برجد یکی از سنگ های قیمتی است که تنها به رنگ سبز یافت می شود.بسیاری از سنگ ها را می توان در رنگ های متفاوتی در محدوده صورتی روشن تا آبی یافت؛ اما زبرجد دارای ظرافت ابدی سبز رنگ است.البته رنگ سبز این سنگ گرانبها، با مقدار آهن موجود در ساختار بلوری آن ارتباط مستقیمی دارد.رنگ سبز زبرجد از رنگ سبز تیره تا سبز روشن متغیر است.به علت همین تنوع رنگ های موجود در رنگ سبز زبرجد گاهی این سنگ جواهر با زمرد اشتباه درنظر گرفته می شود.یکی از قدیمی ترین سنگ های گرانبهای جهان زبرجد است که این سنگ زبرجد مربوط به 1500 سال قبل از میلاد است.
نحوه کشف سنگ زیرجد
این سنگ برای اولین بار در جزیره ای در دریای سرخ در نزدیکی مصر کشف شد.بنا به افسانه ای ساکنان این جزیره مجبور به جمع آوری سنگ برای خزانه فرعون بودند.به همین دلیل ساکنان جزیره در طول روز و شب ناچار به کار در معادن برای استخراج سنگ بودند و این خود دلیلی برای کشف سنگ جواهر زبرجد توسط آنان گردید؛زیرا این سنگ در طول شب درخشش کاملا زیبایی را ایجاد می کرد.به همین دلیل مصریان این سنگ را به عنوان گوهری از خورشید و همچنین زمرد شب مطرح کردند.در واقع سنگ جواهر زبرجد به عنوان گوهر ملی مصر شناخته شده است.
تاریخچه سنگ زبرجد
شجره نامه این گوهر ارزشمند به مصر باز می گردد. زبرجد یا همان pridot گوهر ملی کشور مصر است و از زمان باستان به عنوان جواهر با ارزش بوده است. از آنجا که در زیر نور آفتاب این گوهر نامرئی وشیشه ای می باشد مصریان گذشته فکر می کردند که نور خورشید را به خود جذب می کند و آن را به عنوان «گوهر خورشید» مورد احترام قرار می داده اند. این نگین با تنوع در شکل و اندازه های گوناگونش یکی از بهترین و متنوع ترین نوع جواهرات محسوب می شود و استفاده از آن ها برای دوست داران زیورآلات و جواهرات جذاب توصیه می شود.بسیاری از گوهرها را می توان در رنگ های مختلفی در محدوده رنگ صورتی روشن تا آبی یافت؛ اما از خواص زبرجد این است که دارای رنگ سبز دائمی است. البته رنگ سبز این سنگ قیمتی، با مقدار آهن موجود در بافت بلوری آن ارتباط مستقیمی دارد. رنگ این گوهر از رنگ سبز تیره تا سبز روشن متغیر است. به علت همین تنوع رنگ های موجود در رنگ سبز زبرجد بعضی مواقع این سنگ با زمرد اشتباه گرفته می شود. یکی از قدیمی ترین سنگ های قیمتی جهان همین سنگ می باشد. این سنگ برای اولین بار در یک جزیره در دریای سرخ درنزدیکی کشور مصر کشف شد.
انگشترهايي که خواصشان از سوي ائمه ذکر شده است
بنا بر افسانه ای ساکنان این جزیره مجبور به جمع آوری سنگ برای خزانه فرعون بودند. به همین علت ساکنان جزیره در طول شبانه روز مجبور به کار در معادن برای استخراج سنگ بودند و این خود دلیلی برای کشف سنگ زبرجد توسط آنان شد؛ زیرا این سنگ در طول شب درخشش بسیار زیبایی را ایجاد می کرد. به همین دلیل مصریان این سنگ را به عنوان گوهری از خورشید و همچنین زمرد شب نام گذاری کرده اند.
در گذشته و حتی اکنون استخراج این نگین یکی از منحصر به فرد ترین سنگ ها به شمار می رود؛ زیرا اکثر سنگ ها در پوسته زمین تشکیل می گردند. و این در حالی است که این سنگ در لایه های عمیق تری از پوسته زمین تشکیل می شود. این سنگ در واقع در گوشته زمین شکل می گیرد. عمق این سنگ ها در گوشته زمین گاها به بیست تا پنجاه مایل رسیده است. البته در بعضی از نواحی به دلیل فعالیت های صفحه تکتونیکی یا فعالیت آتشفشان ها، سنگ زبرجد به طور طبیعی به سطوح بالاتری از سطح زمین خواهد رسید.
رنگ زبرجد
زبرجد یکی از کمیاب ترین گونه های سنگ جواهر است که یک رنگ دارد.شدت رنگ سبز آن بستگی به مقدار آهنی دارد که درونش وجود دارد.
رنگ زبرجد از زرد مایل به سبز تا زیتونی و سبز قهوه ای متغیر است و زیر نور طبیعی خورشید درخشش زیبایی دارد.رنگ سبز درخشانش زیر نور مصنوعی تغییر نمی کند.بهترین رنگ زبرجد دارای درصد آهن کمتر از 15% است و معمولا دارای مقداری نیکل و کرومیوم نیز می باشد.سبز پررنگ زبرجد محبوب ترین و گران ترین نوعش است.
چگونه پریدوت یا سنگ زبرجد اصل را تشخیص دهیم؟
عموما ساخت نوع مصنوعی و سنتتیک آن در آزمایشگاه مقرون به صرفه نمی باشد هرچند که به ندرت انواع پریدوت های تیره رنگ را می توان با حرارت دادن به رنگ روشن تر و کمرنگتری تبدیل نمود. پدیده شکست دوگانه قوی در این کانی مشخصه خوبی برای تشخیص آن است.
اگرچه اليوین کانی نسبتا فراوانی است که به صورت دانه های کوچک غیر قابل استفاده زینتی یافت میشود اما پریدوت نسبتا کمیاب است. معمولا در سطح زمین سنگهای غیر ارزش جواهری الوین دیده می شود هرچند که برخی از انواع درخشان آن برای نگین کاری مناسب اند. بلورهای بزرگ فورستریت (نوعی الیوین) که اغلب قابلیت برش و استفاده به عنوان گوهرسنگ پریدوت را دارند، کمیاب هستند و این دلیل گران بها بودن آن است.در تصویر بالا اینکلوژن های سوزنی شکل در زبرجد که از جنس کانی های Ludwigite و vonsenite را مشاهده می کنید. در بلورها و نگین های ضخیم می تان دوبله بودن اضلاع قسمت زیرین بلور یا نگین را با چشم غیر مسلح نیز مشاهده نمود. پریدوت ممکن است با بلورهای سبز رنگ مشابه کریزوبریل، دمانتوئید یا گارنت سبز، دیوپسید، مولداویت، پرازیولیبت، پرنیت، سینهالیت، زمرد، اسپینل مصنوعی و ایدوکراز اشتباه شود. برخی پریدوت ها دارای اینکلوژن Lily pad یا نیلوفر آبی می باشند و فقط در این سنگ قابل مشاهده است این اینکلوژن به شکل دیسک نازک گاها همراه با خطوطی دیده میشود.
