به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، در اسناد ویکی لیکس آمده است: اسناد CIA در خصوص ارزیابی وضعیت روحی و روانی شاه. یازده جولا 1975، روانشناس های CIA گزارشی را در خصوص ارزیابی سلامت روحی محمد رضا پهلوی به مقامات تحویل دادند و او را فردی با استعداد ولی در عین حال خطرناک و megalomaniac (خود بزرگپنداری دیوانه وار) توصیف کردند- واشگتن پست بخشی از این مطالب را در همان سال 1975 منتشر کرد ولی بعدا صحت این اسناد زیر سوال رفت و از طرف برخی مقامات امریکا مثل سفیر امریکا در ایران، رد شد
سازمان اطلاعات امریکا اظهار میکند که امریکا با تامین سلاح و پشتیبانی تکنولوژی در حال تبدیل شاه به قدرتی در منطقه است و میبایست ارزیابی از وضعیت شاه انجام شود تا اطمینان دهد که آینده میدان های نفتی خلیج فارس تحت نفوذ متحدینی که منافع آمریکا را حفظ میکنند باقی خواهد ماند. این گزارش در ارزیابی خود در نهایت شاه را متحدی نامطمئن (uncertain ally) قلمداد کرد.
این گزارش ذکر میکنه که در دو دهه آینده و با تمام شدن ذخایر نفتی، درامد نفتی کشور تمام خواهد شد و شاه دیگر توانایی تامین مالی و دنبال کردن رویای باشکوه خودش را نخواهد داشت و احتمالا با ارتشی که از طرف امریکا برای او مهیا شده به حوضه های نفتی همسایه در منطقه دست درازی خواهد کرد
سه منشا اصلی این ارزیابی بر میگردد به الف) داشتن پدری مغرور و از خود راضی. ب) احساس حقارت از به خدمت گرفته شدن در ابتدای کار مثل یک عرسک خیمه شب بازی. ج) سالها ناتوانایی در به دنیا اوردن پسری برای وارث تاج و تخت پادشاهی.
این گزارش در ابتدا میگوید رضاخان کار خودش را به عنوان یک سرباز بی سواد آغاز کرد و به تاج تخت رسید. او که تندخو مزاجی قزاق ها را کسب کرده بود، به عنوانی فردی شناخته میشد که اگه سگی در حضور پارس میکرد، آن را سلاخی مینمود، فردی که خطاکار را از پنجره به بیرون پرتاب میکرد
و پای دشمنش را میبست و با لگد در دندان هایش میزد. 8رضاخان در خصوص محمد رضا صبور نبود، این موضوع یک پسر مریض رو به رویاپردازی های شاه اضافه میکند. روزی، محمد رضا در کنار استخر ایستاده بود که پدرش از راه میرسد. از محمد رضا میپرسد چکار میکنی و او پاسخ میدهد که پاسخ میدهد که می اندیشم. رضاخان سر اون فریاد میزند و او را در استخر پرت میکند. اما در مقابل، اشرف، خواهر دوقلوی شاه، شخصیتی قوی تر، خشن تر و سر زنده تر داشت. رضاخان مدام با خودش میگفت او باید پسر میشد.
در جنگ جهانی دوم مشخص میشود که رضاخان متمایل به نازی ها بوده و این امر بریتانیا و روسیه را بر آن میدارد که او را با محمد رضای 21 ساله جایگزین کنند.
در طی دوازده سال بعد، شاه جوان چیزی جز یک دست نشانده نبود. وزرای شاه از ترس اشغال دائمی ایران به دست بریتانیا و روسیه، آمریکا را به حضور در ایران دعوت کردند. مقامات امریکا کشور را به طور موقت اداره میکردند در حالی که شاه روزهای خود را مشغول اسب سواری، پرواز با پرواز با هواپیما و ماشین سواری و خانم بازی بود. 12- اما در مقام شاهی، او شخصیتی ضعیف و کناره گیر داشت. وقتی در دهه 1950 اپاندیسش را عمل کرد و درآورد، غربی ها در تهران برای او جک ساختند که شاه دیگر هیچ دل و جراتی ندارد.
طبق گزارش CIA، شاه هیچ موقع با این موضوع که شجره و خون اشرافی ندارد و چیزی جز یک عروسک خیمه شب بازی نیست کنار نیامد. این خشم شاه آرام آرام به این سمت پیش رفت که بگوید "بهتون نشون خواهم داد" اما در ابتدای دهه 50 او همچنان یک فرد ضعیف بود و زمانی که مصدق قدرت گرفت و کشور رو سمت چپ برد، او سوار هواپیما شد و به رم گریخت. در حالی که او در هتل خود در رم در امن و امان بود، CIA بار دیگر تاج و تخت را برای او حفظ کرد.
زمانی که خبر حفظ تاج و تخت به او رسید، بر اساس یک شاهد عینی، شاه رنگ از رخسارش پرید، جوری که گویی داشت غش میکرد. درنهایت گفت ملکه و من در اسرع وقت به خانه برمیگردیم. شاه برگشت درحالی 12 پوند وزن کم کرده بود و موهاش برای همیشه خاکستری شده بود.
مشکل دیگر شاه که برای دو دهه زندگیش رو نابود کرده بود، عدم توانایی برای پسر به دنیا اوردن بود. ازدواج اولش با دختر شاه مصر خوب پیش نرفت. فوزیه در شرایط لاکچری به دنیا اومده بود و بعد از مدتی از زندگی در تهران خسته شد و دلش برای قاهره تنگ شد. وقتی هیچ پسری متولد نشد، بنابر گزارش CIA، فوزیه شروع کرد به تمسخر و تحقیر شاه که توانایی جنسی نداری. شاه بعد از 9 سال زندگی، سرانجام در سال 1948 از فوزیه جداشد.
ازدواج با همسر دوم شاه (ثریا) هم به همین منوال پیش رفت. با اینکه هردو سالم تشخیص داده شدند، هیچ پسری متولد نشد و نهایتا بعد از 7 سال جدا شدند. در نهایت شاه با فرح دیبا، دختر یک فرد ثروتمند ایرانی ازدواج کرد و صاحب یک فرزند پسر شد.
روانشناس های CIA بر این باور هستند که تمام این موارد، باعث و بانی "عقده حقارت" در شاه هستند. حال، این فرد نامطمئن که پول های نفتی را پارو میکند و از طرف ایالات متحده پشتیبانی میشود، میخواهد که "به دنیا نشان دهد".