قلعه آگرا (به هندی: आगरा का किला) یا لال قلعه که همچنین به قلعه سرخ یا حصار سرخ نیز مشهور است؛ در شهر آگره هند و در شمال بنای مشهور تاج محل، واقع شده است. این بنا که قدمت آن به سدهٔ شانزدهم می رسد به همراه تاج محل از جاذبه های گردشگری این شهر به حساب می آید.این قلعه مستحکم از سنگ ماسه سرخ رنگ با دیوارهایی به طول ۵/۲ کیلومتر، شهر سلطنتی گورکانیان را در خود جای داده است. این منطقه شامل تعداد زیادی کاخ افسانه ای، از جمله کاخ جهانگیرشاه و خاص محل که توسط شاه جهان ساخته شده است و شامل سرسرای تماشاگران مانند دیوان خاص و دو مسجد بسیار زیبا می شود.برخی مورخین معتقدند قلعه آگره ابتدا متعلق به دودمان لوریس بوده و در سدهٔ شانزدهم میلادی به وسیله اکبرشاه پادشاه بزرگ گورکانی تصرف شده است. اکبر در دوره حکومت نسبتاً طولانی خود مرکز حکمرانی را از دهلی به اگره تغییر داد و این قلعه یا ارگ یکی از ارکان حکومتی او بود.چنانچه از بناهای این دوران برمی آید اکبرشاه علاقه زیادی به سنگ ماسه سرخ داشت و برای عمارت های این بنا از این سنگ استفاده کرد به همین دلیل امروزه به آن قلعه سرخ یا ارگ سرخ آگره نیز گفته می شود که نباید با قلعه سرخ در دهلی اشتباه گرفت.
درباره قلعه آگرا
بدون شک هند کشوری رنگارنگ هم به لحاظ تنوع دینی هم به لحاظ تنوع جاذبه های گردشگری است. جاهای دیدنی هند و آگرا به اندازه ای زیاد هستند که حتی اگر ده ها بار هم بلیط هواپیما ارزان هند را خریده و از جاهای دیدنی آگرا بازدید کنید باز هم جاذبه های دیدنی برای بازدید در سفر بعدی وجود خواهد داشت.
چرا بازدید از قلعه آگرا پیشنهاد می شود؟
از جاذبه های نزدیک به تاج محل است.شکوه و زیبایی اش چیزی کم از تاج محل ندارند.خاص ترین قلعه سرخ رنگ هند است.سبک های معماری مختلفی را می توان در آن مشاهده کرد.تاریخ پر فراز و نشیبی دارد که شنیدنش خالی از لطف نیست.جزو آثار به ثبت رسیده در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
درباره قلعه آگرا
بسیاری از ما تاج محل هند را به خوبی می شناسیم و حتی در مورد تاریخچه آن نیز اطلاعاتی داریم اما شاید کمتر کسی در مورد قلعه آگرا اطلاعاتی داشته باشند. قلعه آگرا که گاها قلعه آگره نوشته و شده و با نام قلعه سرخ رنگ نیز شناخته می شود ، یادگار مغول ها در هند است که با رنگ سرخش خودنمایی می کند. در ساخت این قلعه از ماسه قرمز رنگ استفاده شده و به همین دلیل نام دیگر آن قلعه سرخ آگرا است.
تاریخچه قلعه آگرا
درباره تاریخ ساخت قلعه آگرا حرف و حدیث های فراوانی وجود دارد و گفته می شود بنای اصلی این کاخ سرخ رنگ از قرن یازدهم میلادی زمانی که عثمانیان این بخش از هند را تصرف کردند، پا بر جا بوده و سلطان لودی اولین سلطان عثمانی ساکن قلعه بود که نام کاخ را به قلعه آگرا تغییر داد و این قلعه را برای اقامت خود در هند انتخاب کرد. سلطان عثمانی در طی اقامت خود در قلعه آگرا چاه آب و مسجدی به قلعه اضافه کرد و چند سالی را ساکن قلعه بود تا اینکه در سال ۱۵۲۶ مغول ها طی حمله خود به هند با این سلطان عثمانی درگیر شده و در نهایت در جنگی سلطان لودی عثمانی را شکست داده و قلعه را تصرف کردند. پس از تصرف مغول ها قلعه که تغییرات چندان زیادی به خود ندید به جز اینکه پلکانی به آن اضافه شد.چند سال پس از اولین تصرف قلعه توسط مغول ها سلطان هندویی به نام سلطان هیمو در سال ۱۵۵۵ اولین تلاش خود برای باز پس گیری قلعه را انجام داد و در کار خود نیز موفق شد. سلطان هیمو پس از بازپس گیری آگرا به فکر پس گرفتن دهلی و سایر نقاط تصرف شده توسط مغول ها افتاد اما نقشه پس گرفتن دهلی با شکست مواجه شد و سلطان اکبر مغول در سال ۱۵۵۶ سلطان هیمو را شکست داده و مجددا آگرا نه تنها در دست مغولان قرار گرفت بلکه به عنوان پایتخت مغول ها انتخاب شد. در همین دوران دستور بازسازی قلعه آگرا توسط سلطان مغول صادر شد و در نهایت کار بازسازی آن پس از ۸ سال در سال ۱۵۷۳ به پایان رسید.اوایل قرن هجدهم قلعه آگرا توسط امپراتوری مراتا، از امپراتوری های نیرومند هند، تسخیر شد.آگرا در طی حکومت این امپراتوری چندین بار به این دشمنان و امپراطوری مراتا دست به دست شد تا اینکه در سال ۱۸۰۳ قلعه آگرا طی جنگ امپراطوری مراتا با بریتانیایی ها به دست انگلیسی ها افتاد. در سال ۱۸۵۷ قلعه آگرا شاهد تلاش ها و درگیری های هندی ها با نیروی های انگلیسی بود که می خواستند حکومت بریتانیایی ها در هند به پایان برسد و در نهایت هندیها توانستند دست استعمارگر بریتانیایی ها را از خاک خود دور کرده و قلعه آگرا از چنگ اغیار نجات دهند.
معماری قلعه آگرا
قلعه آگرا به شکل نیم دایره ساخته شده و دیوارهای مرتفع آن بیش از ۲۱ متر ارتفاع دارند. در اطراف قلعه برج و باروهای دوتایی به چشم می خورد و در چهار طرف آن چهار دروازه مختلف قرار دارد که سه تای آن ها رو به شهر و خیابان و یکی از آن ها به سمت رودخانه باز می شود. شکل کنونی قلعه حاصل ساخت و ساز و تخریب های حکومت های مختلفی است که در طی سال ها قلعه را به تصرف خود در آوردند. به طور مثال مغول ها ساختمان های بسیاری را در بخش های مختلف قلعه ساخته بودند اما بسیاری از ساختمان های قلعه طی حکومت بریتانیایی ها برای ساختن سرباز خانه ها از بین رفته و تنها بقایایی از آن دوران باقی مانده است.
دروازه های قلعه آگرا
همانطور که قبلاً اشاره شد، قلعه آگرا چهار دروازه در چهار جهت خود دارد که یکی از آن ها به سمت رودخانه و سه در دیگر در دیگر جهت ها قرار گرفته اند. دهلی، لاهور یا عمارسینگ، هاتی پل یا دروازه فیل و دروازه اکبر نامی است که به این چهار دروازه داده شده است. در میان این دروازه ها دو دروازه دهلی و لاهور اهمیت بیشتری نسبت به دروازه دیگر دارند. این دو دروازه در دوران سلطان اکبر با هدف افزایش امنیت قلعه ساخته شدند و به عنوان دروازه های رسمی قلعه مورد استفاده بودند. بد نیست بدانید که دروازه دهلی بزرگترین دروازه قلعه است که در دوران سلطان اکبر و در حدود سال ۱۵۶۸ ساخته شده. این دروازه را می توان با شکوه ترین دروازه قلعه دانست چرا که برای تزیین آن از طلا کاری و طرح و نقش های خاصی استفاده شده است.دروازه هاتی پور یا دروازه فیل غیر قابل نفوذ ترین دروازه قلعه است. این دروازه درواقع دروازه داخلی قلعه است که توسط دو مجسمه سنگی فیل محافظت می شود البته در گذشته در کنار این مجسمه ها دو سرباز نیز نگهبانی می دادند. آگرا به لحاظ نظامی اهمیت خاصی داشت به همین دلیل اطراف قلعه را در گذشته به صورت خندق کرده بودند تا قلعه از حملات دشمنان در امان باشد و بین دروازه داخلی و خارجی پل متحرکی بود که تنها از طریق آن پل امکان رفت و آمد به قلعه وجود داشت.در حال حاضر دروازه عمار سینگ تنها دروازه ای است که به روی گردشگران باز است. اگر بلیط هواپیما خریده و به بازدید قلعه آگرا بروید متوجه مارپیچی بودن دروازه عمار خواهید شد. جالب است بدانید که دروازه عمار سینگ با هدف گمراه کردن دشمنان ساخته شده و مارپیچی بودن آن نیز به دلیل سردرگم کردن دشمنان بوده است.
بخش های مختلف قلعه آگرا
پس از پشت سر گذاشتن ورودی عمار سینگ، مسیری شما را به سمت مسجد موتی که به آن مسجد مروارید می گویند هدایت می کند. درب های مسجد همیشه بسته است و بازدید از آن امکان پذیر نیست. قبل از رسیدن به مسجد ایوانی زیبا نظر شما را به خود جلب خواهد کرد این ایوان، ایوان دیوان ایام نام دارد که سلطان شاه جهان در دوران حکومت خود از آن برای شنیدن مشکلات و رسیدگی به امورات مردم استفاده می کرد.در سمت دیگر ایوان پلکانی قرار گرفته که شما را به سمت حیاط نسبتا بزرگی هدایت می کند. خوب کم نگاه کنید مسجد کوچکی را در این حیاط خواهید دید. نام این مسجد کوچک «نگینا» است که به دستور شاه جهان در سال ۱۶۳۵ برای استفاده بانوان دربار ساخته شد. جالب است بدانید که در پایین همین مسجد بازاری مخصوص بانوان دربار نیز وجود داشت و به عبارتی بانوان دربار نیازی به خروج از قلعه نداشتند. یکی از بخش های جالب توجه قلعه، دیوان عام است که گفته می شود روزگاری تخت طاووس نشان سلطان شاه جهان که به الماس کوه نور مزین بوده، در آن قرار داشته است.در سمت رودخانه قصری به نام شیش محل قرار دارد که به آن قصر شیشه ای هم می گویند. قصر شیشه ای نمونه عالی از مهندسی و آبرسانی در حمام های قدیمی است. گفته می شود که از این قصر به عنوان حرم یا قصر خلعت پوشان که در آن پادشاه لباس خود را تعویض می کرد، استفاده می شد به همین دلیل دیوارهای قصر با آیینه هایی کوچک تزیین شده اند. به سمت بخش شرقی قلعه که بروید به «خاص محل» خواهید رسید. خاص محل قطر ۸ ضلعی و مرمرین است که معماری آن ویژگی های معماری فارسی اسلامی را با کمی ذوق و قریحه هندو دارد. خاص محل نمونه موفقی از نقاشی بر روی سطوح سفید مرمری است.در سمت چپ خاص محل برج مسمان قرار دارد. جایی که شاه جهان سال های پایانی عمر خود را در آن سپری کرده و توسط پنجره های این برج به تاج محل خیره می شده. در بخش جنوبی حیاط قرمز رنگی وجود دارد که به آن کاخ جهانگیر می گویند و گمان می رود سلطان اکبر این کاخ را برای پسر خود ساخته باشد. درست در مقابل کاخ قرمز رنگ جهانگیر «حوض جهانگیر» قرار دارد که در گذشته جهانگیر از آن برای استحمام استفاده می کرد.
هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از قلعه آگرا چقدر است؟
برای بازدید از قلعه آگرا ابتدا باید هزینه ورودی بپردازید و سپس به بازدید قلعه بروید. بهتر است یک تا دو ساعت از وقت بازدید خود را به این قلعه اختصاص دهید.
فصل مناسب بازدید از قلعه آگرا چه زمانی است؟
بسته به اینکه جمعیت شلوغ را ترجیح می دهید یا گرمای هوا را، فصل مناسب سفر و بازدید از آگرا متغیر خواهد بود. اگر شلوغی و ازدحام گردشگران را ترجیح می دهید بهترین فصل سفر برای شما فصل زمستان (از نوامبر تا فوریه) است. در غیر این صورت باید گرمای هوای بهاری و تابستانی هند را تحمل کنید و باور کنید گرمای هند تحمل ناپذیر است پس شلوغی جمعیت را تحمل کنید.
چگونه به قلعه آگرا برویم؟
اگر در شهری غیر از آگرا هستید می توانید با استفاده از خرید بلیط هواپیما خود را به آگرا برسانید و سپس در آگرا با استفاده از قطار و اتوبوس به قلعه آگرا بروید.
در نزدیکی قلعه آگرا از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟
- باغ انگوری: ۱.۱ کیلومتر
- کاخ جهانگیری: ۱.۱ کیلومتر
- برج ساها: ۱.۲ کیلومتر
- باغ مهتاب: ۵.۷ کیلومتر
- تاج محل سیاه : ۵.۹ کیلومنتر
چه هتل هایی در نزدیکی قلعه آگرا برای اقامت وجود دارد؟
- هتل آر جی پالاس: ۰.۷ کیلومتر
- هتل مارواری: ۲.۲ کیلومتر
- هتل سواراجیا پالاس: ۲.۹ کیلومتر
- هتل رادیسون آگرا: ۵.۵ کیلومتر
- هتل دابل تری بای هیلتون آگرا: ۶.۱ کیلومتر
چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به قلعه آگرا هستند؟
- رستوران مانجو: ۱ کیلومتر
- رستوران اسلامی- هندی یس: ۲.۴ کیلومتر
- رستوران شری راتنام: ۳.۸ کیلو متر
- رستوران سواگات: ۴.۲ کیلومتر
- پیتزا فروشی نیو پارادایس: ۴.۲ کیلومتر
و در پایان....
قلعه سرخ که با نام قلعه آگرا نیز شناخته می شود، با قدمتی که به قرن ۱۶ میلادی بازمی گردد، در نزدیکی باغ های تاج محل قرار دارد. این قلعه با استفاده از سنگ آهک ساخته شده است و دیوارهایش در اطراف آن، به طول حداقل دو کیلومتر قرار گرفته اند. داخل این مجموعه، کاخ های متعددی قرار دارند؛ از جمله کاخ جهانگیر و خاص محل. علاوه بر کاخ ها، دو مسجد باشکوه، دیگر بخش های قلعه را تشکیل می دهند. قلعه سرخ، مانند تاج محل، میراثی ارزشمند از دوران مغول های هند است و گذشته ی پرافتخار منطقه را در دوران قرون وسطا نشان می دهد. در سال ۱۵۶۵، قلعه آگرا به دستور اکبرشاه در کرانه راست رود جمنا ساخته شد و به نوعی، کامل کننده تاج محل است. با توجه به ارزش بالای معماری، تاریخی و فرهنگی، قلعه سرخ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.
