در زمانی از سال فصل جوجه هاست که ما عاشق شخصیت و ظاهر قابل ستایش وصدای زیبا و جیک جیک زدن آنها میشویم و متوجه می شویم که نگهداری آنها چقدر می تواند جالب باشد. بنابراین شروع به پرسیدن سوال های قدیمی می کنیم از جمله اینکه نژاد و جنسیت جوجه ی من چیست؟! تعیین جنسیت پرندگان صدها بار سخت تر از تعیین جنسیت دیگر بچه های حیوانات است.
به طور معمول شما نمی توانید تا زمان تولد و هچ آنها جنسیتشان را تعیین کنید و در عوض باید چند هفته ای صبر کنید تا جنسیت آنها آشکار شود. به صورت طبیعی مرغی که بارور شده باشد جنسیت نیمی از تخم های نطفه دار آن مرغ و نیم دیگر خروس خواهد بود. به همین دلیل در دستگاه جوجه کشی یا جوجه کشی سنتی مرغ همیشه نزدیک به 50 درصد از تخم ها خروس می باشند. اما بیشتر افراد علاقه مند به تولید جوجه مرغ هستند مخصوصا در نژادهای تخمگذار، تولد هر جوجه خروس برای پرورش دهنده ها صرفه اقتصادی ندارد. اما ایا راهی وجود دارد که بتوان جنسیت تخم مرغ ها را قبل از جوجه کشی تعیین کرد؟ یا اینکه حداقل راهی وجود دارد که بتوان درصد جوجه خروس ها در جوجه کشی کاهش داد؟
تشخیص جنسیت جوجه مرغ و خروس
جنسیت جوجه شما، میتواند به شما کمک کند تا یک موقعیت زندگی بهتر و رو به جلو برای آنها فراهم کنید. اگرچه این روند تعیین جنسیت ساده نبوده و نیاز به بررسی تعدادی نشانه یا سرنخ دارد.راه های تشخیص جنسیت مرغ و خروس را در زمان جوجگی بسیار متنوع و زیاد هست که برخی علمی و اثبات شده و برخی تجربی و شانسی میباشد
1. تشخیص جنسیت جوجه از روی خار پا
در این روش به راحتی جوجه خروس ها را در سن 35 روزگی می توان تشخیص داد چون خار پای آنها در این سن بزرگ و قابل تشخیص است. یکی از روش های مطمئن برای تشخیص جوجه مرغ و خروس همین خار پا است که در خروس وجود دارد. این روش برای زودتر از سی و پنج روزگی کاربرد ندارد.
2. تشخیص جنسیت جوجه از روی رنگ پا
تشخیص جنسیت جوجه از روی رنگ پا یکی دیگر از روش های ساده برای تشخیص نر یا ماده بودن جوجه است که میتواندی آن را به راحتی در خانه و بدون هیچ هزینه ای تست کنید. معمولا جوجه مرغ ها پاهایی تیره و جوجه خروس پاهایی به رنگ روشن چون سفید، زرد و.. دارند.
3. تشخیص جنسیت جوجه از روی حرکت نوک
علاوه بر موارد گفته شده میتوان از روش دیگری هم برای نر یا ماده بودن جوجه استفاده کنیم و آن استفاده از روش تعیین جنسیت جوجه از روی نوک و حرکات آن است. به هنگام گرفتن نوک جوجه اگر متوجه تقلا و حرکت آن شدید باید به شما بگوییم که جوجه خروس است و اگر آرام بود جوجه شما مرغ است.
4. تشخیص جنسیت جوجه از روی بال ها
وقتی پایین بدن جوجه پوشانده شده است انتهای بال آن یک حاشیه ضعیف از پر خواهد داشت. برای مشاهده این پرها، جوجه را با یک دست، محکم بگیرید. از دست دیگر خود برای بیرون کشیدن بال استفاده کنید به گونهای که پرها تا حدودی از هم جدا و قابل رویت باشند.
جوجه نر (خروس) پرهایی با طول تقریبا یکسان خواهد داشت. اما جوجه ماده(مرغ) دارای پرهایی با دو طول متفاوت خواهد بود. شما میتوانید برای بدست آوردن نتایج دقیق تر، انجام این آزمایش تعیین جنسیت را ،1 تا 2 روز بعد از برداشت جوجه انجام دهید. اگر این کار را به زمان دیرتری موکول کنید رشد بالها بیشتر شده و برای تشخیص مناسب نخواهد بود
5. رنگ سر برای تشخیص جنسیت جوجه رنگی
بدن یک جوجه تا زمانی که به سن 6 هفتگی برسد با بال های پردار، نرم و کوچک پوشیده شده است. جوجه های نر معمولا دارای سرهایی با رنگ روشن هستند در حالی که ماده ها اغلب سرهای قهوه ای تیره دارند. اگر یک ماده، لکه ها یا نوارهای رو به پایین داشته باشد، معمولا قهوه ای یا سیاه خواهد بود. در مقابل این نشانه ها برای جنس نر عموما سفید یا زرد است .
به عنوان مثال ، جوجه های نژاد “Rhode Island Red” یا “New Hampshire” تقریباً رنگ آمیزی طلایی دارند. همچنین ستاره های سرخ(Red Stars) یک نژاد وابسته به جنس هستند، بنابراین نر و ماده دارای رنگهای مختلفی هستند. نرها رنگ طلایی مایل به زرد به خود میگیرند ، در حالی که رنگ مادهها طلایی مایل به قرمز است. در برخی شرایط نیز می توانید جنسیت جوجه یک روزه را با استفاده از مشاهده رنگ پرها حدس بزنید. برخی نژادها الگوهای کم نظیر جنسیتی دارند. به عنوان مثال، جوجه های نر نژاد Barred Plymouth Rocks”" دارای لکه های زرد روی سرشان هستند.
6. جثه جوجه ها برای تشخیص جنسیت
در حدود سن 3 تا 4 هفته ای، باید بتوانید تفاوت جوجه های نر و ماده را براساس اندازه بدنشان تشخیص دهید. جوجه های نر معمولاً دارای بدن و سر بزرگتر خواهند بود و جوجه های ماده کمی ریز تر ظاهر میشوند .
7. بررسی دریچه مقعدی راه تشخیص جنسیت جوجه
هشدار: بهتر است برای انجام این روش از یک متخصص کمک بگیرید. با این حال اگر خودتان تصمیم به انجام این کار گرفتید حتما با جوجه ها با ملایمت برخورد کنید. جوجه را در دست خود نگه داشته و فشار کمی به ناحیه شکمی وارد کنید تا مدفوع از بدن جوجه خارج شود. به دریچه مقعد واضح و روشن نگاه کنید.اگر برآمدگی دیدید، احتمالاً جوجه نر است اما اگر هیچ برآمدگی مشاهده نکردید جوجه ماده است. در بعضی از نژادها، هر دو جنس نر و ماده دارای یک سری از برآمدگیهای مهره مانند در دریچه مقعد خواهند بود. در این موارد، خروسها مهره های گرد دارند در حالی که در مرغها این مهره ها صاف و بدون برآمدگی هستند.
8. سن 6 هفتگی در جوجه ها
اگر شما میخواهید این مدت طولانی صبر کنید تا جنسیت را تعیین کنید، شانس موفقیت شما کمی افزایش مییابد. مشاهده تغییرات جسمی مانند رشد و نمو در راه رفتن آسانتر و تغییرات رفتاری، مانند پاسخ به محیط نیز واضح تر و سازگارتر خواهد بود. علاوه بر این، اگر چند ماه صبر کنید، احتمالاً نرها شروع به خواندن میکنند.
9. رشد تاج را در طی 6 هفته کنترل کنید
در این مرحله، تاج شانه ای روی سر در جوجه های نر کاملاً در حال رشد بوده و اضافات گوشتی در نواحی صورت قابل مشاهده هستند. شما متوجه برآمدگیهایی میشوید که به طور مستقیم از بالای سر امتداد دارند. پوست تاج نیز قرمز خواهد شد. در مقابل، پوست صورت مرغ ماده زرد و بدن برجستگی خواهد بود.
10. پرهای ناحیه کمری برای تشخیص جنسیت جوجه مرغ
اگر مرغ بین 8 تا 10 هفته سن دارد ، پرهای ناحیه کمری را بررسی کنید .جوجه را محکم در دست خود نگه دارید و به محل تلاقی پرهای ناحیه کمری و دم توجه کنید. متوجه خواهید شد که جوجه های نر در این ناحیه دارای پرهای تیز هستند، در حالی که پرهای ماده ها گردتر و نرمتر به نظر می رسند.
11. خلق و خوی جوجه ها خروس ها
همانطور که معاشرت جوجه ها با هم را در نظر میگیرید به این مورد توجه کنید که کدام یک از جوجه ها به سلطه گر بودن تمایل دارد و کدام یک بیشتر مطیع یا تحت سلطه هستند. جوجه های نر کمتر ترسو بوده و به احتمال زیاد هم نوعان خود را مورد خشونت قرار میدهند.جوجه های ماده به راحتی از صداهای بلند وحشت زده شده و در پاسخ بی حرکت میمانند. راه دیگر مشاهده پاسخ جنگ یا گریز است. به این صورت که در حالی که دستهای خود را بر هم میزنید به جوجه ها نزدیک شوید. در این موقعیت جوجه های نر نواهای هشدار دهنده صادر خواهند کرد و جوجه های ماده معمولا سکوت میکنند.
12. بافت زیر گلو برای تشخیص جنسیت جوجه خروس
این پوست شل و حلق آویز در زیر ناحیه منقار جوجه قرار گرفته که هرچه جوجه بالغ تر میشود رشد این ناحیه نیز افزایش خواهد یافت. با این حال این ناحیه در جوجه نر پر رنگتر و یا درخشانتر و با رنگ قرمز ظاهر خواهد شد در حالی که در جوجه ماده به رنگ زرد، سفید یا خاکستری باقی خواهد ماند.
13. طیف سنجی لیزر
برای اهداف تجاری از طیف سنجی لیزر استفاده کنید. این روش جدید شامل همان عکس برداری در آزمایشگاه است. یک پرتو لیزری کوچک به داخل تخمی که 3 روز از دوره نهفتگی را گذرانده هدایت میشود. بدین صورت تکنسین ها از محتویات DNA تخم مرغ برای تعیین جنسیت جوجه های آینده استفاده میکنند.
14. تشخیص جنسیت جوجه با رنگ جوجه
در این قسمت منظور ما جوجه هایی هستند که برای نمایش الگوی رنگی جنسیتی در جوجه کشی پرورش داده میشوند. به این معنی که شما قادر خواهید بود جنسیت جوجه ها را تقریباً بلافاصله و با دقت بالایی تشخیص بدهید. به عنوان مثال، ستاره های سرخ یک نژاد دارای پیوند جنسیتی هستند. به این صورت که رنگ نرها طلایی زرد بوده و ماده ها طلایی مایل به قرمز هستند. خروس های نژاد طلایی (رودآیلند قرمز،مینورکاس،وایاندوت ،پلیموت های سنگی و کوچین ها ) پرورش یافته با مرغ های نقره ای / مدادی (سفید ،کلمبیایی،وایاندوت های لعاب نقره ای ،ساسکس روشن و یا برهماهای روشن و تیره ) که نتیجه ی آنها ماده های به رنگ زرد نخودی یا قرمز و نرهای سفید /خاکستری دودی می شود.مرغ های خطوط سنگی (barred rock ) پرورش یافته با خروس های به رنگ زرد نخودی ، جوجه های نر سیاه که قسمتی سفید روی سرشان هست دارند.ماده ها به رنگ سیاه خالص هستند
15. فرم تخم ها برای تشخیص نر و ماده بودن جوجه رنگی
برخی از نظرهای قدیمی بر این است که تخمی که جوجه ی نر دارد فرمی تیز و تخم ماده فرمی گرد خواهد داشت و فقط با نگاه کردن به شکل تخم مرغ میتوان جنسیت جوجه را تشخیص داد. با این حال، این روش با گذشت زمان بی اعتبار بوده و در حد حدس و گمان باقی مانده است.
16. تخمگذاری
اگر جوجه شما تخم میگذارد، به وضوح یک مرغ بالغ (ماده) است. این امر میتواند در بازه زمانی از سن 12 تا 30 هفته رخ دهد. یک خروس (نر) نمیتواند تخم بگذارد، اما ممکن است در همان بازه زمانی مشابه با صدای بلند شروع به خواندن کند.
17. تشخیص جنسیت جوجه ها شانه ها و ریش ها
همزمان بااینکه خروس ها بزرگ می شوند و حتی در سنین پایین شان انها شانه های صورتی و ریش خواهند داشت. در هفته ی ششم شما به طور کلی می توانید جوجه های نر و ماده را بسته به نژادشان شروع به مرتب کردنشان بکنید.جوجه نرهای شما شانه ها و ریش های بزرگتر و برجسته تری نسبت به جوجه ماده ها دارند ولی اگر باز هم یک جوجه ماده ای دیدید که شانه ی بزرگتر از حد نرمال داشت نگران نباشید . گاهی اوقات مرغ ها که بزرگ می شوند شانه ها رنگ پریده تر می شوند و سپس رشد می کنند تا زمانی که بالغ شوند.
یکی از جنبه های مفید برای تعیین جنسیت جوجه ها به وسیله ی ریش و شانه هایشان این است که شانه ی خروس ها زودتر از مرغ ها تبدیل به صورتی مایل به قرمز خواهد شد. شانه ی مرغ ها تا زمانی که آماده ی تخم گذاری نشده باشند به رنگ قرمز تبدیل نخواهد شد.بنابراین اگر شانه و ریش مرغ ها زمانی که آن ها ۱۸ هفته ای یا بزرگتر شده باشند یک دفعه بزرگ و قرمز روشن شد نگران نباشید . آنها به سادگی در مرحله ی نهایی از بلوغ خود هستند.
18.تشخیص جنسیت جوجه به روش ژنتیکی
یکی از روش های علمی برای تشخیص جنسیت جوجه های یکروزه، روش ژنتیکی است. در این روش از ژن هایی که برروی کرومزوم های جنسی قرار دارند می توان نر و ماده بودن جوجه ها را از روی زمان پر درآوردن و همچنین با استفاده از رنگ پرها تشخیص داد. به این روش، روشآتوسکسینگ نیز می گویند. البته تشخیص از روی رنگ پرها در این روش موثر تر است
20. حرکات پای پرنده برای تشخیص جنسیت جوجه مرغ
حرکات پای پرنده به خوبی نشان دهنده نر یا ماده بودن جوجه شماست . جوجه نر جثه بزرگتر و هنگام راه فتن زبل تر است . جوجه نر معمولا یک پای خود را هنگام راه رفتن به سمت عقب هدایت میکند .بهترین و علمی ترین راه برای تشخیص جنسیت جوجه زمان بیرون آمدن جوجه ها از تخم هست که جوجه خروس ها در بال هاشون دارای پرهای منظم و یک اندازه هست ولی در جوجه مرغ ها پرهای بال نامنظم هستند .