ساعدنیوز
ساعدنیوز

تاکتیک های تبلیغ دینی در فضای مجازی

  شنبه، 23 مرداد 1400   زمان مطالعه 12 دقیقه
سید کاظم روح بخش : تاکتیک های تبلیغ دینی در فضای مجازی
"چگونه می توان فضای مجازی را به یک فرصت تبدیل کرد؟" این پرسشی است که سال ها، مسئولین فقط در مقام نظر به آن پرداخته اند. سید کاظم روح بخش روحانی جوان و جهادگر عرصه تبلیغ مجازی در عمل پاسخ این پرسش را داده است. گفتگوی اختصاصی ساعد نیوز با این مبلغ جوان را به مناسبت ایام محرم تقدیم مخاطبان عزیز می کنیم.

صدا و سیما برای روحانیت در عرصه اجرا خطوط قرمز بسیاری تعیین کرده است که مخل امر تبلیغ مؤثر هستند.

ساعد نیوز: پیج شما در اینستاگرام یکی از پیج های بسیار جالب و در عین حال پرطرفدار دینی و تبلیغی است. چه شد که به سمت تبلیغ در فضای مجازی میل پیدا کردید و استراتژی شما در این فضا برای تبلیغ مؤثر چیست؟

سید کاظم روح بخش: واقعیت این است که در اوایل ایام طلبگی برای خودم این سؤال مطرح بود که چرا طلاب و فضلا در برنامه های صدا و سیما این همه خشک و ساده صحبت می کنند در حالی که مخاطب جوان عموماً به یک فضای پرتحرک و صریح تر نیاز دارد چیزی شبیه به کار آقای قرائتی! بعد از این که خودم با فضای صدا و سیما آشنا شدم، دیدم که مشکل از طلاب و فضلا نیست بلکه این مشکل از سیستم است! خود صدا و سیما است که به این طلاب می گوید که شئونات خاصی را رعایت کنید! خطوط قرمز سفت و سختی برای علمایی که در برنامه های صدا و سیما حاضر می شوند وجود دارد. شوخی نکن! این کار نکن! این را نگو! این حرکت را نکن! خب عملاً شما هیچ نوع آزادی عملی در اجرا ندارید. وقتی در حوزه کودک و نوجوان با صدا و سیما همکار داشتم؛ این مطلب را بیشتر لمس کردم. آنجا هم دقیقاً همین مطالب را تکرار می کردند. این که یک طلبه باید آرام و شمرده شمرده صحبت کند. من بالأخره به این نتیجه رسیدم که این طور فایده ندارد و در عمل نمی توانم ایده خودم را پیاده کنم.

فضای مجازی آزادی لازم را برای پیاده کردن ایده هایتان در اختیار شما قرار می دهد/ هر مخاطبی بر اساس نیازهایش زبان خاص خودش را می طلبد.

آمدیم و فضای خودمان در ساختیم تا ایده های مورد نظرمان را پیاده کنیم. فضای مجازی این آزادی را به شما می دهد که ایده های خودتان را پیاده کنید. هر مخاطبی فضای تبادل و تعامل خاص خودش را می طلبد. اگر پیج ما را دیده باشید، ما طیف گوناگونی از کلیپ ها را تهیه می کنیم. از کلیپ های ساده که در مورد یک موضوع صحبت می کنم تا کلیپ هایی که داخل آنها، خلاقیت و بازیگری هم وجود دارد. تعامل با کودک و نوجوان نیازمند طنز و دیالوگ خاصی است. صدا و سیما اصلاً اجازه شوخی را به طلبه نمی دهد. این یک محدودیت است. البته منظورم از شوخی، شوخی حساب شده در قالب ادب است. شما پیچ ما را ببینید اصلاً شوخی جنسی یا شوخی خلاف ادب وجود ندارد ولی به هر صورت شوخی بخشی لاینفک از برخی از کلیپ های ما است. من یادم می آید که در صدا و سیما در یک برنامه کودک و نوجوان که بازیگر خانوم هم داشت و من به عنوان طلبه در آنجا نقش ایفا می کردم، بیشترین خطوط قرمز مال من بود! این که شما بخواهید طلبه و روحانی را به عنوان یک انسان کامل که اصلاً اشتباه نمی کند یا شوخی نمی کند یا این که نمی خندد و همیشه شمرده و درست صحبت می کند ترسیم کنید؛ خب این را جامعه نمی پذیرد؛ مردم این را قبول ندارند!

تصویر

مجری بودن یک روحانی در صدا و سیما تابو است! برنامه "تا نیایش" این تابو را شکسته است.

اگر بخواهم کارشناسی تر صحبت کنم، باید بگویم که این تقصیر کارگردان یا تهیه کننده نیست که خطوط قرمزی به من روحانی یا طلبه یا مبلغ دینی در تلویزیون تحمیل میشود. کارگردان و تهیه کننده می گوید که آقا من فلان مقدار هزینه برای تولید این اثر کرده ام تا کار آفیش شود و حالا به خاطر یک خط قرمز ممکن است کارم به نتیجه نرسد! البته این طور هم نیست که همه بخواهند به این خطوط قرمز تمکین کنند. خبر خوب این است که مثلاً در برنامه "تا نیایش" که از شبکه 5 سیما پخش می شود؛ تهیه کننده به شدت جنگید تا روحانی به عنوان یک مجری در این برنامه ایفای نقش کند! شاید باورتان نشود! ولی باید بگویم که حتی مجری شدن یک روحانی هم از جمله خطوط قرمز صدا و سیما است. به هر صورت، این یک فتح الفتوح محسوب می شود که یک روحانی بیاید برنامه ای را بدون حضور یک مجری غیرروحانی خودش اجرا کند. ما در اینستاگرام برنامه های مختلفی طراحی کرده ایم. بخشی از این برنامه گپ و گفت کافی شاپی با دختران و پسران است که وقتی آمار کشته های کرونا کمتر بود ما همچنان این برنامه را اجرا می کردیم ولی اخیراً بدلیل افزایش مرگ و میر، این برنامه تعطیل شده است. ما در اصفهان، رشت، تهران در کافی شاپ ها این برنامه را می ساختیم. برخی از این کلیپ ها از آیتم های مهم "تا نیایش بود". خب علت موفقیت این کلیپ ها هم این بود که نه حوزه علمیه و نه هیچ ارگان دیگری بالای سرمان نبود که برایمان محدودیت و خط قرمز تعریف کند. البته این را هم صریح بگویم که خود من و تیم مان به شدت انقلابی هستیم و طرفدار نظام جمهوری اسلامی ایران. در ایام انتخابات هم بیشترین کلیپهای مذهبی را ما منتشر کردیم برای دعوت مردم به شرکت در انتخابات ولی این به معنای چشم پوشی بر موانع و نقایص نیست!

تصویر

نظام آموزشی و تربیتی حوزه علمیه خلاقیت لازم را به طلبه ها در زمینه تبلیغ نمی دهد/ خودمانی بودن و صریح بودن از لوازم تبلیغ مؤثر در فضای مجازی است.

خب سؤال اصلی این است که مشکل کجاست؟ مقصر بعدی همین سیستم تربیتی مستقر حوزوی است. طلبه را با یک رویکرد بسته و خشک تربیت می کنند در حالی که حتی در روایت آمده است که هم طلبه و مبلغ باید سواد داشته باشید و هم فردی باشد که مردم و زمانه خودش را می شناسد و به خوبی با آنها می تواند تعامل کند (عالمٌ بزمانه!) من باید زمانه خودم را بشناسم تا درد را ندانم، چطور می خواهم برای این درد درمان پیدا کنم؟! بگذارید نتیجه یک نظرسنجی را که در پیج مان انجام دادیم به شما بگویم: پرسیده بودیم که عمده دلیل علاقه به پیج را در چه می بینید؛ پاسخ داده بودند: "شما خیلی تند و خودمانی صحبت می کنید!" این واقعاً مایه تعجب خود من هم شد. تند، روان و سریع صحبت کردن! استفاده از ضمایر مفرد برای ایجاد صمیمیت با مخاطب! اینها واقعاً فاکتورهایی است که مخاطب را جلب می کند و تبلیغ مؤثرتر می شود. این واقعاً ناراحت کننده است که ما مخاطبمان را به خاطر عدم رعایت و توجه کافی به این فاکتور بسیار ساده از دست می دهیم.

تصویر

امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج البلاغه پرچمدار تبلیغ دینی مؤثر و صریح و کوتاه است.

من وقتی با طلبه ها خودمونی صحبت می کنم به آنها می گویم که شما باید در 7 ثانیه اول یک وعده به مخاطبتان بدهید که بداند در یکی دو دقیقه ای که به حرف شما گوش میدهد چه چیزی گیرش خواهد آمد؟ مثلاً بگوئید که "اگر می خواهی بدانی که دوستت مؤمن است یا منافق این 4 نشانه را امام صادق (ع) بیان کرده اند..." بیشترین دلیل اقبال مخاطبان به پیج ما این است که "ُسریع می رویم سر اصل مطلب". البته باید به شما بگویم که این چیز نوئی نیست! امیرالمؤمنین علی (ع) در نهج البلاغه پرچم دار این تاکتیک مهم است. شما فقط بروید حکمت های پرمغز چند کلمه ای حضرت را در نهج البلاغه بخوانید تا متوجه این موضوعی که من می گویم بشوید. این را ما نمی گوئیم جامعه شناسان بزرگ از آسیای جنوب شرق گرفته تا اروپا از حکمت های امیرالمؤمنین سخن ها گفته اند. رمز گیرائی این حکمت ها همین اختصار و کوتاه بودن آنها است که با پرمغزی همراه شده است.

تصویر

نباید با ذکر روایات نادره حتی مستند مخاطب احساس کند که ما به شعور و عقل او توهین می کنیم.

ساعد نیوز: در ایام محرم هستیم و سوگواران عزای اباعبدالله الحسین برای سالار شهیدان عزاداری می کنند. به عنوان یک فعال فضای مجازی در حوزه تبلیغ دینی، بفرمائید عمده آسیب های سوگواری از نگاه یک سخنران چیست؟

سید کاظم روح بخش: من می خواهم یک نکته ای را در پاسخ به این سؤال عرض کنم که واقعاً یکی از آسیب های جدی ای است که سخنرانان باید در مجالس عزای امام حسین (ع) به آن توجه ویژه داشته باشند. خیلی ها اعم از مذهبی، نیمه مذهبی یا غیرمذهبی ها شاکی هستند که کارشناس یا همان سخنران حرفی را می زند که ما فکر می کنیم که طرف دارد به عقل ما توهین می کند. البته این موردی که عرض می کنم شاید بسیار اندک است ولی به هر صورت وجود دارد. در صدا و سیما یا فضای مجازی یک گزاره ای حتی با سند - این نکته مهمی است که می گویم که حتی با سند - یعنی حرفی که سندیت دارد، گفته می شود مثلاً این که حضرت در میدان جنگ به اذن پروردگار مرده ای را زنده می کند یا دست قطع شده ای را دوباره می چسباند و قس علیهذا! هرچند این حرف درست هم باشد موجب تمسخر دین و مبلغان دینی می شود!

تصویر

نیازهای مردم باید مبنای سخنرانی ها و منبرهای ما باشد نه ذکر مطالبی که خاص خواص است!

ما در زمانه ای زندگی می کنیم که دنیا روی تولید محتوا و بازاریابی محتوا متمرکز شده است. شما باید محتوایی را تولید کنید که پاسخگوی یک نیاز مخاطب است. من وقتی در ارتباطم با همشهریانم، فرزندم، همسرم و همکارم دچار اشکال هستم، آیا امام حسین برای من راهکار ندارد ارائه بدهد؟! چرا من محتوایی را تولید نمی کنم که درد جامعه ام را دوا کند؟ مثلاً یک مورد را به شما بگویم. ما یک کلیپی ساختیم درباره فراغت و کوهنوردی و در آنجا من روایتی را از امام رضا (ع) نقل کردم که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. برخی از مخاطبان کامنت گذاشته بودند که ارادت ما به امام رضا بیشتر شد! ما باید محتوایی را تولید کنیم که پرچم اهل بیت را بالا ببرد نه این که مایه تمسخر شود. سؤال من این است که چرا تا وقتی که نیازهای مهم مردم هست ما سراغ محتوای جنجالی برویم؟

تصویر

عدم توجه به موازین فضای مجازی می تواند تبلیغ را دستمایه تمسخر دین کند.

بنده منکر کرامات اولیای الهی نیستم ولی باید این را هم در نظر بگیریم که فقط مؤمنین خاص و خواص این کرامات را درک می کنند! شما می توانید این کرامات را در یک جلسه خصوصی مطرح کنید ولی وقتی پای فضای مجازی در کار است که همه جور آدم در آنجا حضور دارد، سخن گفتن از این کرامات می تواند نتیجه عکس بدهد! فضای مجازی می تواند یک فرصت باشد اگر ما محتوای درست تولید کنیم. شما فقط دقت کنید وقتی من یک حرف حساب شده و معمول می زنم، 10 هزار بازدید می خورد ولی اگر یک سوتی بدهم، ممکن است که این سوتی من، 10 میلیون بار بازنشر شود و دیده شود. این می تواند خسارت بار باشد.

تصویر

دعوت تؤام لسانی و عملی از امام زمان درسی است که می توان از واقعه کربلا گرفت/ حسینی بودن فقط به زبان و پیراهن سیاه نیست بلکه باید در عمل هم حسینی باشیم.

ساعد نیوز: در همین فضای گفتمانی ای که خودتان تعریف کردید می خواهم بپرسم که پیام قیام امام حسین چه بوده است؟

سید کاظم روح بخش: واقعه کربلا و قیام امام حسین پیام های زیادی دارد ولی زیباترین پیام این واقعه به نظر من این است. امام حسین در کربلا گفت که من به عنوان امام زمان دعوت شدم، آمدم! مردم به دعوت شان پایبند نبودند و برگشتم ولی حُر اجازه نداد! و مردم هم پشت مرا خالی کردند. همین موضوع درباره امام عصر حضرت حجت (عج) می تواند صادق باشد. اگر ما از ظهور محجوریم عیب از خودمان است. دعوت نباید فقط لسانی باشد. منتظر واقعی کسی است که در عمل هم امام زمان خودش را یاری می کند. بسیار این نکته مهمی است. اگر امام زمان را فقط لسانی و زبانی دعوت کردیم ولی در عمل با او نبودیم نتیجه اش می شود کربلا! این را باید در عرصه عمل، زندگی، کسب و کار و خانواده نشان دهیم. این کار نیازمند خرج کردن است نه خرج مالی بلکه خرج از وجود خودت. منی که لباس مشکی امام حسین تنم است وقتی در جایی با ماشین تصادف می کنم اجازه ندارم سرم را از شیشه بیرون بیاورم و با مشکی امام حسین فحش های رکیک بدهم. این می شود دعوت لسانی و زبانی صرف که به هیچ دردی نمیخورد. در خانواده هم همینطور است. نمی شود من ادعای نوکری امام حسین را داشته باشم و سیاه پوش اباعبدالله شوم و در منزل با خانواده ام تندی کنم و توهین و فحش به همسرم بدهم. برعکس من خودم گلایه ای را از آقایی شنیدم که می گفت همسر بنده روضه امام حسین شرکت می کند ولی وظایف همسری خودش را به جا نمی آورد. خوب این ها نشان می دهد که در کنار شور حسینی حتماً باید شعور حسینی هم داشته باشیم تا انشالا در عمل بتوانیم به نتیجه برسیم و پیرو واقعی امام حسین باشیم.

6 دیدگاه

  دیدگاه ها
واقعا خیلی زحمت میکشن
8 ماه پیش

زیر سایه آقا جانم امام زمان باشه
بازدیدکننده
2 سال پیش

سلام علیکم امکانش هست با حجت الاسلام والمسلمین آقای روحبخش صحبت کرد در مورد سن ازدواج جوانان؟
بازدیدکننده
2 سال پیش

آقای روح بخش عالین تحلیل ها . نظرات کارشناسانه . ایشون بسیار کاربردی و چقدر زیاد مابه همچین افرادی نیاز داریم. خداحفظشون کنه
بازدیدکننده
2 سال پیش

من الان کلیپ آقای سید کاظم روحبخش دیدم ،عالی بود ،خدا قوت،واقعا اثر گذار بود
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (505 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (194 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (57 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (45 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (45 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال روزانه امروز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال شمع روزانه امروز شنبه 3 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 3 آذر 1403+فیلم
فال ابجد روزانه شنبه 3 آذر 1403
رونمایی از سند ازدواج در زمان قاجار؛ آداب عجیب خواستگاری رفتن بدون خبر دادن به صاحبخانه+ عکس
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
ویدیو/ شعر مفهومی و فی‌البداهۀ مهران مدیری برای سربازان/ تمجید و تحسین سروش صحت و نادر سلیمانی
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی در کودکان چه سنی است؟ / این یک هشدار است؛ قبل از 18 سالگی یک زبان جدید بیاموزید!
منتخب روز   
هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌ قتل خانمی جوان به دست یک مرد 43 ساله در تبریز/ پول و جواهرات انگیزه متهم از قتل بود