دو مفهوم رشد یا ریزش قیمت سهام برای سرمایه گذاران بورسی اهمیت بسزایی دارد؛ در واقع سود و زیان سرمایه گذاران به همین دو مفهوم مرتبط است. زمانی که شاخص کل بورس رشد می کند، قاعدتاً اکثر سرمایه گذاران بازدهی مناسبی کسب کرده و هنگام ریزش قیمت سهام، شاخص نیز اغلب این افراد با زیان مواجه می شوند. حال همان طور که اشاره شد، سرمایه گذاران حرفه ای نظیر مدیران «صندوق های سرمایه گذاری مشترک» در شرایط ریزش قیمت سهام، بازار بورس هم چندان متضرر نمی شوند، زیرا این گروه از سرمایه گذاران با مطالعه عوامل بنیادی تاثیرگذار بر صنایع و شرکت ها و همچنین بررسی نمودارهای مختلف به خوبی می توانند شروع دوره های منفی بازار را پیش بینی کنند.
اصلاح قیمت در بورس چیست؟
ریزش بورس چیست؟
قیمت ها و روند سهام همواره به صورت صعودی حرکت نمی کنند و اکثرا حرکت آن ها به صورت پلکانی می باشد و در صورتی که قیمت سهام بیشتر از اندازه واقعی خود رشد کند و یا به قصد حفظ و برداشت سودآوی ناشی از افزایش قیمت سهام، سرمایه گذاران اقدام به فروش سهام خود می کنند اما ریزش و اصلاح سهم چه زمانی رخ می دهند اصلاح قیمت سهم در واقع حرکتی است که قسمتی از روند غالب بازار را خنثی می کند به این معنی که قیمت برخلاف موج اصلی حرکت می نماید. به طور کلی سهم به صورت پیوسته صعود یا نزول نمی کند و معمولاً صعود یا نزول آن بصورت پلکانی می باشد. وقتی که قیمت ها بیش از اندازه واقعی خود رشد کنند به واسطه همین امر سرمایه گذاران اقدام به فروش سهام خود می کنند اگر این رشد قیمتی بیش از حد باشد در ادامه باعث ایجاد فروش های سنگین تری می شود که این دوران را دوران اصلاح قیمت سهام می گویند. ریزش قیمت را می توان با مثال شاخص بهتر توضیح داد، در دوران اصلاح تمام شرکت های حاضر در بورس دچار افت قیمت نمی شوند اما در زمان ریزش شاخص با منفی شدن دسته جمعی سهام شرکت ها مواجه خواهیم بود. در این مدت با تشکیل صف های فروش به صورت سریع و در طولانی مدت، ارزش سهام شرکت ها به شدت و در کوتاه ترین زمان کاهش می یابد.
تعریف پذیرفته شده ای برای اصلاح قیمت یا correction price وجود ندارد، اما عموماً وقتی شاخص سهامی بیش از ۱۰ درصد سقوط می کند، اغلب گفته می شود که به محدوده اصلاح قیمت وارد شده است. این اصطلاح به این دلیل استفاده می شود که «اصلاح» روند بالا رفتن قیمت را متوقف کرده و قیمت ها را به روند طولانی مدت خود باز می گرداند. به عبارتی افراد، اصلاح سهم را در کاهش نسبی قیمت ها در یک روند صعودی می دانند. موردی که ممکن است تازه واردان بورس آن را با ریزش اشتباه بگیرند. سقوط یا ریزش بازار سهام به معنای کاهش چشم گیر و ناگهانی قیمت سهام در بخش های مهم و تأثیرگذار بازار سهام است که منجر به کاهش قابل توجهی در ارزش اوراق می شود. هراس (panic) به همان اندازه ی عوامل بنیادی اقتصاد بر سقوط بازار تأثیر می گذارد. سقوط های بازار اغلب ازحباب اقتصادی بازار سهام پیروی می نمایند. سقوط بازار سهام در واقع پدیده ای اجتماعی است که رخدادهای بیرونی اقتصادی با روانشناسی و رفتار جمعی، ترکیب شده اند و در یک چرخه متناوب شکل می گیرد که در آن فروش توسط برخی از شرکت کنندگان بازار، شرکت کنندگان بیشتری را وادار به فروش می کند و در واقع آن ها را نسبت به فروش تحریک می کند. به طور کلی سقوط بازار معمولاً در شرایط زیر رخ می دهند:
دوره ای طولانی مدت از افزایش قیمت سهام و خوش بینی بیش از حد اقتصادی، بازاری که در آن نسبت P/E بیشتر از میانگین بلندمدت می شود، و استفاده گسترده از حاشیه بدهی و اهرم توسط شرکت کنندگان بازار رخ می دهد نکته مهم برای سرمایه گذاران ان است که در فرآیند خرید و فروش در بورس باید عددی را به عنوان حد ضرر و عددی را هم به عنوان حد سود برای خودتان در نظر بگیرید و سعی کنید که این اعداد را مد نظر خود داشته باشید. در نظر داشته باشید که تعیین حد ضرر و حد سود به تحلیل تکنیکال و استراتژی و انتظار شما از روند سوددهی سهم بستگی خواهد داشت.
علت ریزش قیمت سهام در بازار بورس چیست؟
تأثیرگذاری اقتصاد جهانی بر بازار بورس
صنایع اصلی بورس ایران از قبیل صنایع فولاد، سنگ آهن، پتروشیمی ، فلزات رنگی، سیمان و سایر سرمایه گذاری های مرتبط که بیش از ۶۰ درصد ارزش بازار را شامل می شوند، تحت تاثیر اقتصاد جهانی و قیمت کالاها در بازارهای بین المللی قرار دارند.همان طور که می دانید سرمایه گذاران حرفه ای و مدیران صندوق های سرمایه گذاری با مطالعه پیوسته شرایط اقتصاد جهانی در امریکا، اروپا، چین و... می کوشند تا تاثیر تحولات اقتصاد جهانی را بر قیمت کالا ها در بازارهای بین المللی بررسی کرده و اثر آن را بر صنایع «کامودیتی محور» در کشور نیز بسجند.
در واقع مدیران حرفه ای نهادهای مالی می توانند با تحلیل آخرین وضعیت قیمت کالا ها در بازارهای جهانی، نسبت به پیش بینی قیمت و ارزش سهام شرکت های مرتبط داخلی اقدام کنند. به همین دلیل است که حرفه ای ها از ریزش قیمت سهام به صورت ناگهانی شرکت های بورسی، آسیب کمتری می بینند؛ چراکه با پیش بینی به موقع کاهش قیمت های جهانی اقدام به فروش سهام های مرتبط می کنند. به عنوان مثال اگر قیمت جهانی فلز مس با کاهش شدیدی روبرو شود، ارزش سهام «ملی مس» ایران هم به دنبال این تغییر با کاهش مواجه خواهد شد.
تحولات درونی صنایع و شرکت ها
تاثیرگذارترین عامل بر اقتصاد شرکت ها، تحولات درونی صنایع و شرکت ها است. همان طور که می دانید آخرین وضعیت اقتصادی شرکت ها و تحولات درون آن ها از طریق گزارش های مالی شامل گزارش های میان دوره ای صورت سود و زیان ، گزارش تولید ماهانه، گزارش فعالیت هیئت مدیره، گزارش تفسیری مدیریت، گزارش های افزایش سرمایه و گزارش های شفاف سازی منتشر می شود.تحلیل گران حرفه ای با بررسی پیوسته این گزارش ها، ارزش سهام شرکت های مذکور را بررسی کرده و سعی می کنند در زمانی که اخبار و گزارش های رسمی درباره شرکت مناسب نیست، نسبت به فروش سهام آن شرکت اقدام کنند.
تاثیر عوامل اقتصاد کلان کشور
ارزش سهام شرکت ها متاثر از عوامل و متغیرهای کلان اقتصادی نظیر نرخ ارز، بهره، مالیات، حامل های انرژی، تعرفه بازرگانی و... قرار دارند. تحلیل گران مجرب با بررسی روند تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر آن را بر صنایع مختلف بررسی کرده و نسبت به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه اقدام می کنند. این افراد غالباً پیش از صعود یا سقوط ارزش سهام، سیگنال های موثر بر اقتصاد کلان را رصد کرده و مانع ضرر و زیان به سرمایه شان می شوند. به عنوان مثال افزایش شدید نرخ ارز باعث رشد قیمت سهام شرکت های صادراتی می شود که معمولا هزینه های آن ها ریالی و درآمد هایشان ارزی است.
تغییر در نرخ مالیات نیز باعث تحول در بازارهای مالی خواهد شد. مثلا با تصویب لایحه مالیاتی دونالد ترامپ در امریکا ارزش بازارهای مالی آن کشور بیش از ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین افزایش نرخ بهره می تواند منجر به کاهش P/E بازار، کاهش ارزش سهام و کاهش شدید ارزش اوراق خزانه در بازار بدهی شود.تصمیمات کلان بر کاهش یارانه های انرژی نیز می تواند بر اقتصاد صنایع انرژی بر مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و... موثر باشد و قیمت سهام آن ها را با کاهش شدید مواجه سازد.
شایعات و تأثیر اخبار رسانه های جمعی
همان طور که می دانید اخباری که رسانه ها اعم از شبکه های اجتماعی، خبرگزاری ها، مطبوعات و... منتشر می کنند، تأثیر زیادی بر بازار سرمایه دارد. گاهی انتشار یک خبر منفی درباره وضعیت یک شرکت یا صنعت تأثیر زیادی بر ارزش سهام شرکت ها خواهد داشت؛ به ویژه این تأثیرگذاری بر روی کسانی که سرمایه گذاری کوتاه مدت انجام می دهند و رفتارهایشان بیشتر جنبه احساسی دارد، ملموس تر است.
انتشار این اطلاعات و تحلیل ها با محتوای منفی، فشار فروش در معاملات سهام را افزایش می دهد و قیمت سهم را دچار افت ارزشی می کند. لازم است بدانید هر چقدر نفوذ رسانه منتشر کننده خبر بیشتر باشد و آن محتوا به دست افراد بیشتری برسد، تاثیرگذاری آن نیز بیشتر خواهد بود.سرمایه گذاران حرفه ای نیز می دانند در زمانی که تحلیل ها و اطلاعات منفی در مورد یک شرکت منتشر می شود، افت قیمت ها بسیار محتمل است؛ البته اگر وضعیت بنیادی آن شرکت تغییری نکرده باشد، چنین تغییر قیمتی صرفاً یک موقعیت خرید برای حرفه ای های بازار است.
