اگر کلمه ژاپنی بونسای را کلمه به کلمه ترجمه کنیم، به ترکیب (رشد کننده در گلدان) می رسیم. به همین خاطر بونسای یک نماد مینیاتوری کوچک از طبیعت دانسته می شود که در گلدان رشد می کند. اگر کمی به دنبال چالش در نگهداری از گیاهان هستید، گیاه بونسای را انتخاب کنید! نگهداری از بونسای، در مقایسه با نگهداری از یک گیاه گلدانی بسیار متفاوت است. یکی از دلایل اصلی این موضوع، این است که این گیاه در گلدان های کوچک کاشته می شود، به همین علت ذخیره کمی برای دریافت و حفظ آب و مواد مغذی دارد.
دلیل دیگر به گیاهان انتخابی مربوط می شود، یک گیاه گرمسیری به نور و رطوبت بالایی نیاز دارد و اگر بخواهید به عنوان بونسای از آن نگهداری کنید، باید تلاش کنید تا شرایط داخلی خانه را به خوبی برای آن فراهم کنید. کاری که به کمی همت نیاز دارد.اما با نگهداری صحیح و مناسب، بونسای شما برای سالها سالم، زیبا و مینیاتوری باقی خواهد ماند. بخصوص که این گیاه در طی زمان، ظاهری شلوغ تر و زیباتر پیدا می کند.
انواع گیاه بونسای
در نوعی از طبقه بندی، گیاه بونسای به دو دسته زیر تقسیم بندی می شود:
- بنسای خارج از خانه: این گونه ها قابلیت زندگی در خارج از خانه را دارند و تنها در مدت زمان کوتاهی در فصل زمستان بایستی به خارج از فضای خانه منتقل شوند. کاج ها، سرو کوهی، افرا ها و .. از این نوع می باشند.
- بنسای درون خانه: این نوع از گیاهان بنسای که در سال های اخیر رواج یافته اند نسبت به تغییرات دما و سرما حساس هستند و بایستی حتما در محیط های بسته به طور مثال خانه نگهداری شوند.
همچنین در نوع دیگری از طبقه بندی گیاه بنسای، این گیاهان براساس اندازه نیز به دسته های زیر طبقه بندی می شوند:
- بنسای مینیاتوری: بن سای هایی که کمتر از 15 سانتی متر ارتفاع دارند.
- بن سای کوچک: بن سای هایی که 15 تا 32 سانتی متر ارتفاع دارند.
- بن سای متوسط: بن سای هایی که 32 تا 60 سانتی متر ارتفاع دارند.
- بن سای بزرگ: بن سای هایی که بیشتر از 60 سانتی متر ارتفاع دارند.
علاوه بر این ها، نوع دیگری از طبقه بندی گیاه بونسای وجود دارد که در آن این نوع گیاهان به 2 دسته ی زیر تقسیم بندی می شوند:
- گیاهان بنسای خزان دار: کاج
- گیاهان بنسای همیشه سبز : نارون، بلوط، ابریشم، سیب و ...
نکات مهم برای خرید بونسای سالم
می خواهیم روش هایی برای انتخاب یک درختچه بن سای مرغوب و همچنین نگهداری از آن را آموزش دهیم. آماده اید که یک درخت بون سای بخرید؟ اگر پاسخ شما مثبت است پس قبل از هر کار ؛ چیزی که باید دنبالش بگردید یک سری اطلاعات کامل و کافی است .در این بخش فهرستی از اصول اولیه ای را فراهم کرده ایم که به شما در انتخاب و یا ایجاد سوژه های خوب کمک می کند.
گیاه بونسای سالم
سالم بودن گیاه ممکن است به طور واضح به نظر برسد, اما گاهی اوقات گیاهان بیمار را می بینیم که به خوبی شکل می گیرند.گاهی اوقات ما می خواهیم آن ها را نجات دهیم ،مهم نیست چقدر وسوسه انگیز باشد. اما درختانی را بخرید که سالم هستند.به دنبال شاخه ها و برگ های سبز مناسب (بسته به زمان سال), پایداری گیاه در گلدان و نبود آفات بگردید.برگ های زرد که در گلدان قرار دارد و یا برگ های معیوب یا آسیب دیده همگی نشانه های مشکلات بالقوه ای هستند.
تنه بونسای
تنه درختان هرچه بزرگ تر باشد، درخت پیرتر است.سن ظاهری مهم تر از سن واقعی است. گیاهانی که اساساً قلمه های ریشه دار یا نهال هستند, بیش از یک قلمه بلند مدت می باشند.تا زمانی که شبیه یک درخت واقعی نباشد، پول دادن به آن دور ریختن است.
تناسب بونسای
برگ ها، میوه ها و گل ها باید با اندازه کلی درخت متناسب باشند.اگر می خواهید یک درخت بونسای بخرید که کوچک باقی بماند، باید برگ ها و گل هایش بیشتر شبیه به بوته باشد تا به یک درخت.اگرچه تکنیک هایی برای کاهش اندازه برگ ها، میوه ها و گل ها به ندرت انجام می شود.
شاخه های مرده و زخم ها اغلب برای نشان دادن نشانه هایی از سن ایجاد می شوند.اگر یک درخت خوب بدون زخم و شاخه های مرده پیدا کنید، خوب است .با این حال، اگر این مشکلات وجود دارند، شما یک شروع سریع دارید. اگر مایل به انتخاب درختی با تنه چوبی هستید ،درخت باید طبیعی به نظر برسد.
نباری یک واژه ژاپنی است که به ریشه های سطحی اشاره می کند که از پایه تنه درخت دور می شوند. این انشعاب ها که در بخش قبلی نمناک در موردشان توضیح داده ایم به شدت با ارزش هستند و مربوط به سن است. تصویر زیر یک نمونه عالی از نباری خوب است. (توجه داشته باشید که ریشه ها متقاطع رو به تقاطع باشند)
شاخه اول بونسای
وقتی یک بونسای به حالت عمودی خریداری می کنید ، شاخه اول خیلی مهم است.شاخه اول تقریباً یک سوم از طول درخت است و همچنین باید سنگین ترین شاخه بر روی بون سای باشد. اگر همه یا بیشتر شاخه های بزرگ در بالای گیاه قرار داشته باشند، گیاه دیگری را انتخاب کنید.قاعده "اولین شاخه" ممکن است به سبک های دیگر مانند سبک بونجین یا سبک لیتراتی مربوط نشود. اگر همه یا بیشتر شاخه های بزرگ در بالای گیاه بودند، یک درخت دیگر را در نظر بگیرید.
مواردی که قبل از خرید بونسای باید به آن توجه کرد!
بونسای یک گیاه زیبای کوچک است که خواهان بسیاری پیدا کرده است در هنگان خرید بنسای باید به نکات ریز و درشتی دقت کرد تا بتوان بهترین انتخاب را کرد.قبل از اینکه این گیاه و درختچه زیبا را خریداری کنید لازم است که موارد زیر را به دقت مطالعه کنید.
از اشتباهات اجتناب کنید!
به یاد داشته باشید که بون سای کوچک در یک ظرف کوچک هرگز به بونسای بزرگ تبدیل نخواهد شد. دلیل بودن در یک ظرف کوچک این است که آن را کوچک نگه دارید. بزرگ بودن همیشه خوب نیست. فقط به این غلت که یک گونه درخت خاصی معروف به بون سای است مانند سرو کوهی. هر سرو کوهی لزوماً یک سوژه خوب برای بون سای نیست!
با اولین بن سای خود چه کاری باید انجام بدهید
بون سای را در سرمای زمستان ترک کنید، مگر اینکه درخت تان استوایی باشد، به خواب زمستانی در سرما نیاز دارد.
درختان برگریز، مانند افرا و نارون، برگ هایشان می ریزد و ممکن است مرده به نظر برسند، اما اگر به درستی نگهداری شوند، با یک سرخی جدید از برگ ها در فصل بهار جوانه می زند. مخروطیان مثل سرو کوهی و کاج نیز به این استراحت سرما نیاز دارند. احساس نکنید که آن ها را باید در زمستان به داخل بیاورید. بیشتر آن ها فقط نیاز دارند که از آن ها در زیر 20 درجه فارنهایت (6 درجه سانتی گراد) و در شرایط باد و خشک محافظت کنید .
بن سای نیاز به حفاظت در دماهای زیر 55 تا 60 فارنهایت دارد. (10 تا 15 درجه سانتی گراد) ، ممکن است شما بخشی ویژه ای را برای نگهداری آنها نیاز داشته باشید تا در طول ماه های سرد در دمای مناسب و رطوبت در داخل خانه نگه داشته شوند.
شرایط مناسب برای نگهداری از گیاه بونسای
گل بونسای یکی از گیاهانی است که بومی نواحی شرق آسیا می باشد. یکی از فراوان ترین گونه های آن نیز بونسای جنسینگ می باشد. از جمله مزیت های این بونسای، سرعت بالای رشد آن خواهد بود. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با نحوه نگهداری و راه های درمان بیماری های گل بونسای آشنا کنیم.
نور مناسب برای گیاه بونسای
گیاه بونسای به آرامی و حدودا سالی فقط چند سانتی متر رشد می کند. بونسای در گلدان های کوچک و در محیط پرنور رشد می کند. با این اوصاف، جایی مثل طاقچه های کنار پنجره برای آن مناسب است. بن سای باید از گرمای مستقیم دور نگه داشته شود.
آبیاری گیاه بونسای
هرگز نباید نسبت به آبیاری بونسای بی تفاوت باشید. زمانی که خاک شروع به خشک شدن کرد، آن را آبیاری کنید؛ هرگز اجازه ندهید خاک بونسای کاملا خشک شود.اگر بونسای شما در معرض دریافت نور کامل و زیاد خورشید است، ممکن است لازم شود آن را هر روز آبیاری کنید. این مقدار می تواند بسته به اندازه گلدان، نوع خاک و نوع درخت بونسای شما متفاوت باشد.
میزان آب مورد نیاز هر درخت را بدانید و میزان کلی آبیاری را با توجه به آن تنظیم کنید. استفاده از رطوبت سنج هم برای تشخیص نیاز درخت ایده خوبی است. آبیاری بونسای باید توسط شلنگی با درجه تنطیم و یا یک آب پاش مناسب صورت بگیرد؛ به طوری که آب با ملایمت به خاک اضافه شود و جریان آن به خاک آسیبی نرساند. تا زمانی که آب های اضافی از حفرات زه کشی زیر گلدان خارج شوند، آبیاری را ادامه دهید.بارش باران نیز یکی از ایده آل ترین اتفاق ها برای آبیاری بونسای است.
در فصول گرم مثل تابستان هر روز و در فصول سردتر هر ۴-۳ روز به آن آب بدهید. اگر ممکن است آبیاری منظم را فراموش کنید از روش غرق کردن استفاده کنید: یک ظرف را پر از آب کنید، بن سای را به مدت ۱۰ دقیقه در آن غوطه ور کنید و سپس آن را خارج کنید.
رطوبت مناسب برای گیاه بونسای
در طول ماه های سرد که بونسای را کاملا به داخل خانه منتقل می کنید، بهتر است برای تامین رطوبت مورد نیاز آن، از تکنیک سینی پر از آب استفاده کنید. یک سینی کم عمق انتخاب کرده، داخل آن سنگریزه بریزید و در نهایت بر روی آن ها آب بریزید.سپس گلدان را بر روی سنگریزه ها قرار دهید. دقت کنید که گلدان تماس مستقیمی با آب موجود در سینی نداشته باشد. این روش رطوبت مورد نیاز هوای اطراف گیاه را فراهم کرده و مانع از دست رفتن رطوبت گیاه در اثر مجاورت با دستگاه های گرمایشی می شود.
کوددهی گیاه بونسای
اگر می خواهید بونسای شما سالم و زیبا بماند، حتما باید به آن کود بدهید. می دانید که بونسای در مقدار کمی از خاک رشد می کند، به همین دلیل ضروری است تا با کود دادن به آن کمبود عناصر معدنی خاک را جبران کنید. هر نوع کود مایع همه منظوره برای بونسای مناسب است.توصیه ما این است که از نصف قدرت توصیه شده کود برای این گیاه استفاده کنید. کوددهی باید حداقل ماهی یکبار صورت بگیرد، البته بجز در ماه های زمستان.بونسای از روش محلول پاشی نیز لذت می برد. در این روش کوددهی، باید یک کود مایع محلول در آب را به صورت مستقیم به برگ های گیاه اسپری کنید. محلول پاشی باید یک ماه در میان صورت بگیرد.
هرس کردن و شکل دادن به درخت بونسای
هرس کردن بونسای را همیشه در اندازه مینیاتوری نگه می دارد.برگ ها و آثار رشد جدید را از نزدیک ترین نقطه امن به ساقه ببرید.هرگز نباید تمام برگ های جدید را از گیاه جدا کنید، بلکه تعداد کمی از آن ها باید باقی بمانند، چون برای حفظ و تقویت سلامت گیاه ضروری هستند.درخت های گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند بونسای، باید مرتبا در طول سال هرس شوند. چون میزان رشد هر درختی متفاوت است، باید رشد آن ها را منحصرا زیر نظر بگیرید و طبق آن برنامه ای مناسب برای هرس کردن بخش های جدید گیاه تدوین کنید.
آفات و بیماری های گیاه بونسای
بن سای، یک درخت است که در اندازه کوچک نگهداری می شود؛ بنابراین اگر بن سای شما دچار آفات یا بیماری ها شد، برای درمان او باید مانند سایر درخت ها عمل کنید. یک راه حل کلی، اسپری کردن مخلوط آب و صابون به بخش های مختلف گیاه است.از جمله انواع آفات و بیماری هایی که ممکن است گیاه بونسای شما را در معرض خطر و آسیب قرار دهد و به محض تماشای ان ها بایستی روش صحیح دفع آن ها را در پیش بگیرید، عبارتند از:
- سفیدک ها: این بیماری معمولا به شکل پاشیده شدن آرد بر روی سطح برگ ها اعلام خطر می نماید.
- کنه ها: ترشحات این آفت ها بر سطح زیرین برگ ها معمولا قابل مشاهده هستند.
- زنگ ها: این قارچ ها با ایجاد لکه های قرمز تا قهوه ای بر روی برگ های گیاه بونسای به نمایش در می آیند.
- انواع شپشک ها: این حشرات معمولا گیاهان را ضعیف کرده و به خشک شدن موضعی گیاه منجر می شوند.
- انواع کفشدوزک ها: لارو این گونه ها به گیاه بونسای حمله می کند.
- شپشک های نرم تن: برگ های آسیب دیده با این آفت، ضعیف و زرد می شوند.
- سوسک های ریشه خوار: این آفت ها با خوردن ریشه ها، باعث ضعیف و سپس خشک شدن گیاه بونسای می گردند.
- سوسک ها: این آفت ها برگه های گیاه بونسای را سوراخ سوراخ می کنند.
- عنکبوت سرخ: برگ های آسیب دیده با این آفت دچار ریزش زودتر از موعد می گردند.
- تریپس ها: این آفت ها گیاه را ضعیف کرده و باعث توقف رشد آن می شوند. لکه های نارنجی رنگ نشانه ی این نوع آفت ها هستند.
- زنبورها: برگ های سوراخ دار و بی رنگی که تنها رگبرگ های آن ها باقی مانده است به این نوع آفت ها دچار شده اند.
- مگس خاکی: لارو های این آفت های گیاهان بونسای ریشه های گیاه را نابود می کنند.
- مگس سفید: این آفت های گیاهان بونسای معمولا در سطح پشتی برگ ها، تخم های سفید مایل به سبز خود را جای می گذارند.
- قارچ پرونوسپرا: این آفت ها با ایجاد لکه های قهوه ای و زرد رنگ با اشکال نامنظم بر روی برگ های گیاه بونسای شناخته می شوند.
- قارچ آنتراکتوز این آفت ها که نوعی قارچ هستند باعث ایجاد لکه های سیاه و ریز در برگ ها شده و معمولا در شرایطی که گیاه در محیط های بسیار گرم و مرطوب وجود دارد، پدیدار می شوند.
- قارچ بوتری تیس: این آفت ها لکه های قهوه ای و خشکی را بر روی برگ ها ایجاد می کنند که در نهایت باعث حمبه ی کپک های خاکستری به گیاه می شوند.
- کپک سیاه: این آفت ها به شکل دوده های پودر مانندی در سطح پشتی برگ های گیاه بونسای نمایان می شوند.
- چوب پنبه ای شدن: این بیماری گیاه در اثر رطوبت و نور کم ایجاد شده و باعث باد کردن پشت برگ ها شده و در اصطلاح به ان چوب پنبه ای شدن می گویند.
- پژمردگی: پژمردگی ها یا در اثر از بین رفتن ریشه های گیاه و یا در اثر حمله ی ویروس ها ایجاد می شوند.