به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، هفتاد و هفتمین جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حضور نمایندگان کشور های عضو از سه شنبه هفته پیش (۲۲ شهریور) آغاز به کار کرد و طی آن قرار است تا بسیاری از کارشناسان و رهبران سیاسی از سراسر جهان به رسم هرساله برای شرکت در این رویداد به نیویورک سفر کنند.
حجت الاسلام رئیسی، رئیس جمهور کشورمان نیز که به نمایندگی از مردم ایران و به همراهی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه، محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر ریاست جمهوری و وحید جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس صبح دیروز به سمت مقرر سازمان ملل متحد در نیویورک سفر کرده است، قرار است در این مجمع همانند پیشینیان خود سخنرانی کند.
هفت نماینده کشورمان که البته سفر آنان به نیویورک و سخنرانی آنان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حواشی ویژه به خود همراه بود تا نهایتا در قامت رئیس جمهور یا نخست وزیر به بیان مواضع مردم ایران بپردازند.
حواشی از جنس تلاش آمریکا برای ثبت تنها یک عکس از مصافحه و دست دادن روسای جمهور دو کشور آن هم درحالی که جمهوری اسلامی را زیر شدیدترین تحریم های خود قرار داده؛ ثبت عکس بدون لغوتحریم !
برای طرح مسائل با آمریکا به نیویورک نیامده ام
اما اولین رئیس جمهوری اسلامی ایران یعنی ابوالحسن بنی صدر به دلیل درگیری و مشغله ایجاد شده از ناحیه جنگ تحمیلی نتوانست به نیویورک سفر کند تا به جای او شهید محمدعلی رجایی باشد که در قامت نخست وزیری جمهوری اسلامی ایران و به نمایندگی از ملت با حرکتی اعتراضی بتواند صدای مردم ایران را به گوش جهانیان برساند.
شهید رجایی که روز قبل از سفر به نیویورک در جبهه های جنگ تحمیلی حضور داشت، روز ۲۵ مهرماه ۱۳۵۹ در صدر هیاتی به این شهر سفر کرد و در زمان سخنرانی، طی حرکتی اعتراضی پای خود را روی میز مقابل خود گذاشت و کف پای خود را به منظور اثبات شکنجه های ساواک به حضار نشان داد که این حرکت او هنوز هم به عنوان مهم ترین حاشیه سفر شهید رجایی به سازمان ملل در یادها باقی مانده است.
البته این تنها حاشیه سفر نخست وزیر پیشین ایران به نیویورک نبود چراکه حضور یک مقام ایرانی در نیویورکِ آمریکا، محلی می تواند به محلی مستعد برای دیدار و گفت و گوی رهبران دو کشور بدل شود.
در این سفر آقای کورت والدهایم یعنی چهارمین دبیرکل سازمان ملل متحد به اطلاع شهید رجایی می رساند هیات آمریکایی حاضر در مقر سازمان ملل مشتاق دیدار با طرف ایرانی است.
کورت والدهایم به نخست وزیر پیشین ایران می گوید که دولت آمریکا وقتی متوجه شد شما تشریف می آورید، گفتند که علاقه مند به حل مسائل هستند و همه شروطی را که امام خمینی (ره) رهبر انقلاب گفته اند، حاضرند قبول کنند و از من خواسته اند که شخصا این مسأله را به عرض شما برسانم اما چون شما علاقه مند نیستید که با آمریکایی ها صحبت کنید، ممکن است شخصی را مأمور کنید که نحوه اجرای شروط پیشنهادی امام (ره) را بر عهده گرفته و با هیات آمریکایی وارد مذاکره بشود.
این سخنان دبیرکل فقید سازمان ملل البته با واکنش شهید رجایی مواجه شد و او ضمن تشکر از آقای والدهایم، قصد هیات ایرانی از شرکت در از حضور در نیویورک را طرح مسئله تجاوز رژیم بعث عراق به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی می داند و نه طرح مسائل با آمریکا.
نانی که به تنور گرم نخورد
پس از شهید رجایی، اما آیت الله خامنه ای رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران مقام بعدی کشورمان بود که تنها یک بار و آن هم در اواسط دور دوم مسئولیت خود یعنی در اواخر جنگ تحمیلی (۳۰ شهرویور ۱۳۶۶) در چهل و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کرد.
در این سفر به نقل از آیت الله خامنه ای، شخصی از مسؤولین بلندپایه یکی از کشور های اروپایی پیش او می آید و می گوید «شما بالاخره باید مسأله خود را با آمریکا حل کنید»، اما رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این مقام اروپایی همان دغدغه و مسائل روز ملت را که پیش تر شهید رجایی در این مکان عنوان کرده بود، دلیل اصلی سفر خود به نیویورک می داند و می گوید من به سازمان ملل آمده ام تا با مردم دنیا حرف بزنم و این ربطی به آمریکا ندارد؛ ضمن اینکه مسأله آمریکا، مسأله دیگری است»
در واقع می توان گفت که شرایط آن دوران یعنی روابط میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در میانه جنگ تحمیلی به نحوی بود که نه فضای موجود مستعد انجام دیداری بین روسای جمهور دو کشور بود و نه حتی رسانه ها به این موضوع می پرداختند چراکه آمریکا به منظور جلوگیری از شکست صدام در همان دوره و تقریبا مصادف با زمان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل طی حملاتی به سکوهای نفتی و ناو های ایرانی حاضر در خلیج فارس به مداخله مستقیم در جنگ ایران و رژیم بعث عراق، اقدام کرد تا فاصله تهران و واشنگتن بیش از پیش بیش تر شود.
او هیچ وقت راهروهای سازمان ملل را ندید
مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری بعدی ایران اسلامی بود که می بایست به عنوان نماینده مردم ایران در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می کرد اما این اتفاق هیچ گاه رخ نداد و دلیل آن نیز تحریم های آمریکا و شرکای غربی آن بود که علیه شخص آیت الله هاشمی رفسنجانی وضع شده شده بود.
در مدت زمان هشت ساله ریاست جمهوری او بر ایران، این علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه بود که در مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان عالی ترین مقام کشورمان شرکت می کرد.
با این وجود ماهنامه بیان به مدیر مسئولی علی اکبر محتشمی پور در دی ماه ۱۳۷۰ مطلبی به نقل از رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران منتشر می کند که در آن اشاره می شود که مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی یکبار در سال ۱۳۷۰ به سازمان ملل و نیویورک سفر کرده است.
رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران در این مطلب می گوید «من که سخنران بودم احساس کردم جو کنفرانس قبضه شده و همه چشم های خود را بر روی متن سخنرانی دوخته اند؛ وقتی سخنرانی تمام شد دست زدن حاضرین شروع شد و دیگر پایان دست زدن مشکل به نظر می رسید؛ همه سلاطین ، روسای جمهور و دیگر شخصیت ها از تشویق دست بر نمی داشتند و وقتی من سرجای خود نشسته بودم، صف های بسیاری بسته شده بود و این امر در جمع شاهان ، روسای جمهور و وزرای امور خارجه مرسوم نیست و کمتر اتفاق می افتد»
در عین حال، علاوه بر اینکه در این نقل قول از مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی نامی از مجمع عمومی سازمان ملل نیامده، سایت موسسه صلح آمریکا نیز در گزارشی به حضور مسئولان ایرانی در مجمع عمومی این سازمان پرداخته و بعد از اشاره به حضور آیت الله خامنه ای در مجمع عمومی سازمان ملل در مطلب خود آورده که پس از آیت الله خامنه ای، هیچ رئیس جمهوری از ایران به مدت یک دهه به نیویورک و به قصد شرکت در محمع عمومی سازمان ملل سفر نکرده است.
شکست طلسم یک دهه ای برای حضور در جامعه بین الملل
پس از مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس دولت اصلاحات رئیس جمهوری اسلامی بعدی ایران بود که برخلاف سلف پیشین خود برای دو مرتبه در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کرد.
شهریور ۷۰ درست زمانی بود که قرار بود سخنرانی رئیس دولت اصلاحات به پیشنهاد کوفی عنان دبیرکل فقید سازمان ملل متحد بلافاصله پس از سخنان بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا که اولین سخنران مجمع عمومی بود، برگزار شود تا دست کم به زعم میانجی گران روابط ایران و آمریکا رو به بهبودی بگذارد که این امر محقق نشد.
در این دوره با طرح مسئله گفت و گوی تمدن ها از سوی رئیس دولت اصلاحات طی سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، رابط جمهوری اسلامی ایران با کشور های غربی وارد دوره ای جدید شد و حتی ایران و غرب بر سر مسئله افغانستان و مسائل هسته ای با یکدیگر به گفتگو هایی نیز پرداختند که البته با خلف وعده های غربی ها نیز همراه شد.
سعید حجاریان مشاور رئیس دولت اصلاحات سال ها بعد در ارتباط با نحوه مواجهه هیات ایرانی و آمریکایی در مقر سازمان ملل گفته که قرار نبود آقای کلینتون ساعت سه بعدازظهر در (راهرو) کنار شورای امنیت ساختمان سازمان ملل حضور داشته باشد، اما او و تیم همراه وی درست زمانی که ما آنجا بودیم به یکدیگر برخوردیم، اما با این وجود ماجرا به نحوی پیش رفت که رئیس جمهور آمریکا موفق به دست دادن با رئیس جمهور کشورمان نشد.
عادتی که ترک نشد؛ هر هشت سال، هشت حضور
محمود احمدی نژاد رامی توان از حیث حضور هشت مرتبه ای در هشت سال ریاست جمهوری خود، در میان روسای جمهوری اسلامی ایران که در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر بودند و به سخنرانی پرداختند رکورددار دانست؛ همچنین اولین سفر خارجی رئیس دولت های نهم و دهم نیز سفر به نیویورک بود که خود نکته دیگری در این ارتباط است.
در این دوره اما حواشی ایجاد شده برای رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران در خارج از محل مجمع عمومی سازمان ملل بیش تر از خود مجمع به چشم می خورد؛ ضمن اینکه در این هشت سال حضور محمود احمدی نژاد در مقام ریاست جمهوری کشورمان، نه طرف ایرانی و نه طرف آمریکایی هیچ علاقه ای و یا تلاشی برای دیدار با یکدیگر نشان نداند.
محمود احمدی نژاد طی سخنانی در ادوار مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که جهان « حتی يک مدرک قابل اتکا » برای اثبات برنامه های هسته ای تسليحاتی در ايران ندارد و دولت آمريکا به خاطر استفاده از بمب اتمی درژاپن و بکارگيری سلاحهای آغشته به اورانيوم در جنگ عراق بايد از آژانس بين المللی انرژی اتمی اخراج شود.
بیان این سخنان و به دنبال آن زیر سوال بردن اصل شکل گیری رژیم اشغالگر قدس اما ظاهرا به مذاق آمریکا و شرکای غربی او خوش نمی آمد و آن ها صحن مجمع را به هنگام سخنرانی رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران ترک می کردند.
انجام اقدامی نابجا !
بروز جهانی ویروس کرونا باعث شد تا رئیس جمهور بعدی ایران یعنی حجت الاسلام روحانی نتواند رکورد سلف پیشین خود را بشکند و رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم تنها توانست هفت بار به صورت حضوری و یک بار نیز به صورت مجازی به سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل اقدام کند.
رئیس وقت جمهوری اسلامی ایران طی هشت سال حضور و سخنرانی های خود در مجمع عمومی سازمان ملل به دنبال چارچوبی برای مدیریت اختلافات میان ایران و طرف غربی و به ویژه طرف آمریکایی می گشت که از قضا با توافق برجام نیز به آن دست پیدا کرد، اما این همه ماجرا نبود و تجربه خلف وعده غربی ها در دوره اصلاحات این بار در زمان دولتی نزدیک به همان دولت تکرار شد؛ تجربه بدی که قرار بود باب جدید را در روابط ایران و آمریکا بگشاید، اما آثار ناشی از خرابی آن هنوز هم گریبان گیر اقتصاد ایران است.
اما ایراد این دست سخنرانی ها، همه ماجرا نبود؛ ۵ مهر ۹۲ یعنی تقریبا دو سال پیش از عقد توافق برجام یک تماس تلفنی ۱۵ دقیقه ای در خلال اولین سفر حجت الاسلام روحانی از فرودگاه جان اف کندی نیویورک به مقصد کاخ سفید برقرار شد و نخستین تماس تلفنی پس از قطع روابط ایران و آمریکا نام گرفت.
تماسی که رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم ۶ سال بعد از آن و باوجود خروج یکجانبه آمریکا از توافق برجام بازهم در مقام دفاع از آن برآمد و گفت که «اگر در نیویورک، وزیر امور خارجه ما با وزیر امور خارجه آمریکا دیدار نکرده بود و من به تلفن اوباما جواب نمی دادم، توافق با سختی و کندی انجام می شد»
۸ روز بعد از برقراری این تماس، اما رهبر انقلاب ضمن اعلام چندباره حمایت از تحرک دیپلماسی دولت از جمله سفر به نیویورک اعلام کردند که «برخی از آنچه که در سفر نیویورک پیش آمد، بجا نبود، چون ما دولت آمریکا را غیرقابل اعتماد، خودبرتربین، غیرمنطقی و عهدشکن می دانیم؛ ما به مسئولین خودمان اعتماد داریم و از آن ها می خواهیم با دقت و با ملاحظه همه جوانب، گام ها را محکم بردارند و منافع ملی را به فراموشی نسپارند»
آیت الله خامنه ای با اشاره به بدبینی و بی اعتمادی نظام اسلامی به آمریکا، دولت آمریکا را دولتی در پنجه صهیونیست ها خواند و اضافه کردند «دولت آمریکا در واقع در جهت منافع صهیونیست ها حرکت می کند و از همه دنیا باج می گیرد و به رژیم صهیونیستی باج می دهد»
باجی که البته می تواند به بهانه یک دیدار و صرفا برای گرفتن عکسی یادگاری برای ثبت در تاریخ گرفته شود، یعنی درست مثل همان تماس ۱۵ دقیقه ای که قرار بود حلال مشکلات میان ایران و آمریکا باشد که نشد اما این بار از آن خبرها نیست.
دولت بنزین را گران نمی کند/ منتقدان دولت دست از شایعه پراکنی بردارند
