پیوستن سوئد به ناتو با چراغ سبز آنکارا و آینده روابط ترکیه و روسیه 

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بین الملل در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار ما درباره تأئید نهایی عضویت سوئد در ناتو از سوی ترکیه گفت: ترکیه عضو ناتو است و تمام الزامات عضویت در ناتو را اجرا می کند هرچند نه به اندازه آمریکا یا کشورهای عضو دیگر. واقع امر این است که موضع سرسختانه اردوغان درباره عضویت سوئد در ناتو تغییر کرده است و به نظر می رسد که برخی شروط ترکیه برای موافقت سوئد در ناتو پذیرفته شده است. ترک ها برخی شروط را برای این موضوع مطرح ساخته بودند از جمله کنترل فعالیت اعضای پ ک ک در سوئد، تحویل برخی از فعالین سیاسی ضداردوغان حاضر در سوئد به ترکیه و لغو تحریم های تسلیحاتی اعمال شده از سوی سوئد بر علیه ترکیه. البته ترک ها مدعی اند که برخی شروط دیگر نیز به شروط قبلی افزوده شده است و مهمترین شرط در بین این شروط جدی، آغاز فرایند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است.

ابوالفتح با اشاره به مخالفت های موجود در اتحادیه اروپا درباره عضویت ترکیه در این اتحادیه افزود: البته این روایت ترکیه از ماوقع است و آن چیزی که اروپایی ها می گویند حاکی از این است که تغییری در این موضوع به وجود نیامده است. صدراعظم آلمان اعلام کرد که موضوع موافقت ترکیه با عضویت سوئد در ناتو ربطی به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا ندارد و چنین به نظر می رسد که این موضوع امری نیست که در آینده نزدیک شاهد تحقق آن باشیم. اردوغان با موافقت با عضویت سوئد در ترکیه امتیازاتی را دریافت خواهد کرد. احتمالاً گشایش اقتصادی در ترکیه، رفع برخی تحریم های تسلیحاتی، بازگشت ترکیه به پروژه ساخت اف 35 و تحویل اف 16 به ترکیه را شاهد خواهیم بود.

این کارشناس مسائل بین الملل درباره تبعات فعالتر شدن ترکیه در روند گسترش ناتو به شرق گفت: ترکیه عضو ناتو است و با کلان پروژه گسترش ناتو به شرق موافق است و از آن حمایت می کند. در مقابل، روسیه اصلی ترین مخالف این ابرپروژه محسوب می شود. البته روسیه تا جایی از تحولات در این ابرپروژه چشم پوشی میکند که کشورهای عضو شوروی سابق به عضویت ناتو درنیایند. روسیه مشکلی با عضویت فنلاند یا سوئد یا کشورهای دیگری مثل اتریش ندارد. خط قرمز روس ها، کشورهای جدا شده از شوروی سابق هستند. البته پیشتر سه جمهوری حوزه دریای بالتیک و شمال شرق اروپا یعنی استونی، لتونی و لیتوانی به عضویت ناتو درآمدند و این زمانی بود که روسیه در موضع ضعف قرار داشت. بعدتر زمانی که مثلاً گرجستان تصمیم به عضویت در ناتو گرفت، روسیه به این کشور حمله کرد و حتی تا 5 کیلومتری تفلیس پیشروی کرد. طرح مسأله عضویت اوکراین در ناتو هم در سال 2014 منجر به الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه شد.

ابوالفتح تصریح کرد: مسأله عضویت سوئد در ناتو به نظر چندان برای روسیه دغدغه ای ایجاد نمی کند. اگر چنین بود، باید با عضویت فنلاند مخالفت می شد. فنلاند 1000 کیلومتر مرز مشترک با روسیه دارد و از این جهت، فنلاند عضوی از ناتو است که بیشتر مرز را با روسیه دارد. بنابراین، عضویت کشورهایی مثل اوکراین در ناتو برای روسیه بسیار مسأله آفرین است و امروز شاهد جنگ در اوکراین بر سر همین موضوع هستیم. البته هرچند اردوغان در سفر زلنسکی به ترکیه از شایستگی اوکراین برای پیوستن به ناتو گفت ولی عضویت اوکراین در ناتو مشکلات خاص خودش را دارد. آمریکا با پیوستن اوکراین به ناتو مخالف است و بایدن به صراحت اعلام کرده است که تا وقتی در اوکراین جنگ وجود دارد عضویت این کشور در ناتو به صلاح نیست.

این کارشناس مسائل خارجی با اشاره به مخالفت کشورهایی مثل آلمان و فرانسه با عضویت اوکراین در ناتو افزود: موافقت اردوغان با عضویت سوئد در ناتو تأثیر چندانی بر روی روابط ترکیه و روسیه نخواهد داشت. به نظرم اختلافات پیش آمده بین دو کشور فراتر از این موضوع است. سفر زلنسکی به ترکیه و تحویل 5 تن از فرماندهان آزوف به زلنسکی و جشنی که در بازگشت این افراد به اوکراین گرفته شد، روسیه را بیشتر مکدر کرده است. البته روس ها خودشان به حفظ کانال ترکیه نیاز دارند و ترکیه ظرفیت های مهمی را در وضعیت کنونی در اختیار روس ها قرار می دهد و ترکیه نیز علاقمند است که نقش یک میانجی را در تقابل روسیه و غرب ایفا کند. بعید است که اردوغان بخواهد تنش را تا جایی پیش ببرد که مناسبات ترکیه و روسیه به حال و روز مناسبت مثلاً آمریکا و روسیه یا لهستان و روسیه بیفتد.