صف خرید و فروش در بورس چگونه شکل می گیرد 

پیش از آنکه بخواهیم در مورد مفهوم صف خرید و صف فروش سهام صحبت کنیم، ابتدا باید به سراغ عامل ایجاد کننده صف های خرید و فروش سهام برویم. در بورس ایران موضوعی به عنوان «محدودیت دامنه نوسان» داریم. اما کار دامنه نوسان در بورس چیست؟ناظران و سیاست گذاران بورس برای هر سهم محدودیت دامنه نوسان در نظر گرفتند. این کار به آنها کمک می کند تا از نوسانات شدید و زیاد قیمت جلوگیری کنند. محدودیت دامنه نوسان برای سهام در بورس و همین طور فرابورس از منفی ۵ درصد تا مثبت ۵ درصد نسبت به قیمت روز قبل است. مثلا اگر قیمت روز گذشته سهم فولاد ۵۰۰ تومان باشد برای امروز، قیمت می تواند فقط در محدوده ۴۷۵ تومان تا ۵۲۵ تومان نوسان داشته باشد و کمتر و بیشتر از این محدوده در وضعیت عادی بازار معامله ای نخواهد داشت.

صف خرید سهام در بورس چیست؟

فرض کنید پیش بینی هایی مبنی بر افزایش ارزش سهام شرکتی که در قسمت قبل 500 تومان در نظر گرفته شده، انجام شده باشد که بر اساس آن قرار است قیمت سهام این شرکت به حدود 600 تومان برسد.اما از آن جایی که محدودیت دامنه نوسان وجود دارد، سفارش های خرید بیشتر از 525 تومان ثبت نمی شوند. با این حال تعداد زیادی تقاضا برای خرید سهام این شرکت وجود دارد، چرا که پیش بینی ها نشان می دهد بازدهی 20 درصدی به دنبال خواهد داشت.بنابراین افراد باید بر سر خرید سهام این شرکت وارد رقابت شوند و تقاضا از عرضه بیشتر می شود. همچنین وقتی سهام داران این شرکت می دانند سهام شان رو به افزایش است، اقدام به فروش نخواهند کرد.

به چنین وضعیتی که هیچ عرضه کننده ای وجود نداشته باشد و تقاضای خرید در سقف قیمت قرار داشته باشد، صف خرید سهام گفته می شود.

صف فروش چیست؟ چگونه شکل می گیرد؟

اما صف فروش چیست. در واقع صف فروش را می توان عکس پدیده صف خرید دانست. یعنی زمانی که سهم روندی نزولی را تجربه می کند و تا کف مجاز روزانه افت کرده است، فزونی عرضه بر تقاضا به تشکیل صف فروش می انجامد. در این شرایط قیمت سهم 5 درصد کاهش داشته است.در این قیمت دیگر هیچ معامله گری در سمت خرید سهام وجود ندارد و در عین حال امکان فروش سهم در قیمت پایین تر نیز وجود ندارد. در نتیجه انباشته شدن سفارش های فروش از سوی سهامدارنی در قصد نقد کردن سهام خود را دارند سبب می شود تا شاهد شکل گیری صف فروش در سهم مورد نظر باشیم.

هر چه تعداد سهام در صف فروش بیشتر باشد در اصطلاح گفته می شود که صف سنگین است. به عنوان نمونه به تصویر زیر توجه کند. در این نمونه قیمت سهام شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو با افت 5 درصدی به 11545 ریال رسیده است.همانطور که ملاحظه می کنید در قسمت خرید سهم هیچ تقاضایی مشاهده نمی شود. اما بالعکس در سمت فروش شاهد سفارش فروش بیش از 9 میلیون سهمی در کف قیمت روزانه «خگستر» توسط 420 سهامدار هستیم. سهامدارانی که به دلیل نبود خریدار موفق نشده اند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند.در این شرایط گفته می شود نماد «خگستر» به صف فروش رفته است یا شاهد صف فروش سنگین در «خگستر» هستیم. در این شرایط معامله گری که زودتر سفارش فروش خود را ارسال کرده از شانس بیشتری برای نقد کردن سهام خود برخوردار است.

چگونه بفهمیم سهامی صف خرید یا صف فروش دارد؟

برای اطلاع از این که سهام مورد نظر شما دارای صف خرید یا صف فروش است، می توانید به صفحه معاملات آنلاین کارگزاری خود وارد شده و با جستجوی آن نماد بورسی، بخش خرید و فروش های روز آن را مشاهده کنید. در صورتی که در بخش خرید، شماری از تعداد خریداران به همراه قیمت های سقف دامنه نوسان نشان داده شده و در بخش فروش و عرضه، خبری نباشد؛ صف خرید شکل گرفته است.به همین ترتیب در صورتی که در بخش فروش آن سهام، شماری از فروشندگان سهم با قیمت کف دامنه نوسان دیده شده و در بخش خرید، اثری از متقاضیان خرید سهام نباشد، صف فروش اتفاق افتاده است.

به علاوه روش دیگری نیز پیش روی شما قرار دارد. می توانید با مراجعه به وب سایت مدیریت فناوری بورس یعنی www.tsetmc.com به منوی دیده بان بازار وارد شوید. در این جا با فهرستی از نمادهای بورس و جزئیات مربوط به معاملات آن ها روبرو خواهید شد. کافی است که روی نماد بورسی مورد نظر خود کلیک کرده و به صفحه مربوط به آن وارد شوید. همچنین می توانید نام نماد بورسی مورد نظر خود را در کادر جستجو، تایپ کرده و به صورت مستقیم به صفحه مستقل آن نماد دسترسی داشته باشید. در صفحه هر نماد دو کادر چسبیده به هم (خرید و فروش) دیده می شوند که طبق بالا می توانید ایجاد صف خرید و یا صف فروش را از طریق آن ها، متوجه شوید.

چرا صف خرید و صف فروش تشکیل می شود؟

صف خرید و صف فروش هر یک به دلیل انتشار اخبار مربوط به شرکت های بورسی مرتبط، تشکیل می شوند. به طور نمونه زمانی که اخباری مثبت و حاکی از سودآوری در خصوص شرکت ایکس منتشر شود، حاضران در بازار بورس، به قصد سودآوری، مشتاق به خرید سهام آن می شوند. در همین ضمن دارندگان سهام ایکس، به دلیل شنیدن اخبار مثبت در خصوص این سهام و پیش بینی سوددهی آن، از فروش سهمی که در اختیار داشته و مالک آن هستند، خودداری کرده و این سهام را برای سودآوری در سبد سهم ها خود نگه می دارند. به این صورت عده کثیری متقاضی خرید سهام ایکس داریم، در حالی که فروشنده ای برای آن نیست. بنابراین صف خرید مورد نظر شکل گرفته است.

از سویی دیگر زمانی که به هر دلیل اخبار منفی در خصوص نماد بورسی ایکس منتشر شده و یا شرکت به سمت زیان دهی و تعدیل منفی حرکت کند، دارندگان سهام آن با نگرانی افت قیمت سهام در اختیار خود و زیان بینی، دست به فروش گسترده می زنند. به این صورت جمعی از عرضه کنندگان سهام ایکس را داریم، در حالی که انتشار اخبار منفی و … در خصوص این نماد بورسی موجب شده است که متقاضی برای خرید آن وجود نداشته باشد. بنابراین در چنین شرایطی، شاهد تشکیل صف فروش در خصوص سهام ایکس هستیم.

چگونه در صف خرید، سهام بخریم؟

برای خرید سهام در صف خرید، لازم است که حتما به موقع سفارش خود را ثبت نمایید. حتی یک لحظه دیرتر، می تواند به خارج شدن شما از دور معاملات منجر گردد. بنابراین برای خرید سهم های معمولی بازار، لازم است که ساعت 8:30 صبح که ثبت سفارشات بورس آغاز می شود، سفارش خرید خود را با رقم سقف دامنه نوسان، ارسال نمایید. در خصوص خرید سهام در صف فروش سهام عرضه اولیه نیز، باید درست راس ساعت 10:30 دقیقه، به تعداد سهامی که ناظر اعلام کرده و قیمت معین شده (که غالبا قیمت سقف دامنه نوسان است)، نسبت به ارسال سفارش خرید خود اقدام نمایید.

شکل گرفتن صف خرید و صف فروش یکی از وقایعی است که نمادهای بورسی کم و بیش با آن روبرو شده و نمی توان آن را دلیلی بر رشد یا افت قطعی یک نماد بورسی دانست. برخی اوقات این صف برای ساعتی یا حتی یک روز کاری کامل بورس شکل می گیرد و برخی اوقات دیگر یک نماد بورسی برای ماه های متوالی، صف خرید یا صف فروش شکل گرفته نخواهد داشت. در نهایت توصیه می شود که کمتر به فکر خرید در زمان شکل گرفتن صف خرید سهامی خاص یا فروش در زمان شکل گرفتن صف فروش باشید.

فیلترهای دارای صف فروش

فیلتر صف فروش در واقع نمادهایی را نشان میدهد که دارای صف فروش می باشند. برای این کار کافی است فیلتر زیر را copy کرده و در قسمت فیلترهای دیده بان بازار سرمایه paste کنید. ( توجه کنید که فیلتر در سایت برعکس می باشد ولی با قراردادن در فسمت فیلتر سایت مشکل برطرف می شود.)

با اعمال کردن این فیلتر کلیه شرکت هایی که در بازار صف فروش می باشد نشان داده می شوند که پس از این مرحله باید یک خروجی از این فیلتر ها در بازار بگیریم. برای این کار کافی است که خروجی اکسل مربوط به نمادهای دارای صف فروش را گرفته و سپس آنها را با هم جمع کنیم تا ارزش صف فروش در بازار به دست آید.

فیلتر نمادهای دارای صف خرید

برای اینکه با نحوه کارکرد این فیلتر بیشتر آشنا شوید، توضیحاتی در مورد آن ارائه می دهیم.

pd1)==(tmax) && (qd1) != 0)

(pd1) = قیمت خرید سطر اول همان قیمتی که در سطر اول سفارشات خرید در روز معاملاتی جاری مشاهده می کنید.

(tmax) = آستانه مجاز بالایی قیمت

همان بالاترین قیمت روز معاملاتی جاری می باشد که این قیمت در بخش بازه روز سهم قابل مشاهده می باشد.

(qd1) = حجم خرید سطر اول

همان حجمی که در سطر اول سفارشات خرید در روز معاملاتی جاری مشاهده می کنید.

کاربرد فیلتر صف خرید

استراتژی ۱: هدف ما انتخاب سهام ارزنده در قیمت مناسب می باشد تا با معامله آنها سودی کسب کنیم. سهامی که با استفاده از این فیلتر مشاهده می کنید، همگی در روز معاملاتی جاری صف خرید می باشند و در قیمت حداکثری خود قرار دارند.طبق استراتژی مورد نظر ما باید ابتدا نمودار سهام فوق را بررسی کنیم. چنانچه سهام در نقطه حمایتی قوی و مناسبی قرار داشته باشد، می توان در صف خرید سهام فوق را در صورت عرضه خریداری کرد. در این حالت ریسک معامله پایین بوده و می توان انتظار رشد سهم در روزهای آتی را داشت.

نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که قبل از اقدام به معامله نمودار سهم بررسی و موقعیت قیمتی تحلیل شود تا ریسک معاملات کاهش یابد.

استراتژی۲: چنانچه پس از بررسی سهم متوجه شدیم که قیمت درگیر مقاومت مهمی می باشد، بهتر است احتیاط بیشتری کرده و پس از شکست مقاومت وارد سهم شویم. در این حالت ریسک معاملات کاهش می یابد و با اطمینان بیشتری می توان وارد معامله شد.