همان طور که می دانید رانندگان به دلایل متعدد ارتفاع خودرو را دستکاری می کنند، به طور مثال کاهش ارتفاع خودرو چند سالی است که در بین جوانان ایرانی حسابی طرفدار پیدا کرده است و ارتفاع واقعی و استاندارد آن را به هم می ریزند، و یا حتی به دلایل دیگری این ارتفاع به هم می ریزد و ما نیاز داریم تا ارتفاع خودروی خود را تنظیم مجدد کنیم و لذا ممکن است به این اندازه ها نیاز داشته باشیم.در این مطلب با همه چیز درباره تنظیم ارتفاع ماشین, روشهای انجام آن و معایب و مزایای این کار آشنا می شوید.
ارتفاع استاندارد خودرو
در فاز طراحی خودرو، با توجه به ویژگی های مختلف خودرو و شرایط جاده ای که خودرو باید در آن حرکت کند، یک ارتفاع استاندارد از سطح زمین تعریف می شود. با این حال ممکن است برخی افراد برای زیبایی ماشین خود، ارتفاع آن را دستکاری کرده و آن را افزایش یا کاهش دهند. این تغییر ارتفاع اگر به شیوه اصولی انجام نشود، ممکن است به خودرو صدماتی را وارد کند تا راننده مجاب شود تا ارتفاع خودرو را به حالت استاندارد خودش برگرداند.
علاوه بر این مورد، ممکن است در اثر عواملی همچون فرسودگی کمک فنرها نیز ارتفاع خودرو به مرور زمان کمتر از حد استاندارد شود. برای اینکه بدانیم خودرو ما در حالت استاندارد ارتفاع است یا ارتفاع آن تغییر پیدا کرده است، معمولا معیارهای مختلفی وجود دارد. یکی از ساده ترین راهکارها، مقایسه ارتفاع خودروی خود با یک خودروی جدید از همان مدل است که مطمئنید ارتفاع آن تغییر نکرده است.
تعمیرکاران حرفه ای نیز از ارتفاع استاندارد خودروهای مختلف معمولا آگاه بوده و در این زمینه می توانند به شما کمک کنند. اما با این حال ما در زیر جدولی را تهیه کرده ایم تا بر اساس آنچه در دفترچه راهنمای خودروهای مختلف عنوان شده است، ارتفاع استاندارد خودروهای مختلف را بدست آورده و بر اساس آن بدانیم که ارتفاع خودروی ما در سطح استاندارد است یا از آن خارج شده است.ما در این بخش سعی کردیم جدولی از ارتفاع استاندارد ماشین های پرکاربرد ایرانی آماده کنیم. برای تنظیم ماشین خود می توانید از جدول کمک بگیرید.
|
نام ماشین |
ارتفاع استاندارد ماشین بر حسب mm | ارتفاع استاندارد ماشین بر حسب cm |
| پراید | 165 | 16.5 |
| تیبا | 165 | 16.5 |
| آریو | 170 | 17 |
| کوییک | 180 | 18 |
| 405 | 180 | 18 |
| 206 | 180 | 18 |
| رانا | 180 | 18 |
| دنا | 190 | 19 |
| دنا توربو | 190 | 19 |
| سمند | 190 | 19 |
| پژو پارس | 190 | 19 |
| ال 90 | 190 | 19 |
منظور از ارتفاع زدن خودرو چیست؟
به هر گونه تغییر در ارتفاع خودرو که آن را از حالت استاندارد یا معمولی خارج سازد و به اصطلاح هر گونه کاهش یا افزایش ارتفاع خودرو «ارتفاع زدن» یا «ارت زدن » می گویند. رایج ترین روش انجام این کار کم کردن یا بریدن کمک فنر خودرو است که غیر استاندارد بوده و به طور معمول مشکلاتی را در سواری ماشین ایجاد می کند. روش های دیگری نیز برای کاهش ارتفاع خودرو هست که بعضا مشکلاتی را برای سواری اتومبیل موجب نمی شوند ولی به خاطر هزینه تقریبا بالای این روش ها معمولا کم طرفدار است و افراد به استفاده از همان روش های غیر استاندارد اکتفا می کنند.
استاندارد ترین روش تنظیم ارتفاع ماشین بهره گیری از کمک فنرهای مخصوص و اسپرت می باشد که معمولا سبب کاهش ارتفاع خودرو از حالت معمول شده که نتیجه آن نزدیک شدن سطح زیرین خودرو به زمین است. کمک فنرهای اسپرت با طراحی خاصشان موجب می شوند تا ماشین علاوه بر داشتن ارتفاع کمتر سواری نرم تری هم داشته باشد که در نتیجه در ناهمواری ها کمتر متوجه غیراستاندارد بودن خودرو می شوید.البته همیشه ارتفاع زدن ماشین با معایب زیاد همراه نبوده و اگر این عمل به شیوه استاندارد و اصولی صورت گیرد در برخی موارد حتی عملکرد خودرو را بهبود داده که در ادامه ابتدا با معایب و سپس مزایای ارتفاع زدن ماشین آشنا می شوید.
معایب و مشکلات ارتفاع زدن خودرو
همانگونه که پیشتر اشاره شد چنانچه تنظیم ارتفاع ماشین غیراصولی و غیراستاندارد انجام شود هم برای راننده و هم برای اتومبیل مشکلاتی را به وجود می آورد که پس از مدتی راننده مجاب می شود مجددا ارتفاع خودرو را به حالت استاندارد قبلی برگرداند. از مهمترین معایب و مشکلات ارتفاع زدن ماشین و کاهش ارتفاع آن می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- ضربه وارد شدن به زیر ماشین هنگام حرکت از روی سرعت گیر و موانع جاده
- حرکت خشک توام با ضربه به اتاق هنگام رانندگی
- خشکی حرکت ماشین هنگام عبور از دست اندازهای جاده
- ایجاد مشکل در ستوان فقرات راننده به خاطر حرکات خشک و همراه با ضربه ماشین
- خرابی جلوبندی ماشین
- بالا رفتن استهلاک ماشین
- ایجاد فشار به سیستم زیر بندی و فنرهای ماشین
- تولید صداهای اضافی در ماشین
- شکستن و ترک خوردگی متعلقات سیستم تعلیق و چرخ های ماشین به خاطر ضربه یا عبور از دست اندازهای سخت
- کاهش چرخش فرمان
- لاستیک سایی به خاطر کاهش فاصله لاستیک نسبت به گلگیر
- منع قانونی و جریمه شدن خودروهایی که ارتفاع کمتری از حد استاندارد داشته توسط پلیس راهنمایی و رانندگی
- عدم مشتری پسند بودن خودروهای ارت زده شده برای فروش
مزایا و سودمندی های ارتفاع زدن ماشین
پیشتر اشاره شد که ارتفاع زدن خودرو فقط معایب ندارد بلکه مزایا و سودمندی هایی هم دارد به شرطی که ارت زدن اصولی صورت گرفته باشد. که در نتیجه حس خوبی را به راننده منتقل می کند. برخی مزایا و سودمندی های تنظیم ارتفاع یا ارت زدن ماشین شامل موارد زیر است.
- افزایش جذابیت و زیبایی خودرو
- بهبود وضعیت آیرودینامیک و حالت بادشکنی ماشین
- بالارفتن فرمان پذیری و هندلینگ ماشین
- بهبود عملکرد ماشین در پیچ های شدید
کم کردن ارتفاع ماشین به شیوه اصولی موجب خوش دستی و افزایش هندلینگ اتومبیل شده به این مفهوم که در سرعت های بالا بدون حس غوطه وری می توان با خیال آسوده تری پیچید. برای این کار کاهش ارتفاع تا ۲ انگشت بالای تایر کافی بوده و روش دیگر جهت افزایش پایداری خودرو نصب استرات بار می باشد.
روش های تنظیم ارتفاع خودرو
پیکاپ های آفرود، اتومبیل های کم ارتفاع و خوابیده و ماشین هایی که تغییر کاربری یافته اند هر چند ممکن است طرفدار چندانی نداشته باشند ولی به نظر می رسد بیشتر رانندگان این کار را فقط به دلایل ظاهری و بهبود عملکرد روزانه ماشین انجام می دهند. چنانچه مایلید بین خودروی شما و سطح جاده فاصله ای وجود داشته باشد به این نحو که سطح زیرین ماشین به سطح جاده خیلی نزدیک یا از آن خیلی فاصله داشته باشد می توانید از روش های متداولی که در ادامه اشاره می شود بهره بگیرید.
۱. تیونینگ اصولی
این روش به سه طریق امکان پذیر است. اولی استفاده از کیت کمک فنر پروفیل کوتاه و فنرهای اسپرت است که خوش فرمانی را افزایش داده و از کیفیت سواری کم نمی کند. ضمنا این کیت ها برای اکثر خودروهای داخلی موجود است. دومین روش استفاده از کیت کویل اور می باشد که قابلیت تنظیم ارتفاع, خشکی و سفتی داشته و برای استفاده در شهر، جاده و حتی پیست بهترین می باشند. این کیت اکثرا برای ماشین های وارداتی قابل سفارش بوده و تنها عیب آن قیمت بالای آن می باشد. سومین روش استفاده از کیت پنوماتیک است که در آن مانند تعلیق زانتیا از فنر و کمک فنر خبری نیست و به جای آن ها بالشتک های هوا به کار می رود که با افزایش فشار هوا در مجموعه، ارتفاع زیادتر می شود و برعکس.
۲. تیونینگ شوشی
این روش که معمولا جزو ارزانترین و رایج ترین روش ها است به دو طریق انجام می شود. یکی از طریق برش و دیگری گرم کردن فنر. در طریق اول کمک فنرهای استاندارد را باز نموده و به اندازه دلخواه می برند که با این کار کاهش ارتفاع فنر صورت گرفته و موجب می ود فنر حالت ارتجاعی کمتری پیدا کرده و سیستم تعلیق عملکرد خود را در ناهمواری جاده از دست دهد. در طریقه دوم فنر را گرما داده که فاصله دورهای فنر به یکدیگر نزدیکتر می شوند و کاهش ارتفاع صورت می گیرد که نتیجه آن کاهش میزان کارایی فنر در دست اندازها و ناهمواری های جاده است. به طور کلی برش یا گرما دادن فنر غیراستاندارد و غیراصولی است از این رو اصلا پیشنهاد نمی شود.
در روش اول که معمولا ارزانترین و شایع ترین روش هست، با برش فنر، اقدام به کاهش ارتفاع فنر می کنند. این کار باعث می شود تا فنر حالت ارتجاعی کمتری داشته باشد و در نتیجه سیستم تعلیق، عملکرد خود را در دست اندازها و ناهمواری های جاده از دست بدهد. بریدن فنرها اصلا روش استانداردی نبوده و به هیچ وجه توصیه نمی شود.
۳. استفاده از کمک فنرهای اسپرت
این روش استاندارد بوده و در آن کمک فنرهای اسپرت به جای کمک فنرهای معمولی وارد کار می شوند. در این روش همه کمک فنرها با کمک فنرهای اسپرت تنظیم شونده یا هیدروپنوماتیک عوض می شوند و ارتفاع خودرو کم می شود. این روش استانداردترین روش برای تنظیم و کاهش ارتفاع ماشین می باشد که اگر جنس فنرها مرغوب باشد تجربه سواری لذت بخشی را به ارمغان می آورد.
۴. کم کرن ارتفاع کیت
یکی از آپشن های بی دردسر و زود اجرا کم کردن ارتفاع کیت ها و در نتیجه کاهش ارتفاع خودرو در کوتاه ترین زمان می باشد. کیت های بخش های خاص کامیون یا خودروهای خاص هستند که با دیگر بخش های خودرو هماهنگ می باشند. نکته جالب قابل کنترل بودن بیشتر کارهای مربوط به کاهش ارتفاع خودرو است چه این کار در یک گاراژ کوچک و چه توسط یک تیم حرفه ای صورت بگیرد. کیت های قیمت های متفاوتی دارند و شامل کیت های تزئینی، آفرود، تجهیزات پیشرفته و … می باشند. ولی بیشتر سیستم های کاهش ارتفاع بخش های مشترکی دارند که شامل فنر تخت، میله های بازویی، کششی یا پرانتزی، میله های تعادل و ضربه گیرها می باشد.
۵. سیستم تعلیق هیدرولیک
کم کردن ارتفاع ماشین با توان انعطاف پذیری در مسیر، دست اندازها یا تغییرات آب و هوایی سبب شده سیستم هیدرولیک به سیستم تعلیقی درجه یک انتخابی افراد تبدیل شود. این سیستم امکان کنترل ارتفاع خودرو را به راننده داده و خودروهایی که در بخش جلویی، عقب یا کنار کاهش یا افزایش ارتفاع دارند توسط سیستم مایع هیدرولیک کنترل می گردند. این روش کاهش ارتفاع هزینه زیادی را می طلبد.
۶. سیستم تعلیق بادی
این سیستم امکان حرکت روان ماشین را فراهم آورده و با کم یا زیاد شدن فشار هوا در سیستم تعلیق، کیسه های سنگین و منعطف یا قوطی های نگهدارنده و رها نمودن هوا در مکان فنرها، ارتفاع خودرو جهت تطبیق با شرایط جاده ای یا نیازهای عملکردی کم یا زیاد می شود. در برخی خودروها که ارتفاع آن ها کاهش یافته از کیسه های سیستم تعلیق بادی برای افزایش یا کاهش ارتفاع ماشین بهره می برند. این روش نیز هزینه بر است.
۷. میله های چرخشی
این روش از تنظیم برای افزایش ارتفاع ماشین کاربرد دارد. میله های چرخشی در پیکتپ ها به جذب ضربات کمک نموده و روی بدنه و در انتهای خودرو ثابت می باشند اما این میله ها بسته به نوع حرکت باز و بسته می گردند. بازوهای عمودی هم توسط مهره های متحرک به میله های چرخشی وصل شده اند. سفت کردن این مهره ها به شکل دستی یا با ابزار می تواند ارتفاع میله را زیاد نموده که در نتیجه ارتفاع ماشین یا کامیون بالا می برد. میله چرخشی چرخیده و فشار عمودی را جذب نموده و هنگامی که میله فشرده شود خشکی بیشتر و تاثیری سخت تر را روی خودرو موجب می شود.چنانچه میله چرخشی زیاد آزاد باشد هندلینگ خودرو را متزلزل می کند. به این ترتیب با چرخاندن میله چرخشی، به سادگی و در کمترین زمان می توان ارتفاع ماشین را زیاد کرد ولی حفظ تعادل خودرویی با این ارتفاع بالا هم اهمیت زیادی دارد.
۸. بلوک های لاستیکی یا پلی اورتان
برخی خودروها با قابلیت پیمایش مسیرهای خاکی و اندکی ناهموار طراحی می گردند که اصلی ترین تفاوت آن ارتفاع بالاتر از سطح زمین نسبت به نسخه های استاندارد می باشد که به عنوان نمونه می توان رنوساندرو استپ وی در داخل کشور را می توان مثال زد. تنظیم و افزایش ارتفاع ماشین توسط ارتفاع دادن بدنه تعادل خودرو را از بین نمی برد. این روش برای افرادی که تقارن و فاصله بین بدنه و چرخ ها را طرفدارند مناسب می باشد.
افزایش ارتفاع ماشین یا پیکاپ توسط بلوک هایی از جنس لاستیک یا پلی اورتان سبب افزایش فضای بین بدنه و چارچوب اتومبیل می شود. در این روش سیستم تعلیق تغییر نمی کند در حالی که خود بدنه در بالای چارچوب جای می گیرد و بلوک ها برای حفظ آن ها در جایگاهشان به کار می روند. جابجایی کل بدنه یکدست صورت گرفته و عملکرد آفرود را به شرط اجرای صحیح بهبود می دهد. افزودن فنرلول SPACER (حلقه هایی که به پایین و بالای فنر برای افزایش ارتفاع وصل می شود) با بلوک ها جزو تجهیزات سفارشی بوده و از لحاظ قیمتی می توان گفت افزایش ارتفاع بدنه خیلی کم هزینه تر خواهد بود.
ضمنا همانطور که می توان توسط سیستم های هیدرولیک ارتفاع ماشین را کمتر تنظیم کرد می توان برای افزایش ارتفاع هم از آن ها بهره برد. بالارفتن ارتفاع یک ماشین یا کامیون حتی به میزان یک اینچ آن را کاملا متمایز نشان خواهد داد و سیستم های هیدرولیک چه سیستم تعلیق بادی یا روغنی به تغییر چارچوب نیاز ندارد. قابل ذکر است برای افزایش ارتفاع پیکاپ های آفرود یا ماشین توسط نصب لاستیک های بزرگ ملاحظاتی را باید در نظر بگیرید. اول این که مهندسی مورد احتیاج جهت ایمنی و هندلینگ نرم خودرو بدون افزودن فشار اضافی به ساختار وسیله نقلیه در نظر گرفته شود.
دوم این که افزایش ارتفاع سیستم تعلیق ممکن است فقط در مورد سیستم تعلیق جلو، عقب، تمام بدنه و یک چرخ انجام شود و اگر همه این تغییرات با هدف افزایش ارتفاع ماشین یا کامیون باشد افزایش ارتفاع سیستم تعلیق در اول جدول این فهرست جای می گیرد. در مواردی که ارتفاع ماشین بدون افزایش بدنه تنظیم می شود ارتفاع سیستم تعلیق افزایش یافته چارچوب از سطح زمین بیشتر فاصله دارد.
در پایان قابل ذکر است با وجود این که افزایش معمول ارتفاع ماشین جزو امور تخصصی بعضی فروشندگان خودرو به حساب می آید اما افزایش ارتفاع یک پیکاپ یا خودروی شاسی بلند به خلاقیت و ابزارهای مختلفی نیاز دارد. ناگفته نماند برای افزایش ارتفاع بدنه می توان از کیت هم استفاده کرد. افزایش ارتفاع یا بهبود هندلینگ از طریق دو کیت می تواند سیستم تعلیقی نسبتا ارزان قیمتی را موجب شود.
روش های نگهداری تایر خودرو در تابستان
