راه های تبدیل پشم به خامه قالی بافی (قسمت 1)

سورت بندی یا طبقه بندی تبدیل پشم به خامه قالیبافی

کیفیت پشم به شرایط زندگی ، تغذیه و نژاد گوسفندان بستگی دارد و بهترین نوع پشم از نژاد گوسفندان مرینوس و انگلیسی به دست می آید که در نژاد مرینوس شاهد پشم هایی نیمه مات و ظریف هستیم و در نژاد انگلیسی پشم هایی شفاف و براق را مشاهده می کنیم. اولین مرحله برای تبدیل پشم به خامه قالیبافی طبقه بندی پشم های چیده شده است ، در این مرحله پشم ها را بر اساس رنگ و کیفیت جدا کرده و دسته بندی می کنند.

• پشم سفيد درجه يك: اين نوع پشم شامل كل پشمهاي سفيد بدن گوسفند و بدون در نظر گرفتن پشمهاي دست و پاي حيوان مي شود.
• پشم سفيد درجه دو: اين نوع پشم شامل پشمهاي سفيد دست و پاي حيوان و پشمهاي سفيد الياف كوتاه مي باشد.
• پشم الوان: مخلوطي از پشم هاي سياه و قهوه اي شتري و خاكستري و ساير رنگها مي باشد.
• پشم شكري «كبود»: پشمهايي كه كمي تيره از پشمهاي سفيد باشند در اين رده قرار مي گيرند.
• پشم مشكي:چنانچه درصدبيشترپشمهاي موردسرت مشكي باشندآنهارا در اين طبقه قرار ميدهند.

حلاجی و شست و شو

پس از طبقه بندی نمودن پشم ها، آنها را داخل ماشین حلاجی می ریزند. عمل حلاجی باعث می شود تا گردوخاک و فضولات از پشم ها جدا شود و در مرحله شستشو پشم ها بهتر در معرض مواد پاک کننده قرار می گیرند.

1) حلاجی دستی

در این روش با استفاده از کمان و مشته به روشی خاصی پشم ها را حلاجی می کنند که در اثر تماس پشم با تار کمان، پشم ها پف می کنند و عمل حلاجی صورت می گیرد.

2) حلاجی ماشینی

این عملیات در کارخانجات قبل از شستشو و با استفاده از وسایلی مکانیکی صورت می گیرد. عملیات حلاجی باعث می شود که گرد و غبار و فضولات از پشم ها جدا شود و در مرحله شستشو پشم ها بهتر در معرض مواد پاک کننده قرار گیرند.

ریسندگی

بعد از اينكه پشم تميز شد و براي اينكه الياف حلاجي شده به صورت هاي محكمي تابيده و جهت مصرف در قاليبافي و يا جاجيم و گليم و غيره در آيد نياز به رسيدن دارد و در قديم و حالا كمتر ريسندگي به وسيله دست صورت مي گرفت.

خصوصیات فیزیکی پشم

استحکام کشش تا حد پارگی پشم در شرایط خشک ۷/۱-۱ گرم بر دینر و این استحکام در حالت خیس۶/۱-۸/۰ گرم دینر می باشد.

تأثیر حرارت:
اگر پشم برای مدت زیادی در صد درجه سانتی گراد حرارت داده شود از استحکام آن کاسته شده و حالت نرمی و لطافت خود را از دست می دهد و در حرارت ۱۳۰ درجه سانتی گراد تجزیه شده و به زردی می گراید. و در ۳۰۰ درجه سانتی گراد سوخته و کز می کند. پشم در مجاورت با شعله سوخته و از خود بوی پر یا موی سوخته می دهد و در اثر دور کردن شعله سوختن پشم متوقف می گردد.

تأثیر نور آفتاب:
کراتین پشم تحت تأثیر نور آفتاب تجزیه شده و گوگرد پشم نیز به اسید سولفوریک تبدیل گردیده و سبب تغییر رنگ پشم و خشن شدن آن در زیر دست شده و از استحکام آن کاسته می شود.

تأثیر اسیدها:
پشم در اسید سولفوریک داغ به طور کامل تجزیه می گردد، در اسید نیتریک نیز پشم را اکسید کرده و به آن صدمه می زند ولی پشم در مقابل سایر اسیدها مقاوم است.

تأثیر قلیایی ها:
کراتین پشم در مقابل مواد قلیایی حسا بوده و در سود سوز آور حل می شود.
شستشو و عملیات تحمیکی پشم در محیط قلیایی باید ملایم و با دقت انجام گیرد و حتی اگر سود غلیظ و داغ باشد باعث صدمه دیدن پشم و زردی ان می شود. مواد قلیایی ضعیف مثل آمونیاک، بوراکس و فسفات سدیم تأثیر سوء زیادی روی پشم ندارند.

مواد احیاءکننده باندهای دی سولفید موجود در لیف پشم را می شکنند.

تأثیر رطوبت: پشم بیش از هر چیز دیگری به آسانی رطوبت را جذب نموده و به راحتی نیز آن داغ و بخار در مدت کوتاهتری روی لیف پشم اثر گذاشته و از استحکام آن می کاهد.
الیاف پشم دارای شفافیت و درخشش طبیعی است که با توجه به نوع و خصوصیات آن متفاوت می باشد. شفافیت لیف بستگی به فرم و طبیعت لیف و میزان انعکاس نور از سطح لیف دارد به طور مثال پشم گوسفندان نژاد انگلیسی لینکن ولیستر به نسبت منعکس نمودن نور حالت شفافیت و باقی ابریشم را دارد و رنگ پشم گوسفندانی که معمولاً برای تولید پشم پرورش داده می شوند سفید می باشد.

کهن ترین فرش های دنیا در موزه ها