تمام خودروهایی عادی که در سطح خیابان ها موجود می باشند، با کمی کاهش ارتفاع ظاهر زیباتر و اسپرت تری پیدا می کنند. راه های زیادی برای کاهش ارتفاع یا به اصطلاح ماشین بازها “کف خواب” کردن خودرو وجود دارد که بسیاری از آن ها روش مناسبی نیستند و به خودرو آسیب می رسانند و البته بدترین روشی که می توان به وسیله ی آن ارتفاع خودرو را کاهش داد، بریدن کمک فنر ها می باشد که بیشترین آسیب را به خودرو وارد می کند.برای آن که نشان دهیم بریدن کمک فنرهای خودرو چقدر کار احمقانه ای می باشد، این کار را روی یک خودروی هوندا آکورد انجام داده ایم، که نتیجه آن اصلا جالب نبود.
برای این کار تنها با بریدن یک حلقه از کمک فنر این هوندا آکورد، ارتفاع آن را حدودا ۱ سانتی متر کاهش دادیم. با وجود زیبا شدن ظاهر این آکورد در تست جاده مشخص شد که خودرو نسبت به حالت قبل راحتی کمتری دارد، در دست اندازهای جاده ضربات وارد شده به چرخ بیشتر از قبل به اتاق خودرو منتقل می شد و در کل حس رانندگی ناخوش آیند گشت.
چرا کاهش ارتفاع؟
در علم فیزیک مفهومی وجود دارد به اسم Gravity Center که آن را به گرانیگاه و مرکز ثقل ترجمه می کنند. گرانیگاه یک جسم، نقطه ای است که گشتاور ناشی از میدان گرانشی، حول آن نقطه صفر می شود. ساده تر بگوییم مرکز ثقل یک خودرو، نقطه ای فرضی است که برآیند (مجموع) وزن خودرو بر این نقطه وارد می شود. این یعنی اگر شما طنابی را دقیقاً به مرکز ثقل خودرو وصل کنید و سر دیگر زنجیر را به سمت بالا بکشید تا خودرو معلق در آسمان بماند، خودرو کاملاً صاف و متعادل در آسمان خواهد ماند، چون انتهای زنجیر به مرکز ثقل خودرو متصل است.
یکی از اصول پیچیده طراحی خودرو، پایین نگاه داشتن این نقطه است، چراکه هرچقدر گرانیگاه یک خودرو به سطح زمین نزدیک تر باشد، پایداری آن هم بیشتر است. شاید سؤال پیش بیاید که پس چرا همه خودروها با مرکز ثقل پایین تولید نمی شوند؟ پاسخ ساده است. پایین بودن ارتفاع خودرو مشکلات متعددی در پی دارد. نخست فشار سنگینی است که وزن خودرو به سیستم تعلیق وارد می کند. دلیل دیگر کاهش نرمی در رانندگی به دلیل کوبیده شدن فنرها است. دست آخر هم به این مشکل می رسیم که در بسیاری از کشورها، خیابان ها هنوز برای حرکت خودروهایی که ارتفاع پایین دارند مناسب سازی نشده اند.
مبانی اولیه کاهش ارتفاع خودرو
حالا که قرار است ارتفاع یک خودرو کاهش پیدا کند، باید به این پرسش ساده پاسخ داد که چقدر؟ 5 سانتی متر؟ 10 سانتی متر؟ حقیقتاً این عدد را چگونه باید پیدا کرد؟ افرادی که به دنبال جواب سؤال فوق نیستند، احتمالاً در زمره گروهی هستند که به صورت سلیقه ای و با روش های بسیار مخرب و نامتعارف اقدام به بریدن فنرها می کنند.
پیش از ورود به بحث فنی لازم است بدانید که اساساً ارتفاع خودرو از نظر فنی چه معنایی دارد. در علوم خودرویی ارتفاع خودرو یا همان Ground Clearance فاصله عمودی پایین ترین نقطه زیر رکاب تا سطح کاملاً صاف جاده است، اما دانستن میزان ارتفاع خودرو برای شروع به کار کفایت نمی کند. تصور کنید دو خودرو داریم که هر یک 200 میلی متری از سطح زمین فاصله دارند. آن وقت میزان کاهش ارتفاع برای هر دو یکسان است؟ درواقع فاکتور مهم دیگری در این میان نقش بازی می کند و آن هم سایز رینگ و میزان فاق لاستیک است.
اجازه بدهید این موضوع را با چند مثال برایتان تشریح کنیم. خودروی پژو پارس با ارتفاع 190 میلی متری از سطح زمین مجهز به لاستیک هایی 185.65 میلی متری 15 اینچی است. در حالی که خودرویی مانند دنا پلاس توربوشارژ با همین ارتفاع لاستیک هایی 205.50 میلی متری 16 اینچی دارد یا در مثالی جالب تر خودروی آریو S300 با لاستیک های 15 اینچی که نسبت ابعاد آن 195.65 میلی متر است از سطح زمین 170 میلی متر فاصله دارد. ولی تندر 90 با لاستیک هایی که همان 15 اینچی قطر را دارند ولی نسبتشان 185.65 میلی متر به ارتفاع 190 میلی متری رسیده است. قطعاً معادله پیدا کردن میزان مناسب کاهش ارتفاع با در نظر داشتن این سه متغیر چیزی است که تنها از پس مهندسان خودرویی برمی آید.
مزایای کاهش ارتفاع خودرو
با این فرض که کلیه اصول و قواعد استاندارد کاهش ارتفاع خودرو را رعایت کرده باشید، خبر خوب برایتان این است که این کار غیر از افزایش پایداری که پیش از این به آن اشاره کردیم، منجر به بهبود عملکرد آیرودینامیکی خودرو می شود؛ به عبارت دیگر به لطف نزدیک تر شدن کف خودرو به سطح زمین، کل سازه خودرو مقاومت کمتری در برابر هوای ورودی از خود نشان می دهد. دقیقاً به همین دلیل است که خودروهای فرمول یک آنقدر به سطح زمین نزدیک هستند که گاهی از زیرشان جرقه پرتاب می شود.خودرویی که نسبت به مدل استاندارد خودرو ارتفاع کمتری دارد، به طور حتم هندلینگ بهتری هم دارد. فرمان پذیری در محصولاتی که ارتفاع شان از سطح زمین بالاست عموماً دشوار نشان می دهد. تصور کنید یک رانندگی پرشتاب با یک شاسی بلند در مقایسه با یک هاچ بک ریزاندام به چه میزان تفاوت دارد.
برتری دیگر این خودروها افزایش ایمنی به دلیل کاهش چشم گیر خطر واژگونی است. درست مانند کارت ها (خودروهای مخصوص کارتینگ) که هرگز چپ نمی کنند. در بدترین سناریو تنها اتفاقی که رخ می دهد انحراف از خط مستقیم است.دست آخر یکی از دلایل اصلی که افراد سراغ کاهش ارتفاع می روند، چیزی است که همان ابتدا به آن اشاره کردیم؛ افزایش زیبایی خودرو. باید اعتراف کرد در خودرویی که گلگیرها تا لب لاستیک پایین آمده اند جلوه هیجان انگیزتری نسبت به سایر خودروها دارند.
ارتفاع سواری چه دردسرهایی دارد؟
- بعد از کاهش ارتفاع حواستان باشد با فاصله از جدول ها پارک کنید، چرا که احتمالا در زمان گشودن درب ها با جدول برخورد خواهند کرد.
- باید تمرکزتان بیشتر از هر زمان دیگری معطوف به شناسایی خرابی های مسیر باشد. همیشه ضربه های وارده به کف ماشین ختم به خیر نمی شوند و ممکن است مانند من، پوسته ی گیربکس تان متلاشی شود!
- برای عبور از هر سرعت گیر و دست اندازی نیاز به کاهش قابل ملاحظه ی سرعت دارید، که علاوه بر ایجاد ترافیک، ریسک برخورد از پشت محتمل است. راستی این مقاله هم جالب است: بهترین روش عبور از سرعت گیرها
- هر چقدر شهرتان کوچکتر باشد بیشتر باعث جلب توجه اطرافیان و بخصوص پلیس می شوید!
- اگر از روش های نادرست برای انجام این کار اقدام کرده باشید، احتمالا در هنگام معاینه ی فنی و فروش خودرو به مشکل می خورید.
- کاهش ارتفاع خشکی عملکرد سیستم تعلیق را در پی دارد و مناسب افرادی که به سواری نرم و راحت علاقه مند هستند نیست.
- در بعضی از ماشین ها، لاستیک با لبه ی گلگیر برخورد می کند که مستلزم برش لبه ی گلگیر است.
- ماشین ارتفاع خورده، عملا قابلیت استفاده در جاده های غیر آسفالته را از دست می دهد.
- اگر در کاهش ارتفاع زیاده روی کرده باشید، حتی در هنگام پیچیدن با کمترین سرعت لاستیک جلو با گلگیر برخورد می کند و علاوه بر ایجاد آوایی گوش خراش، احتمال قر شدگی گلگیر را مهیا می کند.
- دیگر خودروی شما قابلیت حمل بار و سرنشین استاندارد را ندارد!
- لاستیک در دست اندازها با قسمت داخلی گلگیر برخورد می کند و به شل گیرها و احتمالا شلنگ های شیشه شور آسیب وارد می کند.
- فشار بیشتری بر روی مجموعه ی تعلیق وارد می شود و خرابی ها زودتر از موعد پدیدار می شوند.
- سپر در موقعیت پایین تری نسبت به ماشین های استاندارد قرار می گیرد و در برخوردها، ضربه به جای سپرها به چراغ یا جلو پنجره اتان وارد می شود!
روش های فنی و مهندسی کاهش ارتفاع خودرو
حالا که با اصول و مبانی کاهش ارتفاع آشنا شده اید، وقتش است که این کار را به صورت حرفه ای انجام دهید. پیش از هر چیز اکیداً هشدار می دهیم که در این بخش هرگز بریدن فنرها جزو اقدامات اصولی نیست و عواقب اجرای آن به عهده افرادی است که آن را انجام می دهند. ما اینجا به روش های فنی و مهندسی کاهش ارتفاع خودرو اشاره می کنیم.
استفاده از فنر تخت
سیستم تعلیق در برخی از خودروهای قدیمی علاوه بر فنر لول (فنر با لوله مارپیچ)، شامل نوع دیگری از فنرها موسوم به فنر تخت یا Leaf Spring است که اصطلاحاً به آن فنر شمش هم می گویند. این اقدامی یکی از ساده ترین، سریع ترین و البته ارزان ترین روش های کاهش ارتفاع خودرو است.البته اگر می خواهید در این بخش پیشرفته تر باشید می توانید از مکانیک های خبره بخواهید تا میزان انحنای فنر تخت را نیز برایتان صاف کند. باز هم یادآوری می کنیم که در این روش عملاً با نرمی خداحافظی کرده اید.
استفاده از فنرهای اسپرت
در هیچ یک از خودروهای مسابقه ای سیستم تعلیق استاندارد دیده نمی شود. این خودروها همواره از سیستم تعلیق ترکیبی فنر و کمک فنر ریسینگ استفاده می کنند که اساساً با هدف تحمل فشار زیاد ساخته شده اند. طبیعی است که استفاده از این تجهیزات هزینه سنگین تری را برایتان به همراه دارد. با این حال اگر قصد خرید یک فنر اسپرت را دارید به شما برندهای Ohlins، BOGE ،TRW و بی تردید برند Bilstein را معرفی می کنیم.
استفاده از فنرهای هیدروپنوماتیک
این برگ آخر حرفه ای ها برای کاهش ارتفاع خودرو است. سیستم تعلیق بادی روغنی نه فقط امکان تنظیم ارتفاع موردنظر را دارد بلکه قابلیت قرار دادن در حالت نرمال شهری را هم فراهم کرده است. ولی فراموش نکنید که فنرهای هیدروپنوماتیکی که اغلب از آن ها به اسم فنر گازی یاد می شود فارغ از قیمت بسیار بالا، شیوه نصب پیچیده ای هم دارند. پس سعی کنید قبل از اینکه پولتان را به دلیل یک مونتاژ غلط دور بریزید، ابتدا متخصص این کار را پیدا کنید.
روش های تشخیص خودروی چپ شده
