ناباروری، یکی از مشکلات شایع در میان بسیاری از زوج های جوان است که گاهی در مدت زمان کوتاهی درمان می شود و گاهی نیازمند گذراندن دوره های درمانی طولانی مدت می باشد. از آنجایی که بسیاری از زوج های نابارور تمام تلاش خود را برای داشتن فرزند به کار می برند، عدم موفقیت و شکست مکرر در طول درمان ها می تواند برای آن ها ناامیدکننده باشد. بااین حال، باید دانست که در اغلب زوج های نابارور، انجام درمان های مناسب نهایتاً به تولد فرزند ختم می شود و بنابراین حفظ روحیه و امیدواری در طول درمان، نقش مهمی در دریافت نتایج مثبت دارد. از آنجایی که گاهی زنان و مردان نابارور با چالش های زیادی در طول درمانی نازایی خود مواجه می شوند، آشنایی با راه های حفظ روحیه در دوران درمان ناباروری می تواند برای آنان بسیار مفید و کمک کننده باشد.
تأثیر استرس بر ناباروری
طبق مطالعات پژوهشگران، استرس و افکار منفی بر روی قدرت باروری اثر می گذارد؛ به طوری که افزایش استرس با افزایش سطح آنزیم آلفا-آمیلاز موجب دشوارتر شدن بارداری زنان می شود. به عنوان مثال در یک نمونه 274 نفری از زنان، سطوح بالای این آنزیم موجب کاهش 12 درصدی باروری آنان شده است.
مدیریت استرس در هنگام درمان با روش های کمک باروری، نظیر آی وی اف و آی یو آی نیز اهمیت زیادی دارد. گفته می شود جهت موفقیت آمیز بودن عمل آی یوآی می بایست از عوامل تنش زا دوری گردد. حتی اضطراب و استرس به دلیل ترس از شکست بارداری نیز می تواند مانع لقاح صحیح و محرک سقط جنین باشد، به همین منظور باید استرس را از خود دور نمود.
در کل، راهکارهای مختلفی جهت حفظ امیدواری به روند درمان و کاهش استرس و فشار های روحی این دوران وجود دارد که در ادامه به معرفی برخی از مهم ترین آن ها می پردازیم:
دریافت حمایت های همسر
مردان، نقش کلیدی و مهمی در روحیه دهی به همسران خود و حفظ آرامش آن ها دارند. به طور کلی، واکنش زنان و مردان به ناباروری یکسان نیست؛ به نحوی که اغلب مردان به دنبال راهکارهای عملی می روند و بانوان نیازمند حمایت های اجتماعی هستند. لذا گفت وگوی منطقی و مناسب با همسر درباره مشکل ناباروری و روند درمان آن و همچنین دریافت حمایت های عاطفی و روحی از شوهر به کاهش نگرانی ها و افزایش مقاومت و امیدواری زن کمک می کند.
نگرش مثبت
برخی از بانوان با تکرار جملاتی همچون «فقط من مشکل باروری دارم»، «همه به جز من به راحتی باردار می شوند»، «مدت درمان من طولانی شده است» و... موجب افزایش استرس و نگرانی خود می شوند؛ در حالی که باید گفت این نگرانی ها کاملاً بی مورد است. با نگاهی به آمارها، می توان فهمید که زوج های نابارور زیادی در سراسر جهان وجود دارند و فعالیت تعداد زیادی از کلینیک های ناباروری و متخصصان نازایی در شهرها و کشورهای مختلف، نشان دهنده وجود مراجعین بسیار است. بااین حال، اغلب مشکلات ناباروری امروزه با روش های پیشرفته پزشکی قابل درمان هستند و بیشتر زوج ها پس از گذراندن یک دوره درمانی متناسب با وضعیت خود، طعم شیرین فرزندآوری را می چشند. بنابراین حفظ نگرش مثبت، به افزایش روحیه زنان نابارور کمک زیادی می کند. برای این کار می توان تمرین هایی را در پیش گرفت؛ مثلاً احساسات روزانه خود را روی کاغذ نوشت و یا با افراد صمیمی و قابل اعتماد گفت وگو کرد.
فعالیت و ورزش
فعال بودن و حفظ فعالیت های انرژی بخش گذشته نظیر مهمانی، گردش در طبیعت، سفر، مطالعه، آشپزی، ورزش و... در افزایش شادابی و نشاط مؤثر است. انجام ورزش هایی نظیر یوگا، شنا، پیاده روی و... نیز نقش مطلوبی در کاهش استرس و افزایش آرامش بانوان دارد. همچنین در صورت تمایل و نداشتن استرس شدید، می توان ورزش های پرتحرک تر را نیز انجام داد. باید دانست که انجام ورزش جهت کاهش وزن در زنان دارای چاقی و اضافه وزن، یکی از درمان های کلید ناباروری می باشد و شانس باروری را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.
دریافت مشاوره و عضویت در گروه های حامی
معمولاً گروه های حمایتی زیادی در زمینه حمایت و همراهی با بانوان نابارور وجود دارد که با حضور افراد دارای این مشکل و کسانی که ناباروری را پشت سر گذاشته و باردار شده اند، موجب تقویت روحیه بانوان و افزایش امید آن ها برای فرزندآوری می شوند. همچنین بهره مندی از نظرات یک مشاور خوب می تواند دید واقع بینانه و مثبتی به زنان نابارور دهد و روحیه و آرامش آنان را در طول درمان ناباروری حفظ کند.
آگاهی از تغییرات هورمونی
اغلب درمان های ناباروری همراه با تزریق داروهای هورمونی انجام می شود که این امر، موجب تغییرات شدید سطوح هورمون ها در بدن زنان می گردد. از پیامدهای نوسانات هورمونی بدن باید به تغییرات خلق وخو، کم حوصلگی، احساس درد و گرفتگی در برخی نواحی بدن، گاهی ریزش مو، بروز جوش و... اشاره کرد که ممکن است تأثیر منفی روی فرد بگذارد. باید توجه کرد که این تغییرات کاملاً طبیعی و ناشی از داروهای درمان ناباروری می باشد و با اتمام دوره درمانی متوقف می شود. لذا چنین تغییراتی نباید موجب دلسردی و ناامیدی زوج ها از ادامه درمان شود.
استراحت کافی
استراحت کافی و مناسب، یکی از نکات اصلی در طول دوره درمان نازایی است که باید حتماً مورد توجه زوجین و به ویژه بانوان قرار گیرد. منظور از استراحت، خواب طولانی مدت یا عدم تحرک نیست؛ بلکه باید از انجام فعالیت های سنگین و استرس زا خودداری کرد و از موقعیت هایی که باعث ایجاد فشار های جسمی و روحی بر فرد می شود نیز دوری گزید.
رژیم غذایی سالم
داشتن رژیم غذایی مناسب و مصرف خوراکی های سالم _چه در دوره پیش از اقدام به بارداری و چه در طول درمان ناباروری_ بسیار حائز اهمیت است. حفظ سلامت و تأمین تمام مواد مغذی مورد نیاز آن، شانس وقوع بارداری و گذراندن یک دوره حاملگی موفق را افزایش می دهد. بنابراین توصیه می شود بانوان طبق رژیم غذایی پیشنهادی پزشک خود به پیش روند و تا حد امکان از مصرف خوراکی های مضر در دوره درمان خودداری کنند.
علاوه بر موارد بالا، مطالعات نشان می دهد مصرف بیش از اندازه قند، شکر و خوراکی های شیرین علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به دیابت، سبب بروز تنبلی تخمدان و در نتیجه ناباروری خانم ها می شود؛ چراکه مصرف مواد قندی سبب ترشح انسولین اضافی در بدن شده که این موضوع یکی از دلایل اصلی بروز تنبلی تخمدان می باشد. به همین علت پزشک برای تقویت تخمدان و افزایش شانس باروری، انجام ورزش های روزانه و استفاده از رژیم غذایی مناسب را توصیه می کند.
اطلاع از روند درمان تا زایمان
زنان باید در طول مدتی که تحت درمان نازایی هستند، سعی کنند اطلاعات جامعی از پزشک خود درخصوص داروهای مصرفی، مدت زمان اثرگذاری، عامل ناباروری خود، شانس وقوع بارداری و... دریافت نمایند و دید کلی و مناسبی از وضعیت خود داشته باشند. همچنین از شرایط دوران بارداری تا زمان زایمان مطلع شوند و با یک دید مثبت، خود را برای 9 ماه بارداری آماده کنند.
استخدام مامای همراه در صورت نیاز
برخی بانوان تمایل دارند یک فرد مجرب و متخصص، در طول دوران بارداری و به ویژه ایام نزدیک به زایمان در کنارشان باشد و از آن ها مراقبت کند. کسب اطلاع در مورد ماماهایی که به طور خصوصی برای بانوان باردار استخدام می شوند، خیال زوجین را بابت گذراندن دوران بارداری نیز راحت می کند.
موارد ذکرشده، تنها پیشنهاد هایی برای حفظ امید و آرامش در طول دوران درمان ناباروری است که رعایت آن ها در اغلب بانوان موجب بهبود شرایط جسمی و روحی و افزایش شانس بارداری می گردد. با این وجود، شما می توانید هر اقدام و راهکاری را که به حفظ آرامش و شادابی تان کمک می کند در پیش بگیرید و از استرس های بی دلیل در هنگام درمان با روش های کمک باروری نظیر عمل آی وی اف، دوری کنید. در این راستا، مشورت با پزشک خود را هرگز فراموش نکنید.
برگرفته شده از: وب سایت رادینا سلامت (https://raadinahealth.com)
