پشت سری فعال یا AHR نوعی آپشن ایمنی است که با عملکرد خود موجب می شود هنگام تصادف از پشت (rear-end collision)، موقعیت قرارگیری پشت سری (Head Restraint) تغییر کند و از میزان آسیبی که ممکن است به سر و گردن راننده وارد شود بکاهد.
بخش پشت سری صندلی تقریباً از دهه 1960 میلادی روی خودروها فراگیر شد و امروز صندلی‌های جلو همه و عقب درصد بالایی از خودروها دارای این بخش هستند. شاید فکر کنید که وظیفه اصلی این بخش، تأمین راحتی بیشتر برای قسمت سر و گردن سرنشینان و جلوگیری از خستگی بیش از حد در طی مسافت‌های طولانی است. البته که درست فکر می‌کنید و به هیچ عنوان نمی‌توانیم نقش رفاهی پشت سری صندلی‌ها را نادیده بگیریم اما وظیفه اصلی پشت سری‌ها، حفاظت از سر و گردن سرنشینان در تصادفات و تأمین ایمنی بیشتر برای آن‌ها است.
این نقش حفاظتی وقتی که خودرو از عقب تصادف می‌کند بیشتر خود را نشان می‌دهد. چراکه در این تصادفات بدن سرنشینان خودرو به دلیل وجود نیروی اینرسی به سمت عقب پرتاب می‌شود. در این حالت معمولاً قسمت گردن به پایین سرنشینان خیلی سریع توسط سازه اصلی صندلی حمایت و ضربه وارده به آن جذب می‌شود اما به دلیل نحوه نشستن بسیاری از افراد روی صندلی و فاصله داشتن سر و گردن آن‌ها از پشت سری، از این قسمت‌ها حمایت درستی نمی‌شود و با حرکت سریع سر و گردن به سمت عقب، احتمال بروز آسیب‌های جدی به مهره‌های این قسمت وجود دارد.
سیستم پشت سری فعال (Active Head Restraint) که به اختصار با نام AHR نیز شناخته می‌شود؛ دقیقاً برای همین منظور ساخته شده است و با تشخیص تصادف خودرو از عقب، خیلی سریع پشت سری صندلی را به سمت جلو و بالا هدایت می‌کند تا از پرتاب سر و گردن سرنشینان به سمت عقب و بروز آسیب جدی به این بخش‌های حیاتی بدن جلوگیری شود.
در صورت بروز تصادف، ECU با وجود سنسورهای به کاررفته در خودرو تشخیص می دهد که تصادف صورت گرفته از پشت بوده است و یا از جلو، در صورتی که، تصادف از پشت بوده باشد ECU فرمان می دهد تا پشت سری های خودرو فعال شوند و از پرت شدن سر و گردن راننده به عقب جلوگیری کنند. این جلوگیری به این صورت است که پشت سری به سمت جلو حرکت می کند و فضای خالی موجود در قبل از تصادف را پر می کند تا بلافاصله پس از به عقب رفتن سر و گردن بتواند پشت آن قرار بگیرد.
این آپشن ایمنی به گونه ای طراحی شده است تا در تصادفاتی فعال شود که در آن ها ضربه از پشت به خودرو وارد می شود. وارد شدن ضربه از پشت به خودرو موجب می شود سرنشینان خودرو به خاطر وجود نیروی اینرسی (Inertia) به عقب پرتاب شوند. هنگامی که سرنشینان خودرو به عقب پرتاب می شوند، از گردن به پایین فرد توسط صندلی محافظت می شود، اما ممکن است سر و گردن راننده بر روی پشت سری صندلی قرار نگیرد و در زمان تصادف، بدون این که توسط پشت سری مهار شود، به عقب پرتاب شود و آسیب ببیند. به همین دلیل در برخی از خودروها از پشت سری فعال استفاده می کنند تا بتوانند در زمان وقوع تصادف از پشت، از سر و گردن سرنشینان محافظت کنند و آسیب های وارد به این دو بخش حیاتی بدن را به حداقل برسانند
همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید؛ سیستم پشت سری فعال یک مزیت بسیار مهم دارد و آن جلوگیری از رسیدن آسیب‌های جدی به سر و گردن سرنشینان در تصادفات از عقب است. همین یک مزیت کافی است تا به اهمیت سیستم مذکور پی ببریم. چراکه سر و گردن از حیاتی‌ترین قسمت‌های بدن انسان هستند و در صورت آسیب دیدن این قسمت‌ها در تصادف‌های شدید، ممکن است فرد دچار ضایعه‌های مغزی یا نخاعی شود که غیرقابل جبران هستند و باعث معلولیت‌های دائمی می‌شوند.
این سیستم عیب خاصی ندارد. تنها در برخی موارد گزارش‌هایی مبنی بر فعال شدن ناگهانی این سیستم بدون بروز تصادف منتشر شده است که می‌تواند خطرآفرین باشد و به جای محافظت از سر و گردن سرنشینان موجب بروز آسیب به این قسمت‌ها شود.
تا اینجا به نقش مهم پشت سری های فعال پی بردید ولی گاها با وجود پشت سری های ساده خودرو درست تنظیم نکردن پشت سری ها نیز باعث آسیب به سرنشینان می شود و ضربه شدیدی به ستون فقرات گردن وارد می کند.پشت سری ها نه باید زیاد به صندلی چسبیده باشند و متناسب با قد شما تنظیم شود به گونه ایی که پشت سری ها باید بدون فاصله و با سر، سرنشینان باشد و در ارتفاعی مناسب تمامی سر و گردن شما را در بر بگیرد تا در زمان تصادف بتواند نقش مفیدی را ایفا کند.
اما این پشت سری های ساده موجود در خودرو ها (خودرو های داخلی) تا حدودی می تواند ضربه ناشی از تصادفات را کم کند اما اگر ضربه به شدت بالا باشد این پشت سری ها تا حدی نقش خودر را ایفا می کنند اما اگر بتوانیم این پشت سری ها هم زمان با حرکت صندلی ها به سمت بالا و جلو حرکت داد و به سر، سرنشینان متصل باشد از ضربه می کاهد که پشت سری های فعال در خودرو این نقش را ایفا می کنند.
سیستم پشت سری فعال یکی از آپشن‌های ایمنی کاربردی است که با عملکرد ساده خود می‌تواند از بروز آسیب‌های جدی به سر و گردن سرنشینان در تصادفات بسیار مؤثر باشد و امیدواریم که خودروسازان داخلی هم کم‌کم به فکر استفاده از این آپشن ایمنی مهم در محصولات خود باشند. البته اگر خودرو شما به سیستم پشت سری فعال مجهز نیست هم چندان جای نگرانی وجود ندارد. چراکه شما می‌توانید با تنظیم صحیح پشت سری‌ها، تا حدود زیادی کار این سیستم را انجام دهید و از بروز آسیب به سر و گردن در تصادفات از عقب جلوگیری کنید. بنابراین همیشه ارتفاع و موقعیت پشت سری صندلی‌های خودرو را متناسب با قد خود تنظیم و تا جایی که امکان دارد سعی کنید در هنگام رانندگی سر خود را به پشت سری تکیه دهید.
