شهر باستانی حریره کجاست؟

اگر تصمیم داشتید به جزیره زیبای کیش سفر کنید، فرصت بازدید از شهر حریره را از دست ندهید. این شهر تاریخی در شمال جزیره قرار دارد و قدمت آن به ۸۰۰ سال پیش برمی گردد. حریره در قرن چهار هجری قمری و بعد از رونق افتادن بندر تجاری سیراف ساخته شده و در گذشته از شکوفایی زیادی برخودار بوده است؛ به گونه ای که یکی از مناطق مهم تجاری و بازرگانی حاشیه خلیج فارس به شمار می رفت.شهر باستانی حریره دارای قسمت های مختلفی است. خانه اعیانی، مسجد، حمام، بخش های کارگاهی و صنعتی، تاسیسات آبی و بندرگاه دیدنی های این شهر تاریخی را تشکیل می دهند.

تاریخچه شهر حریره

در منابع مختلف تاریخی از شهر حریره یاد شده است. برای مثال، ياقوت حموی، جغرافی دان و تاريخ نويس قرن هفتم هجری قمری در توصیف شهر حریره آورده است:شهری كه در جزيره كيش ساخته شده بسيار زيبا و اطراف آن را عمارت های عالی و باغ های دلگشا احاطه كرده است و كشتی هایی كه بين هندوستان و خليج فارس رفت وآمد می كنند در آنجا توقف دارند. چند آب انبار بزرگ برای ذخیره کردن آب باران و پنج بازار معمور در آن جا است.وصاف، مؤلف و اديب قرن هفتم نیز این چنین به شهر باستانی حریره اشاره می کند:در جزيره كيش شهری ساخته شده بود كه بارويی مستحكم داشت و آب آن از بركه های متعدد حاصل می شد و در نزديكی ساحل محلی برای صيد مرواريد بوده است.از رونق افتادن بندر سیراف در قرن چهار هجری، دلیل شکل گیری شهر حریره است شهر باستانی حریره در زمان خود به عنوان بندری مهم و مرکز ارتباطی بین ایران، هند و چین محسوب می شد و بیش از ۸۰۰ سال قدمت دارد. این شهر در اواسط قرن چهار هجری شکل گرفته است و تا اواسط قرن دهم به مدت ۵۰۰ سال در اوج و شکوفایی بود و مرکز تجاری و بازرگانی در خلیج فارس به شمار می رفت و جمعیت زیادی داشت.

در سال ۳۵۶ هجری قمری با از رونق افتادن شهر بندری سیراف، بازرگانان این منطقه، جزیره کیش را که آن زمان قیس نامیده می شد برای فعالیت های تجاری و بازرگانی انتخاب کردند و شهر حریره شکل گرفت. به روی کار آمدن ملوک بنی قیصر و خاندان طیبی در کیش و اتابکان سلغری در فارس موجب توجه و رونق حریره شد.

شهر حریره یک بار در دوره ایلخانی مورد بازسازی قرار گرفت و بیشتر بناهای آن متعلق به این دوران است. در حال حاضر بیشتر بخش های این شهر تخریب شده است؛ اما آنچه باقی مانده، نشان دهنده شکوه و جلال آن در گذشته است. حریره تاکنون در طی سال های مختلف توسط باستان شناسان ایرانی و خارجی مورد بررسی و کاوش قرار گرفته و بخش های مختلفی از آن کشف شده است.

علت ساخت و نامگذاری شهر باستانی حریره

به گفته ی مورخان شهر حریره، شهری آباد و زیبا بوده است. به واسطه ی این زیبایی و شکوه این شهر را حریره نامیدند. جزیره ی کیش به دلیل موقعیت ویژه ای که داشت، تبدیل به یک بندرگاه ویژه شد.
علت انتخاب این مکان برای ساخت شهر حریره ، وجود سواحل صخره ای مرتفع و همچنین خلیج و دماغه ای در این منطقه می باشد. این ویژگی ها این مکان را به مکانی ویژه برای ساخت و ساز تبدیل کرده است.

بخش های دیدنی شهر حریره در کیش

شهر حریره باستانی دارای بخش های مختلف و جذابی است، که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.

1. اسکله شهر حریره : در ورودی شهر حریره کنار ساحل، چندین مسیر و راه هایی که به هم متصل هستند، مانند هزارتو را مشاهده می کنید. این مکان دیدنی و جذاب در زمان های قدیم اسکله ی شهر حریره بوده است و جزو دیدنی های این شهر محسوب می شود.
2. خانه اعیانی شهر حریره: خانه ی اعیانی در شهر حریره دارای مساحت زیادی این خانه بزرگ ترین خانه ی این شهر است و به همین دلیل از آن به عنوان خانه ی اعیانی یاد می شود. این خانه ی زیبا خود دارای دو بخش است.طراحی باشکوه آن نشان دهنده ی نمونه هایی از سبک معماری قدیم در حاشیه ی خلیج فارس است. سبک معماری و فضای وسیع آن نشان دهنده ی این بوده است، که روزگارانی در این خانه افراد متمول آمد و شد داشته اند.یکی از بخش هاتر و دیگری کوچک تر می باشد، که به سبک خاصی از معماری سنتی طراحی شده است. این خانه به عنوان قدیمی ترین خانه در جنوب کشور با طراحی و سبک خاص محسوب می شود.بخش های به جا مانده از بقایای این خانه شامل سکوهای درب ورودی، اتاق شاه نشین و حیاط مرکز است. آن طور که به نظر می رسد این خانه به دلیل مساحت زیادی که دارد گمان می رود، محل زندگی چندین خانواده بوده است.در زمان سلطنت ایلخانان کاشی هایی با طرح ستاره ای شکل برای ساز و ساز عمارت های اعیانی همچون سلطانیه و تخت سلیمان از بندرگاه های جزیره ی کیش وارد ایران می شده است.از این کاشی ها برای ساخت خانه ی اعیانی شهر حریره نیز استفاده شده است، این کاشی ها نشان دهنده ی ثروتمند بودن صاحب خانه بوده است. بسیاری از قسمت های این خانه ی اعیانی با گذشت زمان تخریب شده است.
3. حمام شهر حریره: حمام شهر تاریخی حریره دارای مساحت 500 متری است. این حمام به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان جزو قدیمی ترین حمام های ایران بشمار می رود. این حمام دارای دو خزینه ی بزرگ و کوچک، سربینه با یک گرمخانه و یک انبار می باشد.دو خزینه ی این حمام در جنوب گرمخانه قرار دارد. این خانه ی اعیانی در بالای تپه و در جنوب شرقی این حمام زیبا و بزرگ قرار دارد. طبق نظر باستان شناسان این حمام به صورت خاص به اهالی عمارت اعیانی تعلق داشته است.
4. گارگاه های صنعتی شهر حریره: یکی دیگر از بخش ها شهر حریره کارگاه صنعتی این شهر باستانی می باشد، برخی از این کارگاه ها به شکل اتاق هایی با کف های شیب دار است.
5. مسجد تاریخی شهر حریره: مسجد تاریخی و زیبایی در شهر حریره قرار دارد، که دارای چهار محراب و بدون سقف است. وجود چنین مسجدی نشان دهنده ی پر رونق بودن شهر است.مسجد متعلق به عهد سلجوقی می باشد، و در برخی موارد برای اسکان تاجران مورد استفاده قرار می گرفته است. و بارها نیز مورد بازسازی و گسترش قرار گرفته است.

آثار باستانی حریره

سراسر محوطه حریره قطعات سفال های مشاهده می شود که رایج ترین آن ها سفال های سلادن با نقوش اژدها، ماهی و گل های تزیینی، سفال اسگرافیاتو با نقش کنده و ظروف لعابدار با نقوش سیاه آبی بر زمینه نخودی است. ظروف چینی این شهر مربوط به قرن هشت و نه هجری قمری هستند. علاوه براین اشیای دیگری چون کاشی های زرین فام و سکه ها نیز از این محوطه به دست آمده است.

آشنایی با قلعه جنی کیش