سَموئیل یا اُشموئیل (به عبری: שְׁמוּאֵל (شِموئِل)، به عربی: (صموئیل)، به یونانی: Σαμουήλ (سَموئیل) و به معنای لغوی «شنیده شده توسط خدا») از شخصیت های تنخ یهودی و عهد عتیق در انجیل است که نوشتن کتب سموئیل را به او نسبت داده اند. سموئیل در قرآن نیز در داستان داوود بدون ذکر نام مورد اشاره قرار گرفته است. در دین یهودیت سموئیل آخرین فرد از داوران (دیانیم) است که پیامبری خود را در سرزمین اسرائیل شروع می کند. بعد از او قوم اسرائیل برای اولین بار دارای پادشاه می شوند. سموئیل دو پادشاه اسرائیل طالوت و داوود را مسح می کند.
خانواده سموئیل
مادر سموئیل حنا نام داشت و پدرش القانه بود. بر اساس نوشتارهای موجود پدر سموئیل از قبیله لاوی و از نسل روحانیون اسرائیل بوده است. بر اساس کتاب سموئیل القانه دو همسر به نامهای فِنِنٌه و حنا داشت. فِنِنٌه دارای فرزندانی بود ولیکن حنا فرزند نداشت. با این وجود القانه به حنا علاقه بیشتری داشت. فِنِنٌه که حسادت می کرد حنا را به خاطر نداشتن فرزند مورد تمسخر قرار می داد که اینکار حنا را بسیار ناراحت می کرد. رابطه فِنِنٌه و حنا مانند رابطه ساره و هاجر بود. القانه مردی معتقد بود و همسرانش را به زیارت منطقه شیلوه می برد. در یکی از این زیارتها حنا وارد محل مقدس شد و برای داشتن فرزند دعا کرد. او که گریه می کرد، اعلام کرد که اگر فرزند دار شود آن فرزند را به عنوان نذری به خداوند تقدیم خواهد کرد. الی که یکی از کاهنان اسرائیل بود حنا را مشاهده کرد. او ابتدا تصور کرد که او مست است ولیکن بعد از متوجه شدن قصد او، وی را مورد آمرزش قرار داد. حنا بعد از بازگشت در مدت کمی سموئیل را باردار شد. بعد از اینکه فرزندش به دنیا آمد طبق نذری که داشت سموئیل را نزد الی گذاشت و گاهی به او سر می زد.
معنی نام سموئیل یا اشموئیل
حنا اسم سموئیل را در رابطه با این که خداوند دعای او را شنید انتخاب کرد. ریشه اسم سموئیل از ریشه عبری شماع به معنی شنیدن است. اسم سموئیل همچنين دارای ریشه مشترکی با نام عبری طالوت( شائول) است.
آغاز نبوت سموئیل
در یک شب سموئیل صدایی شنید که او را صدا می زد. سموئیل در این زمان دوازده ساله بود. او تصور کرد که عیلی او را صدا می کند و به نزد الی رفت. الی به او گفت که وی را صدا نکرده و او را به خواب تشویق کرد. این اتفاق سه بار تکرار شد تا الی متوجه شد که خداوند سموئیل را صدا می کند. وقتی سموئیل پاسخ داد، خداوند به او گفت که گناهان فرزندان الی باعث خواهد شد که نسل او به عنوان پیامبر ادامه نیابد. صبح روز بعد الی از سموئیل پرسید که خداوند به او چه گفته است و سموئیل اتفاق شب گذشته را تعریف کرد. الی بدون ناراحتی ابراز کرد که خداوند هر چه را که درست است انجام خواهد داد.
شهادت حضرت اشموئیل
حجت الاسلام همایون فراهانی چنین بیان کرده است :شهرت منطقه ای و نقل قول سینه به سینه افردی که متولی بقعه اشموئیل پیامبر( علیه السلام ) بوده اند بر این است که جناب اشموئیل( (ع) ) در این منطقه به وسیله گبران یا هبران توسط ضربت چماقی به شهادت رسیده است. آیة الله شریعتمداری ساوجی به نقل از آیت الله مرعشی نجفی بیان داشته احتمالاً گبران حضرت اشموئیل نبی را شهید نموده اند.
بقعه حضرت اشموئیل
برای رسیدن به بارگاه« اشموئیل نبی» (ع) باید از 39 كیلومتری مسیر ساوه به بوئین زهرا، یك جاده خاكی به سمت غرب را به طول 9 كیلومتر پیمود تا به روستای« پیغمبر» رسید.
زندگینامه میرزای شیرازی مرجع تقلید شیعه ایرانی
