نان شیرمال یکی از نان های خوشمزه و بسیار پرطرفدار ایرانی است که قدمت بسیار زیادی دارد و مانند نان فطیر اراکی بیشتر به عنوان سوغاتی شناخته می شود. این نان خوشمزه را می توانید مانند پن کیک ساده در کنار انواع صبحانه ها سرو کنید.
با مقدار موادی که در این دستور شیرینی پزی قرار گرفته است می توانید برای ۴ نفر نان شیرمال تهیه کنید. در صورتی که می خواهید مقدار کمتر یا بیشتری نان شیرمال تهیه کنید کافیست مقدار مواد را ضرب یا تقسیم کنید. با آموزش شیرینی پزی سنتی نان شیرمال ساده با ساعد نیوز همراه باشید.
مواد لازم برای نان شیرمال ساده
- آرد سفید شیرینی پزی ۳ لیوان
- شکر ۱/۲ لیوان
- آب گرم ۶ قاشق غذا خوری
- روغن مایع ۲ قاشق غذا خوری
- کره ۱ قاشق غذا خوری
- شیر ولرم ۱/۲ لیوان
- تخم مرغ ۱ عدد
- مایه خمیر ۱ قاشق غذاخوری سرخالی
- نمک کمی
طرز تهیه نان شیرمال ساده
مایه خمیر را با آب گرم و ۱ قاشق شکر مخلوط کرده کنار بگذارید تا عمل بیاید. آرد و نمک را مخلوط کرده و الک کنید.تخم مرغ را در ظرفی شکسته و زرده و سفیده را کاملا مخلوط کنید نصف تخم مرغ برای داخل خمیر و نصف آن برای رومال استفاده میشود. در ظرف بزرگی شیر ولرم، شکر، کره ذوب شده، روغن مایع و نصف تخم مرغ را مخلوط کرده و خمیر مایه به عمل آمده را افزوده و هم بزنید.
سپس آرد را کم کم اضافه کرده تا جایی که خمیر نرم و لطیفی که به دست نچسبد به دست بیاید و بعد به مدت ۱۰ دقیقه ورز دهید یا ۱۰۰ مرتبه روی میز کار بکوبید و روی خمیر را پوشانده در جای گرم به مدت یک ساعت و نیم استراحت دهید.
وقتی حجم خمیر دو برابر شدکمی ورز داده به خمیر شکل دهید و در سینی فر روی کاغذ روغنی قرار داده و دوباره روی خمیر را بپوشانید و به مدت نیم ساعت استراحت دهید.وقتی حجم خمیر تغییر کرد باقی مانده تخم مرغ را روی خمیر بمالید و کنجد بریزید.
فر را از قبل با دمای ۱۸۰ درجه روشن کنید و همزمان با روشن کردن فر یه ظرف آب جوش کف فر قرار دهید بعد از گرم شدن فر خمیر را به مدت ۲۰_۱۵ دقیقه در طبقه وسط بپزید و چند دقیقه هم شعله بالا را روشن کنید تا روی نان هم طلایی و خوش رنگ شود.
مواد لازم برای تهیه نان شیرمال ساده روش دوم
- آرد گندم یا آرد چند منظوره سه پیمانه سر خالی
- شکر نصف پیمانه
- کشمش (اختیاری) نصف پیمانه
- تخم مرغ یک عدد
- پودر خمیر مایه یک قاشق غذاخوری
- 100 گرم کره
- نمک به میزان لازم
- کنجد سیاه یا سفید
مراحل پخت نان شیرمال ساده روش دوم
درون یک کاسه شکر و پودر خمیر مایه را مخلوط کنید. سپس شیر گرم را به آن ها بیفزایید. مواد مخلوط شده را به خوبی هم بزنید. حالا در یک کاسۀ دیگر نمک و آرد را قاطی کرده و پس از آن مخلوط شیر را به آن اضافه کنید. تخم مرغ را در یک ظرف جدا بشکنید و زرده و سفیدۀ آن را هم بزنید. سپس تخم مرغ هم زده را به مخلوط آرد بیفزایید. در این مرحله می توانید کره را روی شعلۀ کم آب کنید. مراقب باشید که کره کاملاً به حالت مایع درآمده باشد. بعد از این کار، کرۀ مایع را با موادی که آماده کرده اید ترکیب کنید.
کمی روغن به دست خود بمالید و با دست روغنی مواد را برای 5 دقیقه ورز دهید. این کار را تا زمانی انجام دهید که خمیر نان دیگر به دستانتان نچسبد. لازم به ذکر است اگر این کار را بیش از اندازه انجام دهید، خمیر ترک می خورد. پس حتماً حواستان به این موضوع باشد. حالا خمیر را درون ظرفی در دار قرار دهید و یا به گونه ای روی آن را بپوشانید. برای یک ساعت به آن دست نزنید تا استراحت کند. زمانی که اندازۀ خمیر دو برابر حالت اولیه اش شود زمان مناسب برای ادامه روند درست کردن نام شیرمال است. برای تسریع این کار می توانید خمیر را گرم کنید؛ مثلاً فر را روشن کنید تا زمانی که کمی گرم شود و سپس آن را خاموش کرده و برای چند دقیقه کوتاه خمیر را درون فر قرار داده تا به حجیم شدنش سرعت ببخشید. البته بدون انجام این کار نیز پس از یک ساعت نتیجه حاصل می شود.
فر را روی 160 درجه سانتی گراد قرار دهید. زمانی که فر در حال گرم شدن است، روی سطح سینی فر یک کاغذ روغنی قرار دهید. خمیر را روی کاغذ روغنی پهن کنید و کمی آرد روی آن بریزید. حال با دست سعی کنید خمیر را مسطح کنید. دوباره روی آن را بپوشانید و 20 دقیقه صبر کنید. پس از 20 دقیقه خمیر پف کرده را به سلیقۀ خود به هر مدلی که تمایل دارید شکل دهید. برای مثال می توانید آن را خیلی ساده و شبیه به عکس ها به شکل دایره تزئین کنید و یا خمیر را مانند بافت مو دربیاورید. حال با قلم مو زردۀ تخم مرغ را روی نان بزنید سپس روی آن کنجد سیاه و یا سفید بریزید. سینی را حدود 20 الی 25 دقیقه درون فر قرار دهید. حتماً هر چند دقیقه یک بار نگاهی به آن بیندازید که اگر دمای فر کم و یا زیاد بود خمیرتان خراب نشود.
پخت نان شیرمال بدون فر
برای پخت نان شیرمال بدون فر می توانید همان مراحل یک، دو و سه را تکرار کنید با این تفاوت که به جای فر از یک قابلمه و یا یک تابۀ گود استفاده می کنید. به خاطر داشته باشید که باید کمی روغن کف قابلمه و یا تابۀ بریزید و هنگام پخت حتماً از دم کنی استفاده کنید. زمان پخت نان شیرمال بدون فر نیز همان 20 الی 25 دقیقه است. اگر تمایل داشته باشید می توانید داخل خمیرتان کشمش و یا گردو متناسب با سلیقه تان بریزید و در نهایت روی آن را با کنجد، پودر قند تزئین کنید.نان شیرمال ترکی نیز با همین دستور پختی که خواندید تهیه می شود. فقط نان شیرمال ترکی را هنگام شکل دهی به صورت حلقه ای درمی آورند. در نهایت اینکه شما می توانید با توجه به سلیقه خودتان هر چیزی که تمایل داشتید روی نانی که درست کردید قرار دهید؛ مانند خامه و یا شکلات؛ ولی طرز تهیه آن به طور اصلی همان چیزی بود که برای شما قرار دادیم. فراموش نکنید که نان شیرمال گاهی به عنوان عصرانه همراه با چایی سرو می شود.