در مورد شهید بهشتی، چون ما با همدیگر همشهری بودیم و من شاگردی ایشان را کردم، از سال 1327 یا 1328 با همدیگر آشنا شدیم. 30 سال از نزدیک با ایشان در ارتباط بودم. او خیلی اصیل، توانمند و پاسخگو بود.
ساعدنیوز: امروز هفتم تیر ماه سالگرد ترور یکی از شخصیت های برجسته انقلاب اسلامی شهید آیت الله سید محمد بهشتی است. با توجه به سوابق مبارزاتی و سیاسی حضرتعالی پیش و پس از انقلاب و ارتباطتان با شهید بهشتی، بفرمایید چه ویژگی هایی نام این شهید بزرگوار را در تاریخ انقلاب اسلامی جاودانه کرده است؟
سید محمد غرضی: انقلاب دارای بنیادهای اجتماعی بسیار وسیعی در کل کشور بود. این جریان هایی که از مشروطه شروع شدند و به انقلاب اسلامی ختم شدند، ظرف بیش از 100 سال یک جریان اجتماعی مستحکم را به وجود آورد. در بستر این جریان اجتماعی، بدون هماهنگی، شخصیت هایی ظهور یافت که هر کدام با کل این جریان اجتماعی هماهنگ بودند و اهداف انقلاب اسلامی را دنبال می کردند.
ملاحظه می فرمایید که در طول این 200 سال، چقدر شخصیت در ایران به ظهور رسیده، خدمت کرده و رفته و باز خانواده ها مترصد این بودند که شخصیت های برجسته دیگری را پرورش دهند. شخصیت های برجسته ای مانند مرحوم طالقانی، مرحوم مطهری، مرحوم مفتح و از همه عزیزتر و قویتر حضرت امام. بنابراین، در مبارزه با سلطه خارجی، دائم جریان اجتماعی اعم از رهبر و سرباز و تئوریسین و شخصیت های مختلف تربیت شده است و هر چه ضدانقلاب و دشمن خارجی تلاش کرده است این فرایند متوقف نشده است. ظهور شخصیت های برجسته ویژگی اصلی جریان اجتماعی در ایران است.
ملت ایران برخلاف ملت های اطراف ما مثل ترکیه، مصر، یا هند، دائم شخصیت هایی ار معرفی کرده است که توانمند بوده و توانایی پاسخگویی در برابر سلطه خارجی را داشته است.
در مورد شهید بهشتی، چون ما با همدیگر همشهری بودیم و من شاگردی ایشان را کردم، از سال 1327 یا 1328 با همدیگر آشنا شدیم. 30 سال از نزدیک با ایشان در ارتباط بودم. او خیلی اصیل، توانمند و پاسخگو بود. او خودش را در بطن جریان اجتماعی قرار می داد و این جریان اجتماعی را به سمتِ استقلال خواهی هدایت می کرد.
من معتقدم که جریان چپ و راست در 40 سال گذشته با تسلط بر امور حکومت به جای این که به فکر اداره مردم باشد، به فکر اداره حکومت بوده است و همین مسأله اصلی ترین دلیل این ناامیدی است.
ساعدنیوز: یکی از مسائلی که همواره مورد تأکید شهید بهشتی بود، خصوصاً بعد از استقرار جمهوری اسلامی، بحث فقرزدایی بود. ایشان از تداوم فقر در جمهوری اسلامی بعد از سقوط طاغوت به شدت گلایه داشتند و از فاصله جهنمی طبقات سخن میگفتند. امروز بعد از گذشت 43 سال به نظر این فاصله حتی جهنمی تر شده است و یکی از مهمترین آرمان های انقلاب اسلامی به ورطه فراموشی سپرده شده در حالی که به تعبیر حضرت امام (ره) این پابرهنگان و مستضعفان بودند که این انقلاب اسلامی را به ثمر رساندند. به نظر حضرتعالی چرا سهم این پابرهنگان از سفره انقلاب اسلامی هیچ وقت به حساب شان آن طور که باید و شاید واریز نشد؟
سید محمد غرضی: همان طور که مستحضرید پابرهنگان در 12 فروردین 1358، 98.2 درصد رأی به جمهوری اسلامی دادند و در این انتخابات اخیر کسری از نیمی از این درصد در انتخابات شررکت کردند. این کاهش مشارکت و ناامیدی ریشه در عملکرد امتیازطلب هایی دارد که در جریان تشکیل دولت به جای منافع مردم به فکر امتیازات چپ و راست بودند.
من معتقدم که جریان چپ و راست در 40 سال گذشته با تسلط بر امور حکومت به جای این که به فکر اداره مردم باشد، به فکر اداره حکومت بوده است و همین مسأله اصلی ترین دلیل این ناامیدی است. به جای تأمین نیازها و منافع این 98.2 درصد، امتیازات گروه ها پیگیری شده است. بنابراین، امتیازات توسط راست و چپ مصادره شده است و در این مورد راست و چپ هر دو یک مسیر را پیموده اند.
شخصیت هایی که توانمند بودند، به جای این که به مردم امتیاز واگذار کنند، از مردم امتیاز گرفته اند، به همین دلیل امروز، دولت مورد سرزنش مردم است و مردم از تشکیلات حکومتی حمایت نمی کند.
جریان رانت خواری سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر امور مردم مسلط شده است و نخبگان از این پدیده به شدت دلخور هستند. همه نگرانند.
ساعدنیوز: به نظر می رسد ما در اوایل انقلاب شخصیت های برجسته و کارآمد بیشتری نسبت به امروز داشتیم و در طول 40 سال گذشته آن طور که باید و شاید نتوانستیم جای شخصیت هایی مثل شهید بهشتی را پر کنیم. جریان نخبه پروری آن طور که باید به سمت ایجاد شخصیت های کارآمد در تراز شهید بهشتی و تمام شخصیت های برجسته ای که در مکتب امام خمینی پرورش یافته بودند، نرفته است. نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟
سید محمد غرضی: من معتقدم که جریان انقلاب در نخبه پروری متوقف نشده است. شما گرفتاری تان این است که نخبه به هیچ وجه خودش را معرفی نمی کند مگر موقعیت خدمت پیدا شود. شهید بهشتی و شهید مطهری در بطن جامعه رشد کردند و خدمت کردند و امروز هم جریان اجتماعی مطالبه اصلی اش تصدی امور به دست شخصیت هایی در تراز این شهدای والامقام است تا به جای امتیازطلبی، به فکر منافع مردم باشند.
جریان رانت خواری سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر امور مردم مسلط شده است و نخبگان از این پدیده به شدت دلخور هستند. همه نگرانند و منتظر این هستند که دولتی زمانی در مسند قدرت ظاهر شود که بتواند به جای رانتخواری به امور مردم رسیدگی کند.
از سال 1320 تا به امروز که سال 1401 است، در متن جریان اجتماعی، همواره شاهد این بودم که نخبگانی در تراز این شهدا، همواره به جای امتیازطلبی به فکر انجام وظایف خود در قبال جریان اجتماعی بودند، بدون این که به فکر گرفتن امتیاز باشند.
** سرویس اندیشه، خبرنگار: دکتر بیت الله ندرلو
سید محمد غرضی : شهید رجایی از مرگ نمی هراسید و رنگ امتیازطلبی نداشت
