رازگشایی از زلزله اخیر خوی

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از رکنا، دکتر علی بیت اللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به رخداد زلزله 5 خوی استان آذربایجان غربی که در روز گذشته 25 اسفند ماه به ثبت رسید، گفت: بر اساس گزارش مرکز لرزه‌نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران زلزله 5 خوی استان آذربایجان غربی، در ساعت 15 و 17 دقیقه روز گذشته 25 اسفند ماه در عمق 16 کیلومتری و به فاصله 6 کیلومتری دیزج دیز، 12 کیلومتری خوی و 19 کیلومتری فیرورق و در فاصله مستقیم 647 کیلومتری از تهران رخ داده است.

وی ادامه داد: گسل مسبب زلزله 5 خوی، بر روی نقشه گسل‌های ایران برهم نهی شد و بر این اساس گسل احتمالی مسبب زلزله حدس زده شده است. برآورد شد که رومرکز زلزله 5 خوی در مجاورت بخش انتهایی جنوب شرقی گسل "سیه چشمه – ماکو" واقع شده است و احتمالا رهایی تنش باقیمانده ناشی از ادامه جنبایی این گسله که زلزله 5.9 خوی را در روز 8 بهمن ماه رقم زد، رخداد زلزله 5 خوی را موجب شده است.

بیت اللهی خاطر نشان کرد: پسلرزه‌های زلزله 5 خوی استان آذربایجان غربی از زمان وقوع زلزله تاکنون تعداد 4 پسلرزه در محدوده رومرکز زلزله رخ داده است که بزرگی بزرگترین آن 3.8 بوده است.

به گفته وی لرزه‌خیزی محدوده رومرکز زلزله 5 خوی استان آذربایجان غربی بر اساس داده‌های نوین لرزه‌خیزی ایران از اوایل سال 1385 و در شعاع یک درجه از رومرکز زمینلرزه‌های 17 سال اخیر جمع‌آوری شده است که معرف لرزه‌خیزی گستره رومرکز زلزله هستند. بر اساس داده‌های جمع آوری شده در این مدت تعداد 1744 زلزله با بزرگی 2.5 و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال 2006 میلادی تا زمان وقوع زلزله 5 خوی (به مدت 17 سال) ثبت شده است.

بیت اللهی ادامه داد: از این تعداد 9 زمینلرزه با بزرگی 5 و بالاتر و 68 زلزله با بزرگی 4 تا 5 و بقیه زمینلرزه‌ها کوچکتر از بزرگی 4 در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی یادآور شد: با توجه به اینکه پس از رخداد زلزله 5.9 خوی در روز 8 بهمن، از تعداد رخداد پسلرزه‌های این منطقه به طور قابل ملاحظه‌ای کاسته شده بود و چنین به نظر می‌رسد که سکون نسبی در رخداد پسلرزه‌ها، فرصتی برای تجمع تنش باقیمانده در محدوده جنوب خوی و در راستای گسل سیه چشمه – خوی باشد، ولی روز گذشته شاهد وقوع زلزله‌ای با بزرگی 5 به عنوان پسلرزه نسبتا بزرگتر بودیم.

وی ادامه داد: سمت و سوی تنش رها شده به جنوب شرقی خوی و به سمت گسل تسوج و گسل شمال تبریز میل می‌کند، وقوع 4 پسلرزه در اطراف رومرکز زلزله 5 نیز معرف این نکته است که گسیختگی گسلی در محدوده عمق کانونی رخداد زلزله، در جنوب شرقی خوی به سمت "دیزج دیز" صورت گرفته است که در جنوب آن گسل تسوج و در شرق آن در فاصله حدود 20 کیلومتری گسل شمال تبریز واقع شده است.

این محقق حوزه زلزله‌شناسی تاکید کرد: با توجه به لرزه‌خیزی بالای منطقه و اهمیت بسیار بالای گسل‌های شمال تبریز، تسوج و گسل سلماس و سوابق وقوع زمینلرزه‌های ویرانگر در منطقه، ضرورت ویژه دارد تا با راه‌اندازی شبکه لرزه‌نگاری و شتابنگاری متراکم در شمال غرب ایران، جنبایی گسل‌های محدوده به طور دقیق پایش شود.

بیت‌اللهی یادآور شد: به نظر می‌رسد پسلرزه‌ 5 خوی، پسلرزه‌ای است که پس از سکون نسبی و تجمع تدریجی تنش باقیمانده، رخ داده است، ضمن آنکه توزیع آن به سمت و سوی سازوکارهای مهم تکتونیکی "تسوج و گسل شمال تبریز" نزدیک می‌شود؛ از این رو ضرورت دارد تا روند رخدادهای آتی حتی رویدادهای کوچکتر از 2.5 به دقت مورد پایش قرار گیرد.