گیجاواش تره از انوع غذاهای ویژه محلی مردم گیلان هست که از سبزی محلّی وخودرو این منطقه تهیه میشه ومیشه گفت که یه جورایی همه مواد داخل این غذا کاملاً محلّی هست. اسم این غذا گرفته شده از سبزی گیجاواش هست که یک نوع سبزی بسیار معطّر وخودرو در منطقه گیلان هست که زنان محلی این سبزی هارو از روستاهای اطراف میچینند وبه صورت دسته های کوچک در بازارهای محلی بعنوان سبزی محلی میفروشند.گیجاواش یا گیجواش با(نام علمی: Pimpinella saxifraga)، گیاهی از تیرهٔ چتریان و بومی جزایر بریتانیا و مناطق معتدل اروپا و غرب آسیا است. برگهای آن شبیه به گیاه رشکک (burnet) است، اما نباید با آن اشتباه شود. همچنین، اگرچه جزء دوم نام علمی آن ساکسی فراگا است، اما هیچ ارتباطی با گیاه ساکسی فراگا ندارد، تنها اینکه مانند آن ادرارآور است و خاصیت سنگ شکن دارد.
در ایران این گیاه در مناطق شمالی به ویژه نواحی مختلف استان گیلان به صورت خودرو پراکنش دارد. واش در گویش محلی گیلکی به معنای گیاه است و چنین نقل می شود که دلیل نامگذاری این گیاه به گیجواش این است که با مشغول شدن به چیدن آن، احساس سرگیجه به انسان دست می دهد. گیجاواش در استان گیلان به عنوان یک سبزی محلی معطر شناخته شده و از آن در ساخت یک نوع غذای محلی به نام سیرابیج استفاده می شود.
گیاه اناریجه (با نام علمی Froriepia subpinnata) گونهٔ دیگری از چتریان است که شباهت بسیاری با گیجاواش دارد و در ایران، در استانهای مازندران، گلستان و گیلان رویش وسیع دارد.
مواد لازم برای تهیه گیجاواش تره
- گیجاواش ۲۰۰ گرم
- برگ سیر تازه ۱۰۰ گرم
- تخم اردک ۲ عدد
- روغن مایع به میزان لازم
- نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه گیجاواش تره گیلانی
برگ سیر را شسته اجازه می دهیم آب آن کشیده روی تخته کار با انداره نیم سانتی متری برش می دهیم گیجاواش را هم شسته و ریز خرد می کنیم. تخم مرغ ها را داخل کاسه ای شکسته و کمی مخلوط می کنم تا از حالت لختگی خارج شود و بعد به آن نمک و فلفل می زنیم و آماده می گذاریم.
ابتدا داخل تابه ای روغن ریخته و برگ سیر ها را به همراه زردچوبه در آن سرخ می کنیم کمی که برگ سیر ها نرم شدند گیجاواش زا به سیر افزوده و دوباره به تفت دادن ادانه می دهیم و حرارت را کم کرده درب تابه را می گذاریم تا سبزی ها به اندازه لازم نرم شوند.
حالا سبزی ها کاملا پخته شده و در این مرحله تخم مرغ آماده شده را به سبزی ها افزوده درب تابه را می بندیم تا کاملا تخم مرغ پخته شود. حالا درب تابه را برداشته و گیجاواش تره را در ظرف مناسبی ریخته و در کنار برنج دمی ایرانی سرو کرده و نوش جان کنید.
فوت و فن های طرز تهیه خورش گیجاواش گیلانی
- هر چند در طرز تهیه گیجاواش گیلانی بهتر است از برگ های سبز سیر استفاده کنید ولی در صورت در دسترس نبودن سیر تازه، می توانید از چند حبه سیر خرد شده استفاده کنید.
- گیجاواش با برنج کته ای سرو می شود و باقالی خام سبز و سیر هم در صورت دلخواه با آن مصرف می شود.
- گرد لیمو در طرز تهیه گیجاواش گیلانی به عنوان یک چاشنی اختیاری استفاده می شود ولی می توان آن را حذف کرد چون در روش سنتی، گرد لیمو در این غذا به کار نمی رود.
- در طرز تهیه گیجاواش می توانید در مراحل پایانی آب نارنج، آبلیمو یا رب انار هم اضافه کنید ولی در دستور سنتی و اصلی آن، از این چاشنی ها استفاده نمی شود.
- تخم مرغ یا تخم اردکی را که در طرز تهیه گیجاواش گیلانی به کار می برید می توانید در کنار گیجاواش بشکنید و بپزید یا آن را با سبزی مخلوط کنید.
مواد لازم برای نرگسی اسفناج
- چهار عدد تخم مرغ
- ۵۰۰ گرم اسفناج خرد شده
- سه حبه سیر پوست کنده و رنده شده
- دو عدد پیاز پوست کنده و خلالی خرد شده
- روغن مایع به مقدار لازم
- نمک، زردچوبه و فلفل به مقدار لازم
طرز تهیه نرگسی اسفناج
اسفناج های خرد شده را در قابلمه بریزید و آن را روی اجاق گاز با شعله ملایم قرار دهید تا اسفناج ها برای ۱۵ دقیقه به آرامی بپزند. در همین حین، پیازهای خلالی خرد شده را در یک تابه در روغن داغ سرخ کنید تا نرم و سبک شوند. سپس سیر رنده شده را به پیازها اضافه کنید و آن ها را با هم تفت دهید. پس از طلایی شدن سیر و پیاز، زردچوبه را به آن ها اضافه کنید و کمی آن را تفت دهید تا بوی خامی زردچوبه گرفته شود.اسفناج پخته شده و بدون آب را به مواد داخل تابه اضافه کنید و آن ها را برای چند دقیقه با هم تفت دهید. سپس نمک و فلفل را به نرگسی اضافه کنید و مواد را هم بزنید. در مرحله آخر، تخم مرغ ها را روی اسفناج بشکنید و درب تابه را ببندید تا تخم مرغ ها خودشان را روی حرارت ملایم بگیرند. نرگسی اسفناج را با برنج و ماست سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه نرگسی اسفناج
- بعد از شکستن تخم مرغ ها روی اسفناج ها می توان آن ها را هم زد یا به صورت عسلی درست کرد.
- برای داشتن یک نرگسی خوشمزه تر و مجلسی تر، کمی گردوی خرد شده به غذا اضافه کنید.
- توجه داشته باشید که هرچه پیازها را ریز تر و یکدست تر خرد کنید، طعم و ظاهر نرگسی شما بهتر خواهد شد.
- در برخی طرز تهیه ها از کمی فلفل دلمه ای هم در نرگسی اسفناج استفاده می شود.
- قبل از افزودنتخم مرغ ها به تابه، می توانید اسفناج ها را به یک گوشه تابه انتقال دهید وتخم مرغ ها را در گوشه خالی تابه سرخ کنید.
- برخی افراد کمی گوشت چرخ کرده هم به نرگسی اضافه می کنند؛ اما این غذا در طرز تهیه اصلی خود، یک غذای بدون گوشت است.
روش تهیه کویی تره با طعم عالی
