منی یا گُشناب که در زبان یونانی به آن اسپرما، در لاتین Semen و در انگلیسی به آن Semen یا Seminal fluid می گویند، یک شاره آلی است که در انسان از مجموع اسپرم و ترشحات مجاری آن، ترشحات پروستات و ترشحات غددی که در کنار ریشهٔ آلت مرد قرار دارند، ساخته شده است. این مایع از اندام های جنسی مردانهٔ انسان(بیضه) یا جانوران هرمافرودیت ترشح می شود و میتواند با تخمک جنس ماده فرآیند لقاح را برقرار کند.
کیفیت منی از روی توان آن در ایجاد لقاح سنجیده می شود؛ بنابراین این مطلب سنجشی است از توان مرد در ایجاد باروری. آنچه سبب ایجاد باروری می شود سلول جنسی مردانه (اسپرم) است پس سنجش کیفیت منی به شمار سلول های جنسی مردانه و کیفیت آنها بستگی دارد. منی باید حجم کافی داشته باشد( ۳ میلی لیتر). اسپرم های درون آن فعالیت داشته باشند (۵۰٪ فعال بعد از ۲ ساعت). دارای قدرت نفوذ به درون تخمک باشد. مایع منی معمولاً در عرض ۱ ساعت به صورت مایع در می آید.
تعداد اسپرم
حداقل تعداد نرمال اسپرم در هر نمونه مایع منی پس از انزال، حدود ۱۵ میلیون در میلی لیتر یا ۳۹ میلیون در یک نمونه می باشد که تعداد کمتر از آن احتمال بروز ناباروری را افزایش می دهد. به عبارتی دیگر، تعداد اسپرم کمتر از ۱۰ میلیون در هر میلی لیتر وضعیتی غیرعادی به شمار می رود که معمولاً منجر به ناباروری مردان می شود.تقریباً حدود ۹۰ درصد از مشکلات ناباروری مردان مربوط به تعداد کم اسپرم است. از آنجایی که برخی عوامل روی هورمون های کنترل کننده تولید اسپرم اثر می گذارد و یا به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند؛ می توان ناباروری ناشی از تعداد کم اسپرم را با روش هایی برطرف کرد و به رشد سالم اسپرم ها و افزایش تعداد آن ها کمک نمود. تحقیقات نشان داده عواملی که سطح تستوسترون بدن را تغییر می دهد، بیشترین تأثیر را بر کیفیت و تعداد اسپرم ها خواهد داشت.
تحرک اسپرم
اسپرم یک سلول حرکتی است که قابلیت جابجا شدن در دستگاه تناسلی زن را دارد. بهترین نوع حرکت برای اسپرم ها، حرکت رو به جلو با سرعت کافی است که بتواند جهت لقاح، خود را به تخمک موجود در لوله های فالوپ برساند. بنابراین اگر دست کم ۴۰ درصد از اسپرم های مایع منی حرکت مناسب و کافی داشته باشند، مشکلی در قدرت باروری مرد به وجود نمی آید.تحرک اندک اسپرم ها معمولاً در مردان با تعداد اسپرم کم مشاهده می شود که گاهی به درمان های مکمل نیاز دارد. البته برای درمان این مشکل باید ابتدا نوع حرکت اسپرم ها را مشخص کرد. لازم به ذکر است که اسپرم ها دارای دو نوع حرکت پیش رونده (حرکت در مسیر مستقیم) و غیر پیش رونده (حرکت در مسیر غیرمستقیم یا دایره های کوچک) می باشند.
مورفولوژی یا شکل اسپرم
شکل طبیعی اسپرم ها یعنی داشتن سر بیضی شکل و دم بلند، نقش قابل ملاحظه ای در افزایش شانس باروری دارد. مهم ترین دلایل مورفولوژی غیرطبیعی اسپرم شامل مصرف موادمخدر، سابقه عفونت، واریکوسل، تب بالا، مشکلات مادرزادی و… می باشد. جهت درمان این وضعیت می توان از درمان های دارویی یا جراحی کمک گرفت و در صورت عدم موفقیت، باید به سراغ روش های کمک باروری رفت.

نشانه های کمبود اسپرم در مردان
مهم ترین نشانه ی کمبود اسپرم عدم موفقیت در باروری به صورت طبیعی است. پایین بودن میل جنسی، اختلال در نعوظ، کاهش موهای بدن و صورت و سایر نشانه های اختلال هورمونی و کروموزومی از جمله نشانه های کمبود اسپرم در مردان هستند. همچنین درد، تورم یا برآمدگی بیضه ها نیز از نشانه های دیگر کمبود اسپرم می باشند.در صورتی که سابقه ی مشکلات مربوط به بیضه، پروستات یا اختلال عملکرد جنسی داشتید و در ناحیه کشاله ران، بیضه یا آلت تناسلی جراحی انجام دادید و با گذشت یک سال نتوانستید بارور شوید توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید و برای درمان اقدام کنید. پزشک از طریق سونوگرافی بیضه ، آزمایشات هورمونی، تست ژنتیک، نمونه گیری از بیضه و... مشکل را تشخیص می دهد و برای درمان از دارو و ... استفاده می کند.
برای تقویت آب کمر چه بخوریم؟
کیفیت اسپرم یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر باروری و افزایش میل جنسی و قدرت جنسی مردان است. مانند هر اندام دیگری در بدن انسان، دستگاه تناسلی به مواد مغذی و ویتامین هایی که به آن عرضه می شود متکی است. غذاها می توانند بر سلامت باروری فرد تأثیر مثبت بگذارند. این می تواند تولید تستوسترون را افزایش دهد و در نتیجه تعداد اسپرم و همچنین تحرک و کیفیت اسپرم را افزایش دهد.
تقریباً نیمی از موارد ناباروری توسط مردان ایجاد می شود که مهم ترین آن کاهش تعداد و تحرک و غلظت اسپرم است. خوشبختانه، مردان به طور مداوم در حال تولید اسپرم جدید هستند و بسیاری از مسائلی که باعث سلامت اسپرم می شود را می توان با خوردن غذاهایی که تعداد و تحرک اسپرم را افزایش می دهد و پرهیز از غذا و سایر رفتارهایی که به سلامت اسپرم آسیب می رساند، بهبود بخشید. البته فراموش نکنید که تغذیه تنها یکی از راه های افزایش اسپرم است. در ادامه برای پاسخ به برای تقویت آب کمر چه بخوریم لیستی از غذاهای مفید ارائه شده است.
1-گوشت گاو
گوشت گاو یکی از بسیاری از غذاهایی است که می تواند از تعداد و تحرک سالم اسپرم پشتیبانی کند. سرشار از انواع مواد مغذی مهم برای تحرک، رشد اسپرم و سلامت کلی اسپرم است، از جمله روی، سلنیوم، ویتامین B12، کارنیتین و غیره.مزایای روی برای کیفیت اسپرم به خوبی ثبت شده است و روی یکی از مواد مغذی است که در بالاترین غلظت آن در گوشت گاو یافت می شود. نشان داده شده است که روی بسیاری از جنبه های باروری مردان از جمله تعداد اسپرم، تحرک، مورفولوژی و موارد دیگر را بهبود می بخشد.
تحقیقات نشان داده است که روی در غلظت بالاتری در پلاسمای منی انسان در مقایسه با سایر بافت های انسانی یافت می شود.نتایج یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز روی و ارتباط آن با باروری مردان نشان داد که دریافت روی بیشتر می تواند به طور قابل توجهی حجم، تحرک و درصد مورفولوژی طبیعی اسپرم را افزایش دهد. بسیاری از مطالعات دیگر یافته های مشابهی را به دست آورده اند و دریافته اند که روی می تواند جنبه های مختلفی از باروری مردان را بهبود بخشد.
استیل ال کارنیتین (ALC) که با نام کارنیتین نیز شناخته می شود، نقش اساسی در بلوغ اسپرم ایفا می کند. بیشتر تحقیقات پیرامون کارنیتین نشان می دهد که این یکی از مواد غذایی موثر در بهبود کیفیت اسپرم است، اما همچنین می تواند به بهبود مورفولوژی اسپرم و باروری کلی مردان کمک کند. بنابراین اگر می خواهید چگونه تعداد و تحرک اسپرم را با غذا افزایش دهید، بهترین مکان برای شروع احتمالا یک استیک آبدار خوب است.
2- جگر
جگر منبع ممتاز بسیاری از ویتامین های مختلف است که نقش مهمی در حمایت از باروری مردان دارند، مانند ویتامین های A و B12، فولات و Co Q10. تحقیقات نشان داده است که ویتامین A برای تولید مثل مردان ضروری است. ویتامین A برای حفظ دستگاه تناسلی مردان و تولید اسپرم (توسعه اسپرم) مورد نیاز است. جگر برای مردانی که از مشکلات ناباروری رنج می برند، به ویژه استنوزواسپرمی (حرکت ضعیف اسپرم) مفید است.جگر می تواند به بهبود چندین پارامتر مایع منی، از جمله: غلظت، تعداد و تحرک اسپرم. با این حال، 4.5 میلی گرم CoQ10 بسیار کمتر از دوز توصیه شده جگر برای باروری است، بنابراین ممکن است بخواهید یک مکمل باروری مردانه را در نظر بگیرید.با این حال، محتوای ویتامین B، B12، فولات و پروتئین کبد، آن را به یکی از بهترین غذاها برای افزایش تعداد اسپرم و سایر جنبه های سلامت اسپرم تبدیل می کند.
3-ماهی قزل آلا و ساردین
ماهی قزل آلا و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به عنوان فهرستی از فواید سلامتی مانند کاهش فشار خون، کاهش تشکیل پلاک در شریان ها و بسیاری موارد دیگر شناخته شده است. امگا 3 یکی از بهترین 10 ویتامین و مکمل برای افزایش تعداد اسپرم است. آنها نقش حیاتی در ساختار و تشکیل سلول های اسپرم و سایر سلول ها دارند. مصرف امگا 3 می تواند به بهبود تحرک اسپرم، مورفولوژی و افزایش تعداد اسپرم کمک کند.ماهی سالمون و ساردین همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین B12، آرژنین و اسید آسپارتیک هستند که همچنین نشان داده شده است که تعداد و تحرک اسپرم را افزایش می دهند.همه این ها باعث می شود ماهی های چرب مانند سالمون و ساردین یکی از بهترین غذاهایی باشند که تعداد و تحرک اسپرم را افزایش می دهند.
4-صدف
ما از محتوای روی به عنوان یکی از دلایلی که گوشت گاو غذای شماره یک برای افزایش تعداد اسپرم است نام بردیم، اما شکی نیست که وقتی صحبت از روی به تنهایی می شود، صدف ها پادشاه هستند. صدف ها حاوی بیشترین مقدار روی در بین مواد غذایی موجود در این لیست هستند، اما منبع عالی ویتامین B12، ویتامین D و سلنیوم نیز هستند. این ترکیب، صدف ها را به یکی از بهترین غذاها برای افزایش تعداد و تحرک اسپرم تبدیل می کند.ویتامین B12 نقش مهمی در رشد اسپرم ایفا می کند، همانطور که در تمام سلول ها انجام می شود. تحقیقات نشان داده است که ویتامین B12 می تواند به بهبود تعداد اسپرم، تحرک اسپرم و کیفیت کلی اسپرم کمک کند.
5-آجیل و ماهی تن
در حالی که ممکن است هرگز نام آجیل برزیلی نشنیده باشید، آنها منبع عالی سلنیوم هستند. سلنیوم برای سلامت انسان اساسی است و در بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله عملکرد مناسب سیستم ایمنی، تولید هورمون تیروئید فعال و تحرک اسپرم نقش دارد.اگر آجیل برزیلی برای شما سخت است، سلنیوم را می توان در غلظت های بالا در ماهی تن، منابع مختلف گوشت گاو و خوک نیز یافت.
6-گوجه فرنگی
گوجه فرنگی یکی دیگر از منابع خوب ویتامین C است، اما همچنین حاوی مقدار قابل توجهی از ماده مغذی گیاهی لیکوپن است. لیکوپن چیزی است که به بسیاری از میوه های مختلف رنگ قرمز آنها را می دهد. به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی با چندین اثر مثبت بر باروری مردان شناخته شده است. همچنین مصرف گوجه بر کمبود ویتامین سی و بی حسی دست و پا را بهبود بخشد.در یک مطالعه، محققان دریافتند که مصرف روزانه 4 میلی گرم لیکوپن (مقدار موجود در یک گوجه فرنگی متوسط) تعداد اسپرم مردان را به طور متوسط 22 میلیون در میلی لیتر، تحرک آنها 25 درصد و مورفولوژی آن ها را 10 درصد بهبود می بخشد. مطالعات دیگر این یافته ها را تایید کرده اند و حمایت از لیکوپن را برای بهبود باروری مردان نشان داده اند
7-سیر
سیر حاوی مقادیر قابل توجهی از چندین ویتامین و مواد مغذی ذکر شده در این مقاله است، اما سیر به عنوان یک کل اثرات مثبتی بر باروری مردان دارد.احتمالاً به دلیل خواص آنتی اکسیدانی سیر، تولید اسپرم و سطح تستوسترون را بهبود می بخشد. اگرچه مطالعات بیشتری برای تأیید اثربخشی استفاده از سیر برای بهبود سایر جنبه های باروری مردان مورد نیاز است، شواهد نشان می دهد که سیر ممکن است از آسیب به تولید اسپرم و سطح تستوسترون ناشی از درمان های شیمی درمانی نیز محافظت کند.دفعه بعد که به دنبال غذا خوردن با غذاهایی هستید که تعداد اسپرم را افزایش می دهد، مقداری سیر اضافه بریزید.
8-تخم مرغ
تخم مرغ یک گزینه سالم برای افزایش تعداد اسپرم است زیرا پر از پروتئین است. تخمک همچنین اسپرم را از آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند و حرکت را بهبود می بخشد. مواد مغذی موجود در تخمک به تولید اسپرم قوی تر و سالم تر و بهبود باروری کمک می کند. می توانید تخم مرغ در داخل انواع کوکو و غذا مصرف کنید.
9-اسفناج
اسید فولیک برای رشد سالم اسپرم ضروری است. سبزیجات برگ دار منبع غنی اسید فولیک هستند و اسفناج یک مکمل ایده آل برای گنجاندن در رژیم غذایی شماست. سطوح بالاتر اسید فولیک همچنین باعث کاهش تعداد اسپرم های غیر طبیعی در مایع منی می شود و در نتیجه شانس نفوذ موفقیت آمیز اسپرم به تخمک را افزایش می دهد.
10-موز
ویتامین هایی مانند A، B1 و C موجود در موز به بدن کمک می کند تا سلول های اسپرم سالم تر و قوی تری تولید کند. تعداد اسپرم ها نیز به این ویتامین ها بستگی دارد. موز سرشار از این ویتامین ها است و حاوی آنزیم کمیاب به نام بروملین است. این آنزیم از التهاب جلوگیری می کند و همچنین به بدن در بهبود کیفیت و تعداد اسپرم کمک می کند. موز یکی از مواد غذایی محرک است.
11-ریشه ماکا و مارچوبه
ریشه ماکا برای افزایش تعداد اسپرم و باروری شناخته شده است. مردانی که این گیاه را به عنوان مکمل مصرف می کنند، حجم مایع منی بیشتری دارند و همچنین دارای اسپرم هایی با تحرک بهتر هستند. مارچوبه سبزی است که سرشار از ویتامین C است و اثرات مثبتی بر اسپرم دارد. با رادیکال های آزاد مبارزه می کند و همچنین از سلول های بیضه محافظت می کند و راه را برای تعداد بهتر اسپرم، افزایش تحرک و کیفیت اسپرم هموار می کند.
12-گردو
آجیل منبع خوبی از چربی های سالم و پروتئین است. چربی سالم برای تولید غشای سلولی سلول های اسپرم مورد نیاز است. این اسیدهای چرب امگا 3 همچنین با افزایش جریان خون در بیضه ها به افزایش حجم اسپرم کمک می کنند. محتوای آرژنین موجود در گردو به افزایش تعداد اسپرم کمک می کند. آنتی اکسیدان های موجود در گردو همچنین به از بین بردن سموم موجود در جریان خون کمک می کند