های انتخاباتی آمریکا، نه تنها موقعیت دونالد ترامپ را ارتقا می دهد ؛بلکه به مفهوم افول مرحله ای ساخت قدرت و نقش یابی نیروهای حاشیه ای در رقابت های انتخاباتی خواهد بود. کارگزاران سیاسی و کارشناسان حوزه جامعه مدنی آمریکا برای تثبیت موقعیت گروه های نخبه گرا تلاش بیشتری در مقایسه با گذشته انجام می دهند. در حالی دونالد ترامپ محور اصلی فعالیت انتخاباتی خود را در مناطق محروم اقتصادی، حوزه های جرم خیز اجتماعی و حوزه های جغرافیایی به انجام می رساند که تراکم جمعیت کمتری دارند و شهروندان نیازمند ضریب امنیت بیشتری هستند.
۲. ادراک اجتماعی و ساختاری ایران از انتخابات آمریکا
در فضای اجتماعی ایران، جوزف بایدن از جایگاه و اعتبار بیشتری در مقایسه با ترامپ برخوردار است. جامعه ایرانی تمایل بیشتری به پیروزی جوزف بایدن نشان می دهد. هر یک از لایه های اجتماعی ایران واکنش ضمنی و مثبت خود را نسبت به پیروزی جوزف بایدن انعکاس داده اند. چنین نشانه هایی به مفهوم آن است که پیروزی بایدن سطح انتظارات جامعه ایرانی در حوزه کنش سیاسی و بهینه سازی شرایط اقتصادی را ارتقا می دهد. چنین رویکردی آثار خود را در بازار طلا و سکه آخرین روزهای مهر ماه ۱۳۹۹ به جا گذاشته است. ارزیابی های انجام شده بیانگر این واقعیت است که جامعه ایرانی در سه سطح از پیروزی جوزف بایدن حمایت به عمل می آورند. هر یک از این سطوح بخشی از قالب های مفهومی و ادراکی جامعه ایران در فضای انتخابات آمریکا را منعکس می سازد. گروه های اجتماعی و مجموعه های توده ای ایران که سطح اول انتظارات انتخاباتی آمریکا را شامل می شوند، احساس می کنند که پیروزی بایدن به مفهوم پایان تحریم ها بوده و امکان ایجاد گشایش اقتصادی برای شهروندان فراهم می شود. سطح دوم انتظارات ایجاد شده در فضای اجتماعی ایران مربوط به گروه های اصلاح طلب است. گروه های اصلاح طلب احساس می کنند که اولا، پیروزی جوزف بایدن تاثیر خود را در انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز به جا می گذارد. تجربه نشان داده که بین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و ایران نشانه هایی از موازنه ناگفته و ناخوانده به وجود می آید. ثانیا، گروه های اصلاح طلب اعتقاد دارند که پیروزی بایدن زمینه ترجیح دیپلماسی بر منازعه در روابط ایران و آمریکا را اجتناب ناپذیر می سازد. سطح سوم انتظارات شکل گرفته در جامعه ایران مربوط به گروه های اصولگرا است. گروه های اصولگرا دونالد ترامپ را به عنوان فردی غیرقابل اعتماد و شارلاتان می دانند که به هیچ وجه نسبت به آموزه و سیاست های خود پایبند نیست. صدور دستور ترور سردار سلیمانی توسط دونالد ترامپ، انگاره گروه های اصولگرا در ایران را در مقابله با دونالد ترامپ قرار داده است. گروه های اصولگرا اعتقاد دارند که عدم پیروزی دونالد ترامپ در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری به مثابه پیروزی ملی وانتقام خداوندی از دونالد ترامپ خواهد بود.
در نگرش بسیاری از تحلیلگران و کارگزاران ایرانی، پیروزی جوزف بایدن منجر به بازگشت آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک نخواهد شد، اما فضای کنش ارتباطی ایران و آمریکا برای ساختن روابط جدید در محیط منطقه ای و سیاست بین الملل ارتقا می دهد. سطح جدید روابط ایران و آمریکا در حوزه موضوعات منطقه ای و راهبردی در شرایطی حاصل می شود که کارگزاران آمریکایی از اراده پذیرش جایگاه و موقعیت ساختاری ایران در نظم منطقه ای برخوردار باشند. جوزف بایدن دارای چنین ویژگی در حوزه زمامداران حزب دموکرات آمریکا خواهد بود.
۳. ایران در آخرین مناظره انتخاباتی ترامپ و بایدن
آخرین مرحله مناظرات انتخاباتی کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ برگزار شد. در این دوره از مناظره های انتخاباتی، ترامپ و بایدن مواضع و سیاست های خود نسبت به ایران را منعکس کردند. ترامپ به این موضوع اشاره داشت که اگر در رقابت های انتخاباتی پیروز شود، مذاکره با ایران اولین گام از حوزه کنش دیپلماتیک وی خواهد بود. انگاره ترامپ معطوف به بازتولید این اندیشه بود که ایران بخشی از حوزه ژئوپلیتیکی خاورمیانه بوده و آمریکا تلاش دارد تا الگوی جدیدی از کنش سیاسی و راهبردی با ایران را بر اساس ضرورت های جدید امنیت منطقه ای آزمون کند. بایدن نیز جمهوری اسلامی را متهم به دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکاکرد و به این موضوع اشاره داشت که اگر به پیروزی برسد، کشورهایی مانند ایران، روسیه و چین باید هزینه های حمایت خود از ترامپ را پرداخت کنند. رویکرد جوزف بایدن با واقعیت های سیاست و انگاره های ذهنی ایران و چین هماهنگی ندارد. در ایران ادراک و ذهنیت کاملا متفاوتی در مقایسه با روسیه وجود دارد. فضای اجتماعی و ساختاری ایران اعتقاد دارند که پیروزی جوزف بایدن منجر به تغییر در تضادهای سیاسی ایران و آمریکا شده و در نهایت زمینه ارتقای شرایط اقتصادی ایران را به وجود می آورد. در دوران مذاکرات برجام، جوزف بایدن مواضع هماهنگی را با جان کری و باراک اوباما در ارتباط با ایران اتخاذ کرد. بایدن به این موضوع اشاره داشت که آمریکا نمی تواند ایران را در محیط منطقه ای نادیده بگیرد.
از سوی دیگر، هرگونه جنگ با ایران موازنه قدرت منطقه ای و موازنه اجتماعی در ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به این ترتیب، بایدن از نظریه «بازگشت متوازن» در ارتباط با ایران حمایت به عمل آورد و اعتقاد داشت که همکاری با ایران منجر به بهینه سازی امنیت منطقه ای خلیج فارس خواهد شد. جوزف بایدن همچنین به این موضوع اشاره دارد که اگر رئیس جمهور آمریکا شود، تلاش می کند شکل جدیدی از مذاکرات چندجانبه را با ایران در دستور کار خود قرار دهد. رویکرد جوزف بایدن با اندیشه های اروپایی برای کنترل حوزه قدرت ساختاری ایران هماهنگی دارد. اندیشه برجام ۲ و ۳ مربوط به آن گروه از کارگزاران حزب دموکرات بود که اعتقاد به انعطاف پذیری راهبردی جمهوری اسلامی در ازای ارتقای نقش سازنده ایران در فضای منطقه ای داشته اند.
۴. پیامدهای سیاسی و منطقه ای پیروزی ترامپ بر آینده سیاسی ایران
پیروزی دونالد ترامپ بیشترین مازاد احساسی و راهبردی را برای اسرائیل، کشورهای عرب محافظه کار منطقه و گروه های اپوزیسیون ضد نظام جمهوری اسلامی به جا می گذارد. گروه های اسرائیل محور از جایگاه سیاسی موثری در آمریکا برخوردارند. نتانیاهو به گونه موثری از پیروزی دونالد ترامپ حمایت به عمل می آورد. امنیت و قدرت در حوزه گفتمان های راهبردی و رهیافت های تئوریک توسط مراکزی تولید می شود که عمدتا تحت تاثیر گروه های اسرائیل محور هستند. در روند رقابت های انتخاباتی آمریکا، گروه های اسرائیل محور نقش سیاسی موثری را ایفا می کنند. چنین گروه هایی در حوزه رسانه، ساختار مالی و بانکی آمریکا نقش موثری ایفا می کنند. حزب دموکرات به لحاظ سنتی دارای پایگاه اجتماعی ویژه ای است که سیاه پوستان و یهودیان را در برمی گیرد. بنابراین اگر خواسته باشیم ساختار انتخاباتی و رقابت های حزبی آمریکا را بر اساس چگونگی تعلق حزبی یهودی ها ارزیابی کنیم، آنان گرایش بیشتری به حزب دموکرات دارند.
در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، لابی های اسرائیل محور گرایش بیشتری به ترامپ نشان می دهند. بایدن در چند مرحله مرزبندی های متفاوتی با نخست وزیر اسرائیل ترسیم کرده است. در چنین شرایطی می توان این موضوع را مورد توجه قرار داد که لابی های اسرائیل محور تلاش دارند تا گرایش جامعه یهودی را به سوی ترامپ منتقل کنند. برخی از رسانه هایی که تحت تاثیر چنین جامعه ای قرار دارند، از الگوی نقد برنامه های اقتصادی و امنیتی بایدن بهره می گیرند.
توضیح اینکه بسیاری از گروه های اپوزیسیون ضد نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، تمایلی به پیروزی جوزف بایدن ندارند. گروه های اپوزیسیون خارج از کشور در سطوح مختلف ترجیح می دهند دونالد ترامپ با هدف اعمال فشارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی بیشتر به حکومت ایران در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی برسد. توضیح اینکه برخی از رسانه های بین المللی متعلق به گروه های اپوزیسیون نیز از پیروزی ترامپ حمایت خواهند کرد. گروه های اپوزیسیون ضدساختاری بر این اعتقادند که ضریب استحکام ساخت سیاسی ایران در دوران دونالد ترامپ به میزان قابل توجهی کاهش یافته و در صورتی که ترامپ به پیروزی برسد، امکان شکل گیری برخوردهای نظامی، تحریم اقتصادی و جنبش های خشونت آمیز هدایت شده وجود خواهد داشت. بنابراین گروه های اپوزیسیون ضد حکومتی که عمدتا در خارج از کشور فعالیت دارند، از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حمایت بیشتری به عمل می آورند.
