سیستم دفاعی بدن از مهم ترین دستگاه های بدن می باشد که از کودک در برابر بیماری ها محافظت می کند. سیستم دفاعی بدن از ما در برابر حمله میکروب مثل باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، مخمرها و ... محافظت می کنند. سیستم دفاعی عملکردی پیچیده دارد. در واقع خط سوم دفاعی از بدن را سیستم دفاعی شکل می دهد.
سیستم ایمنی بدن متشکل از تیمی از سلول ها ، پروتئین ها ، بافت ها و اندام هایی است که با بیماری ، میکروب ها و سایر مهاجمان مقابله می کنند. وقتی ماده ای غیر ایمن وارد بدن می شود ، سیستم ایمنی بدن به آن حمله می کند. کودکان تا حدود 7-8 سالگی سیستم ایمنی کاملی ندارند. از آنجا که سیستم ایمنی به بدن در مبارزه با بیماری ها و عفونت ها کمک می کند ، در مقایسه با بزرگسالان ، کودکان در معرض خطر ابتلا به بیماری هایی مانند سرفه سیاه ، اسهال ، عفونت گوش ، آبله مرغان ، کروپ و آلرژی غذایی قرار دارند.
روش های تقویت سیستم ایمنی کودک و نوزاد
نگرانی برخی از والدین این است که چگونه سیستم ایمنی بدن کودک خود را تقویت کنند. تقویت سیستم ایمنی کودکان چندان دشوار نیست. والدین می توانند با چند خوراکی سالم و یا چند راهکار ساده، سیستم ایمنی کودک را تقویت کنند. با ما همراه باشید تا درباره راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان با خبر شوید.
1- غذاهای مقوی برای تقویت سیستم ایمنی
یک رژیم غذایی غنی از عناصر گیاهی می تواند در برابر بیماری های مزمن مانند سرطان و بیماری های قلبی از کودکانتان محافظت کند. سعی کنید کودک خود را به خوردن پنج وعده میوه و سبزیجات در روز تشویق کنید.
هنگامی که کودک شما شروع به خوردن مواد جامد می کند، مطمئن شوید که میوه ها و سبزیجات حاوی مواد مغذی گیاهی مانند ویتامین C و کاروتنوئیدها را به همراه داشته باشید. توت فرنگی ، بلوبری ، پرتقال ، لوبیای سبز و هویج حاوی عناصر غذایی گیاهی و همچنین آنتی اکسیدان هستند.
2- مکمل ها برای تقویت سیستم ایمنی
اگر نوزاد در سه ماهه اول زندگی خود قرار دارد و از شیر مادر تغذیه می کند، بهترین کاری که برای تقویت سیستم ایمنی او می توانید انجام دهید این است که همچنان به تغذیه ی او با شیر مادر ادامه دهید. شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز برای تقویت سیستم ایمنی نوزاد است. اگر سن نوزاد شما بیشتر از سه ماه باشد، باید مولتی ویتامین روزانه به او بدهید.
هنگامی که کودک از شیر مادر گرفته می شود، می توانید ویتامین های مورد نیاز او را از طریق غذا تامین کنید.
زینک (روی) باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و می تواند مانع ابتلا به بیماری هایی مانند سرماخوردگی شود. زینک در موادی مانند گوشت قرمز، ماهی های پرچرب و غلات کامل وجود دارد. مطالعات نشان می دهند اگرچه ویتامین C نمی تواند از بروز سرماخوردگی پیشگیری کند، اما باعث می شود تا شدت و مدت سرماخوردگی کاهش یابد. انواع توت، مرکبات، سبزیجاتی با رنگ سبز تیره و فلفل های با رنگ روشن، غنی از ویتامین C هستند.
می توان مکمل تغذیه آنها را با محصولاتی مانند مولتی ویتامین های کودکانه که ارزش روزانه ویتامین C ، D ، E ، B1 ، B2 و B6. همچنین Elderberry Drops شامل ویتامین C غنی از آنتی اکسیدان، ویتامین D3، روی و اکیناسه برای حمایت از سیستم ایمنی بدن کودک است. از آنجا که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نمی توانند ویتامین D داشته باشند و مقدار روزانه ویتامین C و D توسط آ به صورت ارگانیک توصیه می شود.
3- مصرف پروبیوتیک ها برای تقویت سیستم ایمنی
"پروبیوتیک ها به تعادل مجدد فلور باکتریهای روده و اطمینان از عملکرد مطلوب روده کمک می کنند." آنها به ساخت سیستم هضم و ایمنی کودک کمک می کنند. گرچه مهم است که ابتدا با پزشک خود صحبت کنید، پروبیوتیک ها از روز اول برای نوزادان بی خطر هستند، اگر کودک شما مستعد کولیک باشد.
4- خواب به موقع کودک برای تقویت سیستم ایمنی
خواب برای بدن ما یک سیستم اساسی برای تقویت سیستم ایمنی بدن است. یک نوزاد ممکن است به حداکثر شانزده ساعت خواب در روز نیاز داشته باشد و اگر قبلاً یک برنامه خواب مناسب برای خود و کودک خود ندارید، زمان مناسبی برای شروع این کار است.
کمبود خواب نه تنها باعث می شود خلق و خوی کودک بد شود، بلکه احتمال ابتلا به عفونت را نیز در آن ها بیشتر می کند. بنابراین اگر تا به حال ساعت خواب منظمی نداشته اید، بهتر است از این به بعد سعی کنید تا ساعات خواب خود را تنظیم کنید. مطالعات نشان می دهند کودکانی که ساعات خواب منظم تری دارند، عمیق تر به خواب می روند. هوای تازه نیز به داشتن خواب بهتر کمک می کند، محققان دریافته اند کودکانی که بعد از ظهر خود را در بیرون از خانه و در هوای آزاد سپری کرده اند، خواب شبانه بهتری را داشته اند، چرا که هوای تازه باعث تنظیم ساعت بیولوژیک بدن می شود.
5- حفاظت از کودک در برابر باکتری ها و میکروب ها برای تقویت سیستم ایمنی
با کاهش قرار گرفتن در معرض میکروب ها، استرس وارده بر سیستم ایمنی بدن کودک را کاهش دهید. دستها و دستان خود را با صابون قبل و بعد از هر غذا و بعد از بازی در بیرون، دست زدن به حیوانات خانگی، دمیدن بینی، استفاده از حمام و رسیدن از مهد کودک به خانه بشویید. شستن دست می تواند یک مراسم سرگرم کننده و پرورش دهنده باشد.
6-دریافت میزان کافی از نور آفتاب و هوای تازه برای تقویت سیستم ایمنی
دریافت میزان کافی از هوای تازه، اهمیت زیادی برای کودکان دارد. ویتامین دی برای ساخت استخوان و تقویت ایمنی بدن، نقش حیاتی دارد که عمدتا از نور آفتاب تامین می شود. حتی در فصل زمستان نیز کودک حداقل باید 20 دقیقه در طول روز در معرض تابش نور آفتاب قرار گیرد. بیرون رفتن و قرار گرفتن در معرض هوای تازه، علاوه بر این که سبب تمیز شدن ریه ها می شود، باعث خواهد شود تا کمی تحرک کنیم و این امر منجر به بهتر شدن خلق و خو نیز می شود. همچنین وقتی کودک شما با افراد دیگری برخورد می کند، باعث می شود تا سردرگمی کودک در مواجهه با افراد دیگر کاهش یابد. پس سعی کنید هر روز مدتی را با کودک خود به پارک نزدیک خانه بروید.
گفتنی است اگر چه بیرون رفتن از خانه، می تواند به تامین ویتامین دی کمک کند ولی با این همه باید مکمل ویتامین دی نیز به کودک داده شود. همه ی کودکان از شش ماهگی تا پنج سالگی باید مکمل روزانه حاوی 7 تا 5/8 میکروگرم ویتامین دی مصرف کنند.
نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، تا زمانی که روزانه کم تر از 500 میلی لیتر شیر خشک مصرف می کنند، نیاز به قطره ویتامین ندارند، چرا که این محصولات با ویتامین دی غنی شده اند.
7-رعایت بهداشت برای تقویت سیستم ایمنی بدن
پوست نخستین لایه دفاعی از بدن است. درواقع بیرونی ترین لایه از بدن نیز محسوب می شود. اگر میکروب ها بتوانند راه خود را در پوست باز کنند، وارد لایه غشاء مخاطی می شوند.
این لایه محافظتی، قابلیت متوقف کردن میکروب ها را دارد غشا مخاطی وارد عمل می شود و نمی گذارد میکروب وارد ارگان های داخلی بدن شود. اما اگر میکروب ها بازهم راه پیدا کنند وارد ارگان ها شوند، حمله اصلی شان را شروع می کنند و شروع به تخریب آن ارگان می نمایند. در این زمان است که سلول های سیستم دفاعی وارد عمل می شوند و شروع به حمله به میکروب ها می کنند. هرکدام از سلول های سیستم دفاعی همانند سربازان پیاده نظام عمل می کنند.
تقویت سیستم ایمنی در واقع به معنای کمک به سلول ها و مولکول هایی است که در فرایند ایمنی بدن مسئول هستند. اهمیت تقویت سیستم ایمنی کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است.
کودکی که چهار دست و پا راه می رود، نه تنها هنگام بازی دست هایش را روی زمین می گذارد و آلوده می کند، بلکه به هنگام بازی با کودکان دیگر، آلودگی های آن ها را نیز به خود انتقال خواهد داد. هیچ چیز به اندازه ی شستن دست های کودک، نمی تواند به کاهش احتمال ابتلای او به بیماری کمک کند. بنابراین بهتر است به صورت مرتب و به ویژه هنگامی که کودک تحرک زیادی داشته و با میکروب های زیادی در تماس بوده است، دست های او را بشویید.
اگر در بیرون از خانه باشید، می توانید برای تمیز کردن دست های کودک از ژل دست استفاده کنید، اما به یاد داشته باشید که این ژل ها باعث از بین رفتن نوروویروس ها که عامل ابتلا به استفراغ هستند، نمی شوند. بهتر است از آب گرم و صابون برای شستن دست های کودک استفاده کنید. این روش قدیمی تمام میکروب ها و ویروس ها از جمله نوروویروس ها را از بین می برد. در مورد نوزادان، بهتر است پس از تعویض پوشک، دست های آن ها را بشویید و اسباب بازی های او را تمیز نگه دارید. در نوزادی احتمال اینکه میکروب ها از طریق اسباب بازی های مشترک منتقل شود بیشتر از تماس فیزیکی با کودکان دیگر است.
8- مصرف آب و مایعات فراوان برای تقویت سیستم ایمنی
نوشیدن مایعات فراوان در زمستان نیز به اندازه ی تابستان دارای اهمیت زیادی است. آب کمک می کند تا کلیه ها از سموم پاک شوند و از همین رو، در مبارزه با بیماری ها نقش حیاتی دارد. علاوه بر این، در هنگام سرماخوردگی مخاط بینی خشک تر و ضخیم تر می شود. نوشیدن مقدار زیادی آب کمک خواهد کرد تا مخاط بینی و سایر عفونت ها از بدن خارج شود. اگر کودک نوپای شما ضعیف شده و کم تر از معمول آب می نوشد، سعی کنید آب میوه های مورد علاقه ی او را بگیرید تا رغبت بیشتری به نوشیدن مایعات پیدا کند.
9-افزایش دریافت اسیدهای چرب ضروری برای تقویت سیستم ایمنی
مصرف ماهی های پرچرب مانند ماهی سالمون، علاوه بر افزایش رشد مغز، حاوی سطح بالایی از اسیدهای چرب ضروری است که به بهبود سیستم ایمنی در کودکان کمک می کند.
اسیدهای چرب ضروری برای کمک به عملکرد گلبول های سفید در مبارزه بر علیه عفونت ها، مورد نیاز بدن هستند. مطالعات نشان می دهند کودکانی که سابقه ی ابتلا به عفونت تنفسی داشته باشند، با مصرف مکمل اسیدهای چرب ضروری، سریع تر بهبود می یابند.
اگرچه ماهی های پرچرب، منبع خوبی از اسیدهای چرب ضروری هستند، اما خوراندن آن ها به کودکان کار راحتی نیست و از همین رو، مکمل ها می توانند جایگزین خوبی برای آن ها باشند.
خوراکی های مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن کودک
یکی از راه های ایمنی سازی بدن کودکان رعایت رژیم غذایی سالمی است که انواع مواد مغذی و ویتامین ها را به بدن کودک برساند و سلامت کودک را تضمین کند. در ادامه این مقاله، به معرفی مواد غذایی و خوراکی هایی که به بهبود سیستم ایمنی کودکان کمک می کنند، پرداخته ایم.
- مرکبات
- سبزی ها
- دانه ها
- انواع توت
- میوه های رنگی
- غلات سبوس دار
- ماست
- تخم مرغ
- ماهی سالمون (قزل آلا)
- سیر و پیاز
روش های اصولی تنبیه کردن کودک
