ناتو با رسانه ای کردن درخواست عضویت فنلاند و سوئد در این سازمان می خواهد بگوید که هدف روس ها برای ارسال پیام به کشورهای دیگر از طریق حمله به اوکراین، خیالی بیش نبوده است.
ساعدنیوز: فنلاند و سوئد به صورت رسمی درخواست برای عضویت خود در ناتو را رسانه ای کردند. این اقدام غرب برای افزایش تنش ها در محیط نزدیک روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین چه اهدافی را دنبال می کند؟
رحمت الله شریفی نیارق: بسم الله الرحمن الرحیم؛ به نظر من این حرکت ناتو برای پیوستن سوئد و فنلاند به این سازمان کاملاً حساب شده است و بر اساسا تقابل آفند و پدافند است. اگر این نکته را در نظر بگیریم که نتیجه جنگ ها همان مقدار که به اقدامات نظامی طرف عمل کننده بستگی دارد، به همان میزان هم اقدامات رسانه ای و تبلیغاتی یا به عبارت بهتر، جنگ روانی طرفین در سرنوشت جنگ تأثیرگذار است. با توجه به پیشرفت فناوری ها در حوزه رسانه، این جنگ روانی می تواند آحاد مردم رژیم درگیر در جنگ را هدف قرار دهد و افکار عمومی را در دست بگیرد و در جهت منافع خودش هدایت کند. به این ترتیب، طرف عمل کننده نیز تضعیف می شود.
این قصه در مورد اوکراین این طور است که روسیه یک عملیات نظامی را در اوکراین پیش می برد و نیروهای خودش را در آنجا به کار گرفته است تا مانع از پیوستن اوکراین به ناتو شود و در عین حال، خطر استقرار تسلیحات ناتو در مرزهای خودش بعد از عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را از بین ببرد. پدافند ناتو و کشورهای غربی در برابر این آفند روس ها، کمک تسلیحاتی و مالی به اوکراین در داخل خاک اوکراین است. از سوی دیگر، پیوست مکمل این اقدام پدافندی، آفندی رسانه ای و تبلیغاتی برای جنگ روانی علیه روسیه است. پروژه پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو دقیقاً در همین راستا قابل تحلیل است.
حمله روسیه به اوکراین قرار بود که مانع پیوستن این کشور به ناتو شود و در عین حال با خرابی های گسترده پیامی هم به کشورهای دیگر ارسال شود که اگر هوای پیوستن به ناتو و ایجاد تهدید امنیتی برای روسیه را دارند، باید از اوکراین درس بگیرند! این که ایجاد تهدید برای روسیه بهای سنگینی دارد. حال، ناتو با رسانه ای کردن درخواست عضویت فنلاند و سوئد در این سازمان می خواهد بگوید که هدف روس ها برای ارسال پیام به کشورهای دیگر از طریق حمله به اوکراین، خیالی بیش نبوده است و این کشورها مسیر خودشان را می روند. این در حالی است که فنلاند و سوئد و نروژ پیشتر سیاست بی طرفی را در پیش گرفته بودند و ترجیح می دادند که با همسایه روس خود در صلح باشند.
آمریکا با استفاده از جنگ اوکراین در تلاش است تا در کشورهای اروپایی وحشت ایجاد کند که ممکن است اروپا به تصرف روسیه درآید؛ قحطی شود؛ و گرانی ایجاد شود.
ساعدنیوز: بعد از مطرح شدن ایده پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، کشورهای عضو در این سازمان مواضع مختلفی را اتخاذ کردند. خصوصاً موضع مبهم و دوگانه ترکیه درباره این مسأله نشان از اختلاف های شدید در داخل ناتو درباره گسترش ناتو و مسائل پیرامون آن، دارد. نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟
رحمت الله شریفی نیارق: اولاً پیش از این هم، اتفاق نظری در داخل ناتو وجود نداشت. برخی کشورها ترجیح می دادند که بی طرفی خودشان را در برخی موضوعات حفظ کنند. کشورهایی مثل بلژیک و مجارستان در حال حاضر با تقابل با روسیه مخالف اند و منافع ملت خودشان را بر منافع ناتو ترجیح می دهند. واقعیت مطلب این است که بین آمریکا و اروپا اختلافاتی وجود داشت که حتی برخی کشورهای اروپایی را به سمت ایده تشکیل پیمان نظامی اروپایی سوق داده است. فرانسه به طور مشخص اعتراض علنی به سیاست های ناتو دارد؛ مکرون درباره اقدامات ناتو در خاورمیانه گفته است که "به نظر میرسد ناتو مشاعر خودش را از دست داده است!"
در مورد ترکیه مسأله بغرنج تر است. عدم فروش سلاح برخی اعضای ناتو به ترکیه همیشه مایه اختلافات جدی بوده است. حتی پیش از خرید سامانه دفاعی اس 300 از روسیه، این مسأله وجود داشت. بعضی موشک های هدایت شونده ای که ترکیه برای مقابله با کردهای مخالف ترکیه نیاز داشت به این کشور داده نمی شد. حتی در مورد اختلاف یونان با ترکیه بر سر منابع جدیداً کشف شده در مدیترانه، شاهد تقابل جدی میان ناتو و ترکیه بودیم و فرانسه و برخی کشورهای دیگر اعلام کردند که در صورت وقوع جنگ، در کنار یونان خواهند بود! این عمق اختلافات در داخل ناتو را نشان می دهد.
بر اساس قوانین ناتو هر نوع تصمیم درباره عضویت کشور جدید در این سازمان منوط به موافقت همه اعضا است. از سوی دیگر، تمام اعضاء باید به حفظ امنیت تک تک اعضاء متعهد باشند. این در حالی است که ترکیه همواره بر عدم رعایت این قوانین خصوصاً مسائل امنیتی در ناتو و وجود استانداردهای دوگانه در داخل این سازمان اعتراض دارد. ترکیه می گوید که وقتی منافع آمریکا و دیگر کشورهای غربی با مخالفت با گروه های تروریستی خاص گره خورده، همه اعضا زیر فشار قرار داده می شوند ولی در مورد دیگر اعضا مثل ترکیه این فشار وجود ندارد و حتی برخی کشورهای اروپایی مثل فنلاند و سوئد حزب کارگران کردستان را به رسمیت می شناسند و میلیون ها دلار کمک می کنند. کمک آمریکا به پ ک ک مسأله را پیچیده تر می کند.
همچنین، ترکیه امروز در داخل گرفتار مشکلات عدیده اقتصادی است. بنابراین، همکاری های اقتصادی و امنیتی این کشور با روسیه از اهمیت بالایی برایش برخوردار است. در لیبی، سوریه، مدیترانه و قفقاز این دو کشور دارای پرونده های مشترکی هستند. در حوزه نظامی قراردادهای قابل توجهی میان دو کشور منعقد شده است. قرارداد ساخت نیروگاه هسته ای. علاوه بر این خرید تسلیحاتی مانند سامانه اس 300 این رابطه را تعمیق می کند. از سوی دیگر، بسیاری از نیازهای استراتژیک ترکیه مثل گاز، گندم، ذرت و غلات از طریق روسیه تأمین می شود. ترکیه یکی از بزرگترین صادر کنندگان صیفی جات به روسیه است. سالانه 7 میلیون توریست روسی به ترکیه سفر می کنند. اقتصاد ترکیه نیاز مبرمی به درآمدهای توریستی دارد. در مورد عدم همراهی ترکیه با تحریم ها علیه روسیه، همین مسائل تأثیرگذار بودند.
آمریکا با استفاده از جنگ اوکراین در تلاش است تا در کشورهای اروپایی وحشت ایجاد کند که ممکن است اروپا به تصرف روسیه درآید؛ قحطی شود؛ و گرانی ایجاد شود. همین ایجاد وحشت به نظر، باعث شده است که کشورهایی مثل فنلاند و سوئد که برای تأمین امنیت خودشان بی طرفی را ترجیح می دادند امروز با این قوت مسأله عضویت در ناتو را دنبال کنند.
بارها گفته شده است که تسلیحات هسته ای زینت نیروهای مسلح روسیه نیست بلکه اگر روزی تهدیدی جدی بر علیه موجودیت روسیه بروز کند، آنها از بمب اتم استفاده می کنند. این دکترین نظامی روسیه است.
ساعدنیوز: طرح پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو چه تأثیری می تواند در روند جنگ در اوکراین داشته باشد. آیا امکان دارد که روسیه استفاده از بمب اتم را در دستور کار قرار دهد؟
رحمت الله شریفی نیارق: روس ها این را به زبان می آورند. بارها گفته شده است که تسلیحات هسته ای زینت نیروهای مسلح روسیه نیست بلکه اگر روزی تهدیدی جدی بر علیه موجودیت روسیه بروز کند، آنها از بمب اتم استفاده می کنند. این دکترین نظامی روسیه است و از ده سال پیش همین دکترین در دستور کار قرار گرفته است.
پیشروی ناتو در شرق علیرغم قول کشورهای عضو ناتو به گورباچف مبنی بر عدم پیشروی به سمت شرق، امروز به جایی رسیده است که اعضای این سازمان دو برابر شده است. بنابراین، اقدام روسیه در حمله به اوکراین پاسخی بود به همین بدعهدی ناتو!
بحث عضویت فنلاند و سوئد در ناتو همان طور که پیشتر گفتم، به عنوان ابزاری برای جنگ روانی علیه روسیه طراحی شده است. غربی ها در بسیاری از جنگ ها در دهه های گذشته از همین نوع ابزارها بهره بردند. در مورد لیبی ما شاهد این مطلب بودیم که قبل از سقوط دولت، ماکت سقوط دولت لیبی را در این کشور ساختند و ماجراهایی که بعد از آن رخ داد. یعنی حجم عظیمی از تبلیغات بر علیه روسیه در جریان است.
اقدامات تحریمی عملاً تأثیر آنچنانی بر روسیه نداشته است. قیمت روبل تعدیل شده است و به پایه پیش از جنگ بازگشته است. گرانی آنچنان وجود ندارد؛ هرچند برخی برندها از این کشور رفته اند ولی این برندها تأمین کننده مایحتاج اصلی روس ها نبودند بنابراین تورم و گرانی به وجود نیامد. قفسه ها از مواد غذایی خالی نشد. برعکس در اروپا این اتفاق افتاد. همین الان کشورهای اروپایی 250 میلیارد دلار به خاطرِ حمله روسیه به اوکراین ضرر کرده اند.
اما در مورد واکنش روسیه به اقدام فنلاند و سوئد؛ روز چهارشنبه گذشته درخواست عضویت این کشورها ثبت شد؛ جمعه روسیه اعلام کرد که 12 پایگاه نظامی را در مرزهای خود با این کشورها تأسیس می کند. روز شنبه گاز و برق صادراتی روسیه به فنلاند قطع شد. یقیناً اقدامات دیگری هم در دستور کار روس ها قرار دارد مثل تقویت رابطه با بلاروس و رونمایی از سلاح های جدید.
در مورد جنگ اوکراین هم قبلاً گفته ام که قصد روسیه تجزیه بخش شرقی اوکراین است. مردمان این بخش از اوکراین روس زبان و ارتدکس هستند. هدف هم این است که اوکراین دیگر آن جایگاه استراتژیک گذشته را نداشته باشد. دیگر آن وحدت سیاسی و وحدت اراضی در این کشور وجود نخواهد داشت. همان اتفاقی که درباره گرجستان رخ داد. با جدایی اوستیا و تقسیم این کشور به سه بخش عملاً دیگر گرجستان جذابیتی برای ناتو ندارد. تحلیل من این است که با اصرار بیشتر ناتو بر عضویت فنلاند و سوئد ممکن است که اقدامات نظامی روسیه در اوکراین شدیدتر هم شود.
آیا پوتین دستور استفاده از سلاح های اتمی را صادر خواهد کرد؟
