نوزادان به طور معمول شیر مادر یا خشک مصرف می کنند که مقدار زیادی پروتئین دارند که بدن افراد بالغ نمی تواند تمام آنها را هضم کند و این قدرت تنها در نوزادان وجود دارد که دلیلش هم وجود باکتری های مفید متعدد در روده آنهاست.هورمونی که باعث افزایش حرکات روده در نوزادان می شود,موتیلین نام دارد که به مقدار زیادی تولید شده و همین باعث شده است که مدفوع کودکان بسیار نرم و سبک باشد.در نظر داشته باشید که نوزادانی که شیر خشک مصرف می کنند,بیشتر در معرض ابتلا به یبوست قرار دارند و از این رو پیشنهاد می شود در صورت توانایی شیر دهی,از این کار دریغ نکنید.اگر مشاهده کردید که مدفوع نوزاد شما سبز است اصلا نگران نباشید. چرا که اثرات مصرف شیر خشک می باشد.
نشانه های یبوست نوزاد
ممکن است نوزاد به دلیل مشکل دفع بی قراری کند و آرامشش از بین برود. مدفوع نوزاد در هنگام ابتلاء به یبوست، سفت و خشک می شود و به طور عادی تخلیه نمی شود. نوزاد در زمان دفع، درد خواهد داشت. نوزادان شیرخوار کمتر دچار یبوست می شوند، چون شیر مادر به راحتی قابل هضم است. ترکیب چربی و پروتئین در شیر مادر به طوری است که باعث ابتلا به یبوست نخواهد شد. به طور کلی علائم یبوست نوزادان به شرح زیر است:
- سفت بودن شکم نوزاد
- نفخ شدید در نوزادان
- بی اشتهایی در نوزاد
- بی حالی نوزاد و نداشتن انرژی
- درد و تقلا نوزاد در هنگام مدفوع
- مدفوع بدبو یا باد شکم در نوزاد
- کار کردن شکم نوزاد کمتر از سه بار در هفته
- گریه و ناراحتی نوزاد ، تحریک پذیری یا درد قبل از دفع
- خشک، سخت و گلوله ای بودن مدفوعی که به سختی خارج می شود.
- دفع با تاخیر یا در فاصله های طولانی (کمتر از دو بار در هفته) مدفوع کوچک، خشک و سفت
دلایل اصلی به وجود آمدن یبوست نوزاد
تعدادی از دلایل یبوست نوزادان با افراد بالغ مشترک می باشد.اما به دلیل حرکات کمتر و رژیم غذایی ساده تری که دارند این دلایل کمتر بوده و فرد به راحتی می تواند متوجه شود که مشکل از کجاست یا اینکه این کار را به پزشک متخصص بسپارد.در نظر داشته باشید که کودک باید هر ۲ ماه یک چکاپ داشته باشد که مبادا مشکل دیگری در بدنش ایجاد شده باشد و دچار بیماری دیگری شود.
مصرف شیر خشک
شیر خشک به دلیل پروتئین و مواد اضافی که در خود دارد باعث سفت تر شدن و افزایش حجم مدفوع می شود که همین مورد یعنی ایجاد یبوست. به همین خاطر اگر کودک شما شیر خشکی است,بهتر است آب بیشتری به او بخورانید تا بتواند این مشکل را جبران کند. در بازار یک سری برندهای مربوط به شیر خشک وجود دارند که برای جلوگیری از ابتلا به یبوست ساخته شده اند و قیمت بالاتری هم دارند (اگر نوزاد شما یبوست گرفت,از این موارد مصرف کند).
نقش خوردن مواد غذایی جامد در ایجاد یبوست
زمانی که نوزاد شروع به دریافت مواد غذایی جامد به عنوان غذای مکمل می کند زمانی طول می کشد تا بدن روش هضم غذاهای جدید را یاد بگیرد، همین موضوع نوزاد را دچار یبوست می کند. غذاهایی با فیبر کم و کم آبی بدن نوزاد سبب ایجاد یبوست نوزاد می شود.
تاثیر کم آبی بدن نوزاد بر یبوست
دندان درآوردن، برفک دهان نوزاد، عفونت در گلو، سرماخوردگی یا عفونت در گوش باعث بی اشتهایی در نوزاد و بی میلی او در مصرف شیر می شود. نوزادانی که غذای کمکی دریافت می کنند گاهی در اثر مصرف نکردن شیر یا آب کافی همراه با غذا دچار یبوست خواهند شد. دلیل یبوست هر چه باشد، اگر نوزاد مایعات کافی دریافت نکند، آب بدنش کم می شود و باعث یبوست در نوزادان و شیرخواران خواهد شد.
ابتلا به بیماری یا عارضه های مختلف
یبوست گاهی علامت آلرژی غذایی، مسمومیت های غذایی مانند بوتولیسم یا ابتلا به اختلال های متابولیسم یعنی وجود مشکل در شیوه جذب غذا توسط بدن نوزادان می باشد.
یبوست کودکان و نوزادان به ندرت از بیماری های مادرزادی در آنها نشأت می گیرد. با این حال بیماری های مادرزادی آسیب زننده به عملکرد روده بزرگ مانند بیماری هیرشپرونگ، مهره شکاف دار یا اسپینا بیفیدا و سیستیک فیبروسیس نیز منجر به یبوست می شود.
روش های درمان یبوست نوزادان
برای درمان این بیماری شما می توانید از روش های مختلف خانگی و دارویی استفاده کنید که بهتر است در ابتدا به سراغ روش هایی ساده تر بروید. پس با ما همراه باشید تا متوجه شوید که چطور می توان در کمترین زمان ممکن یبوست نوزاد را از بین برد.
تغییر شیر نوزاد برای درمان یبوست
زمانی که نوزاد شیر مادر مصرف می کند و دچار یبوست می شود، بهتر است رژیم غذایی مادر را تغییر دهید. ممکن است نوزاد به چیزی در رژیم غذایی مادر حساس باشد و این حساسیت عامل یبوست در نوزاد باشد. اما اگر نوزاد شیرخوار از شیشه شیر(شیر خشک) تغذیه کند، بهتر است شیر خشک حداقل تا زمان رفع یبوست عوض شود. حساسیت به بعضی مواد اولیه شیر خشک باعث یبوست می شود.
مصرف غذاهای جامد با فیبر بالا به عنوان غذای کمکی
بعضی غذاهای جامد باعث کار نکردن شکم نوزاد می شود و او را دچار یبوست میکند، حال آن که بعضی غذاها دفع را آسان می کند. اگر تغذیه نوزاد از غذاهای جامد را تازه شروع کرده اید، سعی کنید خوراکی های زیر را که فیبر بالایی دارند به کودک بخورانید:
- آلو
- هلو
- گلابی
- کلم بروکلی
- سیب بدون پوست
به جای برنجک یا گندمک فرآوری و تصفیه شده غلاتی مانند جو، جو دوسر یا خاویار گیاهی (کینوا) را بپزید. نان کامل سبوس دار، کراکر و برشتوک سبوس دار نیز مدفوع را حجیم و یبوست را شیرخواران را درمان می کند.
پوره کردن غذا برای نوزادان
در صورتی که مصرف غذاهای مکمل جامد را برای نوزادان هنوز شروع نکرده اید بهتر است بعضی از خوراکی های اشاره شده در بالا را پوره کنید و به او بدهید. به خاطر داشته باشید که میوه ها و سبزیجات فیبر طبیعی بالایی دارند که مدفوع را حجیم می کند. بعضی خوراکی ها بیشتر از بقیه به انجام عمل دفع کمک می کنند و شکم را به کار می اندازند.
رفع یبوست با افزایش مصرف مایعات
نوزادان کوچکتر معمولاً به مایعات اضافی احتیاج ندارند زیرا آب مورد نیاز خود را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت می کنند. بنابراین نوزادان تازه متولد شده از شیرهایی که می نوشند هیدراته می شوند ، چه شیر مادر باشد و چه شیر خشک. به همین دلیل ، باید اعتماد داشته باشید که شیر به تنهایی برای آبرسانی به نوزاد کافی است و هرگز بیش از مقدار توصیه شده آب به شیر کودک اضافه نکنید.
با این حال ، در نوزادانی که یبوست دارند ممکن است لازم باشد از مقدار کمی مایعات اضافی به غیر از شیر مادر بهره مند شوند.
ورزش
حرکت دادن پاهای کودک می تواند به رفع یبوست کمک کند. مانند بزرگسالان ، ورزش و حرکت باعث تحریک روده کودک می شود. با این حال ، از آنجا که ممکن است نوزادانی که هنوز راه نمیروند یا حتی روی زمین نمیخزند دچار یبوست شوند ، والدین یا پرستار کودک باید با انجام ورزشهایی به رفع یبوست آنها کمک کنند.
والدین یا پرستار کودک می توانند پاهای کودک را در حالی که به پشت خوابیده اند به آرامی حرکت دهند تا حرکت دوچرخه سواری را تقلید کنند. انجام این کار ممکن است به عملکرد روده ها کمک کرده و یبوست را برطرف کند.
ماساژ دادن برای رفع یبوست نوزاد
روش های مختلفی برای ماساژ معده کودک برای رفع یبوست نوزاد وجود دارد. این موارد شامل مراحل زیر است:
- با استفاده از نوک انگشت حرکات دورانی بر روی معده را به جهت عقربه های ساعت انجام دهید.
- حرکت انگشتان دور ناف به جهت عقربه های ساعت.
- زانوها و پاهای کودک را در کنار هم نگه دارید و پاها را به آرامی به سمت شکم فشار دهید.
- با لبه انگشت از قفسه سینه به سمت به پایین شکم را نوازش کنید.
لازم است این نکته را در نظر بگیرید که گرمای دست شما به افزایش آرامش کودک کمک می کند. همچنین ماساژ شکم در جهت عقربه های ساعت به حرکت گاز در امتداد مسیری که روده دنبال می کند کمک می کند. برای کمک به جابجایی گاز گیر افتاده در روده بهتر است ، چندین بار ماساژ را تکرار کنید.
کمک به دفع مدفوع نوزاد با تحریک راست روده
تحریک روده نوزاد با گوش پاک کن، انگشت یا دماسنج مقعدی بصورتی که به راست روده نوزاد فشار بیاورد. این تحریک می تواند منجر به کار کردن شکم می شود. استفاده از این روش بسیار مهم است ، زیرا می تواند باعث بدتر شدن یبوست شود. کودک ممکن است مایل به دفع مدفوع بدون کمک نباشد یا ممکن است شروع به دفع مدفوع با ناراحتی کند و در نتیجه روند کار او را به سر و صدا یا گریه بیاندازد.
پیشگیری از یبوست کودکان
روش های درمانی فوق برای پیشگیری و درمان یبوست در تمام گروه های سنی مفید است. دو توصیه زیر مختص رفع یبوست نوزادان می باشد:
- شیر خشک را در وعده های بیشتر و به مقدار کمتر به نوزاد بدهید.
- پوره گلابی و پوره آلو به دلیل فیبر بالا برای درمان یبوست مناسب هستند.
- شروع تغذیه با خوراکی های جامد (مخصوصاً عامل یبوست) را به تاخیر بیاندازید.
تشک آنتی رفلاکس نوزادان و مهمترین ویژگی های آن
