ساعدنیوز
ساعدنیوز

تاکتیک های تبلیغ دینی در فضای مجازی

  شنبه، 23 مرداد 1400   زمان مطالعه 12 دقیقه
سید کاظم روح بخش : تاکتیک های تبلیغ دینی در فضای مجازی
"چگونه می توان فضای مجازی را به یک فرصت تبدیل کرد؟" این پرسشی است که سال ها، مسئولین فقط در مقام نظر به آن پرداخته اند. سید کاظم روح بخش روحانی جوان و جهادگر عرصه تبلیغ مجازی در عمل پاسخ این پرسش را داده است. گفتگوی اختصاصی ساعد نیوز با این مبلغ جوان را به مناسبت ایام محرم تقدیم مخاطبان عزیز می کنیم.

صدا و سیما برای روحانیت در عرصه اجرا خطوط قرمز بسیاری تعیین کرده است که مخل امر تبلیغ مؤثر هستند.

ساعد نیوز: پیج شما در اینستاگرام یکی از پیج های بسیار جالب و در عین حال پرطرفدار دینی و تبلیغی است. چه شد که به سمت تبلیغ در فضای مجازی میل پیدا کردید و استراتژی شما در این فضا برای تبلیغ مؤثر چیست؟

سید کاظم روح بخش: واقعیت این است که در اوایل ایام طلبگی برای خودم این سؤال مطرح بود که چرا طلاب و فضلا در برنامه های صدا و سیما این همه خشک و ساده صحبت می کنند در حالی که مخاطب جوان عموماً به یک فضای پرتحرک و صریح تر نیاز دارد چیزی شبیه به کار آقای قرائتی! بعد از این که خودم با فضای صدا و سیما آشنا شدم، دیدم که مشکل از طلاب و فضلا نیست بلکه این مشکل از سیستم است! خود صدا و سیما است که به این طلاب می گوید که شئونات خاصی را رعایت کنید! خطوط قرمز سفت و سختی برای علمایی که در برنامه های صدا و سیما حاضر می شوند وجود دارد. شوخی نکن! این کار نکن! این را نگو! این حرکت را نکن! خب عملاً شما هیچ نوع آزادی عملی در اجرا ندارید. وقتی در حوزه کودک و نوجوان با صدا و سیما همکار داشتم؛ این مطلب را بیشتر لمس کردم. آنجا هم دقیقاً همین مطالب را تکرار می کردند. این که یک طلبه باید آرام و شمرده شمرده صحبت کند. من بالأخره به این نتیجه رسیدم که این طور فایده ندارد و در عمل نمی توانم ایده خودم را پیاده کنم.

فضای مجازی آزادی لازم را برای پیاده کردن ایده هایتان در اختیار شما قرار می دهد/ هر مخاطبی بر اساس نیازهایش زبان خاص خودش را می طلبد.

آمدیم و فضای خودمان در ساختیم تا ایده های مورد نظرمان را پیاده کنیم. فضای مجازی این آزادی را به شما می دهد که ایده های خودتان را پیاده کنید. هر مخاطبی فضای تبادل و تعامل خاص خودش را می طلبد. اگر پیج ما را دیده باشید، ما طیف گوناگونی از کلیپ ها را تهیه می کنیم. از کلیپ های ساده که در مورد یک موضوع صحبت می کنم تا کلیپ هایی که داخل آنها، خلاقیت و بازیگری هم وجود دارد. تعامل با کودک و نوجوان نیازمند طنز و دیالوگ خاصی است. صدا و سیما اصلاً اجازه شوخی را به طلبه نمی دهد. این یک محدودیت است. البته منظورم از شوخی، شوخی حساب شده در قالب ادب است. شما پیچ ما را ببینید اصلاً شوخی جنسی یا شوخی خلاف ادب وجود ندارد ولی به هر صورت شوخی بخشی لاینفک از برخی از کلیپ های ما است. من یادم می آید که در صدا و سیما در یک برنامه کودک و نوجوان که بازیگر خانوم هم داشت و من به عنوان طلبه در آنجا نقش ایفا می کردم، بیشترین خطوط قرمز مال من بود! این که شما بخواهید طلبه و روحانی را به عنوان یک انسان کامل که اصلاً اشتباه نمی کند یا شوخی نمی کند یا این که نمی خندد و همیشه شمرده و درست صحبت می کند ترسیم کنید؛ خب این را جامعه نمی پذیرد؛ مردم این را قبول ندارند!

تصویر

مجری بودن یک روحانی در صدا و سیما تابو است! برنامه "تا نیایش" این تابو را شکسته است.

اگر بخواهم کارشناسی تر صحبت کنم، باید بگویم که این تقصیر کارگردان یا تهیه کننده نیست که خطوط قرمزی به من روحانی یا طلبه یا مبلغ دینی در تلویزیون تحمیل میشود. کارگردان و تهیه کننده می گوید که آقا من فلان مقدار هزینه برای تولید این اثر کرده ام تا کار آفیش شود و حالا به خاطر یک خط قرمز ممکن است کارم به نتیجه نرسد! البته این طور هم نیست که همه بخواهند به این خطوط قرمز تمکین کنند. خبر خوب این است که مثلاً در برنامه "تا نیایش" که از شبکه 5 سیما پخش می شود؛ تهیه کننده به شدت جنگید تا روحانی به عنوان یک مجری در این برنامه ایفای نقش کند! شاید باورتان نشود! ولی باید بگویم که حتی مجری شدن یک روحانی هم از جمله خطوط قرمز صدا و سیما است. به هر صورت، این یک فتح الفتوح محسوب می شود که یک روحانی بیاید برنامه ای را بدون حضور یک مجری غیرروحانی خودش اجرا کند. ما در اینستاگرام برنامه های مختلفی طراحی کرده ایم. بخشی از این برنامه گپ و گفت کافی شاپی با دختران و پسران است که وقتی آمار کشته های کرونا کمتر بود ما همچنان این برنامه را اجرا می کردیم ولی اخیراً بدلیل افزایش مرگ و میر، این برنامه تعطیل شده است. ما در اصفهان، رشت، تهران در کافی شاپ ها این برنامه را می ساختیم. برخی از این کلیپ ها از آیتم های مهم "تا نیایش بود". خب علت موفقیت این کلیپ ها هم این بود که نه حوزه علمیه و نه هیچ ارگان دیگری بالای سرمان نبود که برایمان محدودیت و خط قرمز تعریف کند. البته این را هم صریح بگویم که خود من و تیم مان به شدت انقلابی هستیم و طرفدار نظام جمهوری اسلامی ایران. در ایام انتخابات هم بیشترین کلیپهای مذهبی را ما منتشر کردیم برای دعوت مردم به شرکت در انتخابات ولی این به معنای چشم پوشی بر موانع و نقایص نیست!

تصویر

نظام آموزشی و تربیتی حوزه علمیه خلاقیت لازم را به طلبه ها در زمینه تبلیغ نمی دهد/ خودمانی بودن و صریح بودن از لوازم تبلیغ مؤثر در فضای مجازی است.

خب سؤال اصلی این است که مشکل کجاست؟ مقصر بعدی همین سیستم تربیتی مستقر حوزوی است. طلبه را با یک رویکرد بسته و خشک تربیت می کنند در حالی که حتی در روایت آمده است که هم طلبه و مبلغ باید سواد داشته باشید و هم فردی باشد که مردم و زمانه خودش را می شناسد و به خوبی با آنها می تواند تعامل کند (عالمٌ بزمانه!) من باید زمانه خودم را بشناسم تا درد را ندانم، چطور می خواهم برای این درد درمان پیدا کنم؟! بگذارید نتیجه یک نظرسنجی را که در پیج مان انجام دادیم به شما بگویم: پرسیده بودیم که عمده دلیل علاقه به پیج را در چه می بینید؛ پاسخ داده بودند: "شما خیلی تند و خودمانی صحبت می کنید!" این واقعاً مایه تعجب خود من هم شد. تند، روان و سریع صحبت کردن! استفاده از ضمایر مفرد برای ایجاد صمیمیت با مخاطب! اینها واقعاً فاکتورهایی است که مخاطب را جلب می کند و تبلیغ مؤثرتر می شود. این واقعاً ناراحت کننده است که ما مخاطبمان را به خاطر عدم رعایت و توجه کافی به این فاکتور بسیار ساده از دست می دهیم.

تصویر

امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج البلاغه پرچمدار تبلیغ دینی مؤثر و صریح و کوتاه است.

من وقتی با طلبه ها خودمونی صحبت می کنم به آنها می گویم که شما باید در 7 ثانیه اول یک وعده به مخاطبتان بدهید که بداند در یکی دو دقیقه ای که به حرف شما گوش میدهد چه چیزی گیرش خواهد آمد؟ مثلاً بگوئید که "اگر می خواهی بدانی که دوستت مؤمن است یا منافق این 4 نشانه را امام صادق (ع) بیان کرده اند..." بیشترین دلیل اقبال مخاطبان به پیج ما این است که "ُسریع می رویم سر اصل مطلب". البته باید به شما بگویم که این چیز نوئی نیست! امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج البلاغه پرچم دار این تاکتیک مهم است. شما فقط بروید حکمت های پرمغز چند کلمه ای حضرت را در نهج البلاغه بخوانید تا متوجه این موضوعی که من می گویم بشوید. این را ما نمی گوئیم جامعه شناسان بزرگ از آسیای جنوب شرق گرفته تا اروپا از حکمت های امیرالمؤمنین سخن ها گفته اند. رمز گیرائی این حکمت ها همین اختصار و کوتاه بودن آنها است که با پرمغزی همراه شده است.

تصویر

نباید با ذکر روایات نادره حتی مستند مخاطب احساس کند که ما به شعور و عقل او توهین می کنیم.

ساعد نیوز: در ایام محرم هستیم و سوگواران عزای اباعبدالله الحسین برای سالار شهیدان عزاداری می کنند. به عنوان یک فعال فضای مجازی در حوزه تبلیغ دینی، بفرمائید عمده آسیب های سوگواری از نگاه یک سخنران چیست؟

سید کاظم روح بخش: من می خواهم یک نکته ای را در پاسخ به این سؤال عرض کنم که واقعاً یکی از آسیب های جدی ای است که سخنرانان باید در مجالس عزای امام حسین (ع) به آن توجه ویژه داشته باشند. خیلی ها اعم از مذهبی، نیمه مذهبی یا غیرمذهبی ها شاکی هستند که کارشناس یا همان سخنران حرفی را می زند که ما فکر می کنیم که طرف دارد به عقل ما توهین می کند. البته این موردی که عرض می کنم شاید بسیار اندک است ولی به هر صورت وجود دارد. در صدا و سیما یا فضای مجازی یک گزاره ای حتی با سند - این نکته مهمی است که می گویم که حتی با سند - یعنی حرفی که سندیت دارد، گفته می شود مثلاً این که حضرت در میدان جنگ به اذن پروردگار مرده ای را زنده می کند یا دست قطع شده ای را دوباره می چسباند و قس علیهذا! هرچند این حرف درست هم باشد موجب تمسخر دین و مبلغان دینی می شود!

تصویر

نیازهای مردم باید مبنای سخنرانی ها و منبرهای ما باشد نه ذکر مطالبی که خاص خواص است!

ما در زمانه ای زندگی می کنیم که دنیا روی تولید محتوا و بازاریابی محتوا متمرکز شده است. شما باید محتوایی را تولید کنید که پاسخگوی یک نیاز مخاطب است. من وقتی در ارتباطم با همشهریانم، فرزندم، همسرم و همکارم دچار اشکال هستم، آیا امام حسین برای من راهکار ندارد ارائه بدهد؟! چرا من محتوایی را تولید نمی کنم که درد جامعه ام را دوا کند؟ مثلاً یک مورد را به شما بگویم. ما یک کلیپی ساختیم درباره فراغت و کوهنوردی و در آنجا من روایتی را از امام رضا (ع) نقل کردم که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. برخی از مخاطبان کامنت گذاشته بودند که ارادت ما به امام رضا بیشتر شد! ما باید محتوایی را تولید کنیم که پرچم اهل بیت را بالا ببرد نه این که مایه تمسخر شود. سؤال من این است که چرا تا وقتی که نیازهای مهم مردم هست ما سراغ محتوای جنجالی برویم؟

تصویر

عدم توجه به موازین فضای مجازی می تواند تبلیغ را دستمایه تمسخر دین کند.

بنده منکر کرامات اولیای الهی نیستم ولی باید این را هم در نظر بگیریم که فقط مؤمنین خاص و خواص این کرامات را درک می کنند! شما می توانید این کرامات را در یک جلسه خصوصی مطرح کنید ولی وقتی پای فضای مجازی در کار است که همه جور آدم در آنجا حضور دارد، سخن گفتن از این کرامات می تواند نتیجه عکس بدهد! فضای مجازی می تواند یک فرصت باشد اگر ما محتوای درست تولید کنیم. شما فقط دقت کنید وقتی من یک حرف حساب شده و معمول می زنم، 10 هزار بازدید می خورد ولی اگر یک سوتی بدهم، ممکن است که این سوتی من، 10 میلیون بار بازنشر شود و دیده شود. این می تواند خسارت بار باشد.

تصویر

دعوت تؤام لسانی و عملی از امام زمان درسی است که می توان از واقعه کربلا گرفت/ حسینی بودن فقط به زبان و پیراهن سیاه نیست بلکه باید در عمل هم حسینی باشیم.

ساعد نیوز: در همین فضای گفتمانی ای که خودتان تعریف کردید می خواهم بپرسم که پیام قیام امام حسین چه بوده است؟

سید کاظم روح بخش: واقعه کربلا و قیام امام حسین پیام های زیادی دارد ولی زیباترین پیام این واقعه به نظر من این است. امام حسین در کربلا گفت که من به عنوان امام زمان دعوت شدم، آمدم! مردم به دعوت شان پایبند نبودند و برگشتم ولی حُر اجازه نداد! و مردم هم پشت مرا خالی کردند. همین موضوع درباره امام عصر حضرت حجت (عج) می تواند صادق باشد. اگر ما از ظهور محجوریم عیب از خودمان است. دعوت نباید فقط لسانی باشد. منتظر واقعی کسی است که در عمل هم امام زمان خودش را یاری می کند. بسیار این نکته مهمی است. اگر امام زمان را فقط لسانی و زبانی دعوت کردیم ولی در عمل با او نبودیم نتیجه اش می شود کربلا! این را باید در عرصه عمل، زندگی، کسب و کار و خانواده نشان دهیم. این کار نیازمند خرج کردن است نه خرج مالی بلکه خرج از وجود خودت. منی که لباس مشکی امام حسین تنم است وقتی در جایی با ماشین تصادف می کنم اجازه ندارم سرم را از شیشه بیرون بیاورم و با مشکی امام حسین فحش های رکیک بدهم. این می شود دعوت لسانی و زبانی صرف که به هیچ دردی نمیخورد. در خانواده هم همینطور است. نمی شود من ادعای نوکری امام حسین را داشته باشم و سیاه پوش اباعبدالله شوم و در منزل با خانواده ام تندی کنم و توهین و فحش به همسرم بدهم. برعکس من خودم گلایه ای را از آقایی شنیدم که می گفت همسر بنده روضه امام حسین شرکت می کند ولی وظایف همسری خودش را به جا نمی آورد. خوب این ها نشان می دهد که در کنار شور حسینی حتماً باید شعور حسینی هم داشته باشیم تا انشالا در عمل بتوانیم به نتیجه برسیم و پیرو واقعی امام حسین باشیم.


  دیدگاه ها
واقعا خیلی زحمت میکشن
8 ماه پیش

زیر سایه آقا جانم امام زمان باشه
بازدیدکننده
2 سال پیش

سلام علیکم امکانش هست با حجت الاسلام والمسلمین آقای روحبخش صحبت کرد در مورد سن ازدواج جوانان؟
بازدیدکننده
2 سال پیش

آقای روح بخش عالین تحلیل ها . نظرات کارشناسانه . ایشون بسیار کاربردی و چقدر زیاد مابه همچین افرادی نیاز داریم. خداحفظشون کنه
بازدیدکننده
2 سال پیش

من الان کلیپ آقای سید کاظم روحبخش دیدم ،عالی بود ،خدا قوت،واقعا اثر گذار بود
پربحث های هفته   
ساغر عزیزی بازیگر نقش فرح پهلوی: فحش‌هایی در اینستاگرام به من می‌دهند که برای آنها خیلی گریه کردم من فرح دیبا نیستم با سیاست هم کاری ندارم (273 نظر) ترافیک چهره‌های سیاسی کشور در مراسم دامادیِ پسر علی لاریجانی؛ از قدردانی داماد از فرزند رهبر معظم انقلاب به خاطر حضور در مراسم تا چهره شاد علی مطهری به عنوان دایی داماد+عکس (243 نظر) رهبر معظم انقلاب پاسخ می‌دهند؛ حکم شرعی رقص زنان در برابر مردان در مجالس عروسی روستایی (233 نظر) امیر نوری و حاشیه‌های پستش راجع به مهاجرتش به اسرائیل: من از رژیم‌صهیونیستی پیشنهاد دریافت کردم اطلاعات زیادی دارم؛ ما رفتیم بای بای+عکس (214 نظر) اقدام قابل تقدیر بازیکن تیم ملی؛ مهدی طارمی هزینه تحصیل دختر دانش آموزی که مدیر از مادرش درخواستی غیرمنتظره کرده بود را برعهده گرفت (122 نظر) خلاقیت تحسین برانگیز یک میوه فروش بامرام شیرازی حماسه آفرید/ به ایشون باید گفت فرشته زمینی+عکس (118 نظر) نگاهی به میز صبحانه مفصل و رنگارنگ خانه رضا گلزار با هنر چیدمان آیسان خانوم / تزئین زیبای بشقاب با انار وحشی و آووکادو+عکس (113 نظر) توئیت داریوش ارجمند خطاب به رهبر معظم انقلاب با دیالوگی از نقش مالک اشتر: ای کاش قادر بودم، علی را به روزگاری ببرم که مردمش قدر همچون او را می دانستند+عکس (111 نظر) خلاقیت خنده دار مادر شیرازی برای طراحی پرچم ایران روی قرمه سبزی حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس! (96 نظر) نصرالله رادش: سیگار می‌کشم تا زشتی‌هایم دیده شود! دوست دارم همه بدانند علاوه بر قیافه ام من این زشتی ها را دارم! +فیلم (84 نظر) سحر زکریا: مهران مدیری به جای پول به من چند تا قابلمه داد! مدیری کسی بود که اگر ما سر کار موسیقی گوش می‌دادیم می‌ترسیدیم بیاید و مسخره‌مان کند (81 نظر) محمدرضا گلزار: می‌دانم خواننده خوبی نیستم؛ به فرض که صدایم خوب نیست چرا اینقدر دغدغه فکریتان شده است؟! (75 نظر) دانش‌آموزی که رهبر شد؛ نگاهی به چهره مهربان رهبر معظم انقلاب در کلاس ششم ابتدایی+عکس (76 نظر) آخرین جشن تولد ساده آیت الله هاشمی رفسنجانی با حضور همسرشان در طبقه دوم خانه/ مبلمان راحتی بدون زرق و برق، کیک شکلاتی و زیر میزی هنری زیبا+عکس (64 نظر) جشن تولد مجلل الهام حمیدی توسط همسرش +عکس/تزئین زیبای کیک با مروارید طلایی رنگ 👌 (44 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال قهوه با نشان روز سه شنبه 15 آبان ماه 1403
فال حافظ با تفسیر امروز سه شنبه 15 آبان 1403 + فیلم
فال شمع روزانه امروز سه شنبه 15 مهر 1403
فال روزانه امروز سه شنبه 15 آبان ماه 1403
به وقت استایل پاییزی؛ لباس مناسب پاییز چیست؟ / 5 رنگ مخصوص خوشتیپ ها؛ رنگ قرمز جزو رنگ‌های انرژی زا و پر هیجان است که نشان دهنده عشق و صمیمت است
فال ابجد روزانه سه‌شنبه 15 آبان 1403
دستگیری سارقان 10میلیاردی طلافروشی در تهران
خوشتیپ شو؛ نکات مهم برای ست‌کردن بوت‌های چرم زنانه برای پاییز / انواع بوت‌های چرم زنانه و ایجاد استایل‌های مختلف
معرفی 10 مدل خاص و ترند میز ناهارخوری / راهنمای انتخاب طرح‌های زیبا برای میز ناهارخوری
حکم کمرشکن قضائی عابر بانک تیم پرسپولیس تهران صادر شد/ حبس، رد مال، شلاق و انفصال از خدمت دولتی!
زاکانی فاش کرد: التماس اسرائیل به ایران برای جواب ندادن!
لیست کامل داروهای ممنوعه دوران بارداری / مصرف چه داروهایی در دوران بارداری بی‌خطر است؟
چارپایه به هر چیزی شبیه بود به‌جز برنامه‌ای سرگرم‌کننده! / کمدین بودن کافی نیست
تقدیر رهبر معظم انقلاب از مسعود پزشکیان؛ حضرت آقا از شما راضی هستند و گفتند این روند را ادامه دهید
مهرداد محمدی با استقلال به پایان خط رسید/ خط آتش آبی ها به مهاجم کنیایی مجهز میشود
منتخب روز   
محاکمه دوباره مردی که متهم به تجاوز به 9 زن شد زندانی اعدامی پس از آزادی از زندان در خواب سکته کرد... / پدر و مادر شایان برای رضایت همه زندگی‌شان را فروخته بودند! بازی در نقش پلیس برای گروگانگیری و سرقت های سریالی / خاطره گویی تبهکار سابقه دار در مراسم جشن تولد ‌راز باند مخوف را فاش کرد! دستگیری عامل جنایت در چیتگر پسر 17ساله بدون گواهینامه، جان خود و 4 دوست نوجوانش را در تصادف گرفت صحنه های آخرالزمانی سیل مرگبار در والنسیای اسپانیا با 205 کشته در حال حرکت به سوی کاتالونیا + ویدئو / عکس جزئیات پرونده دختر سارق که هدف او آزادی برادرش از زندان بود / اخاذی به قیمت یک عمر در زندان ماندن با سوادترین روستای ایران کجاست؟ شیائومی 15 معرفی شد/اولین گوشی جهان با اسنپدراگون 8 الیت خانه نورانی معتمدی اصفهان با درهای چوبی ،شیشه های رنگارنگ و دکوراسیون اصیل ایرانی چشمانتان را جلا میدهد جزئیات قتل فجیع مادر و خواهرناتنی توسط دختر تهرانی و نامزدش / جنایتی که در تجریش رخ داد! انتخاب جنین های باهوش تر ممکن میشود!