سکه عبارت است از قطعه فلزی با وزن، عیار، جنس و شکل معیّن که برروی آن علایم و اشکال رسمی نقش شده باشد، این سکه پشتوانه ارزی هر کشور می باشد و بدین دلیل ضرب سکه باید قانونی انجام گیرد.در عصر صفویه برای تطبیق تجارت ایران با ارز اسمی و مشترک تجارت در منطقه مدیترانه به ضرب سکه های طلا مبادرت نمودند که به آن اشرفی طلا میگفتند، وزن سکه اشرفی طلا برابر با 88/2 گرم می باشد و سکه عباسی واحد رسمی دیگری است که در عصر صفویه ضرب نمودند که جنس این سکه نقره می باشد.
سکه طلا و انواع آن
سکه ها در انواع گوناگون، با وزن های متفاوت و با عیارهای مختلفی ضرب می شوند که بنابر مشخصات آن ها قیمت گذاری می شوند، البته مرجع اصلی قیمت گذاری روی هر نوع سکه، بانک مرکزی هر کشور است که تعیین کننده قیمت نهایی، مالیات ارزش بر افزوده و حق ضرب هر نوع سکه است. علاوه بر این یکی دیگر از نکاتی که لازم است بدانید این است که از نظر ظاهری سکه نیم بهار آزادی و سکه ربع بهار آزادی و سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم شبیه هم هستند و فقط در وزن و اندازه با هم تفاوت دارند، که در جدول زیر می توانید انواع سکه های بهار آزادی را با هم مقایسه کنید و تصویر پشت و روی هر کدام را مشاهده کنید؛ همچنین در مورد سال ضرب هر سکه جالب است این را هم بدانید که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ هر سکه ای که ضرب می شد تاریخ همان سال روی آن حک می شد اما از سال ۱۳۸۶ به بعد در هر سالی که سکه ضرب می کنند این تاریخ را روی آن حک می کنند. بله درست متوجه شده اید: یعنی سال تولید اولین مدل سکه را روی سکه حک می کنند نه سالی که آن را ضرب می کنند. ( مثلاً اگر سکه بهار آزادی طرح جدید (امامی) در سال ۱۳۹۵ ضرب شود باز هم تاریخ روی آن را ۱۳۸۶ ( یعنی تاریخ سالی که برای اولین بار ضرب شد حک می کنند با ما همراه باشید؛ در ادامه می توانید انواع سکه ها به همراه وزن و عیار آن ها را مطالعه کنید.
- سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم با عیار ۲۱.۶ که عموماً آن را ۲۲ عیار یا ( عیار ۹۰۰ ) می شناسند و وزن آن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد.
- سکه امامی یا سکه طرح جدید با عیار ۲۱.۶ که عموماً آن را ۲۲ عیار یا ( عیار ۹۰۰ ) می شناسند و وزن آن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد. ( سکه های طرح قدیم و سکه های طرح جدید هردو از نوع سکه های بهار آزادی هستند و فقط در سال ضربشان تفاوت دارند که در مبحث بعدی در مورد آن بیشتر توضیح می دهیم. )
- سکه پهلوی که هم وزن و به اندازه سکه کامل بهار آزادی یعنی عیار ۲۲ و وزن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سکه های بهار آزادی جای سکه های پهلوی را گرفته اند
- نیم سکه بهار آزادی با وزن ۴.۰۶۶۵ گرم و با قطر ۱۹ میلیمتر و عیار آن ۲۲ در بازار موجود می باشد.
- ربع سکه بهار آزادی با وزن ۲.۰۳۲۲۵ با قطر ۱۴ میلیمتر و عیار آن ۲۲ در بازار موجود می باشد.
- سکه های بهار آزادی یک گرمی، از سال ۱۳۹۰ بانک مرکزی به ضرب سکه های یک گرمی پرداخت؛ وزن دقیق این سکه ها ۱.۰۱ گرم است و قطر آن ها ۱۳.۳ میلیمتر. همچنین عیار این سکه ۹۰۰ است و طرح یک روی آن مانند سکه های طرح جدید تصویر امام خمینی است و طرح یک روی دیگر آن طرح نام حضرت علی می باشد. همچنین این سکه ها مانند دیگر سکه های بهار آزادی گرد و دایره ای هستند.
- سکه های پارسیان یا سکه های گرمی، با گران شدن قیمت سکه، پا به عرصه بازار طلا و سکه گذاشتند. سکه های گرمی یا همان سکه های پارسیان که چیزی حدود ۱۰ سال است که به بازار آمده اند مورد استقبال مردم عادی واقع شدند. وزن سکه های گرمی از ۰.۲ گرم یا همان ۲۰ سوت شروع می شوند تا با وزن های بالاتر. سکه های گرمی با عیار ۱۸ ضرب می شوند و قیمت آن بر اساس قیمت یک گرم طلای روز ( قیمت طلای روی تابلو طلا فروشی ها ) به علاوه اجرت و کارمزد ساخت آن محاسبه می شوند. همچنین جالب است بدانید در ابتدا سکه های پارسیان به صورت دایره ای ضرب می شدند ولی برای آن که با سکه های بهار آزادی به اشتباه گرفته نشوند، آن ها را به صورت شش ضلعی ضرب می کنند. تصویر زیر، سکه های پارسیان را نشان می دهد.
- سکه های پاسارگارد، سکه های پاسارگارد از نظر عیار و وزن مثل سکه های پارسیان هستند و با هر وزنی ضرب می شوند؛ نکته ی جالبی که بهتر است در مورد سکه های پاسارگارد بدانید این است سکه پاسارگارد در اصل سکه نیست و نوعی پلاک طلا ( مدالیون ) محسوب می شود که طرح مشاهیر ایرانی روی آن است و فقط به دلیل شباهتی که به سکه دارد به عنوان سکه پاسارگارد شناخته شده است
خرید و فروش سکه و نکات مهم آن
فراموش نکنید بازار سکه نیز مانند هر نوع بازار سرمایه دیگر نیازمند اطلاعات و دانش تخصصی است. با طلای اب شده همراه باشید تا چند نکته خرید و فروش سکه طلا را برایتان شرح دهیم.
1. از طلافروشی ها و مراکز معتبر خرید کنید. در تهران بازار سبزه میدان و چهارراه استانبول از مراکز دارای اعتبار است. خرید از بازار بورس سکه و طلا مزایای زیادی دارد. چرا که هر کدام از این سکه های وکیوم شده دارای هولوگرام و شماره شامد می باشد که به راحتی با پیگیری این نمادها می توانید خرید بهتری تجربه کنید و از کلاه برداری ها حد الامکان جلوگیری کنید.
2. به سال ضرب سکه دقت کنید سکه های که از سال 86 به بعد ضرب شده اند از رونق بیشتری برخوردار هستند و درهنگام فروش دردسر کمتری دارید.
3. سکه ها را با وکیوم و ادرس همان مغازه ای که از آن خرید می کنید دریافت کنید. چرا که در هنگام خرید سکه، طلا فروش برای شما فاکتوری صادر نمی کند و تنها سکه وکیوم شده را در اختیار شما قرار می دهند. بنابراین اگر وکیوم مورد نظر متعلق به همان مغازه باشد شما خیلی راحت تر می توانید در هنگام فروش سکه به همان مغازه مراجعه کنید و با اطمینان خاطر بیشتری به معامله بپردازید.
4. قبل از خرید قیمت ها را بررسی کنید. اگر قصد خرید سکه دارید قبل از مراجعه به بازار، قیمت ها را از چندین مغازه و حتی سایت های انلاین چک کنید و بدون اطلاعات از اولین مغازه خرید خود را انجام ندهید.