باید گفت، امروزه شبکه های اجتماعی به عنوان جزء جدایی ناپذیر زندگی عده کثیری از انسان ها به حساب می آید. به گونه ای که بررسی تلفن همراه بلافاصله پس از بیداری به یک عادت روزانه تبدیل شده. این امر گویای نقش پررنگ و غیرقابل انکار شبکه های اجتماعی و رسانه در زندگی روزمره انسان است.
در ادامه باید افزود، شبکه های اجتماعی بستری متشکل از انسانهای معروف و عادی است. در این بستر هر کاربر بنا به سلیقه شخصی اش، یک فرد یا افراد مشهوری را دنبال می کند که نظرات و دیدگاه های آن را درست تر از سایر افراد و حتی در مواردی درست تر از دیدگاه خود می داند. بی شک عقاید این افراد، مسبب ایجاد تحول در مسیر فعلی و پیدایش روندی جدید برای شخص می شود. کاملاً بدیهی است، هنگامی که دانسته های افراد برای انتخاب یا تصمیم گیری راجع به موضوعی کافی نباشد، قطعا به سراغ نظرات و سخنان افراد مشهور و برجسته در موقعیت های مشابه میروند.
در پایان این بخش، باید بیان کرد که شبکه های اجتماعی فضایی برای معرفی پروژه های نو، اشتراک گذاری، اظهار نظر و آموزش در رابطه با رمز ارزها را فراهم آورده و به نوبه خود در این موضوع موثر بوده است. حال ممکن است این اثر گذاری پیامدهای مثبت و منفی را به دنبال داشته باشد. در ادامه به بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی و افراد معروف بر نوسانات بازار ارزهای دیجیتال می پردازیم.
تاثیر سوشال مدیا بر بازارهای مالی
زمانی پاسخ به این سوال که افراد بعد از بیدارشدن از خواب چه کاری انجام می دهند، سخت بود اما در حال حاضر شاید به جرات می توان گفت اکثرا بلافاصله بعد از بیدارشدن به سراغ تلفن همراهشان می روند و یکی از چندین شبکه اجتماعی که در آن عضو هستند را چک می کنند. این کار نشان گر نقش غیرقابل انکار رسانه و شبکه های اجتماعی در زندگی روزانه ما است. به طوری که اگر چیزی در این رسانه ها مطرح نشود پیش خودمان می گوییم یا اصلا وجود ندارد یا مهم نیست. این قضیه درباره بازار ارزهای دیجیتال نیز صدق می کند.
تا چند سال پیش عده کمی درباره کریپتو و ارز دیجیتال صحبت می کردند و افراد زیادی بدون آنکه بخواهند چیزی درباره آن بدانند، از کنارش رد می شدند. یکی از اهداف شبکه های اجتماعی، آگاه سازی و اطلاع رسانی است. در سالیان اخیر با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی و در نتیجه بالا رفتن سطح آگاهی مردم نسبت به چند و چون فضای ارزهای دیجیتال، این بازار با اقبال بیشتری روبه رو شده است.
شاید بتوان سایت “ForexFactory” را جزء اولین تجربه های فضای اینترنت برای داشتن اجتماعی از کاربران فعال در بازارهای مالی دانست. این سایت که در سال ۲۰۰۴ راه اندازی شد، محلی برای تبادل نظر فعالان بازارهای مالی بوده است. با پیشرفت تکنولوژی و نفوذ بیشتر اینترنت میان مردم، فعالیت در قالب یک سایت یا پلتفرمی مشخص برای بازارهای مالی محدود نماند و با پیدایش پلتفرم هایی مانند اینستاگرام، توییتر، تلگرام، ردیت و… فعالیت مرتبط با این حوزه نیز گسترش پیدا کرد.
ارتباط میان شبکه های اجتماعی و بازار رمزارزها پیچیده است؛ آن قدر که می توانیم به این پلتفرم ها حکم شمشیر دو لبه بدهیم؛ زیرا در برخی موارد دارای مزیت و در برخی موارد خطرناک هستند. این بخشی از قدرت رسانه ای این اپلیکیشن ها است. اگر تصویر خوبی از بازار و آینده آن به مردم نشان دهند، اثر مثبت آن با افزایش اقبال مردم و در نتیجه بالا رفتن قیمت ها نمایان خواهد شد و همچنین اگر وضعیت مناسبی از آن نمایش ندهد، احتمال زیاد قیمت کاهش پیدا می کند.در ادامه اثرات مثبت و منفی شبکه های اجتماعی و نمونه هایی از ترندهای ارزهای دیجیتال و اثرگذاری افراد مهم را بر بازار رمزارزها بررسی می کنیم.
شبکه های اجتماعی چه تاثیری بر بازار رمزارزها دارد؟
کسی به ندرت در سال ۲۰۱۰ بیت کوین ۰/۰۰۳ دلاری را می شناخت و افراد کمی درباره آن اطلاعات داشتند. اکنون که این مقاله نوشته می شود، قیمت بیت کوین تجربه سطوح بالای ۶۰ هزار دلار را نیز داشته است و قیمت فعلی آن در محدوده ۴۱ هزار دلاری قرار دارد. چه اتفاقی در این مدت افتاده که این ارز دیجیتال و سایر رمزارزها چنین افزایش قیمتی داشته اند؟ در کنار عوامل تکنیکال و فاندامنتال موجود، متغیرهای پنهان یا به قول اقتصاددانان جمله اخلالی وجود دارد که بر تصمیمات افراد تاثیر می گذارد. یکی از این متغیرهای پنهان را می توان اثر شبکه های اجتماعی دانست.
قدمت رابطه سوشال مدیا و رمزارزها به سال های ابتدایی پیدایش بیت کوین بر می گردد. اولین مبادله تاریخ ارزهای دیجیتال باتوجه به نبود صرافی یا پلتفرم معاملاتی خاصی، در فروم ها و شبکه های اجتماعی انجام می شد و افراد درباره آن به گفتگو می پرداختند. شاید یکی از این معاملات که هنوز هم برای خیلی ها جالب است، خرید دو عدد پیتزا با ۱۰ هزار بیت کوین از طریق یک فروم در سال ۲۰۱۰ بود.از آن سال ها به بعد، پلتفرم ها و اپلیکیشن هایی که امکان اجتماع افراد را محیا می کنند، محفلی برای تبادل نظرها و آموزش ها و حتی ارائه پروژه های جدید شده است. بسیاری از پروژه های جدیدی که در حوزه رمزارزها به وجود می آیند، کانال های طرفداری خود را در شبکه هایی مانند تلگرام، اینستاگرام، ردیت و … راه اندازی می کنند که از این طریق به اهداف بازاریابی خود برسند.
اثرات مثبت سوشال مدیا بر بازار رمزارزها
کهنه کاران این حوزه می گویند یکی از عوامل پیشرفت بازار ارزهای دیجیتال، افزایش سطح عمومی افراد جامعه و کاربران فعال در بازار است. آن ها معتقدند وجود پلتفرم هایی مانند یوتیوب، فیسبوک و رسانه های اجتماعی دیگر محل مناسبی برای افرادی که نمی دانند از کجا شروع کنند، هستند. اگر پای صحبت قدیمی های این بازار بنشینید، احتمال زیاد بیشترشان می گویند چون مرجع آکادمیکی برای این صنعت وجود نداشته، خیلی از آن ها مطالب مورد نیاز را از شبکه های اجتماعی فراگرفته اند.
افراد برجسته و سرشناس دنیای ارزهای دیجیتال خود از فعالان بنام رسانه های آنلاین و پلتفرم های اجتماعی هستند. آن ها به گفت وگو، پرسش وپاسخ و ارائه مطالب آموزشی می پردازند و به افزایش سطح آگاهی افراد کمک می کند. به عنوان مثال یکی از این افراد، آندرس آنتونوپولوس محقق و مدرس ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک چین است.در کنار آموزش، داشتن اطلاعات درباره وضعیت موجود اکوسیستم رمزارزها برای تصمیم گیری و داشتن استراتژی های معاملاتی، بسیار مهم است. زمانی که پروژه یا شخصی قصد کلاهبرداری و سوءاستفاده دارد، با ترند شدن آن و پخش سریع در شبکه های اجتماعی، آگاهی افراد برای تصمیم گیری بهتر افزایش می یابد.
رسانه های اجتماعی چه آثار منفی بر بازار ارزهای دیجیتال دارد؟
هر محصول یا خدمتی در کنار مزایا، معایبی نیز دارد. با آگاهی از این معایب، می توان تاثیر آن را به کمترین میزان ممکن رساند. اگر بخواهیم درباره شبکه های اجتماعی و معایب آن برای اکوسیستم و بازار رمزارزها صحبت کنیم، می توانیم به اثرگذاری افراد، شکل گیری رفتار گله ای در میان فعالان و سوءاستفاده از افراد کم تجربه و کم اطلاع بازار، اشاره کنیم.
کدام یک از شبکه های اجتماعی توانسته بیشترین تاثیر را بر روی بازار ارزهای دیجیتال بگذارد؟!
هر چه جلوتر می رویم افراد بیشتری نسبت به سرمایه گذاری در بازار رمزارزها ترغیب می شوند. این افراد معمولاً از شبکه های اجتماعی هم استفاده می کنند. بنابراین ترجیح می دهند به روزترین اخبار و آموزش ها را از طریق چنین بسترهایی دنبال کنند. در موارد متعددی این شبکه ها باعث افزایش یا نوسان قیمت ارزهای دیجیتال شده اند. اتفاقی که گاهی پیامدهای مثبت و گاهی هم نتایج مخربی داشته است.
تاثیر توییتر بر بازار ارزهای دیجیتال
تاسیس شبکه اجتماعی توییتر که دارای ۳۲۰ میلیون کاربر فعال است به ۲۱ مارس سال ۲۰۰۶ برمیگردد. دفتر اصلی این شبکه در سان فرانسیسکو کالیفرنیا، قرار دارد. این شبکه اجتماعی که در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از مهم ترین و برجسته ترین پلتفرم های انتشار اخبار در میان سایر پلتفرم هاست. می توان توییتر و توییت های لحظه ای اش را به عنوان یک منبع اطلاعاتی، جهت آگاهی از آخرین و تازه ترین اخبار مربوط به بازار ارز دیجیتال معرفی کرد.
در اثبات این ادعا باید به رشد سریع و قابل توجه رمز ارز دوج کوین در سالهای اخیر اشاره کرد. این رشد ناشی از محبوبیت ایلان ماسک، توییت های مرموزش در این باره و دنبال کننده های قابل توجه اش در بستر توییتر است. پس از انتشار توییت هایی از جانب ایلان، دوج کوین به طور قابل توجهی پامپ کرد و عده زیادی از این طریق به سود فراوانی دست یافتند. این گونه توئیت ها در مورد ارزهای دیجیتال دیگری همانند بیت کوین، شیبا اینو نیز، توسط ایلان ماسک، زده شده است که بر روند بازار توانسته است به صورت غیر مستقیم تاثیر بگذارد. البته این نکته لازم به ذکر است که همیشه نمی توان به صورت علنی تاثیر توئیت ها را محاسبه کرد اما همانطور که میدانید یکی از شاخصه های رفتار بازار، عرضه و تقاضا هست و این عرضه و تقاضا می تواند با توجه به احساسات حاکم بر بازار تغییر کند. چنانچه یکی از فاکتور های تشکیل دهنده شاخص ترس و طمع، شبکه های اجتماعی هستند که به میزان 25 درصد بر این شاخص تاثیر می گذارند.
تاثیر اینستاگرام بر بازار ارزهای دیجیتال
اینستاگرام که یک شبکه اجتماعی تصویری است در سال ۲۰۱۰ تاسیس شد. هم اکنون بیشتر از ۴۰۰ میلیون کاربر فعال دارد. مارک زاکربرگ، بنیانگذار و مالک فیسبوک در ۶ سپتامبر ۲۰۲۱ اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری کرد؛ لازم به ذکر است که اکنون ارزش فعلی این شبکه اجتماعی مبلغی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است. امروزه اینستاگرام و توییتر در کنار یکدیگر از جمله پرطرفدار ترین و محبوب ترین، شبکه های اجتماعی منتشر کننده اخبار ارزهای دیجیتال به حساب می آیند و همانطور که میدانید مالک اینستاگرام که در سال 2021 اقدام به تغییر نام این کمپانی به متا (META) کرد که خود آغازگر فضای جدیدی برای دنیای متاورس و افزایش میل و اشتیاق کاربران برای سرمایه گذاری بر روی توکن های متاورسی شد.
تاثیر افراد مشهور بر نوسانات ارز های دیجیتال
افراد مشهور با ایده ها و نظریات مختلفی که در شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارند در ترغیب و تشویق افراد برای انجام یک کار، تاثیر قابل توجه و حائز اهمیتی دارند. باید بیان داشت، تفکرات افراد معروف در حیطه ارز دیجیتال بی تاثیر نیست و نوسانات متعددی را در بازار رمز ارزها به دنبال دارد. در ادامه برای اثبات این موضوع، به ذکر نمونه هایی می پردازیم:
- ترامپ در سال ۲۰۱۹: از اتفاقات مهم در سال ۲۰۱۹، توییت ترامپ در شبکه اجتماعی توئیتر بود. رئیس جمهور آمریکا در تابستان ۲۰۱۹ در رابطه با بیت کوین نظری به اشتراک گذاشت. وی بیان داشت که از طرفداران ارزهای دیجیتال و بیت کوین نیست و بیت کوین را به عنوان یک ارز، پرنوسان و اسکم معرفی کرد.
- ایلان ماسک در سال ۲۰۲۱: ایلان ماسک مدیرعامل شرکت های تسلا، اسپیس ایکس، پی پال و ده ها شرکت دیگر به عنوان یکی از افراد ثروتمند (ثروتمند ترین) و تاثیرگذار در جهان شناخته می شود. او در حساب توییتر خود بیش از ۵۰ میلیون دنبال کننده دارد. ایلان ماسک بیت کوین را به عنوان روش پرداختی شرکت تسلا معرفی کرد؛ مشخصا با این حرکت ارزش بیت کوین در سال ۲۰۲۰ با افزایش چشمگیری مواجه شد. این در صورتی است که ماه ها بعد به علت مصرف بیش از اندازه برق و آلودگی هوا به دنبال استخراج بیت کوین، اخباری را در حساب توییتر خود منتشر کرد.پس از این، زمینه افت قیمتی بیت کوین و سایر رمز ارزها فراهم شد. پیش از این به تاثیر توییت های ایلان ماسک در رابطه با رمز ارز دوج کوین نیز اشاره شد.
با توجه به مطالب موجود در بخش های پیشین آنچه که قابل برداشت است، این گونه است: در میان رمز ارزهای موجود در بازار، بیت کوین، دوج کوین، شیبا بیش از سایر رمز ارزها تحت تاثیر اخبار حاکم بر شبکه های اجتماعی قرار گرفتند. به طوری که دوج کوین و شیبا تحت تأثیر سخنان و توییت های منتشر شده در شبکه های اجتماعی با رشد سریع در بازار روبه رو بوده است. در مقابل آن بیت کوین به عنوان یکی از قدیمی ترین رمز ارزها، تحت تاثیر همین نظرات و توییت ها با سیری کاهنده و تضعیف شده همراه بوده است.
در سال های گذشته تاثیر شبکه های اجتماعی بر بازار رمزارز بیشتر شده و حالا ارزهای دیجیتال اثرگذاری روی پلتفرم های اجتماعی را آغاز کرده اند. شبکه های اجتماعی غیرمتمرکز یکی از آخرین دستاوردهای توسعه دهندگان کریپتو است که می تواند بسیاری از مشکلات پلتفرم های سنتی را برطرف کند. توزیع عادلانه درآمدها، خداحافظی با تبلیغات مزاحم، بهبود محتوای تولیدشده، بهره وری بیشتر و … از جمله مزایای شبکه های اجتماعی مبتنی بر رمزارز است. شبکه های اجتماعی به تولد و رشد رمزارزها کمک شایانی کردند اما به نظر می رسد در سال های آینده دنیای فناوری تحت کنترل ارزهای دیجیتال خواهد بود.